Overheid; sociale uitkeringen 1995-2017

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Totaal sociale uitkeringen

Deze uitkeringen worden aan huishoudens toegekend om financiële zekerheid te bieden tegen een aantal risico's (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, het overlijden van naasten en werkloosheid) of om in bepaalde behoeften te voorzien (zoals huisvesting en onderwijs). Hieronder vallen de uitkeringen wettelijke sociale verzekering en uitkeringen sociale voorziening.

Totaal wettelijke sociale uitkeringen

De wettelijke sociale uitkeringen zijn inkomensoverdrachten in geld of in natura, die door wettelijke sociale verzekeringsinstellingen aan personen of huishoudens worden toegekend om de financiële lasten te verlichten die voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (arbeidsongeschiktheid, ziekte, overlijden, werkloosheid). De gehele Nederlandse bevolking of grote delen daarvan zijn verplicht om aan de wettelijke sociale regelingen deel te nemen dan wel premies te betalen.

Uitgezonderd: uitkeringen op grond van eigen bijdragen en inkomensoverdrachten, die gefinancierd worden uit algemene middelen (belasting). De wettelijke sociale uitkeringen zijn gerubriceerd naar bekostigend fonds.

Alg. Arbeidsongeschiktheidswet (AAW)

De Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) is een algemeen verplichte verzekering voor de gehele bevolking tegen inkomensverlies bij langdurige arbeidsongeschiktheid.

Op 1 oktober 1976 is de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) in werking getreden en deze wet is op 1 januari 1998 vervangen door de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ), de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong), de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) en het Fonds arbeidsongeschiktheidsverzekering voor overheidspersoneel (FAOP). In 1998 en 1999 vonden er nog betalingen plaats van aflopende verplichtingen. Deze verplichtingen in het kader van de AAW zijn hierna overgenomen door het REA-fonds.

Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO)

De Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) voorziet in een loonvervangende uitkering voor werknemers die vóór 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden en na 1 jaar nog geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt waren.

Op 1 juli 1967 is de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) in werking getreden. Vanaf 29 december 2005 is de WAO opgevolgd door de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). De WIA geldt voor mensen die op of na 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden en na 2 jaar nog geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. Bestaande WAO-uitkeringen blijven doorlopen.

Werk en Inkomen Arbeidsvermogen (WIA)

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is een wet die als doel heeft om personen in loondienst te verzekeren van een loonvervangende uitkering bij langdurige arbeidsongeschiktheid (langer dan twee jaar).

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is op 29 december 2005 in werking getreden als opvolger van de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO).
Binnen de WIA wordt onderscheid gemaakt tussen:
1. Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA); deze regeling verstrekt uitkeringen aan volledig en duurzaam arbeidsongeschikten.
2. Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA); deze regeling verstrekt uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten en aan volledig, maar niet duurzaam arbeidsongeschikten.
In 2006 werden alle WIA-uitkeringen betaald uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds.
Per 1 januari 2007 worden de WGA-uitkeringen gefinancierd uit:
- de Werkhervattingskas voor uitkeringen korter dan 10 jaar, uitgezonderd de vangnetgroepen;
- het Arbeidsongeschiktheidsfonds voor alle uitkeringen vanaf een duur van 10 jaar, loonaanvullingen voor het deel boven de vervolguitkering en uitkeringen aan vangnetgroepen (uitgezonderd flexwerkers);
- de Sectorfondsen voor uitkeringen korter dan 10 jaar aan flexwerkers uit het bedrijfsleven;
- het Uitvoeringsfonds voor de Overheid voor uitkeringen korter dan 10 jaar aan flexwerkers bij de overheid.
De IVA-uitkeringen worden de gehele looptijd vanuit het Arbeidsongeschiktheidsfonds gefinancierd.

Wet Arbeidsongeschiktheid Zelfst. (WAZ)

De Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) is tot 1 augustus 2004 een verplichte verzekering voor zelfstandigen, beroepsbeoefenaren, directeuren-grootaandeelhouders en meewerkende echtgenoten tegen de financiële gevolgen van langdurige arbeidsongeschiktheid.

Op 1 januari 1998 is de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) in werking getreden en is met ingang van 1 augustus 2004 stopgezet. Verzekerden die vóór 1 augustus 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden, kunnen nog in aanmerking komen voor een uitkering. Bestaande WAZ-uitkeringen blijven doorlopen.

Wet Arbeid en Zorg (WAZO)

In de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) zijn allerlei wettelijke verlofvormen gebundeld, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof.

Op 1 december 2001 is de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) in werking getreden.

Totaal voorzieningen

Voorzieningen zijn uitkeringen die niet het karakter van een verzekeringsuitkering hebben. Er vindt namelijk geen premieheffing plaats; de voorziening komt direct ten laste van de algemene middelen van de overheid.

Wet arbeidsong. jonggehandic. (Wajong)

De Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) is een regeling voor mensen die op jonge leeftijd arbeidsongeschikt worden. Ook arbeidsongeschikte studenten komen in aanmerking voor een Wajong-uitkering. Het fonds wordt volledig gefinancierd door een rijksbijdrage.

De Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) is op 1 januari 1998 ingevoerd en deze wet nam een deel van de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) over.

Sociale uitkeringen in geld

Deze uitkeringen worden aan huishoudens toegekend om financiële zekerheid te bieden tegen een aantal risico's (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, het overlijden van naasten en werkloosheid) of om in bepaalde behoeften te voorzien (zoals huisvesting en onderwijs). Hieronder vallen de uitkeringen wettelijke sociale verzekeringen en voorzieningen in geld.

Wettelijk sociale uitkeringen in geld

De wettelijke sociale uitkeringen in geld zijn inkomensoverdrachten in geld, die door wettelijke sociale verzekeringsinstellingen aan personen of huishoudens worden toegekend om de financiële lasten te verlichten die voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (arbeidsongeschiktheid, ziekte, overlijden, werkloosheid). De gehele Nederlandse bevolking of grote delen daarvan zijn verplicht om aan de wettelijke sociale regelingen deel te nemen dan wel premies te betalen. Uitgezonderd: uitkeringen op grond van eigen bijdragen en inkomensoverdrachten, die bekostigd worden uit algemene middelen (belasting). De wettelijke sociale uitkeringen in geld zijn gerubriceerd naar bekostigend fonds.

Algemeen Arbeidsongeschiktheidsfonds

Het Algemeen Arbeidsongeschiktheidsfonds (AAF) financiert de AAW-uitkering, welke werknemers beschermt tegen de financiële gevolgen van langdurige arbeidsongeschiktheid.

Op 1 oktober 1976 is het Algemeen Arbeidsongeschiktheidsfonds (AAF) opgericht. Op 1 januari 1998 is de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) vervangen door de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ), de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong), de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) en het Fonds arbeidsongeschiktheidsverzekering voor overheidspersoneel (FAOP). In 1998 en 1999 vonden er uit het AAF nog betalingen plaats van aflopende verplichtingen. Deze verplichtingen van het AAF zijn overgenomen door het REA-fonds.

Alg. Arbeidsongeschiktheidswet (AAW)

De Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) is een algemeen verplichte verzekering voor de gehele bevolking tegen inkomensverlies bij langdurige arbeidsongeschiktheid.

Op 1 oktober 1976 is de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) in werking getreden en deze wet is op 1 januari 1998 vervangen door de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ), de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong), de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) en het Fonds arbeidsongeschiktheidsverzekering voor overheidspersoneel (FAOP). In 1998 en 1999 vonden er nog betalingen plaats van aflopende verplichtingen. Deze verplichtingen in het kader van de AAW zijn hierna overgenomen door het REA-fonds.

Arbeidsongeschiktheidsfonds

Het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof) financiert de WAO-uitkering na vijf jaar van arbeidsongeschiktheid. Bovendien financiert het Aof vanaf 1 januari 2004 de WAZ-uitkering, vanaf 1 januari 2006 de WIA-uitkering en vanaf 1 januari 2008 de WAZO. Met ingang van 2007 financiert het Aof slechts een deel van de WIA-uitkeringen, namelijk alle IVA-uitkeringen en WGA-uitkeringen die al minimaal 10 jaar worden uitgekeerd.

Het Arbeidsongeschiktheidsfonds is in 1967 ingevoerd. De Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) voorziet in een loonvervangende uitkering voor werknemers die vóór 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden en na 1 jaar nog geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt waren. De WAO is met ingang van 29 december 2005 vervangen door de WIA. De WIA geldt voor mensen die op of na 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden. De WAO blijft bestaan voor mensen die al een WAO-uitkering hadden. De Wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) bestaat uit twee regelingen: de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA), die een loonvervangende uitkering verzorgt voor werknemers die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, en de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA), die een aanvulling op het met arbeid verdiende inkomen verzorgt, of een minimumuitkering als men niet of niet voldoende werkt. De Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen (WAZ) was tot 1 augustus 2004 een verplichte verzekering voor zelfstandigen tegen de financiële gevolgen van langdurige arbeidsongeschiktheid. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) bundelt een aantal wettelijke verlofvormen zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd. Het AOF financiert met ingang van 1 januari 2014 ook een deel van de ZW-vangnet.

Totaal Arbeidsongeschiktheidsfonds

Het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof) financiert de WAO-uitkering na vijf jaar van arbeidsongeschiktheid. Bovendien financiert het Aof vanaf 1 januari 2004 de WAZ-uitkering, vanaf 1 januari 2006 de WIA-uitkering en vanaf 1 januari 2008 de WAZO. Met ingang van 2007 financiert het Aof slechts een deel van de WIA-uitkeringen, namelijk alle IVA-uitkeringen en WGA-uitkeringen die al minimaal 10 jaar worden uitgekeerd.

Het Arbeidsongeschiktheidsfonds is in 1967 ingevoerd. De Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) voorziet in een loonvervangende uitkering voor werknemers die vóór 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden en na 1 jaar nog geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt waren. De WAO is met ingang van 29 december 2005 vervangen door de WIA. De WIA geldt voor mensen die op of na 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden. De WAO blijft bestaan voor mensen die al een WAO-uitkering hadden. De Wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) bestaat uit twee regelingen: de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA), die een loonvervangende uitkering verzorgt voor werknemers die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, en de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA), die een aanvulling op het met arbeid verdiende inkomen verzorgt, of een minimumuitkering als men niet of niet voldoende werkt. De Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen (WAZ) was tot 1 augustus 2004 een verplichte verzekering voor zelfstandigen tegen de financiële gevolgen van langdurige arbeidsongeschiktheid. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) bundelt een aantal wettelijke verlofvormen zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd.

Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO)

De Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) voorziet in een loonvervangende uitkering voor werknemers die vóór 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden en na 1 jaar nog geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt waren.

Op 1 juli 1967 is de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) in werking getreden. Vanaf 29 december 2005 is de WAO opgevolgd door de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). De WIA geldt voor mensen die op of na 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden en na 2 jaar nog geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. Bestaande WAO-uitkeringen blijven doorlopen.

Werk en Inkomen Arbeidsvermogen (WIA)

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is een wet die als doel heeft om personen in loondienst te verzekeren van een loonvervangende uitkering bij langdurige arbeidsongeschiktheid (langer dan twee jaar).

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is op 29 december 2005 in werking getreden als opvolger van de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO).
Binnen de WIA wordt onderscheid gemaakt tussen:
1. Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA); deze regeling verstrekt uitkeringen aan volledig en duurzaam arbeidsongeschikten.
2. Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA); deze regeling verstrekt uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten en aan volledig, maar niet duurzaam arbeidsongeschikten.
In 2006 werden alle WIA-uitkeringen betaald uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds. Per 1 januari 2007 worden de WGA-uitkeringen gefinancierd uit:
- de Werkhervattingskas voor uitkeringen korter dan 10 jaar, uitgezonderd de vangnetgroepen;
- het Arbeidsongeschiktheidsfonds voor alle uitkeringen vanaf een duur van 10 jaar, loonaanvullingen voor het deel boven de vervolguitkering en uitkeringen aan vangnetgroepen (uitgezonderd flexwerkers);
- de Sectorfondsen voor uitkeringen korter dan 10 jaar aan flexwerkers uit het bedrijfsleven;
- het Uitvoeringsfonds voor de Overheid voor uitkeringen korter dan 10 jaar aan flexwerkers bij de overheid.
De IVA-uitkeringen worden de gehele looptijd vanuit het Arbeidsongeschiktheidsfonds gefinancierd.

Wet Arbeidsongeschiktheid Zelfst. (WAZ)

De Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) is tot 1 augustus 2004 een verplichte verzekering voor zelfstandigen, beroepsbeoefenaren, directeuren-grootaandeelhouders en meewerkende echtgenoten tegen de financiële gevolgen van langdurige arbeidsongeschiktheid.

Op 1 januari 1998 is de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) in werking getreden en is met ingang van 1 augustus 2004 stopgezet. Verzekerden die vóór 1 augustus 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden, kunnen nog in aanmerking komen voor een uitkering. Bestaande WAZ-uitkeringen blijven doorlopen.

Ziektewet (ZW-vangnet)

De Ziektewet (ZW-vangnet) geeft werknemers recht op een uitkering, indien zij door ziekte, gebrek, zwangerschap of bevalling niet in staat zijn te werken en geen werkgever meer hebben die hun loon doorbetaalt.

De vangnetgroepen, onder andere ten behoeve van zwangerschap en zieke werklozen, worden sinds 2002 apart geregistreerd als onderdeel van de werkloosheidsfondsen (AWf, Sfn en Ufo). De vangnetgroepen bestaan vanaf 1997.

Het AOF financiert met ingang van 1 januari 2014 ook een deel van de ZW-vangnet.

Wet Arbeid en Zorg (WAZO)

In de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) zijn allerlei wettelijke verlofvormen gebundeld, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof, kraamverlof, adoptieverlof, pleegzorgverlof en ouderschapsverlof.

Op 1 december 2001 is de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) in werking getreden. De WAZO wordt vanaf 2014 geheel uit het Aof gefinancierd.

Werkhervattingskas

De Werkhervattingskas (Whk) financiert vanaf 2007 de eerste tien jaar van de WGA-uitkering voor werknemers, behalve voor de vangnetgroepen (zoals zwangere vrouwen en uitzendkrachten).

De Werkhervattingskas is in 2007 ingevoerd. De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) is de opvolger van de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). De WIA bestaat uit twee regelingen: de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA), die een loonvervangende uitkering verzorgt voor werknemers die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, en de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA), die het met arbeid verdiende inkomen aanvult of een minimumuitkering biedt als men niet of niet voldoende werkt.

Met ingang van 2014 worden uitkeringen WGA-vangnet (onderdeel WIA) voor flexwerkers en uitkeringen ZW voor flexwerkers uit de Whk gefinancierd als gevolg van de inwerkingtreding van de wet Beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters (Wet BeZaVa).

Werk en Inkomen Arbeidsvermogen (WIA)

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is een wet die als doel heeft om personen in loondienst te verzekeren van een loonvervangende uitkering bij langdurige arbeidsongeschiktheid (langer dan twee jaar).

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is op 29 december 2005 in werking getreden als opvolger van de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO).
Binnen de WIA wordt onderscheid gemaakt tussen:
1. Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA); deze regeling verstrekt uitkeringen aan volledig en duurzaam arbeidsongeschikten.
2. Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA); deze regeling verstrekt uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten en aan volledig, maar niet duurzaam arbeidsongeschikten.
In 2006 werden alle WIA-uitkeringen betaald uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds. Per 1 januari 2007 worden de WGA-uitkeringen gefinancierd uit:
- de Werkhervattingskas voor uitkeringen korter dan 10 jaar, uitgezonderd de vangnetgroepen;
- het Arbeidsongeschiktheidsfonds voor alle uitkeringen vanaf een duur van 10 jaar, loonaanvullingen voor het deel boven de vervolguitkering en uitkeringen aan vangnetgroepen (uitgezonderd flexwerkers);
- de Sectorfondsen voor uitkeringen korter dan 10 jaar aan flexwerkers uit het bedrijfsleven;
- het Uitvoeringsfonds voor de Overheid voor uitkeringen korter dan 10 jaar aan flexwerkers bij de overheid.
De IVA-uitkeringen worden de gehele looptijd vanuit het Arbeidsongeschiktheidsfonds gefinancierd.