Gemeentebegrotingen; baten en lasten naar regio en grootteklasse 2004-2016

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Functies in mln euro

De beleidsterreinen waarop de gemeente actief is. De gebruikte indeling is een aggregatie van de indeling volgens de Ministeriële Regeling Informatie voor derden, zijnde de regelgeving voor de enquête Informatie voor Derden (Iv3) die ten grondslag ligt aan deze tabel.

Cultuur en recreatie

De afbakening van deze functie komt overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 4 Onderwijs. De functie is uitgesplitst naar Recreatie en natuur, Sport en Kunst, bibliotheken en overig.

Recreatie en natuur

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Natuurbescherming, Openbaar groen en openluchtrecreatie en Overige recreatieve voorzieningen. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Natuurbescherming.
De gemeentelijke taken op het gebied van natuur- en landschapsbescherming. Natuur- en landschapsbescherming omvatten: natuurreservaten, bossen, beheer en herstel authentieke landschappen, bijbehorende activiteiten (zoals toezicht door natuurwachten, keuring van particuliere tuinen, boomplantdagen).

- Openbaar groen en openluchtrecreatie.
De gemeentelijke taken die betrekking hebben op openbaar groen en openluchtrecreatie: plantsoenen, parken, gemeentekwekerijen, gemeentetuinen, gemeente(tuinbouw)kassen, enzovoorts; gemeentelijke recreatievoorzieningen, hertenkampen, kinderboerderijen, kampeerterreinen, visvijvers, dierentuinen, plantentuinen, volkstuinen, jachthavens, toeristische fietspaden, recreatiestranden, enzovoorts; de bevordering van toerisme; de organisatie van volksfeesten (kermis, Oranjefeesten, carnaval, enzovoorts). De gemeentelijke taken in verband met groene sportvelden en -terreinen vallen echter onder de functie Groene sportvelden en -terreinen.

- Overige recreatieve voorzieningen.
De gemeentelijke betrokkenheid bij voorzieningen en activiteiten als: speeltuinen, speelplaatsen, trapveldjes, speelwerktuigen, enzovoorts; lokale en regionale radio- en televisieomroep, de pers, culturele evenementen, kerkgenootschappen, retraitehuizen, enzovoorts; hobbyclubs en gezelligheidsverenigingen (van postduivenverenigingen en kookclubs tot en met zendamateurs- en volkstuindersverenigingen); multifunctionele accommodaties en congresgebouwen, die vooral bedoeld zijn voor cultuur en recreatie.

Volksgezondheid en milieu

De afbakening van deze functie komt vrijwel overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 7 Volksgezondheid en milieu.
Uitzondering is de Iv3 functie Centra voor jeugd en gezin (onderdeel Wmo). Met ingang van 2015 is deze functie komen te vervalen en zijn de baten en lasten van deze functie opgenomen onder functies die vallen onder Iv3-hoofdfunctie Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening. Voor vergelijkbaarheid is deze functie daarom in de tabel gerekend tot Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening – Jeugd en Wmo.
De functie is uitgesplitst naar Volksgezondheid, Afvalverwijdering en –verwerking, Riolering en Overig.

Totaal volksgezondheid en milieu

De afbakening van deze functie komt vrijwel overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 7 Volksgezondheid en milieu.
Uitzondering is de Iv3 functie Centra voor jeugd en gezin (onderdeel Wmo). Met ingang van 2015 is deze functie komen te vervalen en zijn de baten en lasten van deze functie opgenomen onder functies die vallen onder Iv3-hoofdfunctie Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening. Voor vergelijkbaarheid is deze functie daarom in de tabel gerekend tot Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening – Jeugd en Wmo.
De functie is uitgesplitst naar Volksgezondheid, Afvalverwijdering en –verwerking, Riolering en Overig.

Volksgezondheid

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Ambulancevervoer, Verpleeginrichtingen, Openbare gezondheidszorg en Centra jeugd gezin (jeugdgezondheid). De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Ambulancevervoer.
Taken en activiteiten in verband met ambulancediensten: de exploitatie van een gemeentelijke ambulancedienst/ziekenvervoer en/of bijdragen aan derden voor een dergelijke voorziening.

- Verpleeginrichtingen.
De taken en activiteiten - waaronder bijdragen aan de exploitatie -, die betrekking hebben op: (algemene) ziekenhuizen, psychiatrische ziekenhuizen, sanatoria, kraamklinieken, erkende verpleegtehuizen, revalidatiecentra, inrichtingen voor zwakzinnigen, verpleegafdelingen van openlucht- en buitenscholen, enzovoorts. Tot deze functie worden niet gerekend de financiële bijdragen aan ziekenhuizen voor het beschikbaar houden van verpleegruimte voor isolering van slachtoffers van epidemische en besmettelijke ziekten. Dergelijke bijdragen vallen onder de functie Openbare gezondheidszorg.

- Openbare gezondheidszorg.
De activiteiten die betrekking hebben op de openbare gezondheidszorg volgens de Wet collectieve preventie volksgezondheid (Wcpv), exclusief het binnen de Wcpv onderscheiden onderdeel Jeugdgezondheidszorg (zie hiervoor de functie Centra voor jeugd en gezin (jeugdgezondheidszorg)).

- Centra voor jeugd en gezin (jeugdgezondheidszorg).
De taken en activiteiten met betrekking tot de jeugdgezondheidszorg, zoals onderscheiden binnen de Wet collectieve preventie volksgezondheid (Wcpv) en het Besluit Jeugdgezondheidszorg.

Afvalverwijdering en -verwerking

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Afvalverwijdering en -verwerking en Baten reinigingsrechten en afvalstofheffing. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Afvalverwijdering en -verwerking.
De taken en activiteiten met betrekking tot afvalverwijdering- en verwerking. Deze omvatten: vuilophaal en -afvoer, vuilverwerking en -verbranding, gecontroleerde (vuil)stort, de reinigingsdienst, het compostbedrijf, scheidingsinstallaties en recycling van chemische stoffen. De opbrengsten van de reinigingsrechten en de afvalstoffenheffing worden niet op deze functie verantwoord. Hiervoor bestaat de aparte functie Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing.

- Baten reinigingsrechten en afvalstofheffing.
Deze worden door de gemeente geheven - op basis van de Gemeentewet (artikel 229) en de Wet milieubeheer (artikel 15.33) - van bedrijven en huishoudens als vergoeding voor de verwijdering van bedrijfsafval en huisvuil. Ook de heffing voor de beschikbaarstelling van een gemeentelijke vuilcontainer valt hieronder. De (lasten van) kwijtscheldingen van de reinigingsrechten of de afvalstoffenheffing worden verantwoord op de functie Gemeentelijk minimabeleid.

Riolering

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Riolering (gecombineerd), Baten rioolheffing, Baten rioolheffing huishoudelijk/bedrijf, Baten rioolheffing grond- en hemelwater, Huishoudelijk/bedrijfsafvalwater, Hemelwater en Grondwater. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Riolering (gecombineerd), Huishoudelijk/bedrijfsafvalwater, Hemelwater en Grondwater.
De taken en activiteiten met betrekking tot de riolering, waterbeheer en –zuivering, van huishoudelijk afvalwater, bedrijfsafvalwater en (m.i.v. 2008) hemelwater. Deze omvatten: aanleg, beheer en onderhoud van riolen en rioolgemalen, de zorg voor het afvalwaterleidingnet en voor rioolwaterzuivering, aansluiting van het rioleringsstelsel op waterzuiveringsinstallaties, enzovoorts, voor zover er sprake is van een gemengd rioolstelsel.
Omvat eveneens (m.i.v. 2008) de maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.
De opbrengsten van de rioolheffingen vallen niet onder deze functies.

- Baten rioolheffing (gecombineerd), Baten rioolheffing huishoudelijk/bedrijfafvalwater en Baten rioolheffing grond- en hemelwater.
De baten van de rioolheffing die door de gemeente op basis van de Gemeentewet, artikel 228a wordt geheven ter bestrijding van de kosten van zowel: a. de inzameling en het transport van huishoudelijk afvalwater en bedrijfsafvalwater, alsmede de zuivering van huishoudelijk afvalwater als b. de inzameling en verwerking van het regenwater en het beheer van het grondwater.
De rioolheffing is de opvolger van het tot 2010 bestaande rioolrecht. Bij het rioolrecht konden alleen activiteiten die de individuele belastingplichtige ten goede komen uit de opbrengst van de heffing worden bekostigd (zie onder a). De rioolheffing kan ook worden geheven op activiteiten, die niet aan individuele belangen zijn toe te rekenen, zoals het afvoeren van het regenwater en het grondwaterbeheer (zie onder b). De rioolheffing is geleidelijk ingevoerd. In 2008 en 2009 konden gemeenten kiezen uit het heffen van het rioolrecht of de nieuwe rioolheffing. Met ingang van 2010 is de rioolheffing verplicht. In 2008 en 2009 bevat deze heffing daarom de opbrengst van het oude rioolrecht of de opbrengst van de gecombineerde rioolheffing. Vóór 2008 bevat deze heffing de opbrengst van het oude rioolrecht. De (lasten van) kwijtscheldingen van de rioolrechten worden verantwoord op de functie Gemeentelijk minimabeleid.

Overig

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Milieubeheer, Lijkbezorging en Baten begraafplaatsrechten. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Milieubeheer.
De verantwoordelijkheid en zorg voor het milieu. Deze omvat: bescherming en sanering van de kwaliteit van de bodem en de atmosfeer, beheersing van geluidshinder, bescherming tegen straling en dergelijke, verplaatsing van milieuhinderlijke bedrijven, ongediertebestrijding, enzovoorts.

- Lijkbezorging.
De verantwoordelijkheid en zorg voor begraafplaatsen, crematoria, rouwkamers, onderhoud van graven (waaronder specifiek van gesneuvelde militairen), en dergelijke. Tot en met 2007 zijn de opbrengsten van de begraafplaatsrechten op deze functie verantwoord. Vanaf 2008 vallen de opbrengsten van de begraafplaatsrechten onder de functie Baten begraafplaatsrechten (zie de toelichting bij die functie).

- Baten begraafplaatsrechten.
De opbrengsten van een recht voor het gebruik van de begraafplaats/crematorium en voor door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats, inclusief de afkoopsommen van het onderhoud en de uitgifte van eigen graven. De huur van de aula, indien verhuurd aan een begrafenisondernemer, de huur van dienstwoningen, de verkoop van consumpties en de bijdrage van het rijk voor militaire graven worden niet tot de begraafplaatsrechten gerekend. De functie is nieuw sinds 2008. Daarvoor zijn de opbrengsten begraafplaatsrechten verantwoord op de functie Lijkbezorging.

Functies in euro/inwoner

De beleidsterreinen waarop de gemeente actief is. De gebruikte indeling is een aggregatie van de indeling volgens de Ministeriële Regeling Informatie voor derden, zijnde de regelgeving voor de enquête Informatie voor Derden (Iv3) die ten grondslag ligt aan deze tabel.

Cultuur en recreatie

De afbakening van deze functie komt overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 4 Onderwijs. De functie is uitgesplitst naar Recreatie en natuur, Sport en Kunst, bibliotheken en overig.

Recreatie en natuur

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Natuurbescherming, Openbaar groen en openluchtrecreatie en Overige recreatieve voorzieningen. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Natuurbescherming.
De gemeentelijke taken op het gebied van natuur- en landschapsbescherming. Natuur- en landschapsbescherming omvatten: natuurreservaten, bossen, beheer en herstel authentieke landschappen, bijbehorende activiteiten (zoals toezicht door natuurwachten, keuring van particuliere tuinen, boomplantdagen).

- Openbaar groen en openluchtrecreatie.
De gemeentelijke taken die betrekking hebben op openbaar groen en openluchtrecreatie: plantsoenen, parken, gemeentekwekerijen, gemeentetuinen, gemeente(tuinbouw)kassen, enzovoorts; gemeentelijke recreatievoorzieningen, hertenkampen, kinderboerderijen, kampeerterreinen, visvijvers, dierentuinen, plantentuinen, volkstuinen, jachthavens, toeristische fietspaden, recreatiestranden, enzovoorts; de bevordering van toerisme; de organisatie van volksfeesten (kermis, Oranjefeesten, carnaval, enzovoorts). De gemeentelijke taken in verband met groene sportvelden en -terreinen vallen echter onder de functie Groene sportvelden en -terreinen.

- Overige recreatieve voorzieningen.
De gemeentelijke betrokkenheid bij voorzieningen en activiteiten als: speeltuinen, speelplaatsen, trapveldjes, speelwerktuigen, enzovoorts; lokale en regionale radio- en televisieomroep, de pers, culturele evenementen, kerkgenootschappen, retraitehuizen, enzovoorts; hobbyclubs en gezelligheidsverenigingen (van postduivenverenigingen en kookclubs tot en met zendamateurs- en volkstuindersverenigingen); multifunctionele accommodaties en congresgebouwen, die vooral bedoeld zijn voor cultuur en recreatie.

Volksgezondheid en milieu

De afbakening van deze functie komt vrijwel overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 7 Volksgezondheid en milieu.
Uitzondering is de Iv3 functie Centra voor jeugd en gezin (onderdeel Wmo). Met ingang van 2015 is deze functie komen te vervalen en zijn de baten en lasten van deze functie opgenomen onder functies die vallen onder Iv3-hoofdfunctie Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening. Voor vergelijkbaarheid is deze functie daarom in de tabel gerekend tot Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening – Jeugd en Wmo.
De functie is uitgesplitst naar Volksgezondheid, Afvalverwijdering en –verwerking, Riolering en Overig.

Totaal volksgezondheid en milieu

De afbakening van deze functie komt vrijwel overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 7 Volksgezondheid en milieu.
Uitzondering is de Iv3 functie Centra voor jeugd en gezin (onderdeel Wmo). Met ingang van 2015 is deze functie komen te vervalen en zijn de baten en lasten van deze functie opgenomen onder functies die vallen onder Iv3-hoofdfunctie Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening. Voor vergelijkbaarheid is deze functie daarom in de tabel gerekend tot Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening – Jeugd en Wmo.
De functie is uitgesplitst naar Volksgezondheid, Afvalverwijdering en –verwerking, Riolering en Overig.

Volksgezondheid

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Ambulancevervoer, Verpleeginrichtingen, Openbare gezondheidszorg en Centra jeugd gezin (jeugdgezondheid). De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Ambulancevervoer.
Taken en activiteiten in verband met ambulancediensten: de exploitatie van een gemeentelijke ambulancedienst/ziekenvervoer en/of bijdragen aan derden voor een dergelijke voorziening.

- Verpleeginrichtingen.
De taken en activiteiten - waaronder bijdragen aan de exploitatie -, die betrekking hebben op: (algemene) ziekenhuizen, psychiatrische ziekenhuizen, sanatoria, kraamklinieken, erkende verpleegtehuizen, revalidatiecentra, inrichtingen voor zwakzinnigen, verpleegafdelingen van openlucht- en buitenscholen, enzovoorts. Tot deze functie worden niet gerekend de financiële bijdragen aan ziekenhuizen voor het beschikbaar houden van verpleegruimte voor isolering van slachtoffers van epidemische en besmettelijke ziekten. Dergelijke bijdragen vallen onder de functie Openbare gezondheidszorg.

- Openbare gezondheidszorg.
De activiteiten die betrekking hebben op de openbare gezondheidszorg volgens de Wet collectieve preventie volksgezondheid (Wcpv), exclusief het binnen de Wcpv onderscheiden onderdeel Jeugdgezondheidszorg (zie hiervoor de functie Centra voor jeugd en gezin (jeugdgezondheidszorg)).

- Centra voor jeugd en gezin (jeugdgezondheidszorg).
De taken en activiteiten met betrekking tot de jeugdgezondheidszorg, zoals onderscheiden binnen de Wet collectieve preventie volksgezondheid (Wcpv) en het Besluit Jeugdgezondheidszorg.

Afvalverwijdering en -verwerking

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Afvalverwijdering en -verwerking en Baten reinigingsrechten en afvalstofheffing. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Afvalverwijdering en -verwerking.
De taken en activiteiten met betrekking tot afvalverwijdering- en verwerking. Deze omvatten: vuilophaal en -afvoer, vuilverwerking en -verbranding, gecontroleerde (vuil)stort, de reinigingsdienst, het compostbedrijf, scheidingsinstallaties en recycling van chemische stoffen. De opbrengsten van de reinigingsrechten en de afvalstoffenheffing worden niet op deze functie verantwoord. Hiervoor bestaat de aparte functie Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing.

- Baten reinigingsrechten en afvalstofheffing.
Deze worden door de gemeente geheven - op basis van de Gemeentewet (artikel 229) en de Wet milieubeheer (artikel 15.33) - van bedrijven en huishoudens als vergoeding voor de verwijdering van bedrijfsafval en huisvuil. Ook de heffing voor de beschikbaarstelling van een gemeentelijke vuilcontainer valt hieronder. De (lasten van) kwijtscheldingen van de reinigingsrechten of de afvalstoffenheffing worden verantwoord op de functie Gemeentelijk minimabeleid.

Riolering

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Riolering (gecombineerd), Baten rioolheffing, Baten rioolheffing huishoudelijk/bedrijf, Baten rioolheffing grond- en hemelwater, Huishoudelijk/bedrijfsafvalwater, Hemelwater en Grondwater. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Riolering (gecombineerd), Huishoudelijk/bedrijfsafvalwater, Hemelwater en Grondwater.
De taken en activiteiten met betrekking tot de riolering, waterbeheer en –zuivering, van huishoudelijk afvalwater, bedrijfsafvalwater en (m.i.v. 2008) hemelwater. Deze omvatten: aanleg, beheer en onderhoud van riolen en rioolgemalen, de zorg voor het afvalwaterleidingnet en voor rioolwaterzuivering, aansluiting van het rioleringsstelsel op waterzuiveringsinstallaties, enzovoorts, voor zover er sprake is van een gemengd rioolstelsel.
Omvat eveneens (m.i.v. 2008) de maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.
De opbrengsten van de rioolheffingen vallen niet onder deze functies.

- Baten rioolheffing (gecombineerd), Baten rioolheffing huishoudelijk/bedrijfafvalwater en Baten rioolheffing grond- en hemelwater.
De baten van de rioolheffing die door de gemeente op basis van de Gemeentewet, artikel 228a wordt geheven ter bestrijding van de kosten van zowel: a. de inzameling en het transport van huishoudelijk afvalwater en bedrijfsafvalwater, alsmede de zuivering van huishoudelijk afvalwater als b. de inzameling en verwerking van het regenwater en het beheer van het grondwater.
De rioolheffing is de opvolger van het tot 2010 bestaande rioolrecht. Bij het rioolrecht konden alleen activiteiten die de individuele belastingplichtige ten goede komen uit de opbrengst van de heffing worden bekostigd (zie onder a). De rioolheffing kan ook worden geheven op activiteiten, die niet aan individuele belangen zijn toe te rekenen, zoals het afvoeren van het regenwater en het grondwaterbeheer (zie onder b). De rioolheffing is geleidelijk ingevoerd. In 2008 en 2009 konden gemeenten kiezen uit het heffen van het rioolrecht of de nieuwe rioolheffing. Met ingang van 2010 is de rioolheffing verplicht. In 2008 en 2009 bevat deze heffing daarom de opbrengst van het oude rioolrecht of de opbrengst van de gecombineerde rioolheffing. Vóór 2008 bevat deze heffing de opbrengst van het oude rioolrecht. De (lasten van) kwijtscheldingen van de rioolrechten worden verantwoord op de functie Gemeentelijk minimabeleid.

Overig

De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Milieubeheer, Lijkbezorging en Baten begraafplaatsrechten. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:

- Milieubeheer.
De verantwoordelijkheid en zorg voor het milieu. Deze omvat: bescherming en sanering van de kwaliteit van de bodem en de atmosfeer, beheersing van geluidshinder, bescherming tegen straling en dergelijke, verplaatsing van milieuhinderlijke bedrijven, ongediertebestrijding, enzovoorts.

- Lijkbezorging.
De verantwoordelijkheid en zorg voor begraafplaatsen, crematoria, rouwkamers, onderhoud van graven (waaronder specifiek van gesneuvelde militairen), en dergelijke. Tot en met 2007 zijn de opbrengsten van de begraafplaatsrechten op deze functie verantwoord. Vanaf 2008 vallen de opbrengsten van de begraafplaatsrechten onder de functie Baten begraafplaatsrechten (zie de toelichting bij die functie).

- Baten begraafplaatsrechten.
De opbrengsten van een recht voor het gebruik van de begraafplaats/crematorium en voor door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats, inclusief de afkoopsommen van het onderhoud en de uitgifte van eigen graven. De huur van de aula, indien verhuurd aan een begrafenisondernemer, de huur van dienstwoningen, de verkoop van consumpties en de bijdrage van het rijk voor militaire graven worden niet tot de begraafplaatsrechten gerekend. De functie is nieuw sinds 2008. Daarvoor zijn de opbrengsten begraafplaatsrechten verantwoord op de functie Lijkbezorging.