Mineralenbalans landbouw

Mineralenbalans landbouw

Mineralen Perioden Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Totaal aanvoer naar veehouderij (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Krachtvoer Totaal krachtvoer (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Krachtvoer Rundvee (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Krachtvoer Varkens (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Krachtvoer Pluimvee (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Krachtvoer Overige dieren (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Ruwvoer Totaal ruwvoer (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Ruwvoer Rundvee (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Ruwvoer Varkens (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Ruwvoer Pluimvee (mln kg) Balans veehouderij Aanvoer naar veehouderij Ruwvoer Overige dieren (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Totaal afvoer van veehouderij (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Vastlegging in dierlijke productie Totaal vastlegging (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Vastlegging in dierlijke productie Rundvee (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Vastlegging in dierlijke productie Varkens (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Vastlegging in dierlijke productie Pluimvee (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Vastlegging in dierlijke productie Overige dieren (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Uitscheiding veestapel Totaal uitscheiding veestapel (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Uitscheiding veestapel Rundvee (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Uitscheiding veestapel Varkens (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Uitscheiding veestapel Pluimvee (mln kg) Balans veehouderij Afvoer van veehouderij Uitscheiding veestapel Overige dieren (mln kg) Balans veehouderij Benutting mineralen veehouderij Totaal veehouderij (%) Balans veehouderij Benutting mineralen veehouderij Rundvee (%) Balans veehouderij Benutting mineralen veehouderij Varkens (%) Balans veehouderij Benutting mineralen veehouderij Pluimvee (%) Balans veehouderij Benutting mineralen veehouderij Overige dieren (%) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Totaal aanvoer naar cultuurgrond (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Totaal dierlijk mest Totaal dierlijk mest (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Totaal dierlijk mest Weidemest (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Totaal dierlijk mest Stalmest (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Uitscheiding veestapel Totaal uitscheiding veestapel (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Uitscheiding veestapel Uitscheiding in de wei (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Uitscheiding veestapel Uitscheiding in de stal (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Stikstofvervluchtiging stal, opslag Totaal stikstofvervluchtiging (-) (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Stikstofvervluchtiging stal, opslag Ammoniakvervluchtiging (-) (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Stikstofvervluchtiging stal, opslag Overige stikstofvervluchtiging (-) (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Dierlijke mest Mestafzet buiten de landbouw (-) (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Kunstmest (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Luchtdepositie Totaal luchtdepositie (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Luchtdepositie Herkomst landbouw (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Luchtdepositie Herkomst niet-landbouw (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Overige aanvoer Totaal overige aanvoer (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Overige aanvoer Biologische stikstofbinding (mln kg) Balans cultuurgrond Aanvoer naar cultuurgrond Overige aanvoer Overige aanvoer (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Totaal afvoer van cultuurgrond (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Stikstofvervluchtiging wei en toediening Totaal stikstofvervluchtiging (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Stikstofvervluchtiging wei en toediening Dierlijke mest Totaal dierlijk mest (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Stikstofvervluchtiging wei en toediening Dierlijke mest Weidemest (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Stikstofvervluchtiging wei en toediening Dierlijke mest Stalmest (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Stikstofvervluchtiging wei en toediening Kunstmest (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Stikstofvervluchtiging wei en toediening Overige aanvoer (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Totaal afvoer via gewassen (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Ruwvoer Totaal ruwvoer (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Ruwvoer Kuilgras (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Ruwvoer Weidegras (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Ruwvoer Hooi (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Ruwvoer Snijmaïs (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Totaal afzet plantaardige producten (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Akkerbouwgewassen Totaal akkerbouwgewassen (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Akkerbouwgewassen Aardappelen (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Akkerbouwgewassen Suikerbieten (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Akkerbouwgewassen Tarwe (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Akkerbouwgewassen Overige akkerbouwgewassen (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Tuinbouwgewassen Totaal tuinbouwgewassen (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Tuinbouwgewassen Groente en fruit (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Afzet plantaardige producten Tuinbouwgewassen Overige tuinbouwgewassen (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Stikstofvervluchtiging gewassen Totaal stikstofvervluchtiging (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Stikstofvervluchtiging gewassen Conserveringsverlies (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Afvoer via gewassen Stikstofvervluchtiging gewassen Gewasresten en afrijpende gewassen (mln kg) Balans cultuurgrond Afvoer van cultuurgrond Verlies naar de bodem (mln kg) Balans cultuurgrond Benutting mineralen cultuurgrond (%) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal aanvoer Totaal aanvoer (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal aanvoer Dierlijke mest (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal aanvoer Kunstmest (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal aanvoer Luchtdepositie (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal aanvoer Overige aanvoer (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal afvoer Totaal afvoer (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal afvoer Stikstofvervluchtiging wei en toediening (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal afvoer Ruwvoer (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal afvoer Akkerbouwgewassen (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal afvoer Tuinbouwgewassen (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal afvoer Stikstofvervluchtiging gewassen (kg/ha) Balans cultuurgrond Aan- en afvoer per hectare Totaal afvoer Verlies naar de bodem (kg/ha) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Totaal aanvoer naar sector landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Krachtvoer (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Kunstmest (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Luchtdepositie, herkomst niet-landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Aanvoer naar sector landbouw Overige aanvoer (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Totaal afvoer van sector landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Mestafzet buiten de landbouw (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Vastlegging in dierlijke productie (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Afzet plantaardige producten (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Voorraadmutatie ruwvoer (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Totaal verlies (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Verlies naar de bodem (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Verlies naar lucht Totaal verlies naar lucht (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Verlies naar lucht Stikstofvervluchtiging stal en opslag (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Verlies naar lucht Stikstofvervluchtiging wei en toediening (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Verlies naar lucht Stikstofvervluchtiging gewassen (mln kg) Balans sector landbouw Afvoer van sector landbouw Verlies naar lucht en bodem Verlies naar lucht Luchtdepositie herkomst landbouw (-) (mln kg) Balans sector landbouw Benutting mineralen landbouw (%)
Stikstof (N) 1990 881 465 149 211 99 6 416 392 0 0 25 881 189 88 61 36 3 692 452 150 63 28 21 16 29 37 9 1.067 580 188 392 692 188 504 93 81 12 19 395 75 41 34 18 7 10 1.067 184 171 12 159 11 1 508 410 142 230 10 28 88 76 21 18 19 17 12 8 5 10 5 5 376 48 532 289 197 37 9 532 92 205 38 6 5 187 912 465 395 34 18 912 19 189 88 -6 622 376 246 93 184 10 41 31
Stikstof (N) 2000 742 428 130 186 106 7 314 291 0 0 23 742 195 82 65 45 3 547 339 121 61 27 26 19 35 43 10 841 444 125 320 547 125 422 74 63 11 29 322 59 27 32 16 5 11 841 61 52 4 48 9 0 418 315 136 140 7 33 94 80 26 12 22 20 14 9 6 9 5 4 362 50 426 225 163 30 8 426 31 160 40 7 4 183 798 428 322 32 16 798 29 195 94 2 478 362 117 74 61 9 27 38
Stikstof (N) 2010 685 410 129 168 107 7 274 257 0 0 17 685 197 88 62 44 3 488 299 106 63 21 29 23 37 41 13 615 351 74 277 488 74 414 67 57 10 70 205 44 17 27 15 6 9 615 36 30 2 28 6 0 368 274 144 85 3 42 86 70 22 9 24 15 16 10 6 8 5 3 211 60 328 187 110 23 8 328 19 146 37 8 4 113 658 410 205 27 15 658 70 197 86 0 306 211 95 67 36 8 17 48
Stikstof (N) 2015 706 423 144 162 108 9 283 268 0 0 15 706 210 96 63 48 3 496 316 99 60 21 30 23 39 44 14 652 351 57 294 496 57 439 63 52 11 81 245 39 16 23 16 7 9 652 37 28 1 27 9 0 369 276 173 60 4 40 84 67 22 8 23 14 17 11 6 9 6 3 245 57 353 190 133 21 9 353 20 150 36 9 5 133 707 423 245 23 16 707 81 210 84 -6 338 245 93 63 37 9 16 47
Stikstof (N) 2019 697 410 147 156 97 10 287 269 0 0 18 697 207 100 63 41 4 490 316 94 56 24 30 24 40 42 15 623 355 51 304 490 51 439 60 48 11 75 215 37 17 20 16 7 9 623 36 28 1 27 8 0 380 283 181 63 3 36 87 70 23 11 21 14 18 11 6 10 6 3 206 61 343 195 118 20 9 343 20 156 38 10 5 114 661 410 215 20 16 661 75 207 87 -4 295 206 89 60 36 10 17 50
Stikstof (N) 2020 698 415 155 154 97 9 283 265 0 0 18 698 208 101 62 42 4 489 320 92 55 23 30 24 40 43 15 624 356 51 306 489 51 439 59 48 11 74 217 34 16 18 16 7 9 624 36 28 1 27 7 0 370 278 161 76 4 37 84 66 23 11 17 14 18 11 6 9 5 3 218 59 344 196 120 19 9 344 20 153 37 10 5 120 666 415 217 18 16 666 74 208 84 -5 306 218 88 59 36 9 16 49
Stikstof (N) 2021 673 408 157 149 93 8 266 248 0 0 18 673 202 99 60 39 4 471 306 89 54 22 30 24 40 42 15 614 347 48 299 471 48 423 57 46 11 68 212 38 18 20 17 8 9 614 37 28 1 27 8 0 369 276 179 60 4 33 83 65 22 11 17 14 18 12 6 9 6 3 208 60 339 191 117 21 9 339 20 152 36 10 5 115 657 408 212 20 17 657 68 202 83 10 293 208 85 57 37 9 18 48
Stikstof (N) 2022 666 410 163 148 90 8 257 239 0 0 18 666 199 100 60 36 4 467 302 89 54 22 30 25 40 40 15 591 347 48 299 467 48 419 56 45 11 65 194 34 16 19 15 7 9 591 36 28 1 27 7 0 327 229 145 48 4 32 90 73 23 12 21 16 17 10 6 8 5 4 228 55 327 192 108 19 9 327 20 127 40 9 5 126 638 410 194 19 15 638 65 199 90 -27 312 228 84 56 36 8 16 50
Fosfor (P) 1990 138 91 26 43 20 1 47 44 0 0 3 138 37 18 13 6 0 100 53 30 14 4 27 25 31 28 12 134 96 19 77 100 19 82 4 32 5 5 134 65 47 17 23 1 5 18 15 4 4 4 3 3 1 2 69 49 67 48 16 3 67 24 7 1 34 128 91 32 5 128 4 37 18 0 69 69 44
Fosfor (P) 2000 119 79 23 34 20 1 41 38 0 0 3 119 36 16 13 7 0 83 45 21 14 4 31 26 39 33 12 106 76 15 61 83 15 68 7 26 4 4 106 61 43 19 17 1 5 18 15 5 3 4 4 3 2 2 45 58 53 39 13 2 53 22 7 2 23 108 79 26 4 108 7 36 18 2 45 45 54
Fosfor (P) 2010 115 76 23 33 19 2 39 37 0 0 3 115 38 17 13 6 1 78 42 20 12 4 33 29 40 33 15 77 62 10 52 78 10 68 16 13 3 3 77 55 39 20 12 0 7 16 13 4 2 4 3 4 2 2 22 72 41 33 7 1 41 21 7 2 12 91 76 13 3 91 16 38 16 0 22 22 72
Fosfor (P) 2015 118 73 21 31 19 2 45 43 0 0 2 118 40 19 13 7 1 78 45 17 12 3 34 30 44 36 16 65 59 9 50 78 9 69 20 4 3 3 65 57 43 26 10 1 7 15 11 3 2 4 2 4 2 2 8 88 35 32 2 2 35 23 6 2 4 80 73 4 3 80 20 40 15 -2 8 8 91
Fosfor (P) 2019 108 70 22 29 17 2 38 35 0 0 3 108 40 20 13 6 1 68 37 16 11 3 37 35 45 34 21 58 48 6 42 68 6 62 20 5 5 5 58 51 36 23 7 0 5 15 11 3 3 3 2 4 2 2 7 89 32 26 3 3 32 20 6 2 4 80 70 5 5 80 20 40 15 -2 7 7 92
Fosfor (P) 2020 106 71 24 29 16 2 35 32 0 0 2 106 40 20 13 6 1 66 36 16 10 3 38 36 45 36 22 57 47 6 41 66 6 60 19 6 5 5 57 48 33 19 9 1 5 15 11 3 3 3 2 4 2 2 9 84 32 26 3 3 32 18 6 2 5 82 71 6 5 82 19 40 15 -1 9 9 88
Fosfor (P) 2021 104 69 24 28 15 1 35 32 0 0 3 104 39 20 13 5 1 65 36 15 10 3 38 35 46 35 22 58 47 6 41 65 6 59 17 5 5 5 58 55 40 26 8 1 5 15 11 3 3 3 2 4 2 2 3 95 32 26 3 3 32 22 6 2 2 79 69 5 5 79 17 39 15 5 3 3 87
Fosfor (P) 2022 106 69 25 28 15 2 37 33 1 1 3 106 41 20 14 6 1 66 38 15 10 3 38 35 48 38 22 58 49 6 43 66 6 60 17 5 5 5 58 45 29 18 6 1 5 16 12 3 3 3 3 4 2 2 13 78 32 27 3 3 32 16 7 2 7 78 69 5 5 78 17 41 16 -8 13 13 92
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over de bodembalans van de mineralen stikstof en fosfor. Het gaat om cijfers over de aanvoer naar landbouwgrond (dierlijke mest, kunstmest, luchtdepositie en overige aanvoer) en de afvoer van landbouwgrond (stikstofvervluchtiging mesttoediening en afvoer via gewassen). Het verlies naar de bodem is gelijk aan het verschil tussen aanvoer en afvoer. De tabel geeft voor stikstof ook de cijfers over het verlies naar lucht.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1990.

Status van de cijfers:
Cijfers tot en met 2022 zijn definitief.
Om een samenhangende en consistente tijdreeks te verkrijgen wordt ieder jaar de complete tijdreeks (her)berekend, zodat de laatste inzichten, met name ten aanzien van de emissiefactoren, in de berekeningen kunnen worden meegenomen.

Wijzigingen per 21 december 2023:
Definitieve cijfers over 2022 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Definitieve cijfers over 2023 worden in december 2024 gepubliceerd.

Toelichting onderwerpen

Balans veehouderij
Aanvoer naar veehouderij
Aanvoer van mineralen naar de veehouderij via krachtvoer en ruwvoer.
Totaal aanvoer naar veehouderij
Krachtvoer
Diervoeders met een geconcentreerde voedingswaarde. Ze worden onderscheiden in enkelvoudige krachtvoeders, zoals granen en peulvruchten, en mengvoeders.
Krachtvoer wordt gebruikt in de varkenshouderij, de pluimveehouderij en daarnaast als bijvoedering in de rundveehouderij, bij paarden en schapen.
Totaal krachtvoer
Rundvee
Varkens
Pluimvee
Overige dieren
Schapen, geiten, paarden, konijnen en pelsdieren.
Ruwvoer
Houdbare producten die speciaal voor veevoerdoeleinden geteeld zijn en die geen of enkele eenvoudige bewerkingen hebben ondergaan.
Ruwvoer heeft per gewichtseenheid een relatief lage voedingswaarde. Het wordt ingezet bij runderen, paarden en schapen.
Totaal ruwvoer
Rundvee
Varkens
Pluimvee
Overige dieren
Schapen, geiten, paarden, konijnen en pelsdieren.
Afvoer van veehouderij
Afvoer van mineralen van de veehouderij door vastlegging in dierlijke producten en via uitscheiding.
Totaal afvoer van veehouderij
Vastlegging in dierlijke productie
De hoeveelheid mineralen die met vlees, melk en eieren uit de landbouw wordt afgevoerd.
Totaal vastlegging
Rundvee
Varkens
Pluimvee
Overige dieren
Schapen, geiten, paarden, konijnen en pelsdieren.
Uitscheiding veestapel
De door de veestapel uitgescheiden hoeveelheid mest in de stal (inclusief voerresten, schoonmaakwater en vermorst drinkwater) en in de wei. Dit is nog inclusief de stikstof die vervluchtigt in de vorm van ammoniak (NH3), lachgas (N2O), stikstofoxide (NO) en stikstofgas (N2).
Totaal uitscheiding veestapel
Rundvee
Varkens
Pluimvee
Overige dieren
Schapen, geiten, paarden, konijnen en pelsdieren.
Benutting mineralen veehouderij
De benutting mineralen veehouderij is gedefinieerd als het percentage vastlegging van mineralen in dierlijke producten t.o.v. de totale aanvoer van mineralen naar veehouderij.
Totaal veehouderij
Rundvee
Varkens
Pluimvee
Overige dieren
Schapen, geiten, paarden, konijnen en pelsdieren.
Balans cultuurgrond
Cultuurgrond is gedefinieerd conform de landbouwtelling:
Grond die, blijvend dan wel tijdelijk, deel uitmaakt van een landbouwbedrijf, en in hoofdzaak bestemd is voor het voortbrengen van landbouwproducten (akkerbouw, tuinbouw, veehouderij), met inbegrip van braakland en (tijdelijk of blijvend) grasland.
Aanvoer naar cultuurgrond
Aanvoer van mineralen naar cultuurgrond via dierlijke mest, kunstmest, depositie en overige meststoffen inclusief het deel via het meemesten van sloten en erfafspoeling.
Totaal aanvoer naar cultuurgrond
Dierlijke mest
Mest van rundvee, varkens, pluimvee, paarden en pony's, schapen en geiten, konijnen en pelsdieren, die na enkele maanden bewaring aanwezig is in stalopslag en in opslag buiten de stal, inclusief voerresten, schoonmaakwater en vermorst drinkwater. Voor rundvee, schapen, paarden en pony's komt daar nog de hoeveelheid mest bij die deze dieren produceren wanneer ze in de wei lopen.
Totaal dierlijk mest
Mest van rundvee, varkens, pluimvee, paarden en pony's, schapen en geiten, konijnen en pelsdieren, die door toediening of direct via beweiding aangevoerd wordt naar cultuurgrond inclusief het deel via het meemesten van sloten en erfafspoeling.
Stikstof, dat bij stal en opslag is vervluchtigd, zit hier niet meer in. Stikstof dat bij de beweiding of toediening vervluchtigd, zit hier nog wel in.
Totaal dierlijk mest
Weidemest
Mest dat rechtstreeks op de grond komt door uitscheiding van vee dat in de wei loopt.
Stalmest
Mest dat vanuit de stal en opslag via diverse toedieningstechnieken aan de grond toegediend wordt.
Uitscheiding veestapel
De door de veestapel uitgescheiden hoeveelheid mest in de stal (inclusief voerresten, schoonmaakwater en vermorst drinkwater) en in de wei. Dit is nog inclusief de stikstof die vervluchtigt in de vorm van ammoniak (NH3), lachgas (N2O), stikstofoxide (NO) en stikstofgas (N2).
Totaal uitscheiding veestapel
Uitscheiding in de wei
Uitscheiding in de stal
Stikstofvervluchtiging stal, opslag
Stikstof uit dierlijk mest, die vanuit stal of opslag vervluchtigt en in de lucht terechtkomt.
Totaal stikstofvervluchtiging (-)
Ammoniakvervluchtiging (-)
Vervluchtiging van ammoniak (NH3), vanuit stal en opslag, uitgedrukt in hoeveelheid N.
Overige stikstofvervluchtiging (-)
Vervluchtiging van stikstofoxiden (NOx), lachgas (N2O) en stikstofgas (N2), vanuit stal en opslag, uitgedrukt in hoeveelheid N.
Mestafzet buiten de landbouw (-)
"Afvoer mest naar hobbybedrijven, natuurterreinen, particulieren en mestverwerking en de export naar het buitenland minus de import.
In vergelijking met de export is de import zeer gering en deze bestaat hoofdzakelijk uit paardenmest die in Nederland wordt verwerkt tot substraat voor de champignonteelt."
Kunstmest
Kunstmatig in een fabriek geproduceerde mest, die toegediend wordt aan cultuurgrond.
Luchtdepositie
Mineralen die in de lucht aanwezig zijn en via neerslag op cultuurgrond terechtkomen
Totaal luchtdepositie
Herkomst landbouw
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen afkomstig uit de landbouw.
Herkomst niet-landbouw
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen buiten de landbouw, inclusief de bijdrage vanuit het buitenland.
Overige aanvoer
Aanvoer van mineralen naar cultuurgrond, die niet uit dierlijke mest, kunstmest of depositie afkomstig zijn.
Totaal overige aanvoer
Biologische stikstofbinding
Binding van stikstof uit de lucht door bacteriën die in symbiose leven met vlinderbloemigen (peulvruchten, luzerne en klaver).
Overige aanvoer
Omvat onder andere compost, zaai- en pootgoed, zuiveringsslib en schuimaarde (afvalproduct bij verwerking van suikerbieten).
Afvoer van cultuurgrond
Afvoer van mineralen van cultuurgrond door vervluchtiging en via opname door gewassen.
Om de balans compleet te maken is hier als restpost het mineralenverlies naar bodem bijgeteld.
Totaal afvoer van cultuurgrond
Stikstofvervluchtiging wei en toediening
Stikstof uit dierlijke mest of kunstmest, dat bij beweiding of toediening op cultuurgrond als ammoniak (NH3) vervluchtigt en in de lucht terechtkomt.
Totaal stikstofvervluchtiging
Dierlijke mest
Mest van rundvee, varkens, pluimvee, paarden en pony's, schapen en geiten, konijnen en pelsdieren, die door toediening of direct via beweiding aangevoerd wordt naar cultuurgrond.
Totaal dierlijk mest
Weidemest
Mest dat rechtstreeks op de grond komt door uitscheiding van vee dat in de wei loopt.
Stalmest
Mest dat vanuit de stal en opslag via diverse toedieningstechnieken aan de grond toegediend wordt.
Kunstmest
Kunstmatig in een fabriek geproduceerde mest, die toegediend wordt aan cultuurgrond.
Overige aanvoer
Aanvoer van mineralen naar cultuurgrond, die niet uit dierlijke mest, kunstmest of depositie afkomstig zijn.
Afvoer via gewassen
Afvoer van mineralen doordat de geoogste gewassen mineralen hebben opgenomen bij de groei en ontwikkeling.
Totaal afvoer via gewassen
Ruwvoer
Houdbare producten die speciaal voor veevoerdoeleinden geteeld zijn en die geen of enkele eenvoudige bewerkingen hebben ondergaan.
Ruwvoer heeft per gewichtseenheid een relatief lage voedingswaarde. Het wordt ingezet bij runderen, paarden en schapen.
Totaal ruwvoer
Kuilgras
Gras dat in het voorjaar of in de zomer is gemaaid en is ingekuild. Dit wil zeggen dat het gras op een grote hoop is verzameld en met plastic is afgedekt. Tegenwoordig komt het steeds vaker voor dat het gras meteen op het land in plastic (balen) wordt verpakt.
Weidegras
Gras dat direct van het land wordt geconsumeerd door graasdieren, die in de wei staan.
Hooi
Snijmaïs
Snijmaïs is een maïsras dat vooral geteeld wordt voor veevoer. Bij de oogst worden de stengels en onrijpe kolven van de plant fijngesneden en op een grote hoop bewaard (ingekuild). Melkkoeien en vleesstieren eten het als ruwvoer.
Afzet plantaardige producten
De hoeveelheid mineralen die via de productie van gewassen, de landbouw verlaat. Dit is dus exclusief de hoeveelheid ruwvoer, die via retourstroom rechtstreeks weer wordt teruggeleverd aan de veehouderij.
Totaal afzet plantaardige producten
Akkerbouwgewassen
Akkerbouw is teelt in de volle grond, veelal voor industriële verwerking.
Totaal akkerbouwgewassen
Aardappelen
Suikerbieten
Tarwe
Overige akkerbouwgewassen
Voornamelijk gerst, korrelmaïs en overige granen (inclusief stro).
Uien zijn toegerekend aan tuinbouwgewassen en snijmaïs aan ruwvoer.
Tuinbouwgewassen
Tuinbouw open grond is teelt in de volle grond, veelal direct voor de markt.
Totaal tuinbouwgewassen
Groente en fruit
Overige tuinbouwgewassen
Zoals bloembollen en knollen, vaste planten, bloem- en boomkwekerijgewassen.
Stikstofvervluchtiging gewassen
Stikstof die vervluchtigt tijdens bewaring en conservering van ruwvoer of bij het achterblijven van (resten van) gewassen op het land.
Totaal stikstofvervluchtiging
Conserveringsverlies
Stikstof die vervluchtigt tijdens bewaring en conservering van snijmaïs (snijmaïskuil) en gras (hooi en kuilgras) en in de lucht terechtkomt.
Gewasresten en afrijpende gewassen
Stikstof die vervluchtigt van achtergebleven gewasresten en afrijpende gewassen.
Verlies naar de bodem
De hoeveelheid mineralen die zich ophoopt in de cultuurgrond. Dit is het verschil tussen de totale aangevoerde hoeveelheid mineralen en de hoeveelheid, die via gewassen afgevoerd is of door vervluchtiging in de lucht terecht gekomen is. Dit verlies naar de bodem is inclusief het deel dat in het grond- of oppervlaktewater terecht komt door meemesten van sloten, lozingen in het spui- en drainagewater uit de glastuinbouw, erfafspoeling of later via uit- en afspoeling uit de cultuurgrond.
Benutting mineralen cultuurgrond
De benutting mineralen cultuurgrond is gedefinieerd als het percentage afvoer via gewassen t.o.v. de totale aanvoer van mineralen naar cultuurgrond.
Aan- en afvoer per hectare
Aan- en afvoer van mineralen uitgedrukt in kg per hectare cultuurgrond.
Totaal aanvoer
Totaal aanvoer
Dierlijke mest
Mest van rundvee, varkens, pluimvee, paarden en pony's, schapen en geiten, konijnen en pelsdieren, die door toediening of direct via beweiding aangevoerd wordt naar cultuurgrond inclusief het deel via het meemesten van sloten en erfafspoeling.
Stikstof, dat bij stal en opslag is vervluchtigd, zit hier niet meer in. Stikstof dat bij de beweiding of toediening vervluchtigd, zit hier nog wel in.
Kunstmest
Kunstmatig in een fabriek geproduceerde mest, die toegediend wordt aan cultuurgrond.
Luchtdepositie
Mineralen die in de lucht aanwezig zijn en via neerslag op cultuurgrond terechtkomen.
Overige aanvoer
Aanvoer van mineralen naar cultuurgrond, die niet uit dierlijke mest, kunstmest of depositie afkomstig zijn.
Totaal afvoer
Totaal afvoer
Stikstofvervluchtiging wei en toediening
Stikstof uit dierlijke mest of kunstmest, dat bij beweiding of toediening op cultuurgrond als ammoniak (NH3) vervluchtigt en in de lucht terechtkomt.
Ruwvoer
Houdbare producten die speciaal voor veevoerdoeleinden geteeld zijn en die geen of enkele eenvoudige bewerkingen hebben ondergaan.
Ruwvoer heeft per gewichtseenheid een relatief lage voedingswaarde. Het wordt ingezet bij runderen, paarden en schapen.
Akkerbouwgewassen
Akkerbouw is teelt in de volle grond, veelal voor industriële verwerking.
Tuinbouwgewassen
Tuinbouw open grond is teelt in de volle grond, veelal direct voor de markt.
Stikstofvervluchtiging gewassen
Stikstof die vervluchtigt tijdens bewaring en conservering van ruwvoer of bij het achterblijven van (resten van) gewassen op het land.
Verlies naar de bodem
De hoeveelheid mineralen die zich ophoopt in de cultuurgrond. Dit is het verschil tussen de totale aangevoerde hoeveelheid mineralen en de hoeveelheid, die via gewassen afgevoerd is of door vervluchtiging in de lucht terecht gekomen is. Dit verlies naar de bodem is inclusief het deel dat in het grond- of oppervlaktewater terecht komt door meemesten van sloten, lozingen in het spui- en drainagewater uit de glastuinbouw, erfafspoeling of later via uit- en afspoeling uit de cultuurgrond.
Balans sector landbouw
Aanvoer naar sector landbouw
Aanvoer van mineralen naar de landbouw via krachtvoer naar de veehouderij en via kunstmest, depositie en overige meststoffen naar cultuurgrond.
Totaal aanvoer naar sector landbouw
Krachtvoer
Diervoeders met een geconcentreerde voedingswaarde. Ze worden onderscheiden in enkelvoudige krachtvoeders, zoals granen en peulvruchten, en mengvoeders.
Krachtvoer wordt gebruikt in de varkenshouderij, de pluimveehouderij en daarnaast als bijvoedering in de rundveehouderij, bij paarden en schapen.
Kunstmest
Kunstmatig in een fabriek geproduceerde mest, die toegediend wordt aan cultuurgrond.
Luchtdepositie, herkomst niet-landbouw
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen buiten de landbouw, inclusief de bijdrage vanuit het buitenland.
Overige aanvoer
Aanvoer van mineralen naar cultuurgrond, die niet uit dierlijke mest, kunstmest of depositie afkomstig zijn.
Afvoer van sector landbouw
Afvoer van mineralen van de sector landbouw via mestafzet buiten de landbouw, vastlegging in dierlijke productie en afzet van plantaardige producten.
Om de balans compleet te maken is hier de voorraadmutatie ruwvoer en als restpost het mineralenverlies naar lucht en bodem bijgeteld.
Totaal afvoer van sector landbouw
Mestafzet buiten de landbouw
Afvoer mest naar hobbybedrijven, natuurterreinen, particulieren en mestverwerking en de export naar het buitenland minus de import.
In vergelijking met de export is de import zeer gering en deze bestaat hoofdzakelijk uit paardenmest die in Nederland wordt verwerkt tot substraat voor de champignonteelt.
Vastlegging in dierlijke productie
De hoeveelheid mineralen die met vlees, melk en eieren uit de landbouw wordt afgevoerd.
Afzet plantaardige producten
De hoeveelheid mineralen die via de productie van gewassen, de landbouw verlaat. Dit is dus exclusief de hoeveelheid ruwvoer, die via retourstroom rechtstreeks weer wordt teruggeleverd aan de veehouderij.
Voorraadmutatie ruwvoer
De voorraadmutatie ruwvoer is de afvoer van ruwvoer in balans cultuurgrond minus de aanvoer van ruwvoer in balans veehouderij.
Verlies naar lucht en bodem
De hoeveelheid mineralen die zich ophoopt in de bodem of verloren gaat naar de lucht (bij stikstof).
Totaal verlies
Verlies naar de bodem
De hoeveelheid mineralen die zich ophoopt in de cultuurgrond. Dit is het verschil tussen de totale aangevoerde hoeveelheid mineralen en de hoeveelheid, die via gewassen afgevoerd is of door vervluchtiging in de lucht terecht gekomen is. Dit verlies naar de bodem is inclusief het deel dat in het grond- of oppervlaktewater terecht komt door meemesten van sloten, lozingen in het spui- en drainagewater uit de glastuinbouw, erfafspoeling of later via uit- en afspoeling uit de cultuurgrond.
Verlies naar lucht
De hoeveelheid stikstof die verloren gaat naar de lucht als gevolg van landbouwactiviteiten. Dit is de totale vervluchtiging bij stal, opslag, beweiding, toediening, conserveringsverlies en gewasresten echter minus de stikstof, die weer via depositie terugkeert op het land.
Totaal verlies naar lucht
Stikstofvervluchtiging stal en opslag
Stikstof uit dierlijk mest, die vanuit stal of opslag vervluchtigt en in de lucht terechtkomt.
Stikstofvervluchtiging wei en toediening
Stikstof uit dierlijke mest of kunstmest, dat bij beweiding of toediening op cultuurgrond als ammoniak (NH3) vervluchtigt en in de lucht terechtkomt.
Stikstofvervluchtiging gewassen
Stikstof die vervluchtigt tijdens bewaring en conservering van ruwvoer of bij het achterblijven van (resten van) gewassen op het land.
Luchtdepositie herkomst landbouw (-)
Het aandeel van de depositie op cultuurgrond veroorzaakt door bronnen afkomstig uit de landbouw.
Benutting mineralen landbouw
De benutting mineralen landbouw is gedefinieerd als het percentage vastlegging in dierlijke productie plus afzet plantaardige producten t.o.v. de totale aanvoer van mineralen naar sector landbouw minus mestafzet buiten de landbouw.