Internationaal actief met big data

Toegankelijkheid big data

Big data verovert de wereld, inclusief de statistiekbureaus. De Verenigde Naties hebben een belangrijke stap gezet op het gebied van deze innovatie. Op de ‘International Conference on Big Data for Official Statistics’, die van 28 tot en met 30 oktober vorig jaar in Peking werd gehouden, hebben statistiekbureaus internationale afspraken gemaakt over de belangrijkste big data-onderwerpen. Zo worden onder meer de mogelijkheden van smartphones en satellieten als leveranciers van data onderzocht. Maar ook de toegankelijkheid van externe data en het samenwerken in partnerships met de eigenaren van die data zijn belangrijke onderwerpen. In één van de zeven internationale teams, die zijn voortgekomen uit de conferentie, buigt CBS zich over de toegankelijkheid van big data.

Hoogwaardig onderzoek

CBS is ver met big data. Waar veel landen nu beginnen met scannerdata als bron van onderzoek deed CBS dit bijvoorbeeld al tien jaar geleden. Daarom vragen veel andere statistiekbureaus en organisaties CBS zijn kennis te delen. Daas, Struijs en Braaksma onderhouden voor een groot deel deze internationale contacten en benadrukken het belang ervan. ‘Als het gaat om big data kan men niet om ons heen’, vertelt Struijs. ‘Dat vertaalt zich in meer invloed: in de Europese Unie kunnen we bijvoorbeeld meer voor elkaar krijgen.’ Braaksma wijst erop dat het onderhouden van internationale contacten CBS een aantal toegevoegde waarden oplevert. ‘Je bouwt een goede naam op in de statistische wereld. Dat helpt ook bij het verkrijgen van toegang tot data op vrijwillige basis, zoals we dat als CBS hebben bereikt met mobiele telefoniegegevens. Verder is een goed netwerk van belang als het gaat om kennisdeling, efficiënt samenwerken en deelname aan internationale projecten. Ook de positionering van CBS als innovatief kennisinstituut heeft een positief effect op het binnenhalen van opdrachten. Het hoogwaardig big data-onderzoek van CBS vormt hiervoor de basis.’

‘De grootste uitdaging voor CBS is data van derden te krijgen’

Dataleveranciers

Werken met big data betekent voor statistiekbureaus: werken met partners. Of en hoe bijvoorbeeld de samenwerking met dataleveranciers in één internationaal vat moet worden gegoten, is echter nog de vraag. Natuurlijk kan elk land voor zichzelf toegang tot data proberen te krijgen, betoogt Struijs. ‘Maar het is beter om daar internationale afspraken over te maken. Gelukkig realiseren de verschillende landen zich dat goed. Vanuit de ervaringen die de verschillende landen met dataleveranciers hebben, willen we met ons team in internationaal verband dit jaar hierover principes op papier zetten. We moeten elkaar niet in de weg zitten. Zaken als geheimhouding, maar ook eventuele vergoedingen moeten goed worden geregeld. En het is niet de bedoeling dat we als statistiekbureau de dataprovider benadelen door hun verdienmodel te ondergraven.’

Stappenplan

De statistiekbureaus moeten veranderen. ‘De grootste uitdaging voor ons is data van derden te krijgen. Daarvoor moet je interactief zijn, de luiken open zetten’, vertelt Braaksma. Hij is intensief betrokken bij het internationale actieplan en een stappenplan rondom big data van de Europese Unie. Deze zijn opgesteld naar aanleiding van een bijeenkomst van Directeuren-Generaal van statistiekbureaus in 2013. ‘Het plan richt zich onder meer op de juridische en ethische kant van big data, de gevolgen die het heeft voor onderzoekmethoden en wat het betekent op het gebied van personeelsbeleid.’ Piet Daas onderstreept dat naast de internationale activiteiten ook op andere manieren aan de weg wordt getimmerd. ‘We werken aan nieuwe producten zoals een indicator van verkeersintensiteit aan de hand van verkeerslussen, een indicator gebaseerd op het sentiment in sociale media en een ‘Daytime Population’ statistiek. Die geeft op basis van locatiegegevens van mobiele telefonie aan waar mensen zich overdag bevinden.’

Waarom zit het CBS in de kopgroep van big data?

Hoe kan het dat CBS, statistiekbureau van een klein land in West-Europa, zo voorop loopt op het gebied van big data? ‘Dan wijs ik toch op de C van CBS’, zegt Struijs. ‘We zijn gecentraliseerd en heel goed georganiseerd. Onze statistieken zijn al ruim een eeuw geleden ondergebracht in één centrale organisatie en zijn niet verweven in ministeries of Bundesländer. Als je kijkt naar een land als de VS zie je dat daar aparte bureaus zijn voor volkstelling, landbouw en nog veel meer gebieden.’ Terugkijkend op ruim een eeuw CBS stelt Struijs dat CBS van huis uit altijd veel aandacht voor hoogwaardig statistisch onderzoek heeft gehad en dat dat nog steeds zo is.