Overheid; Overheidssaldo en overheidsschuld 1990 - 2013
| Sectoren | Perioden | Saldo en schuld in mln euro Overheidssaldo (EMU) Totaal overheidssaldo (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Overheidssaldo (EMU) Inkomsten (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Overheidssaldo (EMU) Uitgaven (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Overheidssaldo (EMU) Rentevoordeel/nadeel uit swapcontracten (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Overheidsschuld (EMU) (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Mutatie overheidsschuld (EMU) Totaal mutatie overheidsschuld (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Mutatie overheidsschuld (EMU) Overheidstekort (EMU) (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Mutatie overheidsschuld (EMU) Transacties in financiële activa (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Mutatie overheidsschuld (EMU) Transacties in transitorische schulden (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Mutatie overheidsschuld (EMU) Waarderingsverschillen (mln euro) | Saldo en schuld in mln euro Aandeel overheidsschuld (mln euro) | Saldo en schuld in % bbp Overheidssaldo (EMU) in % bbp (in % van bbp) | Saldo en schuld in % bbp Overheidsschuld (EMU) in % bbp (in % van bbp) | Saldo en schuld in % bbp Aandeel overheidsschuld in % bbp (in % van bbp) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overheid | 2012* | -24.323 | 278.149 | -302.089 | -383 | 427.106 | 33.435 | 24.323 | 9.113 | 2.178 | -2.179 | 427.106 | -4,1 | 71,3 | 71,3 |
| Overheid | 2013 4e kwartaal* | -3.235 | 74.303 | -77.505 | -33 | 443.008 | 845 | 3.235 | -6.889 | -363 | 4.862 | 443.008 | -2,5 | 73,5 | 73,5 |
| Overheid | 2013* | -15.163 | 285.269 | -300.029 | -403 | 443.008 | 15.902 | 15.163 | 264 | -3.649 | 4.124 | 443.008 | -2,5 | 73,5 | 73,5 |
| Centrale overheid | 2012* | -18.787 | 154.969 | -173.373 | -383 | 387.007 | 34.198 | 18.787 | 17.071 | 439 | -2.099 | 361.713 | -3,1 | 64,6 | 60,4 |
| Centrale overheid | 2013 4e kwartaal* | -4.196 | 39.401 | -43.563 | -34 | 404.294 | 1.064 | 4.196 | -6.175 | -1.847 | 4.890 | 374.267 | -0,9 | 67,1 | 62,1 |
| Centrale overheid | 2013* | -5.312 | 160.123 | -165.031 | -404 | 404.294 | 17.287 | 5.312 | 10.417 | -2.517 | 4.075 | 374.267 | -0,9 | 67,1 | 62,1 |
| Rijk | 2012* | -18.743 | 150.492 | -168.852 | -383 | 386.672 | 33.697 | 18.743 | 16.525 | 526 | -2.097 | 359.381 | -3,1 | 64,5 | 60,0 |
| Rijk | 2013 4e kwartaal* | -4.270 | 38.239 | -42.475 | -34 | 399.638 | -3.420 | 4.270 | -6.125 | -1.646 | 81 | 367.140 | -1,0 | 66,3 | 60,9 |
| Rijk | 2013* | -6.048 | 155.306 | -160.950 | -404 | 399.638 | 12.966 | 6.048 | 10.008 | -2.490 | -600 | 367.140 | -1,0 | 66,3 | 60,9 |
| Overige centrale overheid | 2012* | -44 | 12.952 | -12.996 | 0 | 4.581 | -37 | 44 | 28 | -109 | 0 | 2.332 | 0,0 | 0,8 | 0,4 |
| Overige centrale overheid | 2013 4e kwartaal* | 74 | 5.035 | -4.961 | 0 | 9.568 | 4.319 | -74 | -215 | -201 | 4.809 | 7.127 | 0,1 | 1,6 | 1,2 |
| Overige centrale overheid | 2013* | 736 | 19.040 | -18.304 | 0 | 9.568 | 4.987 | -736 | 141 | -27 | 5.609 | 7.127 | 0,1 | 1,6 | 1,2 |
| Lokale overheid | 2012* | -2.489 | 95.330 | -97.819 | 0 | 53.775 | 2.115 | 2.489 | -485 | 144 | -33 | 50.024 | -0,4 | 9,0 | 8,3 |
| Lokale overheid | 2013 4e kwartaal* | -1.293 | 22.912 | -24.206 | 1 | 55.538 | 1.472 | 1.293 | 464 | -271 | -14 | 46.918 | -0,3 | 9,2 | 7,8 |
| Lokale overheid | 2013* | -1.893 | 91.078 | -92.972 | 1 | 55.538 | 1.763 | 1.893 | 284 | 412 | -826 | 46.918 | -0,3 | 9,2 | 7,8 |
| Wettelijke sociale verzekeringsinst. | 2012* | -3.047 | 115.232 | -118.279 | 0 | 23.500 | 7.622 | 3.047 | 3.063 | 1.512 | 0 | 15.369 | -0,5 | 3,9 | 2,6 |
| Wettelijke sociale verzekeringsinst. | 2013 4e kwartaal* | 2.254 | 32.202 | -29.948 | 0 | 28.822 | -3.666 | -2.254 | -1.713 | 301 | 0 | 21.823 | -1,3 | 4,8 | 3,6 |
| Wettelijke sociale verzekeringsinst. | 2013* | -7.958 | 113.187 | -121.145 | 0 | 28.822 | 5.322 | 7.958 | -1.151 | -1.485 | 0 | 21.823 | -1,3 | 4,8 | 3,6 |
| Bron: CBS. | |||||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel toont de ontwikkeling van het saldo en de schuld van de overheid (ook wel EMU-saldo respectievelijk EMU-schuld genoemd) in Nederland. EMU staat voor Economische en Monetaire Unie. In deze tabel worden jaar- en kwartaalramingen gegeven van de overheid, opgesplitst naar de bijdrage per subsector van de overheid.
In deze tabel wordt daarnaast de aansluiting tussen het overheidssaldo en de veranderingen in de nominale overheidsschuld uiteen gezet.
Het overheidssaldo en de overheidsschuld zijn binnen de Europese Unie de belangrijkste indicatoren voor de gezondheid van de overheidsfinanciën. In het Verdrag van Maastricht en het daaruit voortvloeiende Groei- en Stabiliteitspact is vastgelegd dat de lidstaten elk half jaar de gegevens over het saldo en de schuld van hun overheid moeten rapporteren aan de Europese Commissie. Hierbij is bepaald dat een tekort niet meer dan 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) mag bedragen en de schuld niet meer dan 60 procent van het bbp. Indien de normen overschreden worden en hier geen bijzondere omstandigheden aan ten grondslag liggen, kan de Europese Commissie sancties opleggen. De cijfers sluiten aan bij het stelsel van de Nationale Rekeningen.
Gegevens beschikbaar vanaf:
Jaarcijfers van 1990 tot 2013, kwartaalcijfers van 2005 tot 2013.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel vanaf 1990 zijn definitief. De meest recente jaren hebben nog een (nader) voorlopig karakter. Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.
Wijzigingen per 25 juni 2014:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.
Deze tabel wordt opgevolgd door Overheid; Overheidssaldo en overheidsschuld. Zie paragraaf 3.
Toelichting onderwerpen
- Saldo en schuld in mln euro
- Het vorderingensaldo van de overheid zoals gedefinieerd in de nationale rekeningen en de geconsolideerde schuld van de overheid (gewaardeerd tegen de nominale waarde) exclusief de transitorische schuld en de schuld op de titel financiële derivaten, uitgedrukt in miljoenen euro's.
Het overheidssaldo is het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven van de overheid plus het rentevoordeel (of min het rentenadeel) dat de overheid heeft uit door haar afgesloten renteswaps. Voor de overheid is de overheidsschuld geconsolideerd. Dit wil zeggen dat schulden en vorderingen tussen overheden onderling niet meetellen in de schuld van de totale overheid.- Overheidssaldo (EMU)
- Het vorderingensaldo van de overheid zoals gedefinieerd in de nationale rekeningen, uitgedrukt in miljoenen euro's. Het overheidssaldo is het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven van de overheid plus het rentevoordeel (of min het rentenadeel) dat de overheid heeft uit door haar afgesloten renteswaps.
Het overheidssaldo (ook wel EMU-saldo genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. Een positief getal betekent een overschot en een negatief getal een tekort.- Totaal overheidssaldo
- Het vorderingensaldo van de overheid zoals gedefinieerd in de nationale rekeningen, uitgedrukt in miljoenen euro's. Het overheidssaldo is het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven van de overheid plus het rentevoordeel (of min het rentenadeel) dat de overheid heeft uit door haar afgesloten renteswaps.
Het overheidssaldo (ook wel EMU-saldo genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. Een positief getal betekent een overschot en een negatief getal een tekort.
- Inkomsten
- Het totaal van de inkomsten van de overheid.
- Uitgaven
- Het totaal van de uitgaven van de overheid.
- Rentevoordeel/nadeel uit swapcontracten
- Het rentevoordeel (of het rentenadeel) dat de overheid heeft uit door haar afgesloten renteswaps. Renteswaps zijn financiële derivaten, waarbij de rentestromen op twee onderliggende financiële instrumenten worden omgewisseld.
- Overheidsschuld (EMU)
- Overheidsschuld (EMU) in absolute waarde.
De geconsolideerde schuld van de overheid (gewaardeerd tegen de nominale waarde) exclusief de transitorische schuld en de schuld op de titel financiële derivaten, uitgedrukt in miljoenen euro's. Voor de overheid is de overheidsschuld geconsolideerd. Dit wil zeggen dat schulden en vorderingen tussen overheden onderling niet meetellen in de schuld van de totale overheid. Voor subsectoren van de overheid wordt hier slechts de overheidsschuld op het niveau van de relevante overheidssector geconsolideerd.
Door het verschil in waarderingsgrondslag is de som van de schuldtitels van de overheidsschuld (nominaal) niet gelijk aan de som van de schuldtitels in de nationale rekeningen (marktwaarde). De schuld bestaat uit de titels: chartaal geld, kortlopende waardepapieren, obligaties, kortlopende leningen en langlopende leningen. De overheidsschuld (ook wel EMU-schuld genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. EMU staat voor Economische en Monetaire Unie.
- Mutatie overheidsschuld (EMU)
- Toe- of afname van de overheidsschuld. De mutatie bestaat uit het overheidstekort of -overschot en de mutaties in financiële activa en passiva.
- Totaal mutatie overheidsschuld
- Toe- of afname van de overheidsschuld. De mutatie bestaat uit het overheidstekort of -overschot en de mutaties in financiële activa en passiva.
- Overheidstekort (EMU)
- Dit is het negatieve verschil tussen de ontvangsten en de lopende uitgaven van de overheid plus het rentevoordeel (of min het rentenadeel) dat de overheid heeft uit door haar afgesloten renteswaps.
Het overheidssaldo (ook wel EMU-saldo genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. Een positief getal betekent een overschot en een negatief getal een tekort.
- Transacties in financiële activa
- Veranderingen in financiële activa, die het gevolg zijn van afspraken tussen partijen.
- Transacties in transitorische schulden
- Veranderingen in financiële passiva, die het gevolg zijn van afspraken tussen partijen.
- Waarderingsverschillen
- Veranderingen in schulden die het gevolg zijn veranderingen in waarde, bijvoorbeeld door valutaveranderingen.
- Aandeel overheidsschuld
- Overheidsschuld (EMU) totaal - aandeel van subsector van totaal.
Overheidsschuld (EMU) in absolute waarde. De schuld van de overheid (gewaardeerd tegen de nominale waarde) exclusief de transitorische schuld en de schuld op de titel financiële derivaten uitgedrukt in miljoenen euro's. Per subsector wordt het aandeel van de totale overheidsschuld weergeven. Het aandeel in de totale schuld wordt berekend door de vorderingen op overige subsectoren van de subsector in mindering te brengen op de schulden aan alle sectoren. Hierdoor tellen de hier gepresenteerde schuldcijfers van de subsectoren op naar de schuld van de overheid. Een negatief getal betekent dat de betreffende subsector van de overheid per saldo een vordering heeft op ander subsectoren van de overheid. De andere subsectoren van de overheid dragen dan extra bij aan de overheidsschuld.
Door het verschil in waarderingsgrondslag is de som van de schuldtitels van de overheidsschuld (nominaal) niet gelijk aan de som van de schuldtitels in de nationale rekeningen (marktwaarde). De schuld bestaat uit de titels: chartaal geld, kortlopende waardepapieren, obligaties, kortlopende leningen en langlopende leningen. De overheidsschuld (ook wel EMU-schuld genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. EMU staat voor Economische en Monetaire Unie.
- Saldo en schuld in % bbp
- Het vorderingensaldo van de overheid zoals gedefinieerd in de nationale rekeningen en de geconsolideerde schuld van de overheid (gewaardeerd tegen de nominale waarde) exclusief de transitorische schuld en de schuld op de titel financiële derivaten, uitgedrukt uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product (bbp).
Het overheidssaldo is het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven van de overheid plus het rentevoordeel (of min het rentenadeel) dat de overheid heeft uit door haar afgesloten renteswaps. Voor de overheid is de overheidsschuld geconsolideerd. Dit wil zeggen dat schulden en vorderingen tussen overheden onderling niet meetellen in de schuld van de totale overheid.- Overheidssaldo (EMU) in % bbp
- Overheidssaldo (EMU) in percentage bbp.
Het vorderingensaldo van de overheid zoals gedefinieerd in de nationale rekeningen, uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product (bbp). Het overheidssaldo is het verschil tussen de ontvangsten en de lopende uitgaven van de overheid plus het rentevoordeel (of min het rentenadeel) dat de overheid heeft uit door haar afgesloten renteswaps.
Het overheidssaldo (ook wel EMU-saldo genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. Een positief getal betekent een overschot en een negatief getal een tekort tekort.
Het bruto binnenlands product is het eindresultaat van de productieve activiteiten van de ingezeten productie-eenheden. Het is gelijk aan de toegevoegde waarde tegen basisprijzen van alle bedrijfsklassen samen, aangevuld met enkele transacties die niet naar bedrijfsklassen worden verdeeld.
Het overheidssaldo per kwartaal in procenten van het bbp is een voortschrijdend jaartotaal. Het wordt berekend als de som van het overheidssaldo in het verslagkwartaal plus de drie voorafgaande kwartalen, gedeeld door de som van het bbp in het verslagkwartaal plus de drie voorafgaande kwartalen. Het cijfer voor het vierde kwartaal is gelijk aan het jaarcijfer.
- Overheidsschuld (EMU) in % bbp
- Overheidsschuld (EMU) in percentage bbp.
De geconsolideerde schuld van de overheid (gewaardeerd tegen de nominale waarde) exclusief de transitorische schuld en de schuld op de titel financiële derivaten, uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product (bbp). Voor de overheid is de overheidsschuld geconsolideerd. Dit wil zeggen dat schulden en vorderingen tussen overheden onderling niet meetellen in de schuld van de totale overheid. Voor subsectoren van de overheid wordt hier slechts de overheidsschuld op het niveau van de relevante overheidssector geconsolideerd.
Door het verschil in waarderingsgrondslag is de som van de schuldtitels van de overheidsschuld (nominaal) niet gelijk aan de som van de schuldtitels in de nationale rekeningen (marktwaarde). De schuld bestaat uit de titels: chartaal geld, kortlopende waardepapieren, obligaties, kortlopende leningen en langlopende leningen. De overheidsschuld (ook wel EMU-schuld genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. EMU staat voor Economische en Monetaire Unie. Het bruto binnenlands product is het eindresultaat van de productieve activiteiten van de ingezeten productie-eenheden. Het is gelijk aan de toegevoegde waarde tegen basisprijzen van alle bedrijfsklassen samen, aangevuld met enkele transacties die niet naar bedrijfsklassen worden verdeeld.
De overheidsschuld per kwartaal in procenten van het bbp is een voortschrijdend jaartotaal. Het wordt berekend als de overheidsschuld aan het eind van het verslagkwartaal, gedeeld door de het bbp in het verslagkwartaal plus de drie voorafgaande kwartalen. Het cijfer voor het vierde kwartaal is gelijk aan het jaarcijfer.
- Aandeel overheidsschuld in % bbp
- Aandeel overheidsschuld (EMU) in percentage bbp.
Het aandeel van in de schuld per subsector van de overheid (gewaardeerd tegen de nominale waarde) exclusief de transitorische schuld en de schuld op de titel financiële derivaten, uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product (bbp). Per subsector wordt het aandeel van de totale overheidsschuld weergeven. Het aandeel in de totale schuld wordt berekend door de vorderingen op overige subsectoren van de subsector in mindering te brengen op de schulden aan alle sectoren. Hierdoor tellen de hier gepresenteerde schuldcijfers van de subsectoren op naar de schuld van de overheid. Een negatief getal betekent dat de betreffende subsector van de overheid per saldo een vordering heeft op ander subsectoren van de overheid. De andere subsectoren van de overheid dragen dan extra bij aan de overheidsschuld.
Door het verschil in waarderingsgrondslag is de som van de schuldtitels van de overheidsschuld (nominaal) niet gelijk aan de som van de schuldtitels in de nationale rekeningen (marktwaarde). De schuld bestaat uit de titels: chartaal geld, kortlopende waardepapieren, obligaties, kortlopende leningen en langlopende leningen. De overheidsschuld (ook wel EMU-schuld genoemd) is één van de onderdelen van het Groei- en Stabiliteitspact. EMU staat voor Economische en Monetaire Unie. Het bruto binnenlands product is het eindresultaat van de productieve activiteiten van de ingezeten productie-eenheden. Het is gelijk aan de toegevoegde waarde tegen basisprijzen van alle bedrijfsklassen samen, aangevuld met enkele transacties die niet naar bedrijfsklassen worden verdeeld.
Het aandeel overheidsschuld per kwartaal in procenten van het bbp is een voortschrijdend jaartotaal. Het wordt berekend als het aandeel overheidsschuld aan het eind van het verslagkwartaal, gedeeld door de het bbp in het verslagkwartaal plus de drie voorafgaande kwartalen. Het cijfer voor het vierde kwartaal is gelijk aan het jaarcijfer.