Fysieke arbeidsbelasting werknemers; bedrijfstak
| Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) | Marges | Perioden | Regelmatig veel kracht zetten (%) | Geluid en trillingen Regelmatig hard praten (%) | Geluid en trillingen Regelmatig te maken met trillingen (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijk werk (vanaf 2018) Gevaarlijk werk (vanaf 2018) (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Werkt met of dichtbij ongezonde stoffen (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Besmettingskans (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Besmettingskans via patiënten (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Besmettingskans via andere mensen (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Besmettingskans via dieren (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Besmettingskans via water (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Besmettingskans via onderzoeksmateriaal (%) | Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022) Besmettingskans via ander materiaal (%) | Werkhouding In ongemakkelijke werkhouding werken (%) | Werkhouding Tijdens werk repeterende beweging maken (%) | Werkhouding Uur per dag aan beeldscherm voor werk (uren) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A-U Alle economische activiteiten | Waarde | 2023 | 19,1 | 6,4 | 7,3 | 12,7 | 6,1 | 46,4 | 13,0 | 34,6 | 1,6 | 1,6 | 0,9 | 2,9 | 9,2 | 28,0 | 4,4 |
| A Landbouw, bosbouw en visserij | Waarde | 2023 | 32,6 | 11,8 | 19,7 | 20,8 | 10,0 | 26,6 | 0,9 | 11,6 | 12,2 | 1,6 | 0,7 | 4,8 | 14,9 | 44,5 | 2,1 |
| B Delfstoffenwinning | Waarde | 2023 | 13,7 | 16,3 | 16,2 | 22,7 | 14,3 | 26,4 | 0,2 | 22,5 | 0,2 | 5,9 | 1,9 | 2,2 | 7,6 | 22,1 | 6,1 |
| C Industrie | Waarde | 2023 | 24,3 | 17,9 | 15,4 | 19,6 | 14,3 | 28,7 | 1,1 | 23,1 | 1,4 | 2,0 | 1,1 | 3,2 | 10,3 | 32,8 | 4,2 |
| D Energievoorziening | Waarde | 2023 | 7,4 | 4,6 | 3,5 | 11,0 | 4,6 | 29,5 | 1,5 | 26,1 | 1,5 | 1,0 | 0,0 | 1,8 | 5,0 | 21,2 | 6,1 |
| E Waterbedrijven en afvalbeheer | Waarde | 2023 | 21,6 | 11,1 | 19,6 | 30,1 | 20,3 | 46,9 | 1,0 | 17,8 | 4,3 | 6,0 | 2,5 | 28,3 | 8,8 | 29,6 | 4,8 |
| F Bouwnijverheid | Waarde | 2023 | 30,2 | 12,5 | 24,7 | 23,5 | 9,1 | 30,1 | 1,2 | 23,0 | 1,3 | 3,8 | 0,2 | 7,5 | 17,3 | 33,8 | 3,9 |
| G Handel | Waarde | 2023 | 28,4 | 5,0 | 8,1 | 12,4 | 5,3 | 36,7 | 2,8 | 32,6 | 1,0 | 0,7 | 0,3 | 1,9 | 8,7 | 35,9 | 3,6 |
| H Vervoer en opslag | Waarde | 2023 | 26,1 | 10,1 | 17,5 | 28,3 | 7,9 | 38,8 | 2,0 | 35,5 | 1,3 | 1,4 | 0,3 | 2,5 | 10,7 | 37,9 | 3,9 |
| I Horeca | Waarde | 2023 | 23,0 | 8,6 | 4,2 | 23,1 | 5,4 | 40,6 | 1,7 | 35,6 | 0,9 | 1,9 | 0,3 | 4,7 | 6,8 | 42,9 | 1,6 |
| J Informatie en communicatie | Waarde | 2023 | 2,2 | 1,1 | 0,9 | 1,4 | 0,2 | 26,8 | 0,4 | 26,3 | 0,4 | 0,4 | 0,0 | 0,3 | 2,2 | 17,4 | 7,3 |
| K Financiële dienstverlening | Waarde | 2023 | 1,2 | 0,8 | 0,7 | 1,2 | 0,5 | 31,3 | 0,7 | 30,1 | 0,7 | 0,4 | 0,2 | 0,3 | 1,4 | 16,9 | 7,0 |
| L Verhuur en handel van onroerend goed | Waarde | 2023 | 5,5 | 0,9 | 2,5 | 3,0 | 0,2 | 39,7 | 0,8 | 37,5 | 1,1 | 2,5 | 0,0 | 3,0 | 3,7 | 13,5 | 5,6 |
| M Specialistische zakelijke diensten | Waarde | 2023 | 3,9 | 1,7 | 2,3 | 5,2 | 4,2 | 28,0 | 1,3 | 22,0 | 2,9 | 1,0 | 2,8 | 1,9 | 3,3 | 15,6 | 6,6 |
| N Verhuur en overige zakelijke diensten | Waarde | 2023 | 20,6 | 7,4 | 9,8 | 14,7 | 7,5 | 35,8 | 4,3 | 27,7 | 2,0 | 2,1 | 0,3 | 5,6 | 9,8 | 35,6 | 4,0 |
| O Openbaar bestuur en overheidsdiensten | Waarde | 2023 | 6,1 | 2,7 | 4,2 | 8,9 | 3,2 | 44,5 | 2,8 | 38,6 | 3,1 | 2,9 | 0,9 | 3,8 | 4,4 | 17,3 | 6,1 |
| P Onderwijs | Waarde | 2023 | 4,5 | 6,2 | 1,4 | 3,4 | 2,1 | 67,9 | 1,9 | 65,7 | 0,7 | 0,5 | 0,8 | 0,6 | 3,9 | 9,8 | 4,4 |
| Q Gezondheids- en welzijnszorg | Waarde | 2023 | 26,7 | 3,2 | 3,0 | 11,2 | 6,8 | 85,1 | 63,2 | 42,0 | 1,2 | 2,0 | 2,0 | 2,6 | 16,9 | 28,4 | 3,5 |
| R Cultuur, sport en recreatie | Waarde | 2023 | 19,8 | 9,8 | 5,1 | 13,0 | 5,1 | 48,1 | 2,5 | 40,5 | 5,6 | 3,6 | 0,6 | 3,4 | 6,9 | 26,5 | 3,4 |
| S Overige dienstverlening | Waarde | 2023 | 11,3 | 4,6 | 4,9 | 6,2 | 8,4 | 45,7 | 4,3 | 38,8 | 3,5 | 0,4 | 0,3 | 1,8 | 9,9 | 27,9 | 4,7 |
| T Huishoudens | Waarde | 2023 | 22,5 | 0,5 | 1,1 | 6,8 | 1,5 | 51,6 | 26,8 | 32,1 | 1,4 | 0,4 | 0,5 | 1,4 | 12,0 | 24,4 | 1,7 |
| U Extraterritoriale organisaties | Waarde | 2023 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Bron: © CBS, TNO | |||||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de fysieke arbeidsomstandigheden van de Nederlandse werknemer van 15 tot 75 jaar, naar bedrijfstakken (SBI 2008). In de tabel worden cijfers gepresenteerd over kracht zetten, geluid en trillingen, gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen, werkhouding en beeldschermwerk.
Vanaf het verslagjaar 2022 verschilt de wijze waarop gegevens voor de NEA zijn verzameld en verwerkt op enkele punten van eerdere verslagjaren. Daardoor zijn de cijfers vanaf 2022 mogelijk niet in alle gevallen vergelijkbaar met de cijfers tot en met 2021. Meer informatie is beschikbaar in de onderzoeksbeschrijving van de NEA 2022 (zie paragraaf 4).
Alle cijfers zijn gebaseerd op ten minste 100 waarnemingen.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2014.
Status van de cijfers:
Cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 17 april 2024:
De jaarcijfers over 2023 zijn toegevoegd.
Wijzigingen per 18 april 2023:
De jaarcijfers over 2022 zijn toegevoegd.
In 2022 is de vraagstelling over het werken met gevaarlijke stoffen gewijzigd. Deze cijfers staan in de nieuwe onderwerpenmap “Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022)”. Door deze wijzigingen zijn de cijfers over dit onderwerp vanaf 2022 niet vergelijkbaar met de cijfers van eerdere jaren (2014-2021). Cijfers over het oude onderwerp “Gevaarlijke stoffen (tot 2022)” worden vanaf 2022 niet meer aangevuld.
Tot slot zijn in de tabel betrouwbaarheidsintervallen toegevoegd, en is het minimaal aantal waarnemingen voor publicatie gewijzigd van 200 naar 100.
Wijzigingen per 29 augustus 2019
De 2018 cijfers behorende bij het onderwerp ‘gevaarlijk werk (vanaf 2018)’ waren onjuist. Vanwege een technisch probleem tijdens de waarneming waren niet alle antwoorden van respondenten meegeteld. Deze cijfers zijn nu gecorrigeerd.
Wijzigingen per 11 april 2019
In 2018 is de vraagstelling over gevaarlijk werk gewijzigd. Voor elke vorm van gevaarlijk werk wordt gevraagd naar de frequentie. Hieruit wordt afgeleid of werknemers aan minimaal één vorm van gevaarlijk werk worden blootgesteld. Deze cijfers staan in de nieuwe onderwerpenmap “Gevaarlijk werk (vanaf 2018)”. Door deze wijzigingen zijn de cijfers over dit onderwerp vanaf 2018 niet vergelijkbaar met de cijfers van eerdere jaren (2014-2017). Cijfers over het oude onderwerp “Gevaarlijk werk (tot 2018)” worden vanaf 2018 niet meer aangevuld.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Uiterlijk in mei verschijnen de cijfers over het voorafgaande jaar.
Toelichting onderwerpen
- Regelmatig veel kracht zetten
- Enquêtevraag: Doet u werk waarbij u veel kracht moet zetten, bijvoorbeeld bij tillen, duwen, trekken of sjouwen of gebruikt u in uw werk gereedschappen of apparaten waarbij u veel kracht moet zetten?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft het percentage werknemers met antwoordcategorie Ja, regelmatig.
In 2021 en 2020 is deze vraag niet gesteld aan werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum stil lag/niet mocht worden uitgevoerd vanwege coronamaatregelen. Het betreft 0,5 procent van alle werknemers in 2021 en 2,5 procent in 2020. Binnen bedrijfstakken, beroepen, leeftijdsklassen en andere kenmerken kan dit percentage hoger of lager uitvallen. Het cijfer is berekend voor werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum niet stil lag vanwege coronamaatregelen. - Geluid en trillingen
- Regelmatig hard praten
- Enquêtevraag: Is er op uw werkplek zoveel lawaai, dat u hard moet praten om u verstaanbaar te maken?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft het percentage werknemers met antwoordcategorie Ja, regelmatig.
In 2021 en 2020 is deze vraag niet gesteld aan werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum stil lag/niet mocht worden uitgevoerd vanwege coronamaatregelen. Het betreft 0,5 procent van alle werknemers in 2021 en 2,5 procent in 2020. Binnen bedrijfstakken, beroepen, leeftijdsklassen en andere kenmerken kan dit percentage hoger of lager uitvallen. Het cijfer is berekend voor werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum niet stil lag vanwege coronamaatregelen.
- Regelmatig te maken met trillingen
- Enquêtevraag: Maakt u bij uw werk gebruik van een gereedschap, apparaat of voertuig dat trillingen of schudden veroorzaakt?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie: Ja, regelmatig.
In 2021 en 2020 is deze vraag niet gesteld aan werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum stil lag/niet mocht worden uitgevoerd vanwege coronamaatregelen. Het betreft 0,5 procent van alle werknemers in 2021 en 2,5 procent in 2020. Binnen bedrijfstakken, beroepen, leeftijdsklassen en andere kenmerken kan dit percentage hoger of lager uitvallen. Het cijfer is berekend voor werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum niet stil lag vanwege coronamaatregelen.
- Gevaarlijk werk en gevaarlijke stoffen
- Gevaarlijk werk (vanaf 2018)
- Gevaarlijk werk (vanaf 2018)
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat bij minimaal 1 van de 10 vragen over gevaarlijk werk aangeeft dat zij vaak of altijd gevaarlijk werk moeten doen.
In 2021 en 2020 is deze vraag niet gesteld aan werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum stil lag/niet mocht worden uitgevoerd vanwege coronamaatregelen. Het betreft 0,5 procent van alle werknemers in 2021 en 2,5 procent in 2020. Binnen bedrijfstakken, beroepen, leeftijdsklassen en andere kenmerken kan dit percentage hoger of lager uitvallen. Het cijfer is berekend voor werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum niet stil lag vanwege coronamaatregelen.
- Gevaarlijke stoffen (vanaf 2022)
- Werkt met of dichtbij ongezonde stoffen
- Enquêtevraag: Werkt u weleens met of dichtbij stoffen die ongezond kunnen zijn? Dit zijn stoffen waarvan u ziek kunt worden of een allergische reactie kunt krijgen als u ze op de huid krijg, inslikt of inademt.
Antwoordcategorieën:
Nooit.
Soms.
Vaak.
Altijd.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie: Vaak of altijd.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Besmettingskans
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft tijdens het werk de kans te lopen om via één of meer manieren besmet te raken met een bacterie of virus.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Besmettingskans via patiënten
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft tijdens het werk de kans te lopen om via patiënten besmet te raken met een bacterie of virus.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Besmettingskans via andere mensen
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft tijdens het werk de kans te lopen om via andere mensen dan patiënten besmet te raken met een bacterie of virus.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Besmettingskans via dieren
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft tijdens het werk de kans te lopen om via dieren (bijv. teken of vee) besmet te raken met een bacterie of virus.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Besmettingskans via water
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft tijdens het werk de kans te lopen om via water dat besmet is met de legionellabacterie besmet te raken met een bacterie of virus.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Besmettingskans via onderzoeksmateriaal
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft tijdens het werk de kans te lopen om via onderzoeksmateriaal dat men analyseert besmet te raken met een bacterie of virus.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Besmettingskans via ander materiaal
- Cijfer betreft het percentage werknemers dat aangeeft tijdens het werk de kans te lopen om via ander materiaal (bijv. afval of rioolwater) besmet te raken met een bacterie of virus.
Deze vraag wordt sinds 2022 aan werknemers gesteld.
- Werkhouding
- In ongemakkelijke werkhouding werken
- Enquêtevraag: Doet u werk in een ongemakkelijke werkhouding?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie: Ja, regelmatig.
In 2021 en 2020 is deze vraag niet gesteld aan werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum stil lag/niet mocht worden uitgevoerd vanwege coronamaatregelen. Het betreft 0,5 procent van alle werknemers in 2021 en 2,5 procent in 2020. Binnen bedrijfstakken, beroepen, leeftijdsklassen en andere kenmerken kan dit percentage hoger of lager uitvallen. Het cijfer is berekend voor werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum niet stil lag vanwege coronamaatregelen.
- Tijdens werk repeterende beweging maken
- Enquêtevraag: Doet u werk waarbij u herhalende bewegingen moet maken?
Antwoordcategorieën:
Ja, regelmatig.
Ja, soms.
Nee.
Cijfer betreft het percentage werknemers met de antwoordcategorie: Ja, regelmatig.
In 2021 en 2020 is deze vraag niet gesteld aan werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum stil lag/niet mocht worden uitgevoerd vanwege coronamaatregelen. Het betreft 0,5 procent van alle werknemers in 2021 en 2,5 procent in 2020. Binnen bedrijfstakken, beroepen, leeftijdsklassen en andere kenmerken kan dit percentage hoger of lager uitvallen. Het cijfer is berekend voor werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum niet stil lag vanwege coronamaatregelen.
- Uur per dag aan beeldscherm voor werk
- Enquêtevraag: Hoeveel uur per dag werkt u gemiddeld aan een beeldscherm voor uw werk? (Een beeldscherm kan bijvoorbeeld zijn een desktop, laptop, notebook, tablet en smartphone.)
Antwoordcategorie:
.. uur per dag.
Cijfer betreft het gemiddeld aantal uur per dag per werknemer.
In 2021 en 2020 is deze vraag niet gesteld aan werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum stil lag/niet mocht worden uitgevoerd vanwege coronamaatregelen. Het betreft 0,5 procent van alle werknemers in 2021 en 2,5 procent in 2020. Binnen bedrijfstakken, beroepen, leeftijdsklassen en andere kenmerken kan dit percentage hoger of lager uitvallen. Het cijfer is berekend voor werknemers waarvan het werk op de enquêtedatum niet stil lag vanwege coronamaatregelen.