Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; kerncijfers
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel biedt een actueel overzicht van de belangrijkste cijfers die op StatLine beschikbaar zijn op het brede gebied van gezondheid en zorg. Alle cijfers zijn rechtstreeks afkomstig uit andere tabellen op StatLine of via een eenvoudige omrekening verkregen. De oorspronkelijke tabellen waaruit de cijfers afkomstig zijn bieden mogelijkheden voor uitsplitsing naar kenmerken van personen of andere eenheden.
Het moment waarop nieuwe cijfers beschikbaar komen is niet voor alle cijferreeksen hetzelfde.
Bij de cijferreeksen over het aantal gediplomeerden/afgestudeerden staat bij verslagjaar t het aantal personen dat in school- of studiejaar t-1 tot t een diploma heeft behaald.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2001
Status van de cijfers:
2024:
De beschikbare cijfers zijn definitief.
2023:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- perinatale sterfte bij zwangerschapsduur 24 weken of meer;
- huisartspatiënten naar diagnose;
- verstrekte geneesmiddelen;
- AWBZ/Wlz-zorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- gediplomeerden mbo;
- afgestudeerde artsen en verpleegkundigen;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- gemiddelde afstand tot voorzieningen.
2022:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- ziekenhuisopnamen naar diagnose;
- artsen en verpleegkundigen werkzaam in de zorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- instellingen: rentabiliteit en opbrengst per arbeidsjaar.
2021:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg.
Wijzigingen per 18 december 2024:
- Afstand tot voorzieningen: de 5 juni teruggetrokken cijfers zijn (ongewijzigd) herplaatst.
- Jeugdzorg: de eerder gepubliceerde definitieve uitkomsten over 2021 en 2022 zijn bijgesteld vanwege verbeteringen in het verwerkingsproces.
- Vanwege een revisie van de statistieken Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg 2021 zijn cijfers voor de uitgaven aan gezondheidszorg en welzijnszorg vanaf 2021 vervangen.
- Vanwege de revisie van de Nationale Rekeningen zijn de cijfers over werkzame personen in de gezondheids- en welzijnszorg over alle jaren vervangen.
- AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg: vanaf 2015 is de reeks Wlz-zorg met verblijf inclusief totaal pakket thuis vervangen voor totaal Wlz-zorg. Deze reeks past beter bij de gekozen afbakening van indicaties voor Wlz-zorg.
Nieuwe cijfers zijn toegevoegd aan bestaande reeksen voor:
- levendgeborenen, relatief;
- geboorte naar leeftijd moeder;
- doodsoorzaken;
- perinatale sterfte bij zwangerschapsduur 24 weken of meer;
- gezonde levensverwachting;
- huisartspatiënten naar diagnose;
- verstrekte geneesmiddelen;
- AWBZ/Wlz-zorg;
- jeugdzorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- gemiddelde afstand tot voorzieningen.
Wijzigingen per 5 juni 2024:
Afstand tot zorgvoorzieningen: uit nadere analyse van de cijfers voor 2022 is geconstateerd dat deze door wijzigingen in de gebruikte GIS-software afwijken van voorgaande jaren. Omdat het herberekenen van de cijfers nog enige tijd zal kosten, worden de afwijkende cijfers voor 2022 teruggetrokken, totdat de nieuwe cijfers gereed zijn.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In juli 2025 verschijnen de op dat moment beschikbare meest recente cijfers.
Toelichting onderwerpen
- Zorggebruik
- Verpleegduur bij klinische opname, verstrekte geneesmiddelen, aantal contacten met zorgverleners, AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg inclusief aantal 80-plussers, jongeren met jeugdzorg
- Gemiddelde verpleegduur klinische opname
- Gemiddelde verpleegduur per klinische opname.
De gemiddelde verpleegduur is berekend als de som van het aantal klinische verpleegdagen gedeeld door het aantal klinische ziekenhuisopnamen.
- Contacten zorgverleners
- Contacten met huisarts en fysio- of oefentherapeut in de 12 maanden voorafgaand aan de datum waarop de CBS-gezondheidsenquête is afgenomen.
Als gevolg van een nieuwe waarnemingsmethodiek en vragenlijst bij de Gezondheidsenquête hebben er in 2010 en 2014 trendbreuken plaatsgevonden.- Huisarts
- Contacten met de huisarts in Nederland:
- bezoeken op het spreekuur,
- visites van de huisarts,
- telefonische consulten,
- of anders contacten.
Contacten met een vervangende huisarts of met de huisartsenpost tellen hierbij ook mee. Contacten met de praktijkondersteuner en de praktijkverpleegkundige tellen niet mee.
In 2014 heeft als gevolg van een nieuwe waarnemingsmethodiek en vragenlijst bij de Gezondheidsenquête in deze variabele een trendbreuk plaatsgevonden.
- Fysiotherapeut of oefentherapeut
- Contacten met een therapeut voor fysiotherapie en/of oefentherapie.
Fysio- of oefentherapie tijdens ziekenhuis- of dagopname telt niet mee.
Tot en met 2009 hebben de cijfers alleen betrekking op contacten met de fysiotherapeut.
- AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg
- AWBZ-gefinancierde zorg met verblijf/Wlz-gefinancierde zorg
- Personen van 80 jaar of ouder
- Het aantal inwoners met een leeftijd van 80 jaar of ouder op 1 januari van het verslagjaar, die ingeschreven staan in de Basisregistratie Personen (BRP).
- Personen met AWBZ-zmv / Wlz-zorg
- Het aantal personen van 18 jaar of ouder dat op de peildatum van het verslagjaar (tweede vrijdag van november) AWBZ-zorg met verblijf (tot 2015) of Wlz-zorg (vanaf 2015) heeft ontvangen waarvoor een eigen bijdrage betaald moet worden.
AWBZ-zorg met verblijf omvat alle zorg in natura die ontvangen is in een instelling, waarvan de kosten voor rekening van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) komen. Ook logeeropvang in een instelling met de indicatie kort verblijf is opgenomen onder het gebruik van zorg met verblijf.
Wlz-zorg omvat zorg voor personen die blijvend 24 uur per dag zorg in de nabijheid en/of permanent toezicht nodig hebben waarvan de kosten in rekening van de Wet langdurige zorg (Wlz) komen.
Personen onder de 18 jaar hoeven geen eigen bijdrage te betalen.
Zorg met verblijf wordt vanaf 2011 ingedeeld naar het type zorg dat men heeft ontvangen, uitgedrukt in zorgzwaartepakketten (zzp's).
Er zijn zzp's voor de sectoren Verpleging en Verzorging (VV), Gehandicaptenzorg (GHZ) en de langdurige Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ).- Totaal AWBZ-zorg met verblijf/Wlz-zorg
- Het totaal van personen met een zorgzwaartepakket (zzp) voor verpleging en verzorging, gehandicaptenzorg of geestelijke gezondheidszorg of waarvoor geen zzp bekend is.
Een zzp bevat een bepaalde soort en hoeveelheid zorg die een persoon kan ontvangen. De zorg betreft het hele pakket zorg, wonen en diensten dat nodig is omdat een persoon niet alles zelf kan.
- Geen zorgzwaartepakket (zzp)
- Zorg waarvoor geen zzp bekend is, komt onder andere voor in de volgende situaties:
- Bij oude indicaties voor AWBZ-zorg is niet altijd een zzp bekend. Oude indicaties voor verblijf blijven rechtgevend voor de duur van de indicatie. Het ontbreken van het zzp bij de indicatie betekent dat het zzp ook ontbreekt bij gegevens over gebruik van zorg.
- Bij gebruik van bijdrageplichtige AWBZ-zorg in de vorm van kortdurend verblijf
- Bij gebruik van zorg in de vorm van pgb voor Wlz-indiceerbaren.
- Bij gebruik van zorg in de vorm van modulair pakket thuis (mpt). Personen met mpt die een geregistreerd zzp hebben, worden meegeteld bij 'Geen zorgzwaartepakket (zzp)' van 2015 tot 2019.
- zzp Verpleging en verzorging
- Personen met een zorgzwaartepakket (zzp) Verpleging en verzorging.
Zorg voor ouderen en chronisch zieken op basis van een zorgzwaartepakket/zorgprofiel (zzp) in de sector Verpleging en Verzorging (VV).
- zzp Gehandicaptenzorg
- Personen met een zorgzwaartepakket (zzp) Gehandicaptenzorg.
Zorg voor personen met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke handicap op basis van een zorgzwaartepakket/zorgprofiel (zzp) in de sector Gehandicaptenzorg (GHZ).
- zzp Geestelijke gezondheidszorg
- Personen met een zorgzwaartepakket (zzp) Geestelijke gezondheidszorg.
Zorg voor personen met psychische en/of psychiatrische problemen op basis van een zorgzwaartepakket/zorgprofiel (zzp) in de sector Geestelijke gezondheidszorg (GGZ), voor zover die gefinancierd wordt vanuit de Wlz/AWBZ (ook wel langdurige GGZ).