Gemeentebegrotingen; baten en lasten naar regio en grootteklasse

Gemeentebegrotingen; baten en lasten naar regio en grootteklasse

Gemeentelijke taakvelden Perioden Regiokenmerken Gemeentelijke begroting in mln euro Baten (mln euro) Gemeentelijke begroting in mln euro Lasten (mln euro) Gemeentelijke begroting in mln euro Saldo (mln euro) Gemeentelijke begroting in euro/inwoner Baten (euro/inwoner) Gemeentelijke begroting in euro/inwoner Lasten (euro/inwoner) Gemeentelijke begroting in euro/inwoner Saldo (euro/inwoner)
Totaal gemeentelijke taakvelden 2025* Nederland 83.917 83.916 0 4.650 4.650 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 2025* Gelderland (PV) 8.917 8.917 0 4.126 4.126 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 13.937 13.937 0 5.253 5.253 0
Totaal bestuur en ondersteuning 2025* Nederland 59.296 17.187 42.110 3.286 952 2.334
Totaal bestuur en ondersteuning 2025* Gelderland (PV) 6.453 1.680 4.773 2.986 777 2.208
Totaal bestuur en ondersteuning 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 9.634 2.361 7.274 3.631 890 2.741
Bestuur en burgerzaken 2025* Nederland 441 2.121 -1.680 24 118 -93
Bestuur en burgerzaken 2025* Gelderland (PV) 52 244 -191 24 113 -89
Bestuur en burgerzaken 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 67 283 -216 25 107 -82
Overhead 2025* Nederland 515 9.091 -8.576 29 504 -475
Overhead 2025* Gelderland (PV) 62 975 -912 29 451 -422
Overhead 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 92 1.254 -1.162 35 473 -438
Belastingen 2025* Nederland 7.371 511 6.860 408 28 380
Belastingen 2025* Gelderland (PV) 767 52 715 355 24 331
Belastingen 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 1.198 71 1.127 451 27 425
AU en ov. uitkeringen gemeentefonds 2025* Nederland 44.712 19 44.693 2.478 1 2.477
AU en ov. uitkeringen gemeentefonds 2025* Gelderland (PV) 5.089 4 5.085 2.355 2 2.353
AU en ov. uitkeringen gemeentefonds 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 7.329 0 7.329 2.762 0 2.762
Overig bestuur en ondersteuning 2025* Nederland 1.621 1.532 89 90 85 5
Overig bestuur en ondersteuning 2025* Gelderland (PV) 108 133 -26 50 62 -12
Overig bestuur en ondersteuning 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 220 215 5 83 81 2
Toevoeging/onttrekking reserves 2025* Nederland 4.572 3.801 771 253 211 43
Toevoeging/onttrekking reserves 2025* Gelderland (PV) 367 260 107 170 120 49
Toevoeging/onttrekking reserves 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 729 568 160 275 214 60
Resultaat van de rekening 2025* Nederland 64 112 -48 4 6 -3
Resultaat van de rekening 2025* Gelderland (PV) 8 13 -5 4 6 -2
Resultaat van de rekening 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 0 -31 31 0 -12 12
Totaal veiligheid 2025* Nederland 219 2.883 -2.664 12 160 -148
Totaal veiligheid 2025* Gelderland (PV) 12 277 -265 5 128 -123
Totaal veiligheid 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 43 440 -397 16 166 -150
Veiligheid 2025* Nederland 219 2.883 -2.664 12 160 -148
Veiligheid 2025* Gelderland (PV) 12 277 -265 5 128 -123
Veiligheid 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 43 440 -397 16 166 -150
Totaal verkeer, vervoer en waterstaat 2025* Nederland 736 5.173 -4.437 41 287 -246
Totaal verkeer, vervoer en waterstaat 2025* Gelderland (PV) 54 438 -384 25 203 -178
Totaal verkeer, vervoer en waterstaat 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 175 788 -614 66 297 -231
Verkeer en parkeren 2025* Nederland 588 4.756 -4.168 33 264 -231
Verkeer en parkeren 2025* Gelderland (PV) 46 425 -379 21 197 -175
Verkeer en parkeren 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 149 738 -588 56 278 -222
Havens en waterwegen 2025* Nederland 50 196 -146 3 11 -8
Havens en waterwegen 2025* Gelderland (PV) 4 6 -2 2 3 -1
Havens en waterwegen 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 6 22 -16 2 8 -6
Openbaar vervoer 2025* Nederland 98 220 -123 5 12 -7
Openbaar vervoer 2025* Gelderland (PV) 4 7 -3 2 3 -1
Openbaar vervoer 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 19 29 -9 7 11 -4
Totaal economie 2025* Nederland 1.658 1.726 -68 92 96 -4
Totaal economie 2025* Gelderland (PV) 132 172 -39 61 79 -18
Totaal economie 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 137 242 -104 52 91 -39
Economisch beleid en ondersteuning 2025* Nederland 983 1.002 -19 54 56 -1
Economisch beleid en ondersteuning 2025* Gelderland (PV) 41 77 -36 19 36 -17
Economisch beleid en ondersteuning 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 68 155 -87 25 58 -33
Fysieke bedrijfsinfrastructuur 2025* Nederland 675 724 -49 37 40 -3
Fysieke bedrijfsinfrastructuur 2025* Gelderland (PV) 91 94 -3 42 44 -1
Fysieke bedrijfsinfrastructuur 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 70 87 -17 26 33 -6
Totaal onderwijs 2025* Nederland 902 3.358 -2.456 50 186 -136
Totaal onderwijs 2025* Gelderland (PV) 87 358 -271 40 165 -125
Totaal onderwijs 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 190 594 -404 72 224 -152
Onderwijs exclusief huisvesting 2025* Nederland 790 1.833 -1.043 44 102 -58
Onderwijs exclusief huisvesting 2025* Gelderland (PV) 72 180 -108 33 83 -50
Onderwijs exclusief huisvesting 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 157 312 -156 59 118 -59
Onderwijshuisvesting 2025* Nederland 113 1.525 -1.413 6 85 -78
Onderwijshuisvesting 2025* Gelderland (PV) 15 177 -163 7 82 -75
Onderwijshuisvesting 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 34 282 -248 13 106 -94
Totaal sport, cultuur en recreatie 2025* Nederland 920 6.720 -5.801 51 372 -321
Totaal sport, cultuur en recreatie 2025* Gelderland (PV) 109 712 -603 50 329 -279
Totaal sport, cultuur en recreatie 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 207 1.227 -1.020 78 463 -385
Sportbeleid en activering 2025* Nederland 107 474 -368 6 26 -20
Sportbeleid en activering 2025* Gelderland (PV) 12 73 -62 5 34 -28
Sportbeleid en activering 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 17 94 -77 6 35 -29
Sportaccommodaties 2025* Nederland 452 1.553 -1.101 25 86 -61
Sportaccommodaties 2025* Gelderland (PV) 54 155 -101 25 72 -47
Sportaccommodaties 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 82 245 -163 31 92 -61
Cultuurpresentatie, - productie en - par 2025* Nederland 178 1.354 -1.177 10 75 -65
Cultuurpresentatie, - productie en - par 2025* Gelderland (PV) 22 115 -93 10 53 -43
Cultuurpresentatie, - productie en - par 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 70 341 -271 27 129 -102
Musea 2025* Nederland 43 411 -368 2 23 -20
Musea 2025* Gelderland (PV) 4 35 -32 2 16 -15
Musea 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 8 86 -79 3 33 -30
Cultureel erfgoed 2025* Nederland 18 157 -140 1 9 -8
Cultureel erfgoed 2025* Gelderland (PV) 2 21 -19 1 10 -9
Cultureel erfgoed 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 4 25 -22 1 10 -8
Media 2025* Nederland 37 563 -526 2 31 -29
Media 2025* Gelderland (PV) 1 63 -61 1 29 -28
Media 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 8 87 -79 3 33 -30
Openbaar groen en (openlucht) recreatie 2025* Nederland 86 2.208 -2.122 5 122 -118
Openbaar groen en (openlucht) recreatie 2025* Gelderland (PV) 13 249 -236 6 115 -109
Openbaar groen en (openlucht) recreatie 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 19 349 -330 7 131 -124
Totaal sociaal domein 2025* Nederland 9.419 33.897 -24.479 522 1.878 -1.357
Totaal sociaal domein 2025* Gelderland (PV) 987 3.891 -2.905 456 1.800 -1.344
Totaal sociaal domein 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 1.793 6.141 -4.348 676 2.315 -1.639
Algemene voorzieningen incl. wijkteams 2025* Nederland 1.337 5.751 -4.414 74 319 -245
Algemene voorzieningen incl. wijkteams 2025* Gelderland (PV) 170 660 -490 79 305 -227
Algemene voorzieningen incl. wijkteams 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 240 1.011 -770 91 381 -290
Inkomensregelingen 2025* Nederland 7.217 9.750 -2.533 400 540 -140
Inkomensregelingen 2025* Gelderland (PV) 730 1.019 -289 338 471 -133
Inkomensregelingen 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 1.325 1.757 -432 499 662 -163
Participatie 2025* Nederland 282 3.653 -3.371 16 202 -187
Participatie 2025* Gelderland (PV) 14 416 -401 7 192 -186
Participatie 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 82 607 -524 31 229 -198
Maatwerkvoorziening (WMO) 2025* Nederland 50 1.045 -995 3 58 -55
Maatwerkvoorziening (WMO) 2025* Gelderland (PV) 7 125 -119 3 58 -55
Maatwerkvoorziening (WMO) 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 12 192 -180 5 72 -68
Maatwerkdienstverlening 18+ 2025* Nederland 157 4.296 -4.140 9 238 -229
Maatwerkdienstverlening 18+ 2025* Gelderland (PV) 13 528 -515 6 244 -238
Maatwerkdienstverlening 18+ 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 18 592 -573 7 223 -216
Maatwerkdienstverlening 18- 2025* Nederland 124 6.271 -6.147 7 348 -341
Maatwerkdienstverlening 18- 2025* Gelderland (PV) 1 791 -790 0 366 -366
Maatwerkdienstverlening 18- 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 76 1.088 -1.012 29 410 -381
Geëscaleerde zorg 18+ 2025* Nederland 237 2.485 -2.248 13 138 -125
Geëscaleerde zorg 18+ 2025* Gelderland (PV) 49 292 -243 23 135 -112
Geëscaleerde zorg 18+ 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 33 798 -765 12 301 -288
Geëscaleerde zorg 18- 2025* Nederland 15 646 -631 1 36 -35
Geëscaleerde zorg 18- 2025* Gelderland (PV) 2 60 -58 1 28 -27
Geëscaleerde zorg 18- 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 6 98 -92 2 37 -35
Totaal volksgezondheid en milieu 2025* Nederland 6.092 7.074 -981 338 392 -54
Totaal volksgezondheid en milieu 2025* Gelderland (PV) 623 757 -133 288 350 -62
Totaal volksgezondheid en milieu 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 905 1.086 -180 341 409 -68
Volksgezondheid 2025* Nederland 281 1.288 -1.006 16 71 -56
Volksgezondheid 2025* Gelderland (PV) 23 136 -114 10 63 -53
Volksgezondheid 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 40 187 -148 15 71 -56
Riolering 2025* Nederland 2.211 1.725 486 123 96 27
Riolering 2025* Gelderland (PV) 259 201 58 120 93 27
Riolering 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 277 231 47 105 87 18
Afval 2025* Nederland 3.029 2.439 590 168 135 33
Afval 2025* Gelderland (PV) 258 218 40 119 101 19
Afval 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 492 408 83 185 154 31
Milieubeheer en begraafplaatsen 2025* Nederland 572 1.622 -1.050 32 90 -58
Milieubeheer en begraafplaatsen 2025* Gelderland (PV) 83 201 -118 39 93 -55
Milieubeheer en begraafplaatsen 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 97 259 -162 36 98 -61
Totaal volkshuisvesting, leefomgeving en 2025* Nederland 4.674 5.898 -1.224 259 327 -68
Totaal volkshuisvesting, leefomgeving en 2025* Gelderland (PV) 461 632 -172 213 293 -79
Totaal volkshuisvesting, leefomgeving en 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 853 1.058 -206 321 399 -78
Grondexploitatie (niet-bedrijventerrei.. 2025* Nederland 3.424 3.186 238 190 177 13
Grondexploitatie (niet-bedrijventerrei.. 2025* Gelderland (PV) 367 381 -13 170 176 -6
Grondexploitatie (niet-bedrijventerrei.. 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 602 632 -30 227 238 -11
Ruimte en leefomgeving, wonen en bouwen 2025* Nederland 1.250 2.712 -1.462 69 150 -81
Ruimte en leefomgeving, wonen en bouwen 2025* Gelderland (PV) 93 252 -159 43 116 -73
Ruimte en leefomgeving, wonen en bouwen 2025* 150 000 tot 250 000 inwoners 251 426 -175 95 161 -66
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over de begrote lasten en baten per taakveld (beleidsterrein) naar regio en grootteklasse in miljoenen euro's en in euro's per inwoner. De gepresenteerde cijfers zijn gebaseerd op gegevens die aansluiten op de definities en indelingen die de gemeenten zelf hanteren in hun administratie. Deze gegevens worden aan het CBS geleverd via de enquête Informatie voor Derden (Iv3). De voorschriften voor deze enquête zijn vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de (ministeriële) Regeling vaststelling taakvelden en verstrekking informatie voor derden.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2017

Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn bij eerste publicatie voorlopig. De cijfers worden definitief op het moment dat cijfers over het volgende jaar aan de reeks worden toegevoegd.

Wijzigingen per 18 maart 2025:
De voorlopige cijfers voor 2025 zijn opgenomen.
De cijfers voor 2024 zijn definitief.

Met ingang van begrotingsjaar 2023 en 2025 zijn er een verandering van de boekingsvoorschriften ingevoerd die met name invloed heeft op de cijfers bij de taakvelden Volksgezondheid, Algemene voorzieningen incl. wijkteams, Inkomensregelingen, Participatie, Maatwerkdienstverlening (WMO), Maatwerkdienstverlening 18+, Maatwerkdienstverlening 18-, Geëscaleerde zorg 18+ en Geëscaleerde zorg 18-. Bij deze taakvelden is een vergelijking met eerdere jaren daardoor moeizaam.
De volgende aanpassingen in de boekingsvoorschriften zijn ingevoerd:
- Lasten en baten met betrekking tot de Centra voor Jeugd en Gezin moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Algemene voorzieningen incl. wijkteams in plaats van Volksgezondheid
- Lasten en baten met betrekking tot de aanpak van huiselijk geweld en Veilig Thuis-toegangstaken moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Algemene voorzieningen incl. wijkteams in plaats van Geëscaleerde zorg 18+
- Lasten en baten met betrekking tot de schuldhulpverlening moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Inkomensregelingen in plaats van Maatwerkdienstverlening 18+
- Lasten en baten met betrekking tot woon- en vervoersdiensten moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Maatwerkvoorzieningen (WMO) in plaats van Maatwerkdienstverlening 18+
- Lasten en baten met betrekking tot de dagvoorziening in het kader van de WMO moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Maatwerkdienstverlening 18+ in plaats van Participatie.
- Lasten en baten met betrekking tot de inloopfunctie van de geestelijke gezondheidszorg moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Maatwerkdienstverlening 18+ in plaats van Geëscaleerde zorg 18+.
- Lasten en baten met betrekking tot coördinatie en beleid WMO en Jeugd zijn met ingang van 2025 opgenomen onder Maatwerkdienstverlening 18+ respectievelijk Maatwerkdienstverlening 18-, terwijl die in de jaren ervoor verspreid over de taakvelden in het sociaal domein werden geboekt
- Lasten en baten met betrekking tot persoonsgebonden budgetten voor de WMO en de Jeugd zijn met ingang van 2025 opgenomen onder Maatwerkdienstverlening 18+ respectievelijk Maatwerkdienstverlening 18-, terwijl ze voorheen ook deels onder Maatwerkvoorzieningen (WMO) werden geboekt.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De nieuwe cijfers worden in de maand maart van het begrotingsjaar geplaatst.
De cijfers kunnen worden bijgesteld op grond van het beschikbaar komen van nieuw of geactualiseerd bronmateriaal. Over het algemeen zijn de bijstellingen gering van omvang. De bijstellingen worden doorgevoerd op het moment dat er een nieuw jaarcijfer aan de reeks wordt toegevoegd.
Door wijzigingen in de brongegevens, Informatie voor derden (Iv3), zijn de gegevens met ingang van de begroting 2017 niet geheel vergelijkbaar met de gegevens over eerdere jaren. Meer informatie hierover is te vinden in paragraaf 3 onder 'relevante tabellen'.

Toelichting onderwerpen

Gemeentelijke begroting in mln euro
Cijfers op basis van de gemeentelijke begrotingen weergegeven in miljoenen euro's.
Baten
De baten van de gemeentelijke begroting in miljoenen euro's.

Onder de gemeentelijke baten vallen o.a. rentebaten, verkoop van grond, goederen en diensten, ontvangen overdrachten en heffingen door gemeenten.
De baten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).

Het grootste deel van de gemeentelijke baten bestaat uit de ontvangen bijdrage uit het Gemeentefonds, overige doeluitkeringen van het rijk en de ontvangen gemeentelijke heffingen.
Lasten
De lasten van de gemeentelijke begroting in miljoenen euro's.

Onder de gemeentelijke lasten vallen o.a. de betaalde lonen en salarissen, rentelasten, aankoop van (niet) duurzame goederen en diensten (inclusief energiekosten en kosten van inhuur van personeel) en betaalde inkomensoverdrachten, alsmede de afschrijvingen, de betaalde investeringsbijdragen aan overheden en derden en de grondaankopen.
De lasten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).
Saldo
Het verschil tussen de baten en de lasten van de gemeentelijke begroting in miljoenen euro's.
Gemeentelijke begroting in euro/inwoner
Cijfers op basis van de gemeentelijke begrotingen weergegeven in euro per inwoner.
Baten
De baten van de gemeentelijke begroting in euro's per inwoner.

Onder de gemeentelijke baten vallen o.a. rentebaten, verkoop van grond, goederen en diensten, ontvangen overdrachten en heffingen door gemeenten.
De baten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).

Het grootste deel van de gemeentelijke baten bestaat uit de ontvangen bijdrage uit het Gemeentefonds, overige doeluitkeringen van het rijk en de ontvangen gemeentelijke heffingen.
Lasten
De lasten van de gemeentelijke begroting in euro's per inwoner.

Onder de gemeentelijke lasten vallen o.a. de betaalde lonen en salarissen, rentelasten, aankoop van (niet) duurzame goederen en diensten (inclusief energiekosten en kosten van inhuur van personeel) en betaalde inkomensoverdrachten, alsmede de afschrijvingen, de betaalde investeringsbijdragen aan overheden en derden en de grondaankopen.
De lasten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).
Saldo
Het verschil tussen de baten en de lasten van de gemeentelijke begroting in euro's per inwoner.
What is your opinion?
Heeft deze informatie je geholpen?