Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; kerncijfers

Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; kerncijfers

Perioden Geboorte, sterfte en levensverwachting Levendgeborenen, relatief (o/oo) Geboorte, sterfte en levensverwachting Levendgeborenen uit tienermoeders (aantal) Geboorte, sterfte en levensverwachting Levendgeborenen uit 40+ moeders (aantal) Geboorte, sterfte en levensverwachting Enkele doodsoorzaken Totaal doodsoorzaken (per 10 000 personen) Geboorte, sterfte en levensverwachting Enkele doodsoorzaken Kwaadaardige nieuwvormingen (per 10 000 personen) Geboorte, sterfte en levensverwachting Enkele doodsoorzaken Ziekten van hart en vaatstelsel (per 10 000 personen) Geboorte, sterfte en levensverwachting Enkele doodsoorzaken Wegverkeersongevallen (aantal) Geboorte, sterfte en levensverwachting Enkele doodsoorzaken Zelfdoding (aantal) Geboorte, sterfte en levensverwachting Enkele doodsoorzaken COVID-19 (Coronavirusziekte 2019) (per 10 000 personen) Geboorte, sterfte en levensverwachting Levensverwachting Bij geboorte, mannen (jaren) Geboorte, sterfte en levensverwachting Levensverwachting Bij geboorte, vrouwen (jaren) Geboorte, sterfte en levensverwachting Levensverw. in als goed ervaren gezondh. Bij geboorte, mannen (jaren) Geboorte, sterfte en levensverwachting Levensverw. in als goed ervaren gezondh. Bij geboorte, vrouwen (jaren) Gezondheid en ziekte Ervaren gezondheid minder dan goed (%) Gezondheid en ziekte Bij de eigen huisarts bekend met Klachten of ziekten hartvaatstelsel (per 10 000 personen) Gezondheid en ziekte Ziekenhuisopnamen: enkele diagnosen Kwaadaardige nieuwvormingen (per 10 000 personen) Gezondheid en ziekte Ziekenhuisopnamen: enkele diagnosen Ziekten van hart- en vaatstelsel (per 10 000 personen) Gezondheid en ziekte Ziekteverzuim (%) Zorggebruik Gemiddelde verpleegduur klinische opname (dagen) Zorggebruik Personen met verstrekte geneesmiddelen Enkele geneesmiddelengroepen Diabetesmiddelen (%) Zorggebruik Personen met verstrekte geneesmiddelen Enkele geneesmiddelengroepen Antidepressiva (%) Zorggebruik Contacten zorgverleners Huisarts (aantal) Zorggebruik AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg Personen van 80 jaar of ouder (aantal) Zorggebruik AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg Personen met indicatie AWBZ-zmv / Wlz Totaal indicatie AWBZ-zmv / Wlz (x 1 000) Zorggebruik AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg Personen met indicatie AWBZ-zmv / Wlz Psychogeriatrische aandoening (x 1 000) Zorggebruik Jongeren met jeugdzorg Totaal jeugdzorg (0 tot 23 jaar) (%) Zorggebruik Jongeren met jeugdzorg Jeugdhulp (0 tot 23 jaar) (%) Determinanten van gezondheid Rookgedrag (12 jaar of ouder) Zware rokers (%) Determinanten van gezondheid Zwaar alcoholgebruik (12 jaar of ouder) (%) Determinanten van gezondheid Overgewicht Ernstig overgewicht (20 jaar of ouder) (%) Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg Artsen werkzaam in de zorg (aantal) Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg Verpleegkundigen werkzaam in de zorg (aantal) Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg Werkzamen gezondheids- en welzijnszorg (x 1 000) Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg Gediplomeerden verzorging (mbo) (aantal) Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg Gediplomeerden verpleegkunde (mbo) (aantal) Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg Afgestudeerden verpleegkunde (hbo) (aantal) Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg Afgestudeerden geneeskunde (wo) (aantal) Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg Uitgaven naar type aanbieder Totaal aanbieders zorg en welzijn (miljard euro) Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg Uitgaven per hoofd van de bevolking (euro) Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg Uitgaven als percentage van het bbp (%) Zorgaanbod Gemiddelde afstand tot voorzieningen Huisartsenpraktijk (km) Zorgaanbod Gemiddelde afstand tot voorzieningen Apotheek (km)
2001 12,6 3.569 4.344 87,5 23,5 29,7 996 1.473 75,8 80,7 61,8 61,6 19,2 . 113 168 5,5 8,2 . . 4,0 516.637 . . . . 9,8 13,6 9,6 33.495 154.005 1.047 . . 2.512 2.996 50,8 3.164 10,5 . .
2010 11,1 2.536 6.088 81,9 25,5 23,5 597 1.600 78,8 82,7 63,9 63,0 19,7 . 209 234 4,2 5,6 4,4 5,5 4,2 647.994 325 74 . . 4,9 9,4 11,4 43.865 178.490 1.390 . . 2.622 3.699 85,8 5.163 13,4 0,9 1,2
2020 9,7 1.194 6.261 96,7 25,9 21,0 590 1.823 11,6 79,7 83,1 66,4 65,8 18,5 264 252 181 4,7 5,3 4,7 5,9 5,1 822.088 312 101 9,8 9,5 3,0 7,4 14,2 59.175 177.735 1.530 6.540 5.990 4.670 2.560 116,4 6.673 14,6 1,0 1,2
2021 10,2 1.022 6.761 97,5 25,7 21,4 559 1.862 11,2 79,7 83,0 65,4 65,1 19,5 266 263 186 4,9 5,2 4,7 6,0 4,9 838.661 340 105 10,6 10,4 2,5 8,1 14,6 60.825 181.165 1.565 6.980 6.200 5.010 2.800 129,1 7.361 14,8 1,0 1,2
2022 9,5 1.075 6.443 96,1 25,8 22,1 719 1.916 4,7 80,1 83,1 63,2 62,3 22,8 266 254 186 5,6 5,2 4,9 6,0 5,5 853.107 357 110 10,8 10,6 2,3 8,0 15,5 61.450 183.940 1.599 6.030 6.170 5.040 2.560 132,9 7.506 13,9 1,1 1,3
2023 9,2 980 6.507 95,3 25,6 21,8 646 1.863 1,7 80,3 83,3 64,1 62,4 22,5 266 . . 5,3 . 5,0 6,0 5,7 872.617 369 116 11,0 10,8 2,5 7,7 15,7 . . 1.625 6.150 6.390 5.140 2.570 142,8 8.019 14,9 1,1 1,3
2024 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900.679 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel biedt een actueel overzicht van de belangrijkste cijfers die op StatLine beschikbaar zijn op het brede gebied van gezondheid en zorg. Alle cijfers zijn rechtstreeks afkomstig uit andere tabellen op StatLine of via een eenvoudige omrekening verkregen. De oorspronkelijke tabellen waaruit de cijfers afkomstig zijn bieden mogelijkheden voor uitsplitsing naar kenmerken van personen of andere eenheden.
Het moment waarop nieuwe cijfers beschikbaar komen is niet voor alle cijferreeksen hetzelfde.
Bij de cijferreeksen over het aantal gediplomeerden/afgestudeerden staat bij verslagjaar t het aantal personen dat in school- of studiejaar t-1 tot t een diploma heeft behaald.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2001

Status van de cijfers:
2024:
De beschikbare cijfers zijn definitief.
2023:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- perinatale sterfte bij zwangerschapsduur 24 weken of meer;
- huisartspatiënten naar diagnose;
- verstrekte geneesmiddelen;
- AWBZ/Wlz-zorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- gediplomeerden mbo;
- afgestudeerde artsen en verpleegkundigen;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- gemiddelde afstand tot voorzieningen.
2022:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- ziekenhuisopnamen naar diagnose;
- artsen en verpleegkundigen werkzaam in de zorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- instellingen: rentabiliteit en opbrengst per arbeidsjaar.
2021:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg.


Wijzigingen per 18 december 2024:
- Afstand tot voorzieningen: de 5 juni teruggetrokken cijfers zijn (ongewijzigd) herplaatst.
- Jeugdzorg: de eerder gepubliceerde definitieve uitkomsten over 2021 en 2022 zijn bijgesteld vanwege verbeteringen in het verwerkingsproces.
- Vanwege een revisie van de statistieken Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg 2021 zijn cijfers voor de uitgaven aan gezondheidszorg en welzijnszorg vanaf 2021 vervangen.
- Vanwege de revisie van de Nationale Rekeningen zijn de cijfers over werkzame personen in de gezondheids- en welzijnszorg over alle jaren vervangen.
- AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg: vanaf 2015 is de reeks Wlz-zorg met verblijf inclusief totaal pakket thuis vervangen voor totaal Wlz-zorg. Deze reeks past beter bij de gekozen afbakening van indicaties voor Wlz-zorg.

Nieuwe cijfers zijn toegevoegd aan bestaande reeksen voor:
- levendgeborenen, relatief;
- geboorte naar leeftijd moeder;
- doodsoorzaken;
- perinatale sterfte bij zwangerschapsduur 24 weken of meer;
- gezonde levensverwachting;
- huisartspatiënten naar diagnose;
- verstrekte geneesmiddelen;
- AWBZ/Wlz-zorg;
- jeugdzorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- gemiddelde afstand tot voorzieningen.


Wijzigingen per 5 juni 2024:
Afstand tot zorgvoorzieningen: uit nadere analyse van de cijfers voor 2022 is geconstateerd dat deze door wijzigingen in de gebruikte GIS-software afwijken van voorgaande jaren. Omdat het herberekenen van de cijfers nog enige tijd zal kosten, worden de afwijkende cijfers voor 2022 teruggetrokken, totdat de nieuwe cijfers gereed zijn.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In juli 2025 verschijnen de op dat moment beschikbare meest recente cijfers.

Toelichting onderwerpen

Geboorte, sterfte en levensverwachting
Bruto geboortecijfer, het aantal levendgeborenen uit tienermoeders en oudere moeders, enkele doodsoorzaken, perinatale sterfte, levensverwachting en levensverwachting in als goed ervaren gezondheid.
Levendgeborenen, relatief
Het aantal levendgeborenen per duizend van de gemiddelde bevolking.
Levendgeborenen uit tienermoeders
Levendgeborenen waarvan de moeder bij hun geboorte jonger is dan 20 jaar.

Leeftijd van de moeder (exact):
Het aantal gehele jaren dat op de laatste verjaardag van de moeder is
verstreken sinds haar geboortedatum.

Levendgeborene:
Kind dat na de geboorte enig teken van leven heeft vertoond, ongeacht de zwangerschapsduur.
Levendgeborenen uit 40+ moeders
Levendgeborenen waarvan de moeder bij hun geboorte 40 jaar is of ouder.

Leeftijd van de moeder (exact):
Het aantal gehele jaren dat op de laatste verjaardag van de moeder is
verstreken sinds haar geboortedatum.

Levendgeborene:
Kind dat na de geboorte enig teken van leven heeft vertoond, ongeacht de zwangerschapsduur.
Enkele doodsoorzaken
Overledenen naar enkele doodsoorzaken, per 10 duizend van de gemiddelde bevolking. Naast relatieve cijfers zijn voor wegverkeersongevallen en zelfdoding ook aantallen gegeven.

Doodsoorzaken zijn gecodeerd aan de hand van ICD-codes afkomstig uit de internationaal toegepaste International Statistical Classification of Diseases, 10e revisie.

De gemiddelde bevolking van leeftijd L in jaar t is als volgt berekend: ((Leeftijd (L) op 1 januari jaar t)+(leeftijd (L) op 1 januari jaar t+1))/2.
Het gemiddeld aantal 0-jarigen in jaar t is als volgt berekend: ((levendgeborenen in jaar t)+(0-jarigen op 1 januari jaar t+1))/2.
Totaal doodsoorzaken
Alle doodsoorzaken tezamen.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: A00-Y89;
ICD-9: 001-E999;
ICD-8: 000-E999.
Kwaadaardige nieuwvormingen
Kwaadaardige nieuwvormingen.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: C00-C97;
ICD-9: 140-208;
ICD-8: 140-209.
Ziekten van hart en vaatstelsel
Ziekten van hart en vaatstelsel.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: I00-I99;
ICD-9: 390-459;
ICD-8: 390-458.
Wegverkeersongevallen
Wegverkeersongevallen.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: Zie de tabeltoelichting voor een link naar de betreffende lijst
van 4-tekencodes;
ICD-9: E810-E819, E826-E829;
ICD-8: E810-E819, E825-E827, E940-E941.
Zelfdoding
Zelfdoding.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: X60-X84;
ICD-9: E950-E959;
ICD-8: E950-E959.
COVID-19 (Coronavirusziekte 2019)
Vastgestelde/vermoedelijke COVID-19
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: U07.1 en U07.2
Levensverwachting
Het aantal jaren dat iemand van een geselecteerde leeftijd naar verwachting nog te leven heeft onder de veronderstelling dat de sterftekansen vanaf het kalenderjaar in de toekomst niet meer zullen veranderen.
Bij geboorte, mannen
Bij geboorte, vrouwen
Levensverw. in als goed ervaren gezondh.
Het aantal jaren dat een persoon van een bepaalde leeftijd naar verwachting (nog) in een als goed ervaren gezondheid zal leven.

Daarbij wordt verondersteld dat de sterftekansen en de kansen op (on)gezondheid vanaf het kalenderjaar in de toekomst niet meer zullen wijzigen.

Een persoon ervaart een 'goede' gezondheid als in de CBS-gezondheidsenquête op de vraag 'Hoe is over het algemeen uw gezondheidstoestand?' wordt geantwoord met 'goed' of 'zeer goed'.
Bij geboorte, mannen
Bij geboorte, vrouwen
Gezondheid en ziekte
Ervaren gezondheid, contacten met de huisarts en ziekenhuisopnamen voor enkele diagnosen, ziekteverzuim
Ervaren gezondheid minder dan goed
Personen die het antwoord 'gaat wel', 'slecht' of 'zeer slecht' geven op de enquêtevraag 'Hoe is over het algemeen uw gezondheidstoestand?'. Andere antwoordcategorieën waren 'goed' of 'zeer goed'.
Bij de eigen huisarts bekend met
Personen die bij de eigen huisarts bekend zijn met genoemde diagnosen.
De diagnosen worden gecodeerd volgens de International Classification of Primary Care (ICPC-1).
Klachten of ziekten hartvaatstelsel
Symptomen, klachten en ziekten van het hartvaatstelsel.
Deze groep omvat de ICPC-codes: K01-K29, K70-K99
Ziekenhuisopnamen: enkele diagnosen
Het totaal aan klinische opnamen, dagopnamen en langdurige observaties zonder overnachting (vanaf 2015) in algemene, academische en twee categorale ziekenhuizen.

De diagnosen zijn tot 2013 geregistreerd volgens de 'International Classification of Diseases' versie 9 (ICD9-CM). Vanaf 2013 wordt de ICD-10 gebruikt.

De indeling van de diagnosen volgt de afbakening zoals gedefinieerd in de ISHMT (International Shortlist for Hospital Morbidity Tabulation), Er zijn kleine verschillen in de afbakening volgens ICD-9 (tot 2013) en ICD-10 (vanaf 2013).

De cijfers naar diagnose zijn gebaseerd op de hoofddiagnose die geregistreerd is bij elke ziekenhuisopname. De hoofddiagnose is de diagnose die bij ontslag wordt beschouwd als de voornaamste reden van opname in het ziekenhuis.

De aantallen opgenomen personen worden gepresenteerd per 10 000 personen in de bevolking in het betreffende kalenderjaar.

Kwaadaardige nieuwvormingen
Kwaadaardige nieuwvormingen, kanker.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-9: 140-208
ICD-10: C00-C97.
Ziekten van hart- en vaatstelsel
Ziekten van het hart- en vaatstelsel.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-9: 390-434, 436-445, 447-459
ICD-10: I00-I99.
Ziekteverzuim
Ziekteverzuimpercentage.
Het totaal aantal ziektedagen van de werknemers, in procenten van het totaal aantal beschikbare (werk-/kalender-)dagen van de werknemers in de verslagperiode. Het ziekteverzuimpercentage is inclusief het verzuim langer dan een jaar en exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof.
Zorggebruik
Verpleegduur bij klinische opname, verstrekte geneesmiddelen, aantal contacten met zorgverleners, AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg inclusief aantal 80-plussers, jongeren met jeugdzorg
Gemiddelde verpleegduur klinische opname
Gemiddelde verpleegduur per klinische opname.

De gemiddelde verpleegduur is berekend als de som van het aantal klinische verpleegdagen gedeeld door het aantal klinische ziekenhuisopnamen.
Personen met verstrekte geneesmiddelen
Het aantal personen aan wie in het verslagjaar geneesmiddelen zijn verstrekt die vergoed worden door de verplichte basisverzekering voor geneeskundige zorg, uitgedrukt als percentage van de totale bevolking die op enig moment in verslagjaar ingeschreven staan in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (BRP).

De geneesmiddelen zijn op basis van de artikelcodes ingedeeld naar ATC-klasse. ATC staat voor 'Anatomisch Therapeutisch Chemisch'. In dit classificatiesysteem van de WHO (World Health Organization) worden geneesmiddelen eerst ingedeeld in groepen naar het orgaan of systeem waarop ze werkzaam zijn en daarna op therapeutische en chemische eigenschappen.
Enkele geneesmiddelengroepen
Diabetesmiddelen
ATC-klasse: A10.
Antidepressiva
ATC-klasse: N06A.
Contacten zorgverleners
Contacten met huisarts en fysio- of oefentherapeut in de 12 maanden voorafgaand aan de datum waarop de CBS-gezondheidsenquête is afgenomen.

Als gevolg van een nieuwe waarnemingsmethodiek en vragenlijst bij de Gezondheidsenquête hebben er in 2010 en 2014 trendbreuken plaatsgevonden.
Huisarts
Contacten met de huisarts in Nederland:
- bezoeken op het spreekuur,
- visites van de huisarts,
- telefonische consulten,
- of anders contacten.
Contacten met een vervangende huisarts of met de huisartsenpost tellen hierbij ook mee. Contacten met de praktijkondersteuner en de praktijkverpleegkundige tellen niet mee.

In 2014 heeft als gevolg van een nieuwe waarnemingsmethodiek en vragenlijst bij de Gezondheidsenquête in deze variabele een trendbreuk plaatsgevonden.
AWBZ/Wlz-gefinancierde zorg
AWBZ-gefinancierde zorg met verblijf/Wlz-gefinancierde zorg
Personen van 80 jaar of ouder
Het aantal inwoners met een leeftijd van 80 jaar of ouder op 1 januari van het verslagjaar, die ingeschreven staan in de Basisregistratie Personen (BRP).
Personen met indicatie AWBZ-zmv / Wlz
Het aantal personen dat op de peildatum een indicatie heeft voor AWBZ-zorg met verblijf / Wlz-zorg
  
Het betreft uitsluitend personen die op de peildatum in de BRP staan ingeschreven.
De peildatum is de tweede vrijdag van november.
  
Indicatie
Recht op een bepaalde soort en hoeveelheid zorg zoals dat vastgesteld wordt door het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ).
Totaal indicatie AWBZ-zmv / Wlz
Totaal personen met een iindicatie AWBZ-zorg met verblijf / Wlz, waarbij een grondslag is geregistreerd.

Grondslag
Reden waardoor iemand bepaalde activiteiten niet zelfstandig kan verrichten maar hierbij hulp nodig heeft. Er moet een grondslag aanwezig zijn om in aanmerking te komen voor zorg gefinancierd door de AWBZ/Wlz. De AWBZ/Wlz-grondslag wordt onafhankelijk door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) vastgesteld.
Psychogeriatrische aandoening
Personen met een indicatie voor zorg met verblijf met als grondslag psychogeriatrische aandoening

Psychogeriatrische aandoening
Ziekte, aandoening of stoornis in of van de hersenen (mede) als gevolg van ouderdom. Deze aandoening gaat vaak gepaard met aantasting van het denkvermogen, gevoelsleven, intellect en het geheugen. Soms is er ook sprake van een afname van motorische functies en een vermindering van de sociale redzaamheid.
Jongeren met jeugdzorg
Personen tot 18 jaar die op enig moment in de verslagperiode gebruik gemaakt hebben van jeugdhulp, jeugdbescherming of jeugdreclassering. In uitzonderlijke gevallen wordt de hulp of zorg voortgezet tot de leeftijd van 23 jaar.
Totaal jeugdzorg (0 tot 23 jaar)
Het geheel van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering dat onder verantwoordelijkheid van de gemeente wordt uitgevoerd volgens de Jeugdwet.
Met ingang van 2021 is er een forse toename van de berichtgeverspopulatie van jeugdhulpaanbieders. Het aantal jongeren met jeugdhulp in natura stijgt hierdoor met 7 procent. Hierdoor zijn de uitkomsten over de jaren 2021 en later niet goed te vergelijken met de uitkomsten over de jaren 2015 t/m 2020.
Jeugdhulp (0 tot 23 jaar)
Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet. Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en/of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De hulp is bedoeld voor kinderen en jongeren tot 18 jaar en kan verlengd worden tot 23 jaar. Als de jongere overnacht bij de jeugdhulpinstelling, het pleeggezin of het gezinshuis, is er sprake van jeugdhulp met verblijf.
Met ingang van 2021 is er een forse toename van de berichtgeverspopulatie van jeugdhulpaanbieders. Het aantal jongeren met jeugdhulp in natura stijgt hierdoor met 7 procent. Hierdoor zijn de uitkomsten over de jaren 2021 en later niet goed te vergelijken met de uitkomsten over de jaren 2015 t/m 2020.
Determinanten van gezondheid
Determinanten van de gezondheid: alle factoren die de volksgezondheid beïnvloeden.

Informatie over rookgedrag, alcoholgebruik, lichamelijke activiteit, overgewicht en hoge bloeddruk, afkomstig van de CBS-Gezondheidsenquête.
Rookgedrag (12 jaar of ouder)
De vragen over rookgedrag worden aan alle personen van 12 jaar of ouder gesteld.
Zware rokers
% personen in de bevolking van 12 jaar of ouder dat per dag 20 of meer sigaretten rookt.
Zwaar alcoholgebruik (12 jaar of ouder)
% personen in de bevolking van 12 jaar of ouder dat zware drinker is. Voor de jaren tot en met 2011 geldt dat een zware drinker iemand is die minstens 1 keer per week 6 of meer glazen alcohol op één dag drinkt. Voor de jaren vanaf 2012 is de definitie voor vrouwen veranderd: een vrouw wordt als zware drinker geclassificeerd als zij minstens 1 keer per week 4 of meer glazen alcohol op 1 dag drinkt. Door deze wijziging in de definitie kunnen de cijfers tot en met 2011 niet zonder meer vergeleken worden met de cijfers vanaf 2012.
Overgewicht
De Body Mass Index (BMI) is een veelgebruikte maat voor het bepalen van onder- of overgewicht. De BMI wordt berekend door het lichaamsgewicht (in kilogram) te delen door de lengte (in meters) in het kwadraat, gebaseerd op zelfgerapporteerde waarden. Voor kinderen jongen dan 12 jaar rapporteert de ouder/verzorger het gewicht en de lengte van het kind. Bij volwassenen met een BMI groter dan of gelijk aan 25 kg/m² is er sprake van overgewicht, bij een BMI groter dan of gelijk aan 30 kg/m² van ernstig overgewicht. Voor kinderen gelden leeftijdsspecifieke afkappunten.

Respondenten met onbekende lengte en / of gewicht of met een onwaarschijnlijk gewicht in relatie tot de opgegeven lengte zijn niet meegenomen. Tot en met 2013 zijn personen van 20 jaar of ouder met een BMI van kleiner dan 14 kg/m² of groter dan 45 kg/m² en personen jonger dan 20 jaar met een BMI van kleiner dan 10 kg/m² of groter dan 45 kg/m² buiten beschouwing gelaten. Vanaf 2014 is de bovengrens van de BMI voor personen van alle leeftijden verhoogd naar 50 kg/m². De ondergrens voor de BMI is gelijk gebleven.

In 2014 heeft als gevolg van een nieuwe waarnemingsmethodiek en vragenlijst bij de Gezondheidsenquête in deze variabele een trendbreuk plaatsgevonden.
Ernstig overgewicht (20 jaar of ouder)
% personen van 20 jaar of ouder met een BMI vanaf 30,0 kg/m².
Opleiding en arbeidsmarkt in de zorg
Artsen werkzaam in de zorg
In het BIG-register ingeschreven gekwalificeerd geneeskundig geschoolde basisartsen, of via een geneeskundige vervolgopleiding gespecialiseerde artsen, die een arbeidsbetrekking hebben binnen de Nederlandse zorgsector.
Personen kunnen woonachtig zijn in Nederland, maar ook in het buitenland.

Nederlandse zorgsector
Organisaties met een code uit de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) beginnend met 85 (SBI 1993) of beginnend met 86, 87 of 88 (SBI 2008).

BIG-register
Het BIG-register komt voort uit de Wet BIG (Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg). Zorgverleners zijn verplicht zich te registreren in het BIG-register.
Verpleegkundigen werkzaam in de zorg
In het BIG-register ingeschreven personen die een opleiding verpleegkunde hebben afgerond en die een arbeidsbetrekking hebben binnen de Nederlandse zorgsector.
Personen kunnen woonachtig zijn in Nederland, maar ook in het buitenland.

Nederlandse zorgsector
Organisaties met een code uit de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) beginnend met 85 (SBI 1993) of beginnend met 86, 87 of 88 (SBI 2008).

BIG-register
Het BIG-register komt voort uit de Wet BIG (Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg). Zorgverleners zijn verplicht zich te registreren in het BIG-register.
Werkzamen gezondheids- en welzijnszorg
Alle personen die betaalde arbeid verrichten, ook al is het maar voor één of enkele uren per week, bij een in Nederland gevestigd bedrijf of bij een particulier huishouden in Nederland, met de voornaamste activiteit in de sector gezondheids- en welzijnszorg.
Deze sector omvat:
- behandeling in algemene en gespecialiseerde ziekenhuizen;
- geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg, eventueel in combinatie met overnachting;
- behandeling door medische en paramedische praktijken;
- ondersteunende activiteiten voor de gezondheidszorg, door bijvoorbeeld laboratoria en ambulancediensten;
- verpleging, verzorging of begeleiding met huisvesting door bijvoorbeeld verpleeg- en verzorgingshuizen of via begeleid wonen;
- welzijnszorg, zoals thuiszorg, lokaal welzijnswerk en hulp aan gehandicapten en ouderen;
- kinderopvang.
Gediplomeerden verzorging (mbo)
Gediplomeerden mbo met kwalificatie verzorgende ig (verzorgende individuele gezondheidszorg)
Gediplomeerden verpleegkunde (mbo)
Gediplomeerden mbo met kwalificatie mbo-vepleegkundige
Afgestudeerden verpleegkunde (hbo)
Personen die een studie in het hoger beroepsonderwijs in de richting verpleeg- en verloskunde hebben afgerond met een bachelordiploma.
Vanaf schooljaar 2015-2016 wordt een ander indeling van de studierichting gehanteerd:
- tot en met 2015 (schooljaar 2014-2015): studierichting 723 Verpleegkunde algemeen.
- vanaf 2016 (schooljaar 2015-2016): studierichting 0913 Verpleeg- en verloskunde

Afgestudeerden geneeskunde (wo)
Personen die een universitaire studie geneeskunde hebben afgerond.
Vanaf schooljaar 2015-2016 is de indeling van diploma's en studierichtingen enigszins gewijzigd.

Tot en met 2015 (schooljaar 2014-2015): het totaal van afgestudeerden doctoraaldiploma, Wo-master of diploma van een vervolgopleiding, studierichting '721 Geneeskunde algemeen',
Vanaf 2016 (schooljaar 2015-2016): afgestudeerden met een master-diploma, studierichting '0912 Geneeskunde'.
Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg
Uitgaven aan geneeskundige zorg, langdurige zorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg en kinderopvang. Zorg omvat levering van diensten en goederen. De uitgaven zijn inclusief de geleverde zorg aan niet-ingezetenen door Nederlandse zorgaanbieders. Uitgaven aan onderlinge leveringen tussen zorgaanbieders tellen niet mee, het gaat om de uiteindelijke (finale) uitgaven.
De zorguitgaven zijn uitgedrukt in werkelijke prijzen; die geven aan hoe hoog de uitgaven zijn in prijzen van het betreffende jaar en geven de waardeontwikkeling weer. Het gaat om uitgaven aan zorggoederen en -diensten door alle instellingen, praktijken en organisaties die die goederen en diensten leveren; ook aanbieders voor wie het niet hun belangrijkste werk is, tellen mee.

Vanwege de revisie van de statistieken Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg 2021 zijn cijfers over 2021-2023 niet goed vergelijkbaar met eerdere jaren.
Uitgaven naar type aanbieder
Aanbieders van gezondheids- en welzijnszorg:
De organisaties en actoren die als primaire activiteit gezondheids- en welzijnszorg (goederen en diensten) leveren, alsmede de organisaties en actoren waarvoor zorgverlening slechts een van meerdere activiteiten is. Hierbij zijn ook aanbieders inbegrepen van buiten de sector gezondheids-en welzijnszorg van de Standaard Bedrijfsindeling, zoals apotheken en opticiens.

Vanwege de revisie van de statistieken Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg 2021 zijn cijfers over 2021-2023 niet goed vergelijkbaar met eerdere jaren.
Totaal aanbieders zorg en welzijn
Totaal uitgaven aan alle aanbieders van geneeskundige zorg, langdurige zorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg en kinderopvang.

Aanbieders van gezondheids- en welzijnszorg:
De organisaties en actoren die als primaire activiteit gezondheids- en welzijnszorg (goederen en diensten) leveren, alsmede de organisaties en actoren waarvoor zorgverlening slechts een van meerdere activiteiten is.

Vanwege de revisie van de statistieken Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg 2021 zijn cijfers over 2021-2023 niet goed vergelijkbaar met eerdere jaren.
Uitgaven per hoofd van de bevolking
Totale uitgaven aan gezondheids- en welzijnszorg berekend per hoofd van de bevolking.

Vanwege de revisie van de statistieken Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg 2021 zijn cijfers over 2021-2023 niet goed vergelijkbaar met eerdere jaren.
Uitgaven als percentage van het bbp
Totale uitgaven aan gezondheids- en welzijnszorg uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product.

Vanwege de revisie van de statistieken Uitgaven gezondheids- en welzijnszorg 2021 zijn cijfers over 2021-2023 niet goed vergelijkbaar met eerdere jaren.
Zorgaanbod
Kwantitatieve gegevens over aanbieders van zorg: afstand tot zorgverlener, instellingen met kleine rentabiliteit, aandeel overhead in instellingen.
Gemiddelde afstand tot voorzieningen
De gemiddelde afstand van alle inwoners van Nederland op hun woonadres tot een aantal dichtstbijzijnde voorzieningen.
Huisartsenpraktijk
De gemiddelde afstand van alle inwoners van Nederland tot de dichtstbijzijnde huisartsenpraktijk, berekend over de weg.

Huisartsenpraktijk
Pand of ruimte waarin een of meer huisartsen (samen) werken.
Apotheek
De gemiddelde afstand van alle inwoners van Nederland tot de dichtstbijzijnde apotheek, berekend over de weg.

Apotheek, inclusief apotheekhoudende huisarts.