Zuivering van stedelijk afvalwater; energieproductie en energieverbruik

Bewerk tabel Download volledige dataset Toon toelichting
Perioden Productie en verbruik van biogas Aankoop (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Productie uit slibgisting (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Aflevering extern (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Afgefakkeld (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Afgeblazen (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Totaal (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Verbruik voor productie aardgas en LNG (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Verbruik in gasmotoren WKK installaties (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Verbruik voor opwarming slibgistingstank (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Overig verbruik (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Aankoop (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Zelf opgewekt via wind- en zonne-energie (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Zelf opgewekt in WKK installaties (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Aflevering extern (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Totaal (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Verbruik beluchting zuiveringsproces (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Verbruik door afvalwatertransportgemalen (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Verbruik voor slibontwatering (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Overig verbruik (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van aardgas Aankoop (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Productie uit biogas (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Aflevering extern (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Totaal (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Verbruik gasmotoren van WKK installaties (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Verbruik voor slibontwatering (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Overig verbruik (1 000 m3) Productie en verbruik van warmte Productie warmte in WKK installaties (TJ) Productie en verbruik van warmte Verbruik in zuiveringsproces (TJ) Verbruik van huisbrandolie (1 000 kg) Primair energieverbruik Totaal (TJ) Primair energieverbruik Elektriciteit (TJ) Primair energieverbruik Aardgas (TJ) Primair energieverbruik Biogas (TJ) Primair energieverbruik Warmte (TJ) Primair energieverbruik Overige brandstoffen (TJ)
2013 0 109.866 11.347 5.877 82 92.560 1.822 84.865 2.213 3.659 609.602 1.331 209.401 41.296 779.037 341.296 100.920 45.152 291.670 22.976 1.099 1.114 22.961 16.549 3.815 2.597 1.311 1.019 81 5.885 2.974 690 2.157 61 5
2014 0 108.012 11.672 6.568 203 89.569 1.289 84.450 2.614 1.216 588.848 2.417 210.950 40.124 762.091 339.733 90.929 44.434 286.995 20.579 1.002 1.013 20.568 15.083 3.710 1.775 1.292 1.017 72 5.649 2.877 619 2.087 62 4
2015 0 106.897 10.259 7.405 82 89.150 948 83.157 3.334 1.711 603.958 2.820 216.906 42.966 780.718 342.363 104.188 46.568 287.598 20.873 733 746 20.861 15.010 3.726 2.125 1.263 938 67 5.712 2.943 637 2.077 44 11
2016 0 115.222 9.989 10.092 579 94.563 1.334 86.284 5.358 1.587 613.507 1.651 221.135 47.713 788.580 351.612 103.682 51.027 282.258 20.716 961 973 20.704 14.849 3.859 1.996 1.279 953 64 5.820 2.936 625 2.203 44 12
2017 0 116.835 8.771 12.717 678 94.669 1.702 85.240 6.820 907 630.082 1.864 220.753 51.210 801.490 350.024 109.969 46.175 295.322 20.883 1.129 1.141 20.872 15.819 3.137 1.916 1.236 913 4 5.964 3.008 659 2.206 82 9
2018 0 116.052 11.121 11.278 238 93.415 2.969 81.615 7.729 1.103 620.513 5.784 218.677 55.885 789.088 347.542 101.152 43.163 297.232 20.567 2.339 2.350 20.555 15.880 2.237 2.439 1.239 1.336 167 6.255 2.950 577 2.177 537 14
2019 0 124.763 14.399 12.061 76 98.227 5.872 84.012 7.081 1.263 615.005 22.146 222.489 58.378 801.262 359.569 108.768 49.351 283.574 21.246 3.764 3.869 21.141 14.315 4.160 2.666 1.278 1.301 63 6.389 3.021 550 2.289 519 10
2020 0 129.838 17.110 9.788 131 102.809 10.782 84.195 5.542 2.290 619.956 40.326 223.946 77.126 807.101 370.750 111.124 47.132 278.095 23.299 6.744 6.859 23.185 15.551 4.675 2.959 1.214 956 67 6.013 3.040 520 2.395 60 -2
2021 0 137.327 10.065 10.413 81 116.768 24.024 84.078 7.468 1.198 608.627 69.498 218.401 86.871 809.656 371.881 109.385 45.124 283.266 22.963 15.263 14.174 24.053 15.115 4.469 4.469 1.226 893 63 6.168 3.086 278 2.721 67 16
2022 0 132.202 11.118 6.966 79 114.039 29.606 76.540 6.822 1.071 595.127 97.967 204.107 107.749 789.452 362.793 100.445 44.284 281.930 23.085 19.259 19.392 22.952 15.412 4.821 2.719 1.131 900 35 5.913 3.056 117 2.657 80 3
2023 0 130.695 8.658 6.293 68 115.675 33.952 72.839 7.293 1.591 643.890 111.834 194.652 114.548 835.828 362.075 125.927 41.068 306.758 16.073 21.951 22.087 15.937 14.223 53 1.661 1.049 816 7 5.952 3.347 -190 2.695 91 9
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over het energieverbruik en de energieopwekking bij het zuiveren van afvalwater in stedelijke ofwel openbare rioolwaterzuiveringsinstallaties die in beheer zijn bij de waterschappen.
De uitkomsten worden uitgesplitst naar type zuivering, slibstabilisatiemethode en grootteklasse van de zuiveringsinstallaties.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2013.

Status van de cijfers:
Alle cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 21 maart 2025:
De tabel is aangevuld met cijfers over 2023.
Er zijn 6 nieuwe onderwerpen over primair energiegebruik toegevoegd: Totaal en voor 5 energiedragers.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De nieuwe cijfers over 2024 verschijnen in maart 2026.

Toelichting onderwerpen

Productie en verbruik van biogas
Aankoop
De afname van een energiedrager van het openbare net of externe leverancier.
Productie uit slibgisting
Hoeveelheid geproduceerd biogas uit het vergisten van zuiveringsslib.

Slibgisting: het onder anaerobe (=zuurstofloze) omstandigheden afbreken van organische stoffen in zuiveringsslib door bacteriën, onder vorming van biogas. Het proces verloopt optimaal bij temperaturen om en nabij 35 graden Celsius.
Aflevering extern
De aflevering of teruglevering van een energiedrager aan het openbare net of een externe afnemer.
Afgefakkeld
Niet-verbruikt biogas wordt met behulp van een affakkelinstallatie verbrand.
Afgeblazen
In incidentele gevallen wordt niet-verbruikt biogas rechtstreeks naar de lucht uitgestoten.
Verbruik
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.
Totaal
Verbruik voor productie aardgas en LNG
De hoeveelheid biogas die wordt ingezet voor de productie van aardgas en/of LNG.

LNG: Liquid Natural Gas
Verbruik in gasmotoren WKK installaties
De hoeveelheid biogas of aardgas die als brandstof in gasmotoren wordt ingezet in een WKK installatie.

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.


Verbruik voor opwarming slibgistingstank
Het biogas wordt in een verwarmingsketel gebruikt. Met de vrijkomende warmte worden de slibgistingstanks op temperatuur gehouden.

Slibgisting: het onder anaerobe (=zuurstofloze) omstandigheden afbreken van organische stoffen in zuiveringsslib door bacteriën, onder vorming van biogas. Het proces verloopt optimaal bij temperaturen om en nabij 35 graden Celsius.
Overig verbruik
Het resterende, niet verder gespecificeerde gebruik.
Aanvoer en verbruik van elektriciteit
Aankoop
De afname van een energiedrager van het openbare net of externe leverancier.
Zelf opgewekt via wind- en zonne-energie
Elektriciteit die op het eigen terrein van de rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt opgewekt met behulp van zonnepanelen en/of windmolens.
Zelf opgewekt in WKK installaties
Eigen elektriciteitsproductie met behulp van gasmotoren en generatoren in een Warmte Kracht Koppeling installatie (WKK).

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.
Aflevering extern
De aflevering of teruglevering van een energiedrager aan het openbare net of een externe afnemer.
Verbruik
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.
Totaal
Verbruik beluchting zuiveringsproces
De hoeveelheid elektriciteit die wordt gebruikt voor de beluchting van de zuiveringsbassins.

Beluchting is het inbrengen van zuurstof die nodig is voor de biologische afbraak van de verontreinigingen in het afvalwater. Dit gebeurt door middel van pompen, blowers of beluchters die elektrisch worden aangedreven.
Verbruik door afvalwatertransportgemalen
De hoeveelheid elektriciteit die wordt gebruikt door de afvalwatertransportgemalen.
Verbruik voor slibontwatering
De hoeveelheid elektriciteit die wordt gebruikt voor apparatuur voor de kunstmatige slibontwatering.

Slibontwatering: proces waarin het zuiveringsslib op kunstmatige wijze ontdaan wordt van 20 tot 40% van het daarin aanwezige water.
Overig verbruik
Het resterende, niet verder gespecificeerde gebruik.
Aanvoer en verbruik van aardgas
Aankoop
De afname van een energiedrager van het openbare net of externe leverancier.
Productie uit biogas
Aflevering extern
De aflevering of teruglevering van een energiedrager aan het openbare net of een externe afnemer.
Verbruik
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.
Totaal
Verbruik gasmotoren van WKK installaties
De hoeveelheid biogas of aardgas die als brandstof in gasmotoren wordt ingezet in een WKK installatie.

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.
Verbruik voor slibontwatering
De hoeveelheid aardgas die wordt gebruikt voor apparatuur voor de kunstmatige slibontwatering.

Slibontwatering: proces waarin het zuiveringsslib op kunstmatige wijze.
Overig verbruik
Het resterende, niet verder gespecificeerde gebruik.
Productie en verbruik van warmte
Productie warmte in WKK installaties
Productie van warmte door warm water of stoom in een WKK installatie.

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.
Verbruik in zuiveringsproces
Het verbruik van warmte in diverse onderdelen van het zuiveringsproces. De warmte kan zijn geproduceerd in een Warmte-Kracht Koppeling (WKK) installatie bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie, of kan zijn ingekocht of aangevoerd van derden.
Verbruik van huisbrandolie
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.
Primair energieverbruik
Totaal
De totale energetische waarde van de verbruikte primaire energiedragers, uitgedrukt in Joule, waarbij de energetische waarde van de secundaire energiedragers elektriciteit en warmte wordt teruggerekend naar de stookwaarde van de primaire energiedragers. Bij primaire energiedragers gaat het zowel om energiedragers uit fossiele bronnen zoals aardolie, aardgas en steenkool als primaire energiedragers uit hernieuwbare bronnen zoals wind, zon , biogas en waterkracht.
Elektriciteit
De energetische waarde van de netto extern ingekochte elektriciteit, uitgedrukt in Joule. De energetische waarde van de secundaire energiedrager elektriciteit is teruggerekend naar de stookwaarde van de primaire energiedragers waar de externe aangeleverde elektriciteit mee is opgewekt. Bij primaire energiedragers gaat het zowel om energiedragers uit fossiele bronnen zoals aardolie, aardgas en steenkool als primaire energiedragers uit hernieuwbare bronnen zoals wind, zon, biogas en waterkracht.
Aardgas
De energetische waarde van de netto extern ingekochte hoeveelheid aardgas, uitgedrukt in Joule. Bij een negatieve waarde is er een netto productie van aardgas (uit biogas-omzetting).
Biogas
De energetische waarde van de hoeveelheid biogas die nuttig wordt ingezet op de locatie, uitgedrukt in Joule.
Warmte
De energetische waarde van de hoeveelheid opgewekte of gewonnen warmte, uitgedrukt in Joule, die nuttig wordt ingezet op de locatie.
Overige brandstoffen
De totale energetische waarde van overige brandstoffen die zijn ingezet op de rioolwaterzuivering, uitgedrukt in Joule. Overige brandstoffen zijn vaak huisbrandolie, LPG of LNG.