Aanbod van ecosysteemdiensten; fysiek en monetair, regio

Aanbod van ecosysteemdiensten; fysiek en monetair, regio

Regio's Ecosysteemtypen Perioden Fysiek Producerende diensten Voorziening voedsel en sierteeltgewassen (x 1 000 ton) Fysiek Producerende diensten Voorziening veevoedergewassen (x 1 000 ton) Fysiek Producerende diensten Houtvoorziening (x 1 000 m3) Fysiek Regulerende diensten Waterzuivering (mln m3) Fysiek Regulerende diensten Luchtfiltratie (ton) Fysiek Regulerende diensten Koolstofvastlegging (x 1 000 ton) Fysiek Regulerende diensten Koolstofopslag (x 1 000 ton) Fysiek Regulerende diensten Bestuiving (x 1 000 ton) Fysiek Regulerende diensten Regenwaterregulatie (mm) Fysiek Regulerende diensten Kustbescherming (ha)
Nederland Totaal 2021* 18.868 17.359 1.888 441 14.874 603 . 322 27 6.270
Nederland Totaal bebouwde omgeving 2021* . 172 11 . 7 19
Nederland Bebouwd gebied 2021* . 76 4 . 2 13
Nederland Infrastructuur 2021* . 96 7 . 5 23
Nederland Totaal stedelijk groen en recreatie 2021* . 921 44 . 19 40
Nederland Stedelijk groen 2021* . 636 31 . 13 38
Nederland Recreatie en (semi-)openbaar groen 2021* . 286 12 . 6 39
Nederland Totaal akker- en tuinbouwgebieden 2021* 18.868 10.454 . 1.511 86 . 41 32
Nederland Eenjarig akker- en tuinbouwgebied 2021* 18.228 8.630 . 1.101 . 4 29
Nederland Tijdelijk grasland 2021* 1.800 . 319 40 . 30 31
Nederland Meerjarig akker- en tuinbouwgebied 2021* 623 16 . 81 45 . 3 32
Nederland Natuurlijk akker- en tuinbouwgebied 2021* 17 8 . 11 1 . 3 37
Nederland Totaal graslanden 2021* 6.905 . 1.405 179 . 179 32
Nederland Agrarisch grasland 2021* 6.703 . 1.157 147 . 96 31
Nederland Natuurlijk en semi-natuurlijk grasland 2021* 202 . 248 32 . 83 30
Nederland Totaal bosgebieden 2021* 1.888 . 10.343 247 . 69 67
Nederland Natuurbos en houtsingels 2021* . 4.764 135 . 38 47
Nederland Productiebos 2021* . 5.093 92 . 22 61
Nederland Overig bos 2021* . 486 20 . 8 47
Nederland Totaal heide- en stuifzandgebieden 2021* . 52 7 . 2 63
Nederland Heide 2021* . 52 7 . 2 60
Nederland Stuifzand 2021* . . 0 39
Nederland Totaal moeras- en veengebieden 2021* . 66 11 . 4 25
Nederland Voedselarm ven en moerasgebied 2021* . 31 5 . 1 45
Nederland Voedselrijk ven en moerasgebied 2021* . 35 6 . 3 18
Nederland Totaal rivieren en kanalen 2021* . . . 0
Nederland Totaal meren en reservoirs 2021* . . . 0
Nederland Totaal duin- en kustgebieden 2021* . 403 20 . 2 46 6.270
Nederland Duin en strand 2021* . 389 . 0 37 6.270
Nederland Kwelder 2021* . 14 20 . 2 24
Nederland Totaal marien en getijdengebieden 2021* . . . 0
Noord-Nederland (LD) Totaal 2021* 5.717 4.851 288 . 2.098 138 . 3 23 2.049
Noord-Nederland (LD) Totaal bebouwde omgeving 2021* . 23 2 . 0 19
Noord-Nederland (LD) Bebouwd gebied 2021* . 9 1 . 0 16
Noord-Nederland (LD) Infrastructuur 2021* . 14 1 . 0 22
Noord-Nederland (LD) Totaal stedelijk groen en recreatie 2021* . 100 7 . 0 44
Noord-Nederland (LD) Stedelijk groen 2021* . 62 4 . 0 40
Noord-Nederland (LD) Recreatie en (semi-)openbaar groen 2021* . 38 2 . 0 45
Noord-Nederland (LD) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 2021* 5.717 2.390 . 325 12 . 0 35
Noord-Nederland (LD) Eenjarig akker- en tuinbouwgebied 2021* 5.707 1.901 . 257 . 0 28
Noord-Nederland (LD) Tijdelijk grasland 2021* 487 . 64 10 . 0 32
Noord-Nederland (LD) Meerjarig akker- en tuinbouwgebied 2021* 4 0 . 2 1 . 0 40
Noord-Nederland (LD) Natuurlijk akker- en tuinbouwgebied 2021* 6 1 . 2 0 . 0 38
Noord-Nederland (LD) Totaal graslanden 2021* 2.462 . 356 57 . 1 30
Noord-Nederland (LD) Agrarisch grasland 2021* 2.397 . 311 49 . 1 31
Noord-Nederland (LD) Natuurlijk en semi-natuurlijk grasland 2021* 65 . 45 7 . 0 32
Noord-Nederland (LD) Totaal bosgebieden 2021* 288 . 1.177 41 . 0 53
Noord-Nederland (LD) Natuurbos en houtsingels 2021* . 589 23 . 0 48
Noord-Nederland (LD) Productiebos 2021* . 513 14 . 0 62
Noord-Nederland (LD) Overig bos 2021* . 75 4 . 0 50
Noord-Nederland (LD) Totaal heide- en stuifzandgebieden 2021* . 6 1 . 0 57
Noord-Nederland (LD) Heide 2021* . 6 1 . 0 64
Noord-Nederland (LD) Stuifzand 2021* . . 0 44
Noord-Nederland (LD) Totaal moeras- en veengebieden 2021* . 23 5 . 0 26
Noord-Nederland (LD) Voedselarm ven en moerasgebied 2021* . 12 2 . 0 35
Noord-Nederland (LD) Voedselrijk ven en moerasgebied 2021* . 11 2 . 0 20
Noord-Nederland (LD) Totaal rivieren en kanalen 2021* . . . 1
Noord-Nederland (LD) Totaal meren en reservoirs 2021* . . . 1
Noord-Nederland (LD) Totaal duin- en kustgebieden 2021* . 89 14 . 0 30 2.049
Noord-Nederland (LD) Duin en strand 2021* . 80 . 0 42 2.049
Noord-Nederland (LD) Kwelder 2021* . 9 14 . 0 26
Noord-Nederland (LD) Totaal marien en getijdengebieden 2021* . . . 0
Oost-Nederland (LD) Totaal 2021* 3.833 6.300 808 . 5.490 203 . 125 33
Oost-Nederland (LD) Totaal bebouwde omgeving 2021* . 44 3 . 3 22
Oost-Nederland (LD) Bebouwd gebied 2021* . 23 1 . 1 14
Oost-Nederland (LD) Infrastructuur 2021* . 22 2 . 3 26
Oost-Nederland (LD) Totaal stedelijk groen en recreatie 2021* . 266 11 . 7 46
Oost-Nederland (LD) Stedelijk groen 2021* . 171 8 . 5 40
Oost-Nederland (LD) Recreatie en (semi-)openbaar groen 2021* . 95 3 . 2 40
Oost-Nederland (LD) Totaal akker- en tuinbouwgebieden 2021* 3.833 3.891 . 386 24 . 12 34
Oost-Nederland (LD) Eenjarig akker- en tuinbouwgebied 2021* 3.597 3.294 . 266 . 1 33
Oost-Nederland (LD) Tijdelijk grasland 2021* 591 . 94 11 . 9 37
Oost-Nederland (LD) Meerjarig akker- en tuinbouwgebied 2021* 232 1 . 23 12 . 2 32
Oost-Nederland (LD) Natuurlijk akker- en tuinbouwgebied 2021* 4 3 . 3 0 . 1 37
Oost-Nederland (LD) Totaal graslanden 2021* 2.409 . 472 56 . 75 36
Oost-Nederland (LD) Agrarisch grasland 2021* 2.348 . 408 48 . 48 33
Oost-Nederland (LD) Natuurlijk en semi-natuurlijk grasland 2021* 61 . 64 8 . 27 28
Oost-Nederland (LD) Totaal bosgebieden 2021* 808 . 4.278 102 . 26 57
Oost-Nederland (LD) Natuurbos en houtsingels 2021* . 1.931 53 . 15 46
Oost-Nederland (LD) Productiebos 2021* . 2.265 45 . 8 63
Oost-Nederland (LD) Overig bos 2021* . 82 4 . 2 48
Oost-Nederland (LD) Totaal heide- en stuifzandgebieden 2021* . 29 4 . 0 58
Oost-Nederland (LD) Heide 2021* . 29 4 . 0 62
Oost-Nederland (LD) Stuifzand 2021* . . 0 34
Oost-Nederland (LD) Totaal moeras- en veengebieden 2021* . 15 2 . 1 29
Oost-Nederland (LD) Voedselarm ven en moerasgebied 2021* . 6 1 . 0 54
Oost-Nederland (LD) Voedselrijk ven en moerasgebied 2021* . 9 2 . 1 13
Oost-Nederland (LD) Totaal rivieren en kanalen 2021* . . . 0
Oost-Nederland (LD) Totaal meren en reservoirs 2021* . . . 0
Oost-Nederland (LD) Totaal duin- en kustgebieden 2021* . 0 . 0 70
Oost-Nederland (LD) Duin en strand 2021* . 0 . 0 70
Oost-Nederland (LD) Kwelder 2021* . . .
Oost-Nederland (LD) Totaal marien en getijdengebieden 2021* . . .
West-Nederland (LD) Totaal 2021* 5.328 2.696 228 . 2.621 128 . 121 15 4.221
West-Nederland (LD) Totaal bebouwde omgeving 2021* . 50 3 . 2 11
West-Nederland (LD) Bebouwd gebied 2021* . 20 1 . 1 9
West-Nederland (LD) Infrastructuur 2021* . 29 2 . 1 15
West-Nederland (LD) Totaal stedelijk groen en recreatie 2021* . 287 16 . 7 27
West-Nederland (LD) Stedelijk groen 2021* . 223 12 . 5 28
West-Nederland (LD) Recreatie en (semi-)openbaar groen 2021* . 64 4 . 2 28
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


De gegevens in deze tabel vertegenwoordigen verschillende ecosysteemdiensten in Nederland, gegroepeerd in drie categorieën: producerende, regulerende en culturele diensten. Deze diensten worden aangeboden door ecosystemen en laten het economische gebruik van de natuur zien. Elke dienst wordt uitgedrukt in zowel een fysieke als een monetaire waarde, waardoor hun waarde zowel in tastbare als in financiële termen wordt benadrukt.

De Natuurlijk kapitaalrekeningen hebben als doel om de relatie tussen natuur, economie en menselijke activiteiten op overzichtelijke en internationaal vergelijkbare wijze – letterlijk - in kaart te brengen. CBS werkt samen met Wageningen University (WUR) in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) aan de ontwikkeling van modellen, data en kaarten die een ruimtelijk en zo compleet mogelijk beeld geven van de huidige staat van natuurlijk kapitaal in Nederland. Aan de basis van dit stelsel van rekeningen staan de ecosysteemdiensten; de bijdragen van ecosystemen aan onze economie en aan andere menselijke activiteiten.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2013

Status van de cijfers:
De cijfers hebben een voorlopige status.

Wijzigingen per april 2024
Geen, dit is een nieuwe tabel

Wijzigingen per 1 mei 2024
De monetaire waarde van de ecosysteemdienst luchtfiltratie voor het totaal van Nederland bleek te hoog te zijn door een dubbeltelling in het proces, en is gecorrigeerd voor alle jaren.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Nieuwe cijfers worden jaarlijks gepubliceerd in november.

Toelichting onderwerpen

Fysiek
Ecosysteemdiensten uitgedrukt in fysieke waarden.
Producerende diensten
Producerende ecosysteemdiensten zijn de directe materiële voordelen die mensen verkrijgen uit ecosystemen zoals voedselproductie, houtwinning en andere tastbare bronnen die direct uit natuurlijke omgevingen voortkomen. Hierbij dient de oogst als proxy voor de bijdrage van de ecosysteemfuncties aan de groei van het gewas.
Voorziening voedsel en sierteeltgewassen
De oogst van gewassen voor voedsel en sierteelt, met uitzondering van veevoer. Ecosysteemfuncties dragen bij aan de groei van deze gewassen, die worden geoogst voor voedselconsumptie of decoratief gebruik.
Voorziening veevoedergewassen
De oogst van gewassen specifiek bestemd voor veevoederproductie en gras dat direct door vee wordt begraasd. Ecosysteemfuncties dragen bij aan de groei van deze gewassen, die worden geoogst voor gebruik als veevoer.
Houtvoorziening
Bijdrage van ecosystemen aan de groei van bomen en andere houtachtige biomassa die wordt geoogst voor houtproductie of energetische toepassing.
Regulerende diensten
Regulerende ecosysteemdiensten zijn de bijdragen van ecosystemen aan de regulatie van klimaat, water en biogeochemische kringlopen, wat bijdraagt aan gunstige omstandigheden voor mens en maatschappij.
Waterzuivering
Natuurlijke zuivering van water door de bodem, waarbij dit grondwater vervolgens wordt onttrokken en verder gezuiverd tot drinkwater.
Luchtfiltratie
De afvang van fijnstof van deeltjes kleiner dan 2.5 micrometer (PM2.5) door vegetatie. Ecosystemen vangen fijnstof af en verlagen daarmee de fijnstofconcentratie in de atmosfeer.
Koolstofvastlegging
Bijdrage van ecosystemen aan het verminderen van de concentraties van broeikasgassen in de atmosfeer door koolstofopname door vegetatie.
Koolstofopslag
De bijdrage van ecosystemen om koolstof te accumuleren en vast te houden.
Bestuiving
Vermeden productieverlies in gewassen door bestuiving. Ecosystemen dragen bij aan bestuiving door wilde bestuivers, zoals wilde bijen en hommels (exclusief honingbijen beheerd door een imker), wat essentieel is voor de productie van vele gewassen.
Regenwaterregulatie
De gemiddelde opname van regenwater in de bodem, gemeten in millimeters in het eerste uur, laat zien hoe ecosystemen bijdragen aan het infiltratieproces. Bodemtype en vegetatie spelen hierbij een essentiële rol en dragen bij aan de regulatie van regenwaterinfiltratie.
Kustbescherming
Ecosystemen langs de kust verminderen de impact van zeespiegelstijging, getijdeoverspoelingen en stormen door bij te dragen aan de bescherming van de kustlijn. Duinen vormen een natuurlijke bescherming tegen overstromingsrisico's.