Emissies naar lucht, herkomst en bestemming; nationale rekeningen,1990-2013

Emissies naar lucht, herkomst en bestemming; nationale rekeningen,1990-2013

Herkomst-bestemming Perioden Klimaatverandering (Broeikasgassen) CO2 (mln kg) Klimaatverandering (Broeikasgassen) N2O (mln kg) Klimaatverandering (Broeikasgassen) CH4 (mln kg) Klimaatverandering (Broeikasgassen) Broeikasgas-equivalent (x mln) Verzuring (Verzurende stoffen) NOx (mln kg) Verzuring (Verzurende stoffen) SO2 (mln kg) Verzuring (Verzurende stoffen) NH3 (mln kg) Verzuring (Verzurende stoffen) Zuur-equivalent (x mld) Ozonlaagaantasting CFK12-equivalent (x 1 000) (Overige) luchtverontreiniging CO (mln kg) (Overige) luchtverontreiniging NMVOS (mln kg) (Overige) luchtverontreiniging PM10 (mln kg) (Overige) luchtverontreiniging Fijn stof-equivalent (x mln)
Totaal particuliere huishoudens 2013* 40.895 0,8 22,1 41.988 39,3 0,8 16,4 1,8 0,0 402,0 62,2 8,4 8,4
Eigen vervoer particuliere huishoudens 2013* 19.462 0,4 2,2 19.636 29,0 0,2 2,5 0,8 0,0 319,9 27,2 4,8 4,8
Overig particuliere huishoudens 2013* 21.433 0,4 19,9 22.353 10,3 0,6 13,9 1,1 0,0 82,1 35,0 3,6 3,6
A-U Alle economische activiteiten 2013* 161.360 24,8 566,6 182.846 448,6 69,4 107,2 18,2 111,1 262,5 92,9 25,8 25,8
A Landbouw, bosbouw en visserij 2013* 9.926 18,0 494,3 26.197 53,8 0,6 104,3 7,3 0,0 27,2 3,8 7,1 7,1
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie 2013* 103.617 5,6 98,7 108.411 69,9 30,1 2,0 2,6 86,1 117,5 56,2 7,5 7,5
B Delfstoffenwinning 2013* 2.429 0,0 37,1 3.216 5,5 0,3 0,0 0,1 0,0 0,6 7,7 0,0 0,0
C Industrie 2013* 41.514 4,2 16,1 44.150 33,6 19,9 1,6 1,5 0,0 109,1 39,3 7,1 7,1
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2013* 3.603 0,0 0,7 4.237 3,0 0,4 0,4 0,1 0,0 4,0 4,7 1,9 1,9
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2013* 187 0,0 0,0 187 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,5 0,1 0,1
16-18 Hout-, papier-, grafische industr. 2013* 1.223 0,0 0,2 1.230 1,5 0,0 0,0 0,0 0,0 1,8 4,7 0,5 0,5
16 Houtindustrie 2013* 159 0,0 0,0 162 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 1,5 0,2 0,2
17 Papierindustrie 2013* 978 0,0 0,2 982 1,2 0,0 0,0 0,0 0,0 1,5 0,4 0,3 0,3
18 Grafische industrie 2013* 85 0,0 0,0 86 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 2,9 0,0 0,0
19 Aardolie-industrie 2013* 10.287 0,0 0,9 10.315 5,5 10,2 0,0 0,4 0,0 5,9 6,5 0,2 0,2
20-21 Chemie en farmaceutische industrie 2013* 15.632 4,1 12,5 17.400 10,3 1,7 0,8 0,3 0,0 16,0 7,4 1,4 1,4
20 Chemische industrie 2013* 15.460 4,1 12,5 17.226 10,1 1,7 0,8 0,3 0,0 15,9 7,2 1,4 1,4
21Farmaceutische industrie 2013* 173 0,0 0,0 174 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0
22-23 Kunststof- en bouwmateriaalindustr 2013* 2.601 0,0 0,3 2.609 4,1 2,8 0,4 0,2 0,0 3,8 1,9 1,2 1,2
22 Rubber- en kunststofproductindustrie 2013* 212 0,0 0,0 214 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 1,7 0,0 0,0
23 Bouwmaterialenindustrie 2013* 2.389 0,0 0,3 2.396 3,9 2,8 0,4 0,2 0,0 3,7 0,2 1,2 1,2
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2013* 6.820 0,0 1,3 6.890 6,7 4,3 0,0 0,3 0,0 76,3 7,0 1,7 1,7
24 Basismetaalindustrie 2013* 6.378 0,0 1,2 6.444 6,2 4,3 0,0 0,3 0,0 75,8 1,5 1,3 1,3
25 Metaalproductenindustrie 2013* 442 0,0 0,1 446 0,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,5 5,5 0,4 0,4
26-27 Elektrische en elektron. Industrie 2013* 225 0,0 0,0 335 0,4 0,2 0,0 0,0 0,0 0,1 0,2 0,0 0,0
26 Elektrotechnische industrie 2013* 61 0,0 0,0 169 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0
27 Elektrische apparatenindustrie 2013* 165 0,0 0,0 166 0,2 0,2 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0
28 Machine-industrie 2013* 253 0,0 0,1 256 0,6 0,3 0,0 0,0 0,0 0,2 0,3 0,1 0,1
29-30 Transportmiddelenindustrie 2013* 136 0,0 0,0 138 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 4,8 0,0 0,0
31-33 Overige industrie en reparatie 2013* 547 0,0 0,1 553 1,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,8 1,3 0,1 0,1
D Energievoorziening 2013* 47.824 0,5 3,0 48.027 18,8 9,2 0,0 0,7 0,0 5,2 1,3 0,1 0,1
E Waterbedrijven en afvalbeheer 2013* 9.421 0,9 5,4 9.801 6,4 0,3 0,3 0,2 86,1 2,0 0,2 0,2 0,2
F Bouwnijverheid 2013* 3.393 0,1 0,2 3.622 18,2 0,0 0,0 0,4 25,0 31,2 8,5 1,7 1,7
G-I Handel, vervoer en horeca 2013* 34.895 0,9 2,3 35.556 288,4 38,2 0,3 7,5 0,0 65,6 25,2 8,7 8,7
G Handel 2013* 4.101 0,1 0,9 4.263 9,9 0,0 0,2 0,2 0,0 8,0 8,3 0,3 0,3
H Vervoer en opslag 2013* 29.444 0,9 0,9 29.808 277,1 38,2 0,2 7,2 0,0 57,0 16,7 8,4 8,4
49 Vervoer over land 2013* 6.576 0,2 0,4 6.729 30,6 0,0 0,1 0,7 0,0 8,6 1,2 1,5 1,5
50 Vervoer over water 2013* 8.965 0,2 0,2 9.035 173,6 32,6 0,0 4,8 0,0 29,5 5,7 5,6 5,6
51 Vervoer door de lucht 2013* 12.840 0,4 0,1 12.973 68,8 5,5 0,0 1,7 0,0 13,7 1,3 0,2 0,2
52 Opslag, dienstverlening voor vervoer 2013* 932 0,0 0,1 940 3,5 0,0 0,0 0,1 0,0 5,0 8,5 1,0 1,0
53 Post en koeriers 2013* 131 0,0 0,0 133 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0
I Horeca 2013* 1.350 0,0 0,5 1.484 1,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,6 0,2 0,0 0,0
J Informatie en communicatie 2013* 519 0,0 0,1 524 1,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,5 0,8 0,0 0,0
K Financiële dienstverlening 2013* 733 0,0 0,2 740 1,6 0,0 0,0 0,0 0,0 1,1 0,5 0,1 0,1
L Verhuur en handel van onroerend goed 2013* 486 0,0 0,2 490 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,2 0,0 0,0
M-N Zakelijke dienstverlening 2013* 2.491 0,1 0,3 2.514 7,1 0,0 0,2 0,2 0,0 11,8 1,9 0,4 0,4
M Specialistische zakelijke diensten 2013* 871 0,0 0,2 879 2,0 0,0 0,1 0,0 0,0 1,9 0,8 0,1 0,1
N Verhuur en overige zakelijke diensten 2013* 1.620 0,0 0,1 1.635 5,1 0,0 0,1 0,1 0,0 9,9 1,1 0,3 0,3
O-Q Overheid en zorg 2013* 6.182 0,2 7,0 6.449 11,1 0,8 0,2 0,3 0,0 6,3 2,6 0,3 0,3
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten 2013* 2.669 0,1 5,9 2.824 6,9 0,8 0,1 0,2 0,0 3,8 0,9 0,2 0,2
P Onderwijs 2013* 1.087 0,0 0,3 1.097 1,5 0,0 0,1 0,0 0,0 1,1 0,5 0,0 0,0
Q Gezondheids- en welzijnszorg 2013* 2.425 0,1 0,8 2.528 2,7 0,0 0,1 0,1 0,0 1,5 1,1 0,0 0,0
R-U Cultuur, recreatie, overige diensten 2013* 1.547 0,0 0,4 1.561 2,4 0,0 0,0 0,1 0,0 1,5 0,8 0,1 0,1
R Cultuur, sport en recreatie 2013* 800 0,0 0,2 807 1,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,7 0,2 0,0 0,0
S Overige dienstverlening 2013* 747 0,0 0,2 754 1,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,7 0,7 0,0 0,0
T Huishoudens 2013* 0 0,0 0,0 0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
U Extraterritoriale organisaties 2013* 0 0,0 0,0 0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Totaal overige herkomst binnenland 2013* 582 0,0 135,1 3.420 0,2 0,0 0,0 0,0 12,6 0,7 0,6 0,0 0,0
Afvalstortplaatsen 2013* 582 0,0 135,1 3.420 0,2 0,0 0,0 0,0 12,6 0,7 0,6 0,0 0,0
Totaal herkomst 2013* 202.837 25,6 723,8 228.425 676,0 163,5 144,9 28,3 123,7 705,7 161,2 37,8 37,8
Totaal Nederlandse economie 2013* 202.837 25,6 723,8 228.425 488,0 70,2 123,6 20,1 123,7 665,2 155,8 34,3 34,3
Totaal uit het buitenland 2013* 187,9 93,3 21,3 8,3 40,5 5,4 3,6 3,6
Aanvoer via de lucht 2013* 76,4 68,6 21,2 5,1
Niet-ingezetenen in Nederland 2013* 111,5 24,7 0,1 3,2 40,5 5,4 3,6 3,6
Totaal naar het Buitenland 2013* 547,9 78,9 77,5 18,9 76,7 8,7 6,3 6,3
Afvoer via de lucht 2013* 314,9 41,7 77,1 12,7
Ingezetenen in het buitenland 2013* 233,0 37,2 0,4 6,3 76,7 8,7 6,3 6,3
Broeikaseffect 2013* 202.837 25,6 723,8 228.425
Ozonlaagaantasting 2013* 123,7
Verzuring 2013* 128,1 84,6 67,4 9,4
(Overige) Luchtverontreiniging 2013* 629,1 152,5 31,6 31,6
Totaal bestemming 2013* 202.837 25,6 723,8 228.425 676,0 163,5 144,9 28,3 123,7 705,7 161,2 37,8 37,8
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


In deze tabel vindt u de luchtemissierekeningen, dit is een onderdeel van de milieurekeningen die het CBS jaarlijks samenstelt. In deze luchtemissierekeningen staat waar verontreinigende stoffen en gassen in de lucht vandaan komen (de herkomst) en waar ze heen gaan (de bestemming). Hierbij wordt de uitstoot van verontreinigende stoffen en gassen uit zowel stationaire bronnen (zoals elektriciteitscentrales) als uit mobiele bronnen (zoals het wegverkeer) toegerekend aan de verschillende bedrijfstakken en huishoudens.
Naar keuze kunnen tabellen worden opgesteld waarin per economische activiteit (inclusief huishoudens), per stof en per jaar de omvang van de uitstoot naar de lucht wordt weergegeven. De verontreinigende stoffen die worden meegenomen zijn onder meer broeikasgassen (CO2, CH4, N2O), gassen die de ozonlaag aantasten (CFK's) en verzurende stoffen (SO2, NOx en NH3).

Doordat de gegevens in de milieurekeningen direct aansluiten op de economische gegevens in de nationale rekeningen, is het mogelijk om de gevolgen van de economische prestaties van Nederland voor het milieu cijfermatig in beeld te brengen.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1990 tot en met 2013.
De tabel is stopgezet per 15 januari 2016. De tabel gaat verder als Emissies naar lucht, herkomst en bestemming; nationale rekeningen, zie paragraaf 3.

Status van de cijfers:
De cijfers zijn voorlopig. De gehele tijdreeks vanaf 1990 wordt jaarlijks (her)berekend en aangepast aan de bijgestelde emissiecijfers.
De laatste inzichten, met name ten aanzien van de emissiefactoren, zijn daarin meegenomen.

Wijzigingen per 15 januari 2016:
Geen, deze tabel is stopgezet.

Wijzigingen per 8 juli 2015:
De cijfers van de stationaire bronnen van met name de dienstensectoren bleken onjuist te zijn berekend. Deze zijn nu gecorrigeerd. De correctie heeft betrekking op de hele tijdreeks.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.

Toelichting onderwerpen

Klimaatverandering (Broeikasgassen)
Broeikasgassen houden een deel van de warmte die op aarde terecht komt door zonnestraling vast. Door de toegenomen concentratie broeikasgassen in de atmosfeer wordt meer warmte vastgehouden en neemt de temperatuur van het aardoppervlak toe. Dit noemt men het versterkte broeikaseffect.
De belangrijkste broeikasgassen zijn kooldioxide (CO2), methaan (CH4), lachgas (N2O), HFK's, PFK's en SF6.
CO2
Kooldioxide.
N2O
Lachgas.
CH4
Methaan.
Broeikasgas-equivalent
Maatstaf die aangeeft in welke mate een stof bijdraagt aan het broeikaseffect. Eén broeikasgasequivalent staat gelijk aan het effect dat de uitstoot van 1 kilogram kooldioxide (CO2) heeft. Zo staat de uitstoot van 1 kg methaan gelijk aan 21 broeikasgasequivalenten en is de uitstoot van 1 kg lachgas gelijk aan 310 broeikasgasequivalenten.
De fluor(chloor)gassen hebben elk afzonderlijk een hoog CO2-equivalent, maar omdat de uitgestoten hoeveelheden relatief klein zijn, is hun bijdrage van het landelijk totaal gering.
Verzuring (Verzurende stoffen)
Proces waarbij bodem en water zuurder worden als gevolg van de belasting door verontreinigende stoffen, zoals NOX, SO2, NH3 en VOS (Vluchtige Organische Stoffen).
De verzurende stoffen worden, samen met andere luchtverontreinigende stoffen (VOS en fijn stof), geschaard onder het milieuthema: "Verzuring en grootschalige luchtverontreiniging".
NOx
Stikstofoxiden (NOx = NO en NO2, berekend als NO2).
Veroorzaakt verzuring en speelt een rol bij smogvorming.
SO2
Zwaveldioxide.
NH3
Ammoniak
Zuur-equivalent
Maat waarin wordt uitgedrukt in welke mate een stof bijdraagt aan verzuring van het milieu. Een zuurequivalent (zeq) is gelijk aan één mol H+.
Bij de omrekening naar zuurequivalenten wordt rekening gehouden met de bijdrage van de emissie aan de verzuring van het milieu.
De emissie van 1 kg NOx is gelijk gesteld aan 21,7 zuurequivalent, de emissie van 1 kg SO2 is gelijk aan 31,3 zuurequivalent, en de emissie van 1 kg NH3 is gelijk aan 58,8 zuurequivalent.
Ozonlaagaantasting
Aantasting van de ozonlaag ten gevolge van de uitstoot van CFK's en halonen naar de lucht, omgerekend naar CFK12 equivalenten.
CFK12-equivalent
De emissies van chloorfluorkoolwaterstofverbindingen (CFK's) en halonen kunnen worden omgerekend naar CFK12-equivalenten. De omrekenfactoren zijn afhankelijk van de mate waarin de verschillende CFK's en halonen de ozonlaag aantasten.
(Overige) luchtverontreiniging
Naast verzurende stoffen leveren een aantal andere luchtverontreinigende stoffen, zoals vluchtige organische stoffen en fijn stof, een bijdrage aan het milieuthema: "Verzuring en grootschalige luchtverontreiniging".
Hier worden afzonderlijk een aantal luchtverontreinigende stoffen, opgenomen, die niet onder een van de andere thema's zijn geschaard. Het gaat ondermeer om de uitstoot van Fijn stof (PM10) en koolmonoxide (CO) naar de lucht.
CO
Koolmonoxide.
NMVOS
Vluchtige organische verbindingen, exclusief methaan (NMVOS).
Smogvormend en soms carcinogeen.
PM10
Stofdeeltjes met een aërodynamische diameter kleiner dan 10 µm. De aërodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat stofdeeltje.
Schadelijk voor de gezondheid, dringt diep door in longen.
Fijn stof-equivalent
Hierin is alleen de uitstoot van fijnstof opgenomen.