Ziekteverzuim volgens werknemers; arbeidsomstandigheden
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over het ziekteverzuim van werknemers in de leeftijd van 15 tot 75 jaar, naar arbeidsomstandigheden. Hierbij tellen ook werknemers mee die wel een dienstverband hebben maar geen arbeidsprestaties leveren wegens ziekte, zwangerschapsverlof of een andere tijdelijke loopbaanonderbreking.
Het ziekteverzuimpercentage volgens werknemers wordt uitgesplitst naar de volgende kenmerken:
- Werkomstandigheden, zoals bijvoorbeeld werktempo en ongunstige werkhouding;
- Ongewenst gedrag op het werk, zoals bijvoorbeeld werknemers die te maken hebben met intimidatie;
- Psychische vermoeidheid door het werk.
Vanaf het verslagjaar 2022 verschilt de wijze waarop gegevens voor de NEA zijn verzameld en verwerkt op enkele punten van eerdere verslagjaren. Daardoor zijn de cijfers vanaf 2022 mogelijk niet in alle gevallen vergelijkbaar met de cijfers tot en met 2021. Meer informatie is beschikbaar in de onderzoeksbeschrijving van de NEA 2022 (zie paragraaf 4).
Alle cijfers zijn gebaseerd op ten minste 100 waarnemingen.
Het ziekteverzuimpercentage volgens werknemers wordt uitgesplitst naar de volgende kenmerken:
- werkomstandigheden, zoals bijvoorbeeld werktempo en ongunstige werkhouding;
- slachtofferschap, zoals bijvoorbeeld werknemers die te maken hebben met intimidatie;
- psychische vermoeidheid door het werk.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2014.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 17 april 2024:
De jaarcijfers over 2023 zijn toegevoegd.
Wijzigingen per 18 april 2023:
De jaarcijfers over 2022 zijn toegevoegd.
In 2022 is de vraagstelling over het werken met gevaarlijke stoffen gewijzigd. Door deze wijzigingen zijn de cijfers over dit onderwerp vanaf 2022 niet vergelijkbaar met de cijfers van eerdere jaren (2014-2021). Cijfers over het oude onderwerp “Gevaarlijke stoffen (tot 2022)” worden vanaf 2022 niet meer aangevuld.
Ook de vraagstelling over slachtofferschap op het werk is gewijzigd. Door deze wijzigingen zijn de cijfers over dit onderwerp vanaf 2022 niet vergelijkbaar met de cijfers van eerdere jaren (2014-2021). Cijfers over het oude onderwerp “Slachtofferschap op het werk (tot 2022)” worden vanaf 2022 niet meer aangevuld. Verder is in 2022 ook een nieuw onderwerp ‘werkplek bepalen’ toegevoegd.
Ondanks de zorgvuldigheid waarmee deze publicatie is samengesteld, zijn er achteraf toch enkele onvolkomenheden geconstateerd. Zo ontbraken de cijfers voor het onderwerp ‘lichamelijk geweld door leidinggevenden of collega’s’ voor de jaren 2014 tot en met 2018 en was het cijfer voor het onderwerp ‘Geen pesten door leidinggevenden of collega’s’ voor 2017 niet correct. Dit is nu aangepast.
Tot slot zijn in de tabel betrouwbaarheidsintervallen toegevoegd, en is het minimaal aantal waarnemingen voor publicatie gewijzigd van 200 naar 100.
Wijzigingen per 20 april 2021
Er is een verbetering doorgevoerd in de naamgeving van één onderwerp. Dit wordt voortaan aangeduid als ‘Psychische vermoeidheid door het werk’. Tot 2021 werd dit nog aangeduid als ‘Burn-out klachten’.
Wijzigingen per 29 augustus 2019
De 2018 cijfers behorende bij het onderwerp ‘gevaarlijk werk (vanaf 2018)’ waren onjuist. Vanwege een technisch probleem tijdens de waarneming waren niet alle antwoorden van respondenten meegeteld. Deze cijfers zijn nu gecorrigeerd.
Wijzigingen per 11 april 2019
De jaarcijfers voor 2018 zijn toegevoegd.
In 2018 is de vraagstelling over gevaarlijk werk gewijzigd. Voor elke vorm van gevaarlijk werk wordt gevraagd naar de frequentie. Hieruit wordt afgeleid of werknemers aan minimaal één vorm van gevaarlijk werk worden blootgesteld: “Gevaarlijk werk (vanaf 2018)”. Door deze wijzigingen zijn de cijfers over dit onderwerp vanaf 2018 niet vergelijkbaar met de cijfers van eerdere jaren (2014-2017). Cijfers over het oude onderwerp “Gevaarlijk werk (tot 2018)” worden vanaf 2018 niet meer aangevuld. Hetzelfde geldt voor het onderwerp “Ongevaarlijk werk”.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Uiterlijk in mei verschijnen de cijfers over het voorafgaande jaar. De tabel wordt in het vierde kwartaal van 2024 stopgezet en vervangen door een nieuwe.
Toelichting onderwerpen
- Ziekteverzuim: werkomstandigheden
- Bepalend voor de werkomstandigheden zijn onder meer: werkdruk, kracht zetten, geluid en trillingen, gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen, werkhouding, zelfstandigheid in het werk en emotioneel belastend werk.
- Werkhouding
- Tijdens werk repeterende beweging maken
- Enquêtevraag: Doet u werk waarbij u herhalende bewegingen moet maken?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met de antwoordcategorie: Ja, regelmatig.
- Geen repeterende beweging tijdens werk
- Enquêtevraag: Doet u werk waarbij u herhalende bewegingen moet maken?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met antwoordcategorieën: Nee + Ja, soms.
- Zelfstandigheid in het werk
- Zelfstandigheid in het werk. Bijvoorbeeld zelfstandig beslissen hoe het werk wordt uitgevoerd, zelf de volgorde van werkzaamheden bepalen, zelf het werktempo bepalen of zelf de werktijden bepalen.
- Kan niet volgorde werkzaamheden bepalen
- Enquêtevraag: Bepaalt u zelf de volgorde van uw werkzaamheden?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met antwoordcategorieën: Nee + Ja, soms.
- Kan niet oplossingen bedenken
- Enquêtevraag: Moet u in uw werk zelf oplossingen bedenken om bepaalde dingen te doen?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met antwoordcategorieën: Nee + Ja, soms.
- Kan niet werktijden bepalen
- Enquêtevraag: Kunt u zelf bepalen op welke tijden u werkt?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met antwoordcategorieën: Nee + Ja, soms.
- Volgorde werkzaamheden bepalen
- Enquêtevraag: Bepaalt u zelf de volgorde van uw werkzaamheden?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met de antwoordcategorie: Ja, regelmatig.
- Oplossingen bedenken
- Enquêtevraag: Moet u in uw werk zelf oplossingen bedenken om bepaalde dingen te doen?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met de antwoordcategorie: Ja, regelmatig.
- Werktijden bepalen
- Enquêtevraag: Kunt u zelf bepalen op welke tijden u werkt?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft de werknemers met de antwoordcategorie: Ja, regelmatig.
- Slachtofferschap op werk (tot 2022)
- Op het werk persoonlijk te maken hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld of pesten door klanten, leidinggevenden of collega's.
- Ongewenste seksuele aandacht
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden een enkele keer, vaak of zeer vaak persoonlijk te maken gehad met ongewenste seksuele aandacht van klanten, leidinggevenden of collega's.
- Van leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega's?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
- Intimidatie
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden een enkele keer, vaak of zeer vaak persoonlijk te maken gehad met intimidatie door klanten, leidinggevenden of collega's.
- Door leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met intimidatie door leidinggevenden of collega's?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
- Lichamelijk geweld
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden een enkele keer, vaak of zeer vaak persoonlijk te maken gehad met lichamelijk geweld door klanten, leidinggevenden of collega's.
- Door leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met lichamelijk geweld door leidinggevenden of collega's?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
- Pesten
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden een enkele keer, vaak of zeer vaak persoonlijk te maken gehad met pesten door klanten, leidinggevenden of collega's.
- Door leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met pesten door leidinggevenden of collega's
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorieën:
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
- Geen ongewenste seksuele aandacht
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden nooit persoonlijk te maken gehad met ongewenste seksuele aandacht van klanten, leidinggevenden of collega's.
- Van leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega's?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie:
Nee, nooit.
- Geen intimidatie
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden nooit persoonlijk te maken gehad met intimidatie door klanten, leidinggevenden of collega's.
- Door leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met intimidatie door leidinggevenden of collega's?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie:
Nee, nooit.
- Geen lichamelijk geweld
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden nooit persoonlijk te maken gehad met lichamelijk geweld door klanten, leidinggevenden of collega's.
- Door leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met lichamelijk geweld door leidinggevenden of collega's?
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie:
Nee, nooit.
- Geen pesten
- De werknemer heeft in de afgelopen 12 maanden nooit persoonlijk te maken gehad met pesten door klanten, leidinggevenden of collega's.
- Door leidinggevenden of collega's
- Enquêtevraag: Kunt u aangeven in welke mate u de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken heeft gehad met pesten door leidinggevenden of collega's
Antwoordcategorieën:
Nee, nooit.
Ja, een enkele keer.
Ja, vaak.
Ja, zeer vaak.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie:
Nee, nooit.