ICT-gebruik bij kleine bedrijven; bedrijfstak en bedrijfsgrootte, 2019
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT) door bedrijven met 2 of meer werkzame personen. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar bedrijfsgrootte en bedrijfstak. Normaliter beperkt het onderzoek naar het ICT-gebruik door bedrijven zich tot bedrijven met 10 of meer werkzame personen. In 2018 is dit onderzoek, met een iets minder uitgebreide vragenlijst, ook uitgevoerd onder bedrijven met 2 tot 10 werkzame personen. Om het ICT-gebruik van de kleine bedrijven te kunnen vergelijken met die van de grotere bedrijven, is een deel van de uitkomsten van de grote bedrijven ook opgenomen in deze tabel. De verslagperiode betreft het jaar 2019. Een aantal onderwerpen heeft echter betrekking op het jaar 2018. In die gevallen wordt dit vermeld in de toelichting bij het betreffende onderwerp.
Gegevens beschikbaar over 2019.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijziging per juni 2020:
Het effect op de omzet van online platforms is gesplitst in Effect online platforms e-commerce voor bedrijven met e-commerce en Effect online platforms e-commerce voor alle bedrijven, ook de bedrijven zonder e-commerce.
Wijziging per november 2020:
In de vorige versie was abusievelijk het onderwerp 'Telewerk komt voor' opgenomen. Dit terwijl deze vraag niet is gesteld aan bedrijven met minder dan 10 werknemers. Dit is in deze versie gecorrigeerd.
Wijzigingen per april 2022:
In de vorige versie was abusievelijk de categorie 'Eigen personeel en externe leverancier' niet opgenomen bij de sub-sectie over 'Uitvoering van ICT-veiligheid'. De cijfers over 'Vaste Internetverbinding' zijn gereviseerd door een verbetering bij een imputatieregel. Het onderwerp “Incident opgetreden” wordt uitgesplitst naar “Incident door interne oorzaak” en “Incident door aanval van buiten”. Het onderwerp “Incident opgetreden” wordt weggelaten. De onderwerpen van de secties “Optreden van ICT-veiligheidsincidenten” worden ingedeeld naar interne en externe oorzaken en die van “Kosten door ICT-veiligheidsincidenten” naar kosten door intern of extern incident. Verder zijn de cijfers van deze tabel gereviseerd door het gebruik van verbeterde ophoogfactoren en een verbeterde schattingsmethodiek van de omzetcijfers.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Cijfers over 2020 komen in januari 2021 beschikbaar.
Toelichting onderwerpen
- Personeel en ICT
- Personeel dat werkt met een computer betreft zowel ICT-specialisten als ICT-gebruikers. ICT staat voor informatie- en communicatietechnologie. Een ICT-specialist is een werknemer voor wie ICT het belangrijkste werk vormt, bijvoorbeeld een software-ontwikkelaar, systeembeheerder of een 'hoofd automatiseringsafdeling'. Een ICT-gebruiker is een werknemer die bij het eigen werk gebruikmaakt van een computer en standaardpakketten (zoals tekstverwerking, spreadsheets, databases) en/of branchegerelateerde software (zoals boekhoudpakketten, CAD/CAM pakketten, SPSS).
- Personeel dat werkt met internet
- Werkzame personen die voor het eigen werk geregeld een computer met toegang tot het internet gebruiken.
- Vacatures ICT-specialisten
- Bedrijven die in 2018 vacatures voor ICT-specialisten hadden
- ICT-vacatures lastig te vullen
- Bedrijven die in 2018 vacatures voor ICT-specialisten hadden, die moeilijk te vervullen waren.
- Toegang en gebruik internet
- Vaste Internetverbinding
- Vaste internetverbinding wil zeggen een internetaansluiting van het type ADSL, VDSL, SDSL en dergelijke, of een andere hoogwaardige vaste verbinding zoals glasvezel of kabel. (A/S/V)DSL betekent (Asymmetric/Symmetric/Very-high-bitrate) Digital Subscriber Line.
- Internet, vast
- Bedrijven met een internetaansluiting van het type ADSL, VDSL, SDSL en dergelijke, of een andere hoogwaardige vaste verbinding zoals glasvezel of kabel (A/S/V)DSL: (Asymmetric/Symmetric/Very-high-bitrate) Digital Subscriber Line
- Bedrijven met website
- Bedrijven die een eigen website hebben
- Bedrijven met website
- Bedrijven die een eigen website hebben
- Sociale Media
- Het gebruik van internettoepassingen of communicatieplatforms voor contact met klanten, leveranciers, zakenrelaties of medewerkers van het eigen bedrijf. Daarbij wordt online informatie uitgewisseld. Voorbeelden zijn Twitter, Facebook, YouTube, LinkedIn, Yammer. Bedrijven die sociale media gebruiken hebben een account, een gebruikersprofiel of een gebruikerslicentie.
- Sociale media gebruikt
- Bedrijven die ten minste 1 van de volgende typen sociale media gebruiken: sociale netwerken, blogs of microblogs, sites die multimedia delen, of wiki's om kennis te delen. Bedrijven die deze sociale media uitsluitend gebruiken om advertenties te plaatsen, vallen hier niet onder.
- ICT-veiligheid
- Informatie over maatregelen, controles en procedures die een bedrijf toepast met betrekking tot ICT-systemen, met als doel de integriteit, authenticiteit, beschikbaarheid en vertrouwelijkheid van gegevens (data) en systemen te borgen.
- Gebruikte ICT-veiligheidsmaatregelen
- Maatregelen die bedrijven genomen hebben om hun cyberweerbaarheid te verhogen.
- Anti-virussoftware
- Het gebruik van antivirussoftware betreft zowel gratis als betaalde software.
- Beleid voor sterke wachtwoorden
- Wachtwoorden die ten minste acht gemengde karakters hebben, die veranderd moeten worden na een bepaalde periode en/of naar aanleiding van bijvoorbeeld een ICT-veiligheidsincident, en die versleuteld worden verstuurd en opgeslagen.
- Updaten software/besturingssysteem
- Up-to-date houden van de software en het besturingssysteem
- Authenticatie via soft- of hardwaretoken
- Het gaat om identificatie en authenticatie van gebruikers via software of hardware-tokens om toegang te krijgen tot de ICT-systemen (oftewel twee-factor authenticatie), bijvoorbeeld via smartcards, USB-beveiligingssleutels of mobiele telefoons (eenmalige inlogcodes via SMS of app).
- Encryptie van data
- Het gaat om versleutelingstechnieken (encryptie) van data, documenten of e-mails. In 2017 werd encryptie nog opgedeeld in encryptie van opslagen en verstuurde data; vanaf 2018 is het samengevoegd.
- Gegevens op andere fysieke locatie
- Het gaat om het op een andere fysieke locatie bewaren van (reserve)gegevens (offsite data-backup). Opslag in de cloud telt ook mee.
- Network access control
- Alleen apparaten die voldoen aan bepaalde eisen krijgen toegang tot het bedrijfsnetwerk, bijvoorbeeld alleen apparaten die de laatste update van een besturingssysteem hebben geïnstalleerd.
- VPN internetgebruik buiten het bedrijf
- Het gaat om het gebruik van een Virtual Private Network (VPN) bij internetgebruik buiten het eigen bedrijf. Een VPN zorgt ervoor dat alle internetverkeer tussen de gebruiker en de VPN-server wordt versleuteld. Daardoor kan het verkeer niet worden afgeluisterd, en kan de inhoud van bezochte websites niet worden gemanipuleerd door kwaadwillenden (bijv. man-in-the-middle-aanvallen).
- Logbestanden voor analyse incidenten
- Logbestanden opslaan om incidenten achteraf te analyseren
- Methodes voor beoordelen ICT-veiligheid
- Het gaat om methodes om de ICT-veiligheid in het bedrijf te kunnen beoordelen, zoals de veiligheidsmaatregelen laten controleren door derden, of tests uitvoeren. Voorbeelden zijn: penetration testing (pen test), red teaming, ethisch hacken, back-up systemen testen of gesimuleerde ICT-veiligheidsincidenten zoals phishing-emails versturen. Dergelijke tests worden uitgevoerd om op een veilige manier kwetsbaarheden in ICT-systemen op te sporen.
- Risicoanalyses
- Periodiek beoordelen wat de kans is dat het bedrijf wordt getroffen door een incident, en wat daarvan de mogelijke gevolgen zouden zijn
- Verzekering ICT-veiligheidsincidenten
- Bedrijf verzekerd voor ICT-veiligheidsincidenten
- Gezocht naar meldingen cyberdreigingen
- Bedrijven die actief op zoek zijn naar meldingen over cyberdreigingen
- Facturen
- Er zijn twee soorten elektronische facturen: 1) E-facturen geschikt voor automatische verwerking, zoals Electronic Data Interchange (EDI), XML, UBL, en 2) facturen in elektronische vorm niet geschikt voor automatische verwerking, zoals facturen in een e-mail of als e-mailbijlagen in de vorm van een PDF-bestand.
- E-facturen verzonden
- Bedrijven die in 2018 één of meerdere e-facturen hebben verstuurd. Het betreft hier alleen facturen die aan andere bedrijven, of aan overheden zijn verstuurd. Facturen die verzonden zijn aan consumenten zijn niet meegeteld. Het betreft hier facturen in een standaardopmaak die geschikt zijn voor automatische verwerking (bijv. EDI, XML, UBL). Deze worden e-facturen genoemd. Zij worden ofwel direct uitgewisseld door elektronische systemen van bedrijven onderling, of via elektronische systemen van dienstverleners zoals 'Billing Service Providers'.
- E-facturen ontvangen
- Bedrijven die in 2018 één of meerdere e-facturen hebben ontvangen. Het betreft hier alleen facturen die aan andere bedrijven, of aan overheden zijn verstuurd. Facturen die verzonden zijn aan consumenten zijn niet meegeteld. Het betreft hier facturen in een standaardopmaak die geschikt zijn voor automatische verwerking (bijv. EDI, XML, UBL). Deze worden e-facturen genoemd. Zij worden ofwel direct uitgewisseld door elektronische systemen van bedrijven onderling, of via elektronische systemen van dienstverleners zoals 'Billing Service Providers'.
- E-commerce voor verkoop in 2018
- E-commerce is het ontvangen of plaatsen van orders voor goederen of diensten over elektronische netwerken, ongeacht de wijze van betalen en afleveren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bestellen van producten op een website. Bestellingen per telefoon, fax of (handmatig getypte) e-mail tellen niet mee als e-commerce.
Verkoop via externe netwerken of elektronische verkoop is hier gedefinieerd als elektronische orderontvangst (exclusief handgeschreven e-mail). Verkoop kan plaatsvinden via de website van een bedrijf (openbaar, algemeen toegankelijk), of via EDI (Electronic Data Interchange). Met EDI wordt hier bedoeld: het zenden of ontvangen van informatie in een afgesproken format dat automatische verwerking mogelijk maakt, bijvoorbeeld EDIFACT, XML, UBL, XBRL.- Verkoop via e-commerce
- E-commerce is het ontvangen of plaatsen van orders voor goederen of diensten over elektronische netwerken, ongeacht de wijze van betalen en afleveren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bestellen van producten op een website. Bestellingen per telefoon, fax of (handmatig getypte) e-mail tellen niet mee als e-commerce. De omzet via e-commerce is de optelsom van de omzet via website en apps en de omzet via EDI.
- Verkoop via e-commerce
- Bedrijven die gebruikmaken van websites, apps en/of EDI om goederen en/of diensten te verkopen. Met EDI wordt hier bedoeld: het zenden of ontvangen van informatie in een afgesproken format dat automatische verwerking mogelijk maakt, bijvoorbeeld EDIFACT, XML, UBL, XBRL.
- E-commerce voor inkoop in 2018
- E-commerce is het ontvangen of plaatsen van orders voor goederen of diensten over elektronische netwerken, ongeacht de wijze van betalen en afleveren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bestellen van producten op een website. Bestellingen per telefoon, fax of (handmatig getypte) e-mail tellen niet mee als e-commerce.
Inkoop via externe netwerken of elektronische inkoop is hier gedefinieerd als elektronische plaatsen van orders (exclusief handgeschreven e-mail). Inkoop kan plaatsvinden via de website van een bedrijf (openbaar, algemeen toegankelijk), of via EDI (Electronic Data Interchange). Met EDI automatische verwerking mogelijk maakt, bijvoorbeeld EDIFACT, XML, UBL, XBRL.- Inkoop via e-commerce
- Aandeel van de inkoop via de e-commerce: Website of app en EDI
- Inkoop via e-commerce
- Bedrijven die via website/app of EDI inkoop gedaan hebben