Kwaliteit cijfers economische groei stijgt door online waarneming

/ Auteur: Masja de Ree
Bedrijven kunnen de belangrijkste vragenlijsten voor economische statistieken sinds 2015 online invullen. Dat is makkelijker voor bedrijven én CBS dan het invullen van de papieren vragenlijsten die tot voor kort werden gebruikt. Het levert door ingebouwde controles ook kwalitatief betere cijfers over de economische groei op.  

Statistieken over productie, producentenprijzen en dienstenprijzen geven inzicht in hoe de economie zich ontwikkelt. Afdelingshoofd statistieken Commerciële Dienstverlening Arthur Giesberts: ‘De productiestatistieken brengen in beeld hoe bedrijfstakken functioneren. Wat zijn de inkoop- en personeelskosten? Hoeveel winst maken ze? Wat kost het energieverbruik? Dat zijn belangrijke aanvullingen op de omzetstatistieken.’

Prijsontwikkeling

Met de statistieken over de prijzen van diensten (DPI) en de prijzen van de industrieproducten (PPI) wordt de prijsontwikkeling gemeten. Dit is belangrijk om de economische groei te bepalen. Immers: de omzet van een ondernemer kan toenemen, terwijl hij toch niet méér verkocht heeft, omdat alleen zijn prijzen gestegen zijn. Daarnaast is ook de kostprijs van zijn inkopen van invloed op de economische groei. Projectleider Ron van Schie: ‘Deze statistieken geven dus belangrijke informatie over hoe de economie zich ontwikkelt. Ze zijn ook van belang voor bedrijven zelf: bijvoorbeeld om het eigen bedrijf te vergelijken met andere. Daarnaast worden prijzenstatistieken gebruikt om bedragen in contracten te indexeren.’ Om de prijzenstatistieken te maken, beantwoordt een steekproef van bedrijven periodiek vragen over de prijzen van door hen geproduceerde goederen en diensten.

Snel en efficiënt

Het invullen van die vragenlijsten gebeurt nu dus online. Als eerste kwam begin dit jaar de vragenlijst voor de productiestatistieken online beschikbaar. Daarna volgde in april de maandelijkse producentenprijsindex. Die toont de prijsontwikkeling van industrieproducten. Sinds augustus wordt ook de dienstenprijsindex op basis van een online vragenlijst samengesteld. Online invullen heeft voordelen voor bedrijven én CBS. Bedrijven kunnen de vragenlijst via hun eigen webbrowser invullen. Een programma downloaden is niet nodig. De vragenlijsten kunnen ingevuld worden op een Windows-computer, maar ook op een Apple of Android-tablet, ongeacht de browser.

Belangrijk bij deze nieuwe vorm van waarnemen is dat online vragenlijsten berekeningen en controles bevatten

Feedback

Belangrijk bij deze nieuwe vorm van waarnemen is dat de online vragenlijsten berekeningen en controles bevatten. Bedrijven krijgen hierdoor direct feedback op hun opgave en de mogelijkheid afwijkingen toe te lichten. Giesberts: ‘Hierdoor hoeven wij bedrijven niet meer achteraf terug te bellen over onjuiste of onvolledige opgaven. Zowel voor het bedrijfsleven als voor CBS is dit efficiënter en prettiger. En het levert kwalitatief betere data op.’ Bovendien kunnen bedrijven in de online-vragenlijst heel eenvoudig aangeven dat ze andere diensten of producten gaan leveren. Dat wordt in de volgende vragenlijst dan aangepast.

Snel reageren

De statistieken over de prijzen van industrieproducten verschijnen maandelijks en het verzamelen van gegevens moet daardoor in korte tijd gebeuren. ‘Ook daarom is het handig dat de waarneming nu online plaatsvindt’, zegt Van Schie. ‘We merken dat bedrijven snel reageren. Daarnaast scheelt het natuurlijk tijd en geld dat er geen papieren formulieren meer verzonden en verwerkt moeten worden.’ CBS is hard bezig de dataverzameling bij bedrijven verder te moderniseren. Naast de online vragenlijsten wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden om in de toekomst gegevens uit de digitale boekhoudsystemen van ondernemers direct naar CBS te sturen.

Relevante links