‘We hechten zeer aan onze wetenschappelijke uitgangspunten’

Waar liggen uw prioriteiten voor het SCP?

Toen ik in juni 2013 begon, heb ik gezegd dat ik behoefte heb aan focus. Ik wil dat het SCP op metaniveau een bijdrage levert aan een aantal belangrijke maatschappelijke debatten. Daarin wil ik herkenbaar zijn. Het SCP monitort van oudsher de kwaliteit van leven op alle terreinen van de maatschappij. Dat blijven we doen. Daarnaast leg ik de nadruk op de thema’s in- en uitsluiting en transitie van de verzorgingsstaat. Doe je mee of doe je niet mee in de maatschappij? En aan welke factoren ligt dat? Niet langer is alleen iemands opleiding en economische situatie van belang. Je ziet nieuwe scheidslijnen ontstaan, die bijvoorbeeld te maken hebben met de mate waarin mensen meegaan in ICT-ontwikkelingen. In de verzorgingsstaat verandert van alles. Er wordt een steeds groter beroep gedaan op de zelfredzaamheid van burgers. Allerlei taken zijn van de rijksoverheid naar de gemeentes gegaan. Die veranderingen gaan wij monitoren.

Bent u tevreden over de samenwerking met CBS?

Ja, de samenwerking met CBS en de CBS’ers die de data leveren, verloopt goed. CBS staat open voor vragen en verzoeken van onze kant. Wat ik wel als een probleem zie, is de mate waarin we achterlopen met onze gegevens. Het duurt anderhalf tot twee jaar voordat wij met gegevens van CBS een onderzoekpublicatie kunnen uitbrengen. Dat is niet meer uit te leggen in deze tijd van snelle media. De doorlooptijd van een onderzoek is even lang als de gemiddelde zittingstijd van een kabinet tegenwoordig. Dat betekent dat het merendeel van de ministers dat een onderzoek aanvraagt de uitkomsten daarvan niet meer meemaakt.

Hoe ziet u de samenwerking met CBS in de toekomst?

Voorop staat dat CBS één van onze belangrijkste partners is. We verzamelen zelf data, maar voor het grootste deel van onze gegevens zijn we afhankelijk van CBS. Dat zal ook in de toekomst zo blijven. Ik vind het met het oog hierop belangrijk dat we geraadpleegd worden over de gevolgen van bezuinigingen voor de dataproductie van CBS. Dat overleg vindt ook plaats. Sommige gegevens hebben we echt nodig. Mensen – ook in de politiek – realiseren zich soms niet dat een bezuiniging op CBS doorwerkt op onder meer de planbureaus. Als de taakstelling bij CBS ertoe leidt dat wij onze data over bijvoorbeeld gezondheid of veiligheid ergens anders moeten halen, dan schiet de overheid daar financieel niets mee op. CBS en het SCP vullen elkaar aan. Wij zijn sterk in het duiden van trends, CBS helpt ons daarbij door data beschikbaar te stellen.

‘We nemen vragen uit de politiek of van de ministeries nooit zomaar één op één over’

Ziet u een oplossing waardoor het SCP met actuelere cijfers kan werken?

We hebben in het afgelopen jaar gesproken over de vraag wanneer het SCP welke gegevens van CBS kan raadplegen en gebruiken. Dat is een lastig punt: wij zitten erop te wachten, maar CBS heeft ook een verantwoordelijkheid voor de eigen data. Een snellere levering van data is voor zowel het SCP als CBS volgens mij de grootste uitdaging van deze tijd. Die snelheid mag echter niet ten koste gaan van de kwaliteit. Dat kwaliteitsprotocollen tijdrovend zijn, is ook iets dat we moeten accepteren. We willen het graag sneller als het kan.Maar het is net zo goed onze taak om de politiek en onze andere klanten duidelijk te maken dat betrouwbare cijfers maken tijd kost. Als je ons advies vraagt, accepteer dan ook dat we check op check doen.

Eind 2016 komt het SCP samen met het Centraal Planbureau en Planbureau voor de Leefomgeving in één gebouw te zitten. Wat betekent dit voor jullie samenwerking?

Ik kijk uit naar die verhuizing, omdat ik denk dat de uitwisseling tussen de drie planbureaus waardevol is. We zijn heel verschillend en zullen daarom niet echt samengaan zoals in een fusie. Maar als je de drie perspectieven - economisch, ruimtelijk en maatschappelijk - naast elkaar legt, krijg je een belangwekkend beeld. Samen kunnen we scenario-achtige studies voor de toekomst maken. Voor het SCP is de verhuizing ook van belang omdat het onze onafhankelijkheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), waar we nu nog in huis zitten, benadrukt. We vallen onder het ministerie van VWS, maar de minister mag ons niet vertellen wat we moeten doen. We hechten zeer aan onze wetenschappelijke uitgangspunten. Dat betekent dat we vragen uit de politiek of van de ministeries nooit zomaar één op één over nemen. We bekijken altijd zelf hoe we een vraag wetenschappelijk verantwoord en objectief kunnen formuleren.