Leefstijl; persoonskenmerken
| Persoonskenmerken | Marges | Perioden | Rookgedrag, 12 jaar of ouder Sigarettenrokers Stoppoging in afgelopen 12 maanden (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Cannabisgebruik Afgelopen maand (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Drugsgebruik, excl. cannabis en lachgas Afgelopen maand (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Amfetaminegebruik Afgelopen maand (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Ecstasygebruik Afgelopen maand (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Cocaïnegebruik Afgelopen maand (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Gebruik overige drugs, exclusief lachgas Afgelopen maand (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Drugsgebruik totaal, exclusief lachgas Afgelopen maand (%) | Drugsgebruik, 12 jaar of ouder Lachgas Afgelopen maand (%) | Bewegen, 4 jaar of ouder Beweegrichtlijn Voldoet aan beweegrichtlijn (%) | Bewegen, 4 jaar of ouder Abonnement sportaanbieder (%) | Voeding 1 jaar of ouder, vanaf 2023 Consumptie van fruit Voldoet aan de fruitnorm (%) | Mantelzorg geven, 16 jaar of ouder Mantelzorger (%) | Mantelzorg geven, 16 jaar of ouder Uren mantelzorg per week (aantal) | Mantelzorg geven, 16 jaar of ouder Zwaar belaste mantelzorgers (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Positie: alleenstaande <40 jaar | Waarde | 2023 | 40,8 | 16,2 | 10,2 | 2,5 | 4,7 | 3,2 | 5,9 | 21,0 | 0,4 | 51,9 | 41,6 | 18,8 | 4,1 | . | . |
| Positie: alleenstaande <40 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | 33,2 | 13,0 | 7,7 | 1,4 | 3,0 | 1,9 | 4,1 | 17,5 | 0,1 | 47,3 | 37,2 | 15,5 | 2,6 | . | . |
| Positie: alleenstaande <40 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | 48,9 | 20,0 | 13,4 | 4,6 | 7,2 | 5,3 | 8,5 | 25,1 | 2,0 | 56,5 | 46,2 | 22,7 | 6,4 | . | . |
| Positie: alleenstaande 40 tot 65 jaar | Waarde | 2023 | 40,2 | 7,3 | 1,7 | 0,2 | 0,5 | 0,6 | 0,6 | 8,7 | 0,0 | 39,2 | 19,0 | 21,1 | 15,7 | . | . |
| Positie: alleenstaande 40 tot 65 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | 31,7 | 5,1 | 0,9 | 0,0 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 6,3 | 0,0 | 34,8 | 15,7 | 17,6 | 12,7 | . | . |
| Positie: alleenstaande 40 tot 65 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | 49,4 | 10,3 | 3,4 | 1,4 | 1,7 | 1,9 | 2,0 | 11,8 | . | 43,9 | 22,9 | 25,1 | 19,3 | . | . |
| Positie: alleenstaande >=65 jaar | Waarde | 2023 | . | 1,0 | 0,1 | 0,1 | 0,0 | 0,0 | 0,1 | 1,1 | 0,0 | 35,3 | 14,8 | 31,3 | 10,1 | . | . |
| Positie: alleenstaande >=65 jaar | Ondergrens 95%-interval | 2023 | . | 0,5 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,5 | 0,0 | 31,7 | 12,3 | 27,8 | 8,1 | . | . |
| Positie: alleenstaande >=65 jaar | Bovengrens 95%-interval | 2023 | . | 2,2 | 1,0 | 1,0 | . | . | 1,0 | 2,4 | . | 39,1 | 17,7 | 35,0 | 12,7 | . | . |
| Bron: CBS. | |||||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over de leefstijl van de Nederlandse bevolking in particuliere huishoudens. De cijfers kunnen worden uitgesplitst naar diverse persoonskenmerken.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2014
Status van de cijfers: definitief
Wijzigingen per 24 september 2024
De voedingsscore wordt berekend op basis van verschillende componenten.
Bij de componentscore voor snacks werden abusievelijk bij kinderen van 1 tot 9 jaar de afkappunten voor personen van 9 jaar en ouder gehanteerd in plaats van de leeftijdsspecifieke afkappunten. Dit is aangepast. Hierdoor zijn de cijfers over de totale voedingsscore (hoog, midden, laag en de gemiddelde voedingsscore) iets gewijzigd.
Wijzigingen per 4 maart
De cijfers over 2023 zijn toegevoegd.
Cijfers over lachgas zijn toegevoegd. De vragen over voeding zijn in 2023 gewijzigd.
Daarom wordt er voor voeding in 2023 een nieuwe reeks begonnen en wordt de oude cijferreeks over voeding (2014-2022) niet meer aangevuld.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In maart 2025 verschijnen de cijfers over verslagjaar 2024.
Toelichting onderwerpen
- Rookgedrag, 12 jaar of ouder
- De vragen over rookgedrag worden aan alle personen van 12 jaar of ouder gesteld.
- Sigarettenrokers
- Stoppoging in afgelopen 12 maanden
- Percentage van de sigarettenrokers van 12 jaar of ouder dat in de afgelopen 12 maanden een poging om te stoppen met roken 24 uur of langer heeft volgehouden.
- Drugsgebruik, 12 jaar of ouder
- De vragen over het gebruik van drugs worden aan alle personen van 12 jaar of ouder gesteld. Van de volgende drugssoorten wordt gevraagd of ze wel eens gebruikt zijn en zo ja, wanneer voor het laatst:
• Cannabis (hasj, wiet, marihuana)
• Amfetamine (zoals pep en speed)
• XTC (ecstasy, MDMA)
• LSD
• Paddo's (hallucinogene paddenstoeltjes of magic mushrooms)
• Cocaine (ook crack, gekookte coke, freebase)
• Heroine (horse, smack of bruin)
• GHB
• Methadon
• Vanaf 2018: 4-Fluoramfetamine, ook wel 4-FA, 4-FMP of Flux genoemd
• Andere drugs
Vanaf 2023 zijn de vragen naar methadon en 4-FA verwijderd en vervangen door vragen naar ketamine en 3MMC.Er wordt ook gevraagd naar het gebruik van lachgas, Hierover zijn cijfers opgenomen in deze tabel vanaf verslagjaar 2023.
De antwoordcategorieën zijn telkens:
• Ja, in de afgelopen 30 dagen
• Ja, in de afgelopen 12 maanden maar niet in de afgelopen 30 dagen
• Ja, langer dan 12 maanden geleden
• Nee, nooit gebruikt- Cannabisgebruik
- Op basis van de vraag naar het gebruik van cannabis (hasj, wiet, marihuana)
- Afgelopen maand
- Drugsgebruik, excl. cannabis en lachgas
- Drugsgebruik anders dan cannabis
Op basis van de vragen naar het gebruik van:
• Amfetamine (zoals pep en speed)
• XTC (ecstasy, MDMA)
• Cocaine (ook crack, gekookte coke, freebase)
• LSD
• Paddo's (hallucinogene paddenstoeltjes of magic mushrooms)
• Heroine (horse, smack of bruin)
• GHB
• Methadon
• Vanaf 2018: 4-Fluoramfetamine, ook wel 4-FA, 4-FMP of Flux genoemd
• Andere drugs
Het gaat om het gebruik van 1 of meer van deze drugssoorten. Bij gebruik van meerdere van deze drugssoorten wordt de meest recent gebruikte drugssoort als bepalend gezien voor de verdeling over de categorieën 'afgelopen maand', 'afgelopen jaar' en 'ooit'.- Afgelopen maand
- Amfetaminegebruik
- Op basis van de vraag naar het gebruik van amfetamine (zoals pep en speed)
- Afgelopen maand
- Ecstasygebruik
- Op basis van de vraag naar het gebruik van XTC (ecstasy, MDMA)
- Afgelopen maand
- Cocaïnegebruik
- Op basis van de vraag naar het gebruik van cocaine (ook crack, gekookte coke, freebase)
- Afgelopen maand
- Gebruik overige drugs, exclusief lachgas
- Op basis van de vragen naar het gebruik van:
• LSD
• Paddo's (hallucinogene paddenstoeltjes of magic mushrooms)
• Heroine (horse, smack of bruin)
• GHB
• Methadon
• Vanaf 2018: 4-Fluoramfetamine, ook wel 4-FA, 4-FMP of Flux genoemd
• Andere drugs
Het gaat om het gebruik van 1 of meer van deze drugssoorten. Bij gebruik van meerdere van deze drugssoorten wordt de meest recent gebruikte drugssoort als bepalend gezien voor de verdeling over de categorieën ‘afgelopen maand’, ‘afgelopen jaar’ en ‘ooit’.
Vanaf 2023 zijn de vragen naar methadon en 4-FA verwijderd en vervangen door vragen naar ketamine en 3MMC- Afgelopen maand
- Drugsgebruik totaal, exclusief lachgas
- Op basis van de vragen naar het gebruik van:
• Cannabis (hasj, wiet, marihuana)
• Amfetamine (zoals pep en speed)
• XTC (ecstasy, MDMA)
• LSD
• Paddo's (hallucinogene paddenstoeltjes of magic mushrooms)
• Cocaine (ook crack, gekookte coke, freebase)
• Heroine (horse, smack of bruin)
• GHB
• Methadon
• Vanaf 2018: 4-Fluoramfetamine, ook wel 4-FA, 4-FMP of Flux genoemd
• Andere drugs
Het gaat om het gebruik van 1 of meer van deze drugssoorten. Bij gebruik van meerdere drugssoorten wordt de meest recent gebruikte drugssoort als bepalend gezien voor de verdeling over de categorieën ‘afgelopen maand’, ‘afgelopen jaar’ en ‘ooit’.
Vanaf 2023 zijn de vragen naar methadon en 4-FA verwijderd en vervangen door vragen naar ketamine en 3MMC- Afgelopen maand
- Lachgas
- Op basis van de vraag naar het gebruik van lachgas.
- Afgelopen maand
- Bewegen, 4 jaar of ouder
- De vragen over lichamelijke activiteit zijn gebaseerd op de zogeheten short questionnaire to assess health enhancing physical activity (SQUASH). Deze vragenlijst beoogt een volledig beeld te leveren van de lichamelijke activiteit. Gevraagd wordt naar frequentie en duur van de volgende deelvormen van lichamelijke activiteit:
1. Fietsen en lopen in woon-werk of woon-school verkeer
2. Activiteiten op het werk of op school
3. Activiteiten in het huishouden
4. Wandelen, fietsen, buiten spelen, tuinieren en klussen in de vrije tijd
5. Sporten
Vanaf 2017 publiceert het CBS over de nieuwe beweegrichtlijnen (opgesteld door de Gezondheidsraad) voor personen van 4 jaar en ouder.
Vanaf 2019 zijn vragen over beweegonderwijs op school aan de vragenlijst toegevoegd om een beter beeld te krijgen van het beweeggedrag van jongeren vanaf 12 jaar. Dit wil zeggen dat aan jongeren vanaf 12 jaar die basisonderwijs, praktijkonderwijs, VMBO, HAVO, VWO of MBO volgen, vragen zijn toegevoegd over gymlessen op school en beweeg- en sportactiviteiten die zijn geregeld vanuit school. Voor jongeren van 4 tot 12 jaar waren deze vragen al opgenomen in de vragenlijst.
Hierdoor zijn de cijfers over de beweegrichtlijnen, met name die over jongeren vanaf 12 jaar, vanaf 2019 minder goed vergelijkbaar met de cijfers van voor 2019.- Beweegrichtlijn
- De beweegrichtlijn is eind 2017 opgesteld door de Gezondheidsraad. Deze nieuwe richtlijn vervangt de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, de fitnorm en de combinorm. Personen vanaf 18 jaar dienen minstens 2,5 uur per week matig intensieve inspanning te verrichten verspreid over diverse dagen, zoals wandelen en fietsen, en minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten te verrichten. Jongeren van 4 tot en met 17 jaar dienen minstens elke dag een uur matig intensieve inspanning te verrichten en minstens driemaal per week spier- en botversterkende activiteiten te verrichten.
Over de 2020-cijfers over dit onderwerp is een toelichtende nota verschenen, zie tabeltoelichting.- Voldoet aan beweegrichtlijn
- Percentage personen van 4 jaar en ouder dat voldoet aan de beweegrichtlijn. Personen vanaf 18 jaar dienen minstens 2,5 uur per week matig intensieve inspanning te verrichten verspreid over diverse dagen, zoals wandelen en fietsen, en minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten te verrichten. Jongeren van 4 tot en met 17 jaar dienen minstens elke dag een uur matig intensieve inspanning te verrichten en minstens driemaal per week spier- en botversterkende activiteiten te verrichten.
Vanaf 2019 zijn vragen over beweegonderwijs op school aan de vragenlijst toegevoegd om een beter beeld te krijgen van het beweeggedrag van jongeren vanaf 12 jaar. Dit wil zeggen dat aan jongeren vanaf 12 jaar die basisonderwijs, praktijkonderwijs, VMBO, HAVO, VWO of MBO volgen, vragen zijn toegevoegd over gymlessen op school en beweeg- en sportactiviteiten die zijn geregeld vanuit school. Voor jongeren van 4 tot 12 jaar waren deze vragen al opgenomen in de vragenlijst.
Hierdoor zijn de cijfers over de beweegrichtlijnen, met name die over jongeren vanaf 12 jaar, vanaf 2019 minder goed vergelijkbaar met de cijfers van voor 2019.
- Abonnement sportaanbieder
- Percentage personen van 4 jaar of ouder dat een abonnement heeft op een fitnesscentrum, zwembad of een andere sportaanbieder.
- Voeding 1 jaar of ouder, vanaf 2023
- De vragen over voeding worden gesteld aan alle personen van 1 jaar of ouder en gaan over de consumptie van vlees en vis, fruit, groente, suikerhoudende dranken, brood, en snacks. In 2023 zijn de voedingsvragen grondig herzien. De cijfers over de vis, fruit- en groenteconsumptie over de jaren vóór 2023 zijn daarom niet te vergelijken met die vanaf 2023.
- Consumptie van fruit
- Er is gevraagd naar de consumptie van fruit in een normale week in de afgelopen maanden. De kerncijfers voor de consumptie van fruit komen uit de Voedselconsumptiepeiling (zie tabeltoelichting).
- Voldoet aan de fruitnorm
- Eet elke dag minimaal 2 porties fruit (vanaf 9 jaar) of anderhalve portie fruit (kinderen t/m 8 jaar). Eén portie fruit komt overeen met 100 gram. Deze aanbevolen hoeveelheid is afkomstig uit de Richtlijnen Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad. De cijfers over de fruitconsumptie vanaf 2023 zijn niet te vergelijken met de cijfers over de jaren vóór 2023 door een wijziging in de vraagstelling.
- Mantelzorg geven, 16 jaar of ouder
- Mantelzorg is de zorg voor een bekende uit de omgeving, zoals partner, ouders, kind, buren of vrienden, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Deze zorg kan bestaan uit het huishouden doen, wassen en aankleden, gezelschap houden, vervoer, geldzaken regelen, enzovoorts. Mantelzorg wordt niet betaald. Een vrijwilliger vanuit een vrijwilligerscentrale is geen mantelzorger.
- Mantelzorger
- Iemand die al minimaal 3 maanden en/of minstens 8 uur per week zorg geeft aan een bekende uit zijn of haar omgeving, zoals een ouder, partner, kind of vriend, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. De mantelzorg kan bestaan uit huishoudelijke taken, wassen en aankleden, gezelschap houden, vervoer, geldzaken regelen, enzovoort. Mantelzorg wordt niet betaald.
- Uren mantelzorg per week
- Het gemiddeld aantal uren mantelzorg dat per week wordt verleend door een mantelzorger.
- Zwaar belaste mantelzorgers
- Percentage mantelzorgers dat aangeeft zich door die zorg 'tamelijk zwaar belast', 'zeer zwaar belast' of 'overbelast' te voelen.