Watergebruik binnen de Nederlandse economie; Milieurekeningen
Watergebruikers | Perioden | Leidingwater Totaal leidingwater (mln m3) | Leidingwater Drinkwater (mln m3) | Leidingwater Totaal Industriewater (mln m3) | Leidingwater Industriewater voor koeling (mln m3) | Leidingwater Overig Industriewater (mln m3) | Grondwater Totaal grondwater (mln m3) | Grondwater Grondwater voor koeling (mln m3) | Grondwater Overig grondwater (mln m3) | Oppervlaktewater Totaal oppervlaktewater (mln m3) | Oppervlaktewater Totaal zoet oppervlaktewater (mln m3) | Oppervlaktewater Zoet oppervlaktewater voor koeling (mln m3) | Oppervlaktewater Overig zoet oppervlaktewater (mln m3) | Oppervlaktewater Totaal zout oppervlaktewater (mln m3) | Oppervlaktewater Zout oppervlaktewater voor koeling (mln m3) | Oppervlaktewater Overig zout oppervlaktewater (mln m3) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nederlandse economie totaal | 2018 | 1.220,6 | 1.140,0 | 80,6 | . | . | 1.187,8 | 63,5 | 1.124,3 | 13.102,5 | 6.902,4 | . | . | 6.200,1 | . | . |
Particuliere huishoudens | 2018 | 837,2 | 837,2 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
A-U Alle economische activiteiten | 2018 | 383,4 | 302,8 | 80,6 | . | . | 1.187,8 | 63,5 | 1.124,3 | 13.102,5 | 6.902,4 | . | . | 6.200,1 | . | . |
A Landbouw, bosbouw en visserij | 2018 | 48,9 | 48,9 | 0,0 | . | . | 225,3 | 0,0 | 225,3 | 76,8 | 76,8 | . | . | 0,0 | . | . |
B Delfstoffenwinning | 2018 | 2,9 | 2,9 | 0,0 | . | . | 0,1 | 0,0 | 0,0 | 36,2 | 0,8 | . | . | 35,4 | . | . |
C Industrie | 2018 | 202,4 | 132,0 | 70,4 | . | . | 132,3 | 62,7 | 69,5 | 2.980,0 | 2.326,1 | . | . | 653,9 | . | . |
10 Voedingsmiddelenindustrie | 2018 | 51,1 | 49,7 | 1,4 | . | . | 27,1 | 7,6 | 19,5 | 179,9 | 169,9 | . | . | 10,0 | . | . |
11 Drankenindustrie | 2018 | 6,7 | 6,7 | 0,0 | . | . | 16,4 | 1,4 | 15,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | . | . |
12 Tabaksindustrie | 2018 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | . | . |
13 Textielindustrie | 2018 | 0,8 | 0,8 | 0,0 | . | . | 3,2 | 0,6 | 2,5 | 3,3 | 3,3 | . | . | 0,0 | . | . |
14 Kledingindustrie | 2018 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | . | . |
15 Leer- en schoenenindustrie | 2018 | 0,6 | 0,6 | 0,0 | . | . | 0,6 | 0,0 | 0,6 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | . | . |
16 Houtindustrie | 2018 | 0,3 | 0,3 | 0,0 | . | . | 0,2 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | . | . | 0,0 | . | . |
17 Papierindustrie | 2018 | 4,6 | 4,6 | 0,0 | . | . | 14,5 | 0,7 | 13,8 | 47,3 | 47,3 | . | . | 0,0 | . | . |
18 Grafische industrie | 2018 | 0,4 | 0,4 | 0,0 | . | . | 0,2 | 0,0 | 0,2 | 0,1 | 0,1 | . | . | 0,0 | . | . |
19 Aardolie-industrie | 2018 | 19,1 | 7,8 | 11,3 | . | . | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 526,7 | 503,7 | . | . | 23,0 | . | . |
20 Chemische industrie | 2018 | 57,9 | 33,9 | 24,0 | . | . | 12,9 | 5,1 | 7,8 | 2.033,4 | 1.577,4 | . | . | 456,0 | . | . |
21 Farmaceutische industrie | 2018 | 4,8 | 4,8 | 0,0 | . | . | 5,3 | 4,8 | 0,4 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | . | . |
22 Rubber- en kunststofproductindustrie | 2018 | 4,0 | 4,0 | 0,0 | . | . | 22,7 | 21,7 | 1,1 | 4,9 | 4,9 | . | . | 0,0 | . | . |
23 Bouwmaterialenindustrie | 2018 | 3,3 | 3,2 | 0,1 | . | . | 6,5 | 3,0 | 3,4 | 2,9 | 2,9 | . | . | 0,0 | . | . |
24 Basismetaalindustrie | 2018 | 34,5 | 1,0 | 33,5 | . | . | 13,7 | 11,9 | 1,8 | 177,8 | 12,9 | . | . | 164,9 | . | . |
25 Metaalproductenindustrie | 2018 | 4,0 | 3,9 | 0,1 | . | . | 2,8 | 1,6 | 1,2 | 0,7 | 0,7 | . | . | 0,0 | . | . |
26 Elektrotechnische industrie | 2018 | 3,2 | 3,2 | 0,0 | . | . | 3,9 | 3,2 | 0,8 | 0,1 | 0,1 | . | . | 0,0 | . | . |
27 Elektrische apparatenindustrie | 2018 | 0,5 | 0,5 | 0,0 | . | . | 0,1 | 0,0 | 0,0 | 0,2 | 0,2 | . | . | 0,0 | . | . |
28 Machine-industrie | 2018 | 3,6 | 3,6 | 0,0 | . | . | 1,1 | 0,6 | 0,3 | 0,7 | 0,7 | . | . | 0,0 | . | . |
29 Auto- en aanhangwagenindustrie | 2018 | 1,4 | 1,4 | 0,0 | . | . | 0,4 | 0,1 | 0,3 | 1,5 | 1,5 | . | . | 0,0 | . | . |
30 Overige transportmiddelenindustrie | 2018 | 0,8 | 0,8 | 0,0 | . | . | 0,2 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | . | . | 0,0 | . | . |
31 Meubelindustrie | 2018 | 0,4 | 0,4 | 0,0 | . | . | 0,1 | 0,0 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | . | . | 0,0 | . | . |
32 Overige industrie | 2018 | 0,4 | 0,4 | 0,0 | . | . | 0,1 | 0,0 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | . | . | 0,0 | . | . |
33 Reparatie en installatie van machines | 2018 | 0,1 | 0,1 | 0,0 | . | . | 0,1 | 0,0 | 0,1 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | . | . |
D Energievoorziening | 2018 | 13,3 | 3,5 | 9,8 | . | . | 3,9 | 0,0 | 3,9 | 8.868,4 | 3.366,0 | . | . | 5.502,4 | . | . |
E Waterbedrijven en afvalbeheer | 2018 | 5,5 | 5,1 | 0,4 | . | . | 826,2 | 0,7 | 825,5 | 1.141,1 | 1.132,7 | . | . | 8,4 | . | . |
36 Waterleidingbedrijven | 2018 | 0,2 | 0,2 | 0,0 | . | . | 823,4 | 0,0 | 823,4 | 488,8 | 488,8 | . | . | 0,0 | . | . |
37 Afvalwaterinzameling en -behandeling | 2018 | 1,1 | 1,1 | 0,0 | . | . | 0,1 | 0,0 | 0,1 | 0,2 | 0,2 | . | . | 0,0 | . | . |
38 Afvalbehandeling en recycling | 2018 | 4,2 | 3,8 | 0,4 | . | . | 2,7 | 0,7 | 2,0 | 652,2 | 643,8 | . | . | 8,4 | . | . |
39 Sanering en overig afvalbeheer | 2018 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | 0,0 | . | . |
F Bouwnijverheid | 2018 | 2,8 | 2,8 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
G Handel | 2018 | 13,5 | 13,5 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
H Vervoer en opslag | 2018 | 4,7 | 4,7 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
I Horeca | 2018 | 20,3 | 20,3 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
J Informatie en communicatie | 2018 | 1,0 | 1,0 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
K Financiële dienstverlening | 2018 | 1,9 | 1,9 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
L Verhuur en handel van onroerend goed | 2018 | 4,1 | 4,1 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
M Specialistische zakelijke diensten | 2018 | 3,5 | 3,5 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
N Verhuur en overige zakelijke diensten | 2018 | 1,0 | 1,0 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten | 2018 | 4,7 | 4,7 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
P Onderwijs | 2018 | 6,6 | 6,6 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
Q Gezondheids- en welzijnszorg | 2018 | 19,0 | 19,0 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
R Cultuur, sport en recreatie | 2018 | 17,4 | 17,4 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
S Overige dienstverlening | 2018 | 9,3 | 9,3 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
T Huishoudens | 2018 | 0,8 | 0,8 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
U Extraterritoriale organisaties | 2018 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
Bron: CBS. |
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens van de waterrekeningen, dit is een onderdeel van Milieurekeningen die het CBS jaarlijks samenstelt. In deze waterrekeningen is het (fysieke) gebruik van water door de Nederlandse economie opgenomen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen het gebruik van leidingwater, gebruik en de onttrekking van grondwater en van oppervlaktewater. Het gebruik wordt toegerekend aan de bedrijfstakken en aan huishoudens. Naar keuze kunnen tabellen worden opgesteld waarin per economische activiteit (inclusief huishoudens), per soort water en per jaar de omvang van het gebruik wordt weergegeven. De waarden worden weergegeven in miljoenen kubieke meters water (mln m3).
Bij leidingwater wordt onderscheid gemaakt tussen leidingwater van drinkwaterkwaliteit en industriewater. Industriewater is leidingwater met een mindere kwaliteit dan drinkwater, of soms juist met een hogere kwaliteit, zoals gedemineraliseerd water. Dit industriewater wordt met name gebruikt door de industrie (de (basis)chemie, metaalindustrie en raffinaderijen) en elektriciteit producenten. Bij oppervlaktewater onderscheid gemaakt tussen zoet- en zout oppervlaktewater. Bij alle watersoorten , behalve drinkwater, zijn de gebruikte volumina vervolgens nog opgesplitst in gebruik voor koeling en overig gebruik. Voor het samenstellen van de cijfers worden gegevens uit diverse bronnen gebruikt en met elkaar afgestemd, meer informatie hieronder in hoofdstuk 4.
Doordat de gegevens in de milieurekeningen direct aansluiten op de economische gegevens in de nationale rekeningen, is het mogelijk om de economische activiteiten van Nederland en het gebruik van water uit het natuurlijk milieu cijfermatig in beeld te brengen. Met behulp van de waterrekeningen kunnen milieu-indicatoren worden opgesteld. Zo kan de gebruiksintensiteit van de verschillende soorten water voor Nederland als geheel of per bedrijfstak worden bepaald.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2003.
Status van de cijfers:
De cijfers van de jaren in de tijdreeks hebben een definitieve status en de laatste drie jaar voorlopig. De gehele reeks vanaf 2003 wordt, indien nodig, aangepast aan de bijgestelde broninformatie.
Wijzigingen per 30 september 2024:
De voorlopige cijfers van 2022 zijn toegevoegd. Er is tevens een wijziging doorgevoerd in de detaillering van het waterverbruik. Voor industriewater, zoet oppervlaktewater en zout oppervlaktewater is nu een opsplitsing gemaakt voor het gebruik voor koeling en voor overig gebruik. In de cijfers van 2022 is voor het leidingwater (zowel drinkwater als industriewater) een deel van de data nog niet beschikbaar. Vandaar dat hier een punt is geplaatst. Naar verwachting kan deze data bij de volgende update van de cijfers wel worden gepubliceerd.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De volgende publicatie is augustus 2025
Toelichting onderwerpen
- Leidingwater
- Leidingwater is gezuiverd of behandeld grondwater of oppervlaktewater dat door een buizennet wordt getransporteerd. Leidingwater kan zijn drinkwater of industriewater. Industriewater heeft een mindere of betere kwaliteit dan drinkwater.
- Totaal leidingwater
- Drinkwater en industriewater samengenomen.
- Drinkwater
- Water van drinkwaterkwaliteit ontvangen en geproduceerd door de drinkwaterbedrijven. Dit is gezuiverd grond- of oppervlaktewater dat door een buizen of waterleidingennet wordt getransporteerd.
- Totaal Industriewater
- Industriewater is leidingwater met een mindere of betere kwaliteit (in het geval van gedemineraliseerd water) dan drinkwater.
- Industriewater voor koeling
- Gebruik van industriewater voor koelingsdoeleinden.
- Overig Industriewater
- Gebruik van industriewater voor andere doeleinden dan koeling.
- Grondwater
- Gebruik van water dat uit de ondergrond wordt opgepompt of naar boven komt. Dit kan zoet, maar ook brak of zout zijn.
- Totaal grondwater
- Gebruik van water dat uit de ondergrond wordt opgepompt of naar boven komt. Dit kan zoet, maar ook brak of zout zijn.
- Grondwater voor koeling
- Gebruik van grondwater voor koelingsdoeleinden.
- Overig grondwater
- Gebruik van grondwater voor andere doeleinden dan koeling.
- Oppervlaktewater
- Gebruik van water van binnenwateren zoals rivieren, meren, kanalen (met uitzondering van grondwater), overgangswater, kustwateren en, voor zover het de chemische toestand betreft, ook territoriale wateren (o.a. de zee).
- Totaal oppervlaktewater
- Gebruik van water van binnenwateren zoals rivieren, meren, kanalen (met uitzondering van grondwater), overgangswater, kustwateren en, voor zover het de chemische toestand betreft, ook territoriale wateren (o.a. de zee).
- Totaal zoet oppervlaktewater
- Gebruik van zoet oppervlaktewater zoals rivieren en meren.
- Zoet oppervlaktewater voor koeling
- Gebruik van zoet oppervlaktewater voor koelingsdoeleinden.
- Overig zoet oppervlaktewater
- Gebruik van zoet oppervlaktewater voor andere doeleinden dan koeling.
- Totaal zout oppervlaktewater
- Gebruik van zout oppervlaktewater zoals de zee.
- Zout oppervlaktewater voor koeling
- Gebruik van zout oppervlaktewater voor koelingsdoeleinden.
- Overig zout oppervlaktewater
- Gebruik van zout oppervlaktewater voor andere doeleinden dan koeling.