CBS brengt 420 diersoorten in kaart dankzij nieuwe rekentechnieken

Licht herstel

De natuur in Nederland, afgelezen aan het aantal dieren, herstelt zich licht. ‘Dat vermoeden hadden we al’, zegt statistisch onderzoeker Arco van Strien van CBS. ‘Nu blijkt het ook uit de cijfers in de Living Planet Index, een initiatief van het WNF. Het herstel komt vooral door de verbeterde kwaliteit van het water. Daardoor stijgt het aantal moerasvogels, libellen en zoetwatervissen. Er zijn ook soorten die het niet goed doen, bijvoorbeeld de dieren op het boerenland, waaronder vlinders en weidevogels.’

Nederlandse index

Het WNF publiceert al jaren over de natuur in tropische landen. Daar klinken vaak sombere geluiden. Maar hoe gaat het in de Westerse landen, waar zoveel aan natuurbescherming wordt gedaan? Dit jaar publiceerde het WNF Nederland bij wijze van proef voor het eerst een overzicht over Nederland. Daarvoor gebruikt het de cijfers van CBS. Van Strien: ‘Dankzij nieuwe rekentechnieken kunnen we tegenwoordig steeds meer dierensoorten op een betrouwbare manier in kaart brengen.’

Vrijwilligers

De data die nodig zijn om de natuurstatistieken te maken worden vrijwel allemaal verzameld door vrijwilligers. Vroeger gebeurde dat alleen door deskundige vrijwilligers die gestructureerd te werk gingen. Een nieuwe statistische methode maakt het echter mogelijk om voor de officiële statistieken ook de data in databases op internet te gebruiken, waar liefhebbers hun waarnemingen noteren. Dit levert jaarlijks miljoenen waarnemingen op, ook van diersoorten die niet op de traditionele manier geïnventariseerd worden.

De natuur in Nederland, afgelezen aan het aantal dieren, herstelt zich licht

Bijen en sprinkhanen

Over twee jaar verschijnt er weer een Living Planet Index over Nederland. In de tussentijd publiceert  CBS alle nieuwe cijfers over de natuur en het milieu op het Compendium voor de Leefomgeving. Van Strien: ‘Speciaal voor het WNF hebben we de zogenoemde Living Planet-indicatoren berekend voor de verschillende gebieden in Nederland: natuurgebied, agrarisch landschap, bossen, stad en dorp, et cetera. Ook die zullen voortaan op de website van het Compendium verschijnen.’ De komende tijd gaat CBS de cijfers over de natuur verder verbreden. ‘We willen bijvoorbeeld nog meer gegevens verzamelen over dieren in de Noordzee en de Waddenzee. Ook de bijen en sprinkhanen ontbreken nog. Daarnaast werken we verder aan een goede meetmethode voor de waarneming van planten.’

Richting geven aan beleid

Er wordt veel geld geïnvesteerd in natuurbescherming en milieumaatregelen: voor de gezondheid van mensen, maar ook voor dieren en planten. Van Strien: ‘Dan wil je weten wat het resultaat is van je maatregelen. We zien nu bijvoorbeeld dat het geld dat geïnvesteerd is in riolering leidt tot betere waterkwaliteit en meer waterdieren. De natuurcijfers laten daarnaast zien waar nog problemen zijn, bijvoorbeeld in het agrarisch gebied en de open natuurgebieden. Dat geeft richting aan je beleid.’