Arbeidsmarkten verschillen sterk in grensregio’s

/ Auteur: Johan van der Valk/Kees Groenenboom
De arbeidsmarkten aan weerszijden van de grens met de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen  vertonen grote verschillen. Dat blijkt uit een eerste gezamenlijke statistische verkenning van de arbeidsmarkt in de grensregio in 2013. Het onderzoek is uitgevoerd door CBS en het statistische bureau van Noordrijn-Westfalen ( IT.NRW). Noordrijn-Westfalen is in verschillende opzichten de belangrijkste Duitse deelstaat die grenst aan Nederland. Met 17,6 miljoen inwoners is de bevolking iets groter dan die van Nederland (16,8 miljoen). De grens met Nederland is 400 kilometer lang en loopt van Twente tot Zuid-Limburg.

Werkloosheidspercentage en arbeidsparticipatie

Het werkloosheidspercentage was in 2013 in de Nederlandse grensregio’s over het algemeen iets hoger dan aan de Duitse kant. Aan de Nederlandse kant varieerde die van 7 procent in Zuid-Limburg, Twente en Arnhem/Nijmegen tot 6 procent in de Achterhoek. De Noordrijn-Westfaalse kant laat meer variatie zien, van 8 procent in Mönchengladbach tot 3 procent in Kreis Borken. De arbeidsparticipatie is juist aan de Nederlandse kant hoger. Vooral bij de arbeidsparticipatie van jongeren (15-24 jaar) zijn de verschillen groot. Aan de Nederlandse kant was 70 procent van de jongeren in 2013 actief op de arbeidsmarkt, tegenover 45 procent in Noordrijn-Westfalen.

Minder deeltijdwerk

De structuur van de arbeidsmarkt verschilt sterk aan weerszijden van de grens. Deeltijdwerk bijvoorbeeld kwam in 2013 aan ‘onze’ kant veel vaker voor dan aan de Duitse kant: 50 procent deeltijdwerkers tegenover 30 procent. Dit geldt ook voor het werken als zelfstandige: de verhouding van het aandeel zelfstandigen was daar 15 tegen 10 procent, met het grootste aandeel voor Nederland. Het aandeel zelfstandigen is in Nederland sinds 2004 toegenomen; in Noordrijn-Westfalen is het juist gedaald.

Werken over de grens is minimaal

Het grensoverschrijdend werken in beide gebieden is beperkt. Duidelijk meer mensen uit Noordrijn-Westfalen werken over de grens dan inwoners van de Nederlandse grensregio’s: 24 duizend tegenover 9 duizend in 2012. In veel gevallen gaat het dan om mensen die over de grens zijn gaan wonen en in eigen land zijn blijven werken.

Behoefte grensoverschrijdende data

Begin van dit jaar heeft CBS met IT.NRW afgesproken te gaan samenwerken om grensoverschrijdende statistieken te produceren. Als eerste stap is een pilotproject uitgevoerd, waarbij de arbeidsmarkt als thema is gekozen. Dit heeft geleid tot een eerste verkennende rapportage op basis van direct beschikbare data. Het rapport waarin deze bevindingen zijn vastgelegd is vandaag in het Duits en het Nederlands gepubliceerd. De belangrijkste feiten en grafieken staan overzichtelijk bij elkaar in de factsheet. Uit het rapport blijkt dat de geografische grens ook een scherpe grens is als het gaat om de arbeidsmarkt. Doel van de verkenning is te bezien welke resultaten de samenwerking tussen beide instituten oplevert om grensoverschrijdende data te produceren.

Relevante links