‘De toekomstige groei van ons land moet van innovatie komen’

/ Auteur: Gert Jan Wijma
‘Nederland moet zijn economische positie op de wereldmarkt telkens verdienen en blijven bevechten. We moeten voorop blijven lopen. Dat kan alleen door te innoveren.’ Het is een boodschap die Maarten Camps, secretaris-generaal op het ministerie van Economische Zaken (EZ), keer op keer benadrukt. Die innovatie kan deels komen door de beschikbaarheid van Big Data en statistieken. En daar is dus een rol weggelegd voor CBS.    

Het ministerie van EZ zetelt in een monumentaal pand in het centrum van Den Haag. Het rijksmonument ademt met z’n stalen trappenhuizen, hoge raampartijen en wanddecoraties de sfeer uit van de wederopbouw. Voor de verhuizing van het ministerie van EZ naar het pand werd het met een nieuwe gevel aangepast aan de moderne tijd, zonder de uitstraling van het gebouw te verstoren. Een omgeving waar de hoogste ambtenaar zich thuis moet voelen. Want de handen moeten uit de mouwen volgens Camps: ‘We moeten het verdienvermogen van ons land in de toekomst behouden en uitbreiden. Dat kunnen we niet alleen. Overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen moeten daarbij samenwerken.’  

Agenda voorzitterschap

Nederland neemt op 1 januari 2016 het stokje over van Luxemburg als voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Veel van de voorbereiding komt op het bordje van het ministerie terecht. Camps: ‘Economische Zaken is het meest op Europa gerichte departement. We hebben telecom, energie, concurrentievermogen, natuur, landbouw, visserij en statistiek in onze portefeuille. Allemaal thema’s die aan de orde komen in de diverse Europese ministerraden en Raadswerkgroepen.’

Meer markt, minder regels

Camps vertelt dat Nederland tijdens het voorzitterschap het komende half jaar wil inzetten op de versterking van de interne markt en verbeterde regelgeving. ‘Die twee dingen hebben met elkaar te maken,’ legt Camps uit. ‘Het moet makkelijk zijn om te handelen en te investeren in Europa. Daar is nog heel veel winst te boeken. Regels moeten makkelijker toepasbaar zijn. Ze mogen geen hindernis zijn voor innovatie en technologische vernieuwing, ze moeten er juist een stimulans voor zijn.’ 

Innovatie

Om die innovatie te bevorderen moeten regels doelgerichter worden, betoogt Camps. ‘Het gaat niet alleen om minder regels. We hebben regels nodig om de samenleving te organiseren en de veiligheid en kwaliteit van producten te garanderen, om mensen te beschermen en markten te reguleren. Het gaat om de kwaliteit van regels. Als ze anders geformuleerd worden, zijn ze beter uitvoerbaar. Regels zijn vaak geënt op de werkwijze en de techniek van vandaag. Als je regels meer technologie-neutraal maakt, hoef je ze niet elke keer aan te passen.’ Zo denkt Camps aan een aanpassing van het auteursrecht. ‘Niet alle uitingen zijn binnen Europa op dezelfde manier beschermd. Dat houdt het grensoverschrijdende verkeer van goederen tegen. Je kunt een boek of een film niet in elk land downloaden. Dat is niet goed voor de consument en de markt.’ 

Verdienvermogen Nederland

Innovatie en economische groei gaan samen. Dat geldt niet alleen voor Europa, maar ook voor de Nederlandse economie meent Camps. ‘Groei en welvaart komen door de groei van de werkzame beroepsbevolking en door de arbeidsproductiviteit. Omdat er uit de groei van de beroepsbevolking weinig winst te behalen valt, moet de toekomstige groei dus van innovatie komen. We moeten nieuwe producten ontwikkelen en nieuwe markten ontginnen. Dat doe je met innovatie,’ aldus Camps. 

‘Door de informatie die CBS levert bij de actualiteit neemt de toegevoegde waarde toe’

Data, statistieken en economische groei

Data en statistieken kunnen bedrijven helpen bij innovatie en groei. Het ministerie van EZ is een grootverbruiker van de cijfers van CBS. Naast de bekende reguliere statistieken, zoals de kwartaalcijfers over de economische groei, worden er rapporten gemaakt zoals de jaarlijkse Nationale Energieverkenning (NEV) en de Internationaliseringsmonitor. Daarnaast zijn er speciale projecten. Onlangs publiceerde het ministerie samen met CBS ‘De Staat van het MKB’, een platform waarop informatie over het MKB samenkomt. Ook lanceerde CBS in opdracht van het ministerie het ‘Dashboard Monitor Topsectoren 2015’. Daar kunnen bezoekers met aantrekkelijke visualisaties snel de laatste gegevens vergelijken van een aantal sectoren die leidend zijn in de Nederlandse economie.

Nieuwe olie

Eén van de onderwerpen waar het ministerie van EZ op inzet, is de ontwikkeling van Big Data. De projecten die het initieert zijn: het gericht delen van kennis, het verbeteren van de infrastructuur en het bij elkaar brengen van partijen. Zo werkt het departement in het ‘Doorbraakproject big data’ samen met TNO, de Kamer van Koophandel en CBS. De beschikbaarheid van Big Data kan bedrijven helpen om nieuwe producten te ontwikkelen en klanten beter te bedienen, zegt Camps. ‘Het is de nieuwe olie. Het levert nieuwe kennis op en nieuwe producten. Daar kan het bedrijfsleven en de overheid van profiteren. Toezichthouders kunnen het in gaan inzetten om gerichter te controleren. Een voorbeeld is de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Op basis van gegevens die bedrijven leveren over producten en dieren kan de NVWA risicogerichter gaan controleren. Daardoor neemt de administratieve lastendruk voor bedrijven met een laag risico af. Ook dat is goed voor de economie.’

Big Data en CBS

Van CBS verwacht Camps dat het data, kennis en deskundigheid zo veel mogelijk deelt met het bedrijfsleven en andere kennisinstituten. ‘Aan welke data is er behoefte en kun je die leveren?’ Daarnaast kan CBS Big Data zelf slim inzetten om de eigen werkwijze te verbeteren. Camps: ‘Door statistieken meer en meer te baseren op informatie uit Big Data, kan mogelijk de administratieve lastendruk die bedrijven ervaren bij het leveren van gegevens omlaag’. Camps is enthousiast over de weg die CBS is ingeslagen om statistieken in een bredere maatschappelijke context te plaatsen en daarmee de maatschappelijke discussie te voeden. ‘Ik denk dat CBS terecht de prijs voor ‘Beste overheidsorganisatie van 2015’ heeft gewonnen. Niet alleen de cijfers en de data produceren, maar ook laten zien wat je er mee kunt doen. Van data naar informatie. CBS moet vooral op die weg doorgaan. Door de informatie die CBS levert bij de actualiteit neemt de toegevoegde waarde toe. Het draagt bij aan de kwaliteit van beleid en berichtgeving.’  

Curriculum vitae Maarten Camps

Maarten Camps (1964) studeerde economie aan de Universiteit van Tilburg. Sinds 1991 is hij werkzaam bij de overheid. Hij bekleedde diverse topfuncties bij het ministerie van Financiën en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Bij dat laatste ministerie was hij van 2008 tot augustus 2013 directeur-generaal Werk. Sinds augustus 2013 is hij secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken. 

Relevante links