Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; kerncijfers
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel biedt een actueel overzicht van de belangrijkste cijfers die op StatLine beschikbaar zijn op het brede gebied van gezondheid en zorg. Alle cijfers zijn rechtstreeks afkomstig uit andere tabellen op StatLine of via een eenvoudige omrekening verkregen. De oorspronkelijke tabellen waaruit de cijfers afkomstig zijn bieden mogelijkheden voor uitsplitsing naar kenmerken van personen of andere eenheden.
Het moment waarop nieuwe cijfers beschikbaar komen is niet voor alle cijferreeksen hetzelfde.
Bij de cijferreeksen over het aantal gediplomeerden/afgestudeerden staat bij verslagjaar t het aantal personen dat in school- of studiejaar t-1 tot t een diploma heeft behaald.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2001
Status van de cijfers:
2024:
De beschikbare cijfers zijn definitief.
2023:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- Ziekteverzuim;
- Jeugdzorg;
- werkzame personen gezondheids- en welzijnszorg.
2022:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- huisartspatiënten naar diagnose;
- verstrekte geneesmiddelen;
- AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg met verblijf;
- werkzame personen gezondheids- en welzijnszorg;
- gediplomeerden mbo, afgestudeerde artsen en verpleegkundigen;
- instellingen: rentabiliteit en opbrengst per arbeidsjaar.
Cijfers zijn nader voorlopig voor:
- uitgaven aan zorg.
2021:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- ziekenhuisopnamen naar diagnose;
- gemiddelde verpleegduur klinische opname ziekenhuis;
- artsen en verpleegkundigen werkzaam in de zorg;
- werkzame personen gezondheids- en welzijnszorg.
Cijfers zijn nader voorlopig voor:
- uitgaven aan zorg.
2020 en eerder: alle beschikbare cijfers zijn definitief.
Wijzigingen per 5 juni 2024:
Afstand tot zorgvoorzieningen: uit nadere analyse van de cijfers voor 2022 is geconstateerd dat deze door wijzigingen in de gebruikte GIS-software afwijken van voorgaande jaren. Omdat het herberekenen van de cijfers nog enige tijd zal kosten, worden de afwijkende cijfers voor 2022 teruggetrokken, totdat de nieuwe cijfers gereed zijn.
Nieuwe cijfers zijn toegevoegd aan bestaande reeksen voor:
- levensverwachting;
- ervaren gezondheid;
- ziekenhuisopnamen naar diagnose;
- ziekteverzuim;
- contacten zorgverleners;
- aantal 80+-ers;
- jeugdzorg;
- roken, alcoholgebruik, lichaamsbeweging;
- overgewicht;
- hoge bloeddruk;
- artsen en verpleegkundigen werkzaam in de zorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- gediplomeerden mbo;
- afgestudeerde artsen en verpleegkundigen;
- uitgaven aan zorg.
Wijzigingen per 7 juli 2023:
De reeksen 'afgestudeerde artsen en verpleegkundigen' zijn vanaf 2016 vervangen voor op tientallen afgeronde cijfers.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
December 2024 verschijnen de op dat moment beschikbare meest recente cijfers.
Toelichting onderwerpen
- Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg
- Artsen werkzaam in de zorg
- In het BIG-register ingeschreven gekwalificeerd geneeskundig geschoolde basisartsen, of via een geneeskundige vervolgopleiding gespecialiseerde artsen, die een arbeidsbetrekking hebben binnen de Nederlandse zorgsector.
Personen kunnen woonachtig zijn in Nederland, maar ook in het buitenland.
Nederlandse zorgsector
Organisaties met een code uit de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) beginnend met 85 (SBI 1993) of beginnend met 86, 87 of 88 (SBI 2008).
BIG-register
Het BIG-register komt voort uit de Wet BIG (Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg). Zorgverleners zijn verplicht zich te registreren in het BIG-register.
- Verpleegkundigen werkzaam in de zorg
- In het BIG-register ingeschreven personen die een opleiding verpleegkunde hebben afgerond en die een arbeidsbetrekking hebben binnen de Nederlandse zorgsector.
Personen kunnen woonachtig zijn in Nederland, maar ook in het buitenland.
Nederlandse zorgsector
Organisaties met een code uit de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) beginnend met 85 (SBI 1993) of beginnend met 86, 87 of 88 (SBI 2008).
BIG-register
Het BIG-register komt voort uit de Wet BIG (Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg). Zorgverleners zijn verplicht zich te registreren in het BIG-register.
- Werkzamen gezondheids- en welzijnszorg
- Alle personen die betaalde arbeid verrichten, ook al is het maar voor één of enkele uren per week, bij een in Nederland gevestigd bedrijf of bij een particulier huishouden in Nederland, met de voornaamste activiteit in de sector gezondheids- en welzijnszorg.
Deze sector omvat:
- behandeling in algemene en gespecialiseerde ziekenhuizen;
- geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg, eventueel in combinatie met overnachting;
- behandeling door medische en paramedische praktijken;
- ondersteunende activiteiten voor de gezondheidszorg, door bijvoorbeeld laboratoria en ambulancediensten;
- verpleging, verzorging of begeleiding met huisvesting door bijvoorbeeld verpleeg- en verzorgingshuizen of via begeleid wonen;
- welzijnszorg, zoals thuiszorg, lokaal welzijnswerk en hulp aan gehandicapten en ouderen;
- kinderopvang.
- Werkzamen gezondheidszorg
- Alle personen die betaalde arbeid verrichten, ook al is het maar voor één of enkele uren per week, bij een in Nederland gevestigd bedrijf of bij een particulier huishouden in Nederland, met de voornaamste activiteit in de sector gezondheidszorg.
Deze sector omvat:
- behandeling in algemene en gespecialiseerde ziekenhuizen;
- geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg, eventueel in combinatie met overnachting;
- behandeling door medische en paramedische praktijken;
- ondersteunende activiteiten voor de gezondheidszorg, door bijvoorbeeld laboratoria en ambulancediensten.
- Gediplomeerden verzorging (mbo)
- Gediplomeerden mbo met kwalificatie verzorgende ig (verzorgende individuele gezondheidszorg)
- Gediplomeerden verpleegkunde (mbo)
- Gediplomeerden mbo met kwalificatie mbo-vepleegkundige
- Afgestudeerden verpleegkunde (hbo)
- Personen die een studie in het hoger beroepsonderwijs in de richting verpleeg- en verloskunde hebben afgerond met een bachelordiploma.
Vanaf schooljaar 2015-2016 wordt een ander indeling van de studierichting gehanteerd:
- tot en met 2015 (schooljaar 2014-2015): studierichting 723 Verpleegkunde algemeen.
- vanaf 2016 (schooljaar 2015-2016): studierichting 0913 Verpleeg- en verloskunde
- Afgestudeerden geneeskunde (wo)
- Personen die een universitaire studie geneeskunde hebben afgerond.
Vanaf schooljaar 2015-2016 is de indeling van diploma's en studierichtingen enigszins gewijzigd.
Tot en met 2015 (schooljaar 2014-2015): het totaal van afgestudeerden doctoraaldiploma, Wo-master of diploma van een vervolgopleiding, studierichting '721 Geneeskunde algemeen',
Vanaf 2016 (schooljaar 2015-2016): afgestudeerden met een master-diploma, studierichting '0912 Geneeskunde'.
- Zorgaanbod
- Kwantitatieve gegevens over aanbieders van zorg: afstand tot zorgverlener, instellingen met kleine rentabiliteit, aandeel overhead in instellingen.
- Opbrengsten per arbeidsjaar
- Totale bedrijfsopbrengsten gedeeld door totaal aantal arbeidsjaren werknemers.
Arbeidsjaren is een maat voor het arbeidsvolume die wordt berekend door alle banen (voltijd en deeltijd) in een jaar om te rekenen naar voltijdequivalenten (vte).
Werknemers zijn personen die in een bepaalde periode arbeid verrichten voor loon of salaris, in geld of in natura.
---
Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI 2008):
De Nederlandse hiërarchische indeling van economische activiteiten die door het CBS wordt gebruikt om bedrijfseenheden in te delen naar hun hoofdactiviteit. De SBI 2008 is de versie die vanaf 2008 gebruikt wordt. "Bedrijfstak" of "branche" zijn gangbare termen voor groepen van bedrijven met dezelfde hoofdactiviteit. Het CBS hanteert voor de indeling van bedrijven naar hoofdactiviteit de zogenoemde Standaard Bedrijfsindeling (SBI). Bedrijven in een bedrijfstak of branche kunnen naast deze activiteit ook andere activiteiten (nevenactiviteiten) uitoefenen. De SBI 2008 kent meerdere niveaus die aangegeven worden door maximaal vijf cijfers. Het niveau van vier cijfers komt vrijwel overeen met de indeling van de Europese Unie (NACE). De eerste twee cijfers komen overeen met die van de indeling van Verenigde Naties (ISIC).- Ziekenhuizen
- Totaal ziekenhuizen
Deze categorie is een samentelling van SBI-klassen:
86101 Universitair medisch centra;
86102 Algemene ziekenhuizen;
86103 Categorale ziekenhuizen.
De SBI-klasse 86101 omvat:
- medisch-specialistische centra voor behandeling en verpleging met overnachting, met nadruk op zeer gespecialiseerde zorg voor patiënten met zeldzame of complexe ziektebeelden, wetenschappelijk onderzoek en opleiding.
De SBI-klasse 86102 omvat:
- medisch-specialistische centra voor behandeling en verpleging met overnachting, niet gericht op een specifieke bevolkingsgroep en/of specifieke fysieke ziekten of ziektebeelden van psychische aard.
De SBI-klasse 86103 omvat:
- medisch-specialistische centra voor behandeling en verpleging met overnachting, gericht op het herstellen van een lichamelijke aandoening of het verbeteren van de lichamelijke functionaliteit bij tijdelijk of blijvend gehandicapten (revalidatiecentra);
- medisch-specialistische centra voor behandeling en verpleging met overnachting, gericht op een specifieke bevolkingsgroep en/of specifieke fysieke ziekten:
w.o. astmaklinieken;
w.o. epilepsiecentra;
w.o. longklinieken;
w.o. oogziekenhuizen;
w.o. transplantatiecentra;
w.o. privéklinieken met tot 24-uursverblijf.
Tot en met 2014 betrof het alleen instellingen die geheel of gedeeltelijk gefinancierd werden via de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
- 86104 GGZ met overnachting
- Geestelijke gezondheids- en verslavingszorg met overnachting
SBI-klasse 86104 GGZ met overnachting omvat:
- medisch-specialistische centra voor behandeling en verpleging met mogelijkheid tot 24-uursverblijf, specifiek gericht op ziektebeelden van psychische aard;
- algemeen psychiatrisch ziekenhuizen, kinder- en jeugdpsychiatrische klinieken;
- klinieken voor behandeling van en verpleging van verslaafden met mogelijkheid tot 24-uursverblijf (verslavingsklinieken);
- behandeling met mogelijkheid tot 24-uursverblijf van mensen die een misdrijf hebben gepleegd (of dreigen te plegen) en behandeld worden voor psychiatrische stoornissen, zoals forensisch-psychiatrische klinieken, inrichtingen voor TBS (TBS=TerBeschikkingStelling);
- instellingen voor verzorging en begeleiding in een beschermde woonomgeving (24-uursverblijf) van psychiatrische patiënten met psychosociale problemen en verminderde zelfredzaamheid, zoals regionale instellingen voor beschermd wonen.
Tot en met 2014 inclusief SBI-klasse 86222 (instellingen voor geestelijke gezondheidszorg zonder overnachting).
Tot en met 2014 betrof het alleen instellingen die geheel of gedeeltelijk gefinancierd werden via de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
- 8720+87301 Gehandicaptenzorg
- Deze categorie is een samentelling van categorieën:
87.20 Huizen en dagverblijven voor verstandelijk gehandicapten en psychiatrische cliënten;
87.30.1 Huizen en dagverblijven voor niet-verstandelijk gehandicapten.
De SBI-klasse 87.20 omvat:
- verzorging en begeleiding in een beschermde woonomgeving (24-uursverblijf) van patiënten met een (ernstige) verstandelijke handicap;
- aanbieden van vormings-, ontwikkelings- en arbeidsactiviteiten als dagbesteding voor verstandelijk gehandicapten en dementerende ouderen;
- zorgboerderijen (activiteitenbegeleiding van gehandicapten rondom het boerenerf).
De SBI-klasse 87.30.1 omvat:
- verzorging en begeleiding in een beschermde woonomgeving van patiënten met een lichamelijke of zintuiglijke handicap;
- aanbieden van vormings-, ontwikkelings- en arbeidsactiviteiten als dagbesteding voor lichamelijk en zintuiglijk gehandicapten.
Tot en met 2014 betrof het alleen instellingen die geheel of gedeeltelijk gefinancierd werden via de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
- Verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg
- Deze categorie is een samentelling van categorieën:
Verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg
87.10 Verpleeghuizen;
87.30.2 Verzorgingshuizen;
88.10.1 Thuiszorg
De SBI-klasse 87.10 omvat:
- intensieve verzorging, verpleging en behandeling in een beschutte woonomgeving van patiënten die behoefte hebben aan continue bijstand door chronische lichamelijke en geestelijke problemen en verminderde zelfredzaamheid;
- woonvoorzieningen voor terminale patiënten met eigen verpleegkundig personeel (high-care hospices).
De SBI-klasse 87.30.2 omvat:
- verzorging en begeleiding in een beschutte woonomgeving van ouderen met lichamelijke en geestelijke problemen en verminderde zelfredzaamheid;
- woonzorgcentra: complexen van zelfstandige woningen voor ouderen gericht op beschermd wonen met een zorg- en servicearrangement;
- woonvoorzieningen voor terminale patiënten zonder eigen verpleegkundig personeel;
- bijna-thuishuizen;
- kraamhotels en zorghotels.
De SBI-klasse 88.10.1 omvat:
- verpleging, persoonlijke en huishoudelijke verzorging in de thuissituatie aan chronisch zieken, ouderen, gehandicapten en mensen die daaraan tijdelijke behoefte hebben;
- assistentie tijdens de bevalling, huishoudelijke en persoonlijke verzorging van moeder en kind en geven van voorlichting over de verzorging van kind tijdens de kraamperiode.
Tot en met 2014 betrof het alleen instellingen die geheel of gedeeltelijk gefinancierd werden via de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).