CBS toont maatschappelijke betrokkenheid tijdens ‘Jaar van de Mijnen’

/ Auteur: Jaap van Sandijk
In 2015 vierde de voormalige mijnstreek in Limburg met het ‘Jaar van de Mijnen’ haar verleden, heden en toekomst. Een breed samenwerkingsverband, waarin ook CBS actief was, organiseerde honderden activiteiten en maakte van het themajaar een succes. 

Herkomst en toekomst

Het ‘Jaar van de Mijnen’ is ontstaan op initiatief van de gemeente Heerlen. Het werd mede mogelijk gemaakt door de provincie Limburg, samen met veertien gemeenten en tal van maatschappelijke partners uit Nederland en de Euregio Maas-Rijn. Vijftig jaar na de sluiting van de mijnen blikte de regio zowel terug als vooruit. ‘Herkomst en toekomst dus’, zegt Marc Jetten, directeur van de Stichting Jaar van de Mijnen. ‘Je hebt je verleden nodig om met vertrouwen de toekomst in te gaan. Het ‘Jaar van de Mijnen’ was met name een identiteitsverhaal. Het mijnverleden heeft deze streek gevormd, waarna dit – letterlijk – werd afgebroken. We hebben laten zien dat de opkomst, het succes en de sluiting van de mijnen onze streek heeft gevormd tot wat het nu is.’

‘CBS staat open voor actuele vraagstukken en gaat actief de verbinding met de samenleving aan’

Positief zelfbeeld

Het ‘Jaar van de Mijnen’ heeft bewustwording en trots teweeggebracht in de regio, vervolgt de directeur. ‘De regio kenmerkt zich door een enorme transitie door de komst van de mijnen, maar ook door de periode daarna. Een van de effecten van het ‘Jaar van de Mijnen’ was de versterking van het positieve zelfbeeld: wij kúnnen dit als regio. We hebben de kracht om onszelf opnieuw uit te vinden!’ Marc Jetten is er vooral trots op dat de regionale gemeenschap zélf van het themajaar een succes maakte. ‘De participatie was groot’, blikt hij terug. ‘Elke maand groeide het aantal deelnemende instellingen, bedrijven en verenigingen. We rekenden op ongeveer honderd activiteiten, maar het werden er meer dan 350.’ 

Betrokken organisatie

CBS was tijdens het ‘Jaar van de Mijnen’ facilitator van de opening van het festival Cultura Nova op 28 augustus, dat in 2015 zijn 25e editie beleefde. De openingsvoorstelling speelde zich vlak voor de toegang van de Heerlense CBS-vestiging af en trok 25 duizend bezoekers. Vooraf stelde CBS haar deuren open voor genodigden. ‘Mooi om te zien hoe CBS als statistiekbureau en als werkgever zijn maatschappelijke gezicht toonde’, aldus Jetten. ‘Zo laat je zien dat je veel meer bent dan een gebouw vol cijfers.’ Marjolein Korvorst, namens het statistiekbureau betrokken bij ‘het Jaar van de Mijnen’, benadrukt de toegevoegde waarde van CBS aan het themajaar. ‘CBS is voortgekomen uit de sluiting van de mijnen en speelde een belangrijke rol bij de revitalisering van de regio. Onze vestiging, gebouwd op een oude mijnschacht, staat symbool voor werkgelegenheid. Bovendien lieten we met onze deelname ook zien dat we een betrokken organisatie zijn die een dialoog aangaat met de samenleving en de dagelijkse beleveniswereld van mensen aanspreekt.’

Grensinstituut

Die maatschappelijke betrokkenheid komt ook tot uiting in de nieuwe rol van Korvorst, die namens CBS als beleidsadviseur is gedetacheerd bij ITEM (Institute for Transnational and Euregional Cross Border Cooperation and  Mobility) aan de Universiteit Maastricht. Binnen dit grensinstituut voor internationale en euregionale vraagstukken wordt actief samengewerkt met onder meer CBS, de Bureaus Belgische en Duitse Zaken van de Sociale Verzekeringsbank (SVB), Team Grensoverschrijdend Werken en Ondernemen (GWO) van de Belastingdienst, het bedrijfsleven, de grensinfopunten, het Regioverband Aken, het Secretariaat Generaal van de Benelux en Euregio Maas-Rijn. ‘ITEM moet obstakels wegnemen die Europese samenwerking op bijvoorbeeld de arbeidsmarkt verhinderen’, legt Korvorst uit. ‘ITEM doet de beleidsmatige advisering en kijkt daarbij ook naar bestaande en toekomstige wetgeving, CBS heeft de data en doet research. Samen vormt dit een mooi pakket van expertise. Tot nu toe zijn er bijvoorbeeld weinig cijfers over grenspendelaars, terwijl daar veel vraag naar is. Die data zijn wij nu samen in beeld aan het brengen. Ook daarmee laten we zien dat we als CBS open staan voor actuele vraagstukken en actief de verbinding met de samenleving willen en kunnen aangaan.’