Overheid; inkomsten en uitgaven 1969 - 2013
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de inkomsten en uitgaven, het vorderingensaldo en het exploitatiesaldo van de sector overheid. Daarnaast worden enkele aanvullende gegevens over inkomsten en uitgaven weergegeven (memorandumposten). De gebruikte begrippen sluiten aan bij de Nationale rekeningen. De Nationale rekeningen zijn gebaseerd op de internationale definities van het Europees Systeem van Rekeningen (ESR 1995). Om de toegankelijkheid van de tabel te verhogen, worden in sommige gevallen gangbare omschrijvingen van inkomsten- en uitgavencategorieën gebruikt in plaats van de termen uit de Nationale rekeningen. De betreffende Nationale rekeningen-term wordt dan in de toelichting vermeld. De gepresenteerde gegevens sluiten aan bij de publicaties over de Nationale rekeningen.
De gegevens in deze tabel zijn geconsolideerd, dat wil zeggen dat onderlinge stromen worden geëlimineerd. Als gevolg daarvan tellen de uitgaven en inkomsten van de subsectoren niet op tot de totale uitgaven en inkomsten van de overheid. Betalingen van bijvoorbeeld het rijk aan de gemeenten maken deel uit van de uitgaven van het rijk en de inkomsten van gemeenten. Voor de uitgaven en inkomsten van de totale overheid tellen ze niet mee, het zijn immers betalingen van de overheid aan de overheid.
Gegevens beschikbaar vanaf:
Jaargegevens van 1969 tot en met 2013, kwartaalgegevens van 2005 tot en met 2013.
Status van de cijfers:
De cijfers vanaf 1969 in deze tabel zijn definitief. De meest recente jaren en kwartalen hebben nog een (nader) voorlopig karakter. Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.
Wijzigingen per 25 juni 2014:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.
Deze tabel wordt opgevolgd door Overheid; inkomsten en uitgaven. Zie paragraaf 3.
Toelichting onderwerpen
- Inkomsten
- Inkomsten van de sector overheid.
- Totaal inkomsten
- Inkomsten van de sector overheid .
- Belastingen
- Verplichte betalingen, zonder dat hier een direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat, die door de nationale overheid of door de instellingen van de Europese Unie worden opgelegd.
De belastingen worden onderverdeeld in:
- belastingen op productie en invoer;
- belastingen op inkomen en vermogen;
- vermogensheffingen.- Totaal belastingen
- Verplichte betalingen, zonder dat hier een direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat, die door de nationale overheid of door de instellingen van de Europese Unie opgelegd.
De belastingen worden onderverdeeld in:
- belastingen op productie en invoer;
- belastingen op inkomen en vermogen;
- vermogensheffingen.
- Belastingen op productie en invoer
- Verplichte betalingen aan de overheid en de Europese Unie (EU) die verband houden met productie en invoer en met het gebruik van productiefactoren.
Deze belastingen worden onderscheiden in productgebonden belastingen en niet-productgebonden belastingen.- Totaal belastingen op prod. en invoer
- Totaal belastingen op productie en invoer.
Verplichte betalingen aan de overheid en de Europese Unie (EU) die verband houden met productie en invoer en met het gebruik van productiefactoren.
Deze belastingen worden onderscheiden in productgebonden belastingen en niet-productgebonden belastingen.
- Belastingen op inkomen en vermogen
- Belastingen op inkomen en vermogen zijn alle verplichte betalingen die regelmatig door de overheid over het inkomen en vermogen van bedrijven en huishoudens worden geheven. Niet-periodieke heffingen, zoals de successierechten, worden gerubriceerd onder de categorie vermogensheffingen.
- Totaal belast. op inkomen en vermogen
- Totaal belastingen op inkomen, vermogen.
Belastingen op inkomen en vermogen zijn alle verplichte betalingen die regelmatig door de overheid over het inkomen en vermogen van bedrijven en huishoudens worden geheven.
- Wettelijke sociale verzekeringspremies
- Premies die door huishoudens worden betaald aan wettelijke sociale verzekeringsinstellingen, verzekeringsmaatschappijen of pensioenfondsen met sociale verzekeringsregelingen ter financiering van de sociale uitkeringen.
- Verkopen van goederen en diensten
- Opbrengst van producten die tegen een economisch significante prijs worden verkocht.
Dit komt overeen met het Nationale rekeningen-begrip Marktproductie.
- Inkomen uit vermogen
- Het inkomen dat de eigenaar van een vordering of van materiële niet-geproduceerde activa ontvangt in ruil voor het verstrekken van financiële middelen of het ter beschikking stellen van de materiële niet-geproduceerde activa aan een andere institutionele eenheid.
Inkomen uit vermogen bestaat uit: rente, winstuitkeringen (dividenden en inkomen onttrokken aan quasi-vennootschappen), ingehouden winsten op directe buitenlandse investeringen, inkomen uit vermogen toegerekend aan polishouders en inkomen uit grond en minerale reserves.- Totaal inkomen uit vermogen
- Het inkomen dat de eigenaar van een vordering of van materiële niet-geproduceerde activa ontvangt in ruil voor het verstrekken van financiële middelen of het ter beschikking stellen van de materiële niet-geproduceerde activa aan een andere institutionele eenheid.
Inkomen uit vermogen bestaat uit: rente, winstuitkeringen (dividenden en inkomen onttrokken aan quasi-vennootschappen), ingehouden winsten op directe buitenlandse investeringen, inkomen uit vermogen toegerekend aan polishouders en inkomen uit grond en minerale reserves.
- Rente
- Vergoeding voor het beschikken over geleend vermogen.
Rente wordt toegerekend aan het tijdvak waarin de onderliggende vordering of schuld ontstaat. Werkelijke rentebetalingen worden gecorrigeerd voor toegerekende bankdiensten. Er treedt een verschuiving op van de werkelijke rentebetalingen naar de productie of het verbruik van bankdiensten. Voor producenten van toegerekende bankdiensten leidt dit tot een daling van de ontvangen rente en een stijging van de betaalde stijging ten opzichte van de werkelijke rentestromen. Bij de verbruikers van toegerekende bankdiensten die dit tot een stijging van ontvangen rente en een daling van de betaalde rente, in vergelijking met de werkelijke rentestromen.
- Winstuitkeringen
- Dividenden en inkomen onttrokken aan quasi-vennootschappen.
- Inkomen uit grond en minerale reserves
- De betalingen voor het gebruik van grond (pacht) en de betalingen die voortvloeien uit het verlenen van vergunningen om minerale reserves te mogen exploreren of exploiteren (concessies).
- Inkomensoverdrachten
- Alle betalingen waar geen directe tegenprestatie tegenover staat en die niet drukken op het vermogen van de betaler en niet dienen om langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
- Totaal inkomensoverdrachten
- Alle betalingen waar geen directe tegenprestatie tegenover staat en die niet drukken op het vermogen van de betaler en niet dienen om langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
- Kapitaaloverdr. excl. vermogensheffingen
- Kapitaaloverdrachten (exclusief vermogensheffingen).
Betaling waarvoor geen tegenprestatie verwacht wordt en die drukt op het vermogen van de betaler of dient om investeringen in vaste activa of andere langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
Er worden twee deeltransacties onderscheiden: investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten.- Totaal kapitaaloverdr. excl. vermogen...
- Totaal kapitaaloverdrachten (exclusief vermogensheffingen).
Betaling waarvoor geen tegenprestatie verwacht wordt en die drukt op het vermogen van de betaler of dient om investeringen in vaste activa of andere langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
Er worden twee deeltransacties onderscheiden: investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten.
- Overige inkomsten
- Tot de overige inkomsten worden gerekend:
- Investeringen in eigen beheer;
- Subsidies;
- Toegerekende sociale premies.- Totaal overige inkomsten
- Totaal van ontvangen investeringen in eigen beheer, subsidies en toegerekende sociale premies.
- Uitgaven
- Uitgaven door de sector overheid.
- Totaal uitgaven
- Uitgaven door de sector overheid.
- Beloning van werknemers
- De beloning voor geleverde arbeid door werknemers. Werknemers zijn alle ingezeten en niet-ingezeten personen die in Nederland in dienstbetrekking werkzaam zijn. Ook directeuren van nv's en bv's en medewerkers van sociale werkplaatsen behoren tot de werknemers, dus hun salarissen zijn ook in de beloning van werknemers begrepen.
De beloning van werknemers heeft twee componenten:
- lonen;
- sociale premies ten laste van werkgevers.- Totaal beloning van werknemers
- De beloning voor geleverde arbeid door werknemers. Werknemers zijn alle ingezeten en niet-ingezeten personen die in Nederland in dienstbetrekking werkzaam zijn. Ook directeuren van nv's en bv's en medewerkers van sociale werkplaatsen behoren tot de werknemers, dus hun salarissen zijn ook in de beloning van werknemers begrepen.
De beloning van werknemers heeft twee componenten:
- lonen;
- sociale premies ten laste van werkgevers.
- Aankopen goederen en diensten
- Alle producten die in de verslagperiode zijn verbruikt in het productieproces. Dit kunnen al of niet in de verslagperiode aangekochte grondstoffen, halffabrikaten en brandstoffen zijn maar ook diensten zoals communicatiediensten, schoonmaakdiensten en diensten van externe accountants.
Dit komt overeen met het Nationale rekeningen-begrip Intermediair verbruik.
- Netto investeringen
- Dit zijn zin de bruto investeringen verminderd met de afschrijvingen. De netto investeringen bestaan uit de netto investeringen in vaste activa en de Veranderingen in voorraden (incl. kostbaarheden).
- Netto investeringen in vaste activa
- Uitgaven voor geproduceerde materiële of immateriële activa die langer dan een jaar in het productieproces worden gebruikt, verminderd met de afschrijvingen.
Tot de investeringen in vaste activa behoren ook:
- Het onderhanden werk in de bouwnijverheid, dat tot de investeringen in vaste activa van de opdrachtgever is gerekend. Het gaat hierbij om woningen, bedrijfsgebouwen, weg- en waterbouwkundige werken etc.;
- Militaire bouwwerken die op soortgelijke wijze als door civiele producenten worden gebruikt, zoals vliegvelden en ziekenhuizen;
- Verbeteringen aan gebruikte vaste activa, die veel verder gaan dan wat voor gewoon onderhoud en gewone reparaties nodig is;
- De bij de aankoop van nieuwe en gebruikte vaste activa gemaakte kosten, zoals overdrachtskosten en kosten van makelaars, architecten, notarissen en taxateurs.- Totaal netto invest. in vaste activa
- Totaal netto investeringen in vaste activa.
Uitgaven voor geproduceerde materiële of immateriële activa die langer dan een jaar in het productieproces worden gebruikt, exclusief afschrijvingen.
Tot de investeringen in vaste activa behoren ook:
- Het onderhanden werk in de bouwnijverheid, dat tot de investeringen in vaste activa van de opdrachtgever is gerekend. Het gaat hierbij om woningen, bedrijfsgebouwen, weg- en waterbouwkundige werken etc.;
- Militaire bouwwerken die op soortgelijke wijze als door civiele producenten worden gebruikt, zoals vliegvelden en ziekenhuizen;
- Verbeteringen aan gebruikte vaste activa, die veel verder gaan dan wat voor gewoon onderhoud en gewone reparaties nodig is;
- De bij de aankoop van nieuwe en gebruikte vaste activa gemaakte kosten, zoals overdrachtskosten en kosten van makelaars, architecten, notarissen en taxateurs.
- Bruto investeringen in vaste activa
- Aankopen van geproduceerde materiële of immateriële activa die langer dan een jaar in het productieproces worden gebruikt.
Tot de investeringen in vaste activa behoren ook:
- Het onderhanden werk in de bouwnijverheid, dat tot de investeringen in vaste activa van de opdrachtgever is gerekend. Het gaat hierbij om woningen, bedrijfsgebouwen, weg- en waterbouwkundige werken etc.;
- Militaire bouwwerken die op soortgelijke wijze als door civiele producenten worden gebruikt, zoals vliegvelden en ziekenhuizen;
- Verbeteringen aan gebruikte vaste activa, die veel verder gaan dan wat voor gewoon onderhoud en gewone reparaties nodig is;
- De bij de aankoop van nieuwe en gebruikte vaste activa gemaakte kosten, zoals overdrachtskosten en kosten van makelaars, architecten, notarissen en taxateurs.- Totaal bruto invest. in vaste activa
- Totaal bruto investeringen in vaste activa.
Aankopen van geproduceerde materiële of immateriële activa die langer dan een jaar in het productieproces worden gebruikt verminderd met de verkopen van vaste activa.
Tot de investeringen in vaste activa behoren ook:
- Het onderhanden werk in de bouwnijverheid, dat tot de investeringen in vaste activa van de opdrachtgever is gerekend. Het gaat hierbij om woningen, bedrijfsgebouwen, weg- en waterbouwkundige werken etc.;
- Militaire bouwwerken die op soortgelijke wijze als door civiele producenten worden gebruikt, zoals vliegvelden en ziekenhuizen;
- Verbeteringen aan gebruikte vaste activa, die veel verder gaan dan wat voor gewoon onderhoud en gewone reparaties nodig is;
- De bij de aankoop van nieuwe en gebruikte vaste activa gemaakte kosten, zoals overdrachtskosten en kosten van makelaars, architecten, notarissen en taxateurs.
- Afschrijvingen (-)
- De waardevermindering van duurzame productiemiddelen, zoals machines, gebouwen, vervoermiddelen en software, als gevolg van normale slijtage en voorzienbare economische veroudering.
- Veranderingen in voorraden (incl. kos...
- Veranderingen in voorraden (incl. kostbaarheden).
Bij de overheid vallen onder deze post voornamelijk de aan- en verkopen van kostbaarheden zoals kunstwerken (schilderijen, beelden), waardevolle boeken of stenen.
- Saldo aan- en verkopen van niet-gepro...
- Saldo aan- en verkopen van niet-geproduceerde niet-financiële activa.
Voornamelijk transacties in grond. Het belangrijkste deel wordt gevormd door de verkopen van bouwrijp gemaakte grond door gemeentelijke grondbedrijven aan investeerders in gebouwen en woningen. De waardering van de aan- en verkopen van grond is exclusief btw en overdrachtskosten; deze vormen een onderdeel van de investeringen in vaste activa.
- Inkomen uit vermogen
- Het inkomen dat de eigenaar van een vordering of van materiële niet-geproduceerde activa ontvangt in ruil voor het verstrekken van financiële middelen of het ter beschikking stellen van de materiële niet-geproduceerde activa aan een andere institutionele eenheid.
Inkomen uit vermogen bestaat uit: rente, winstuitkeringen (dividenden en inkomen onttrokken aan quasi-vennootschappen), ingehouden winsten op directe buitenlandse investeringen, inkomen uit vermogen toegerekend aan polishouders en inkomen uit grond en minerale reserves.- Totaal inkomen uit vermogen
- Het inkomen dat de eigenaar van een vordering of van materiële niet-geproduceerde activa ontvangt in ruil voor het verstrekken van financiële middelen of het ter beschikking stellen van de materiële niet-geproduceerde activa aan een andere institutionele eenheid.
Inkomen uit vermogen bestaat uit: rente, winstuitkeringen (dividenden en inkomen onttrokken aan quasi-vennootschappen), ingehouden winsten op directe buitenlandse investeringen, inkomen uit vermogen toegerekend aan polishouders en inkomen uit grond en minerale reserves.
- Rente
- Vergoeding voor het beschikken over geleend vermogen.
Rente wordt toegerekend aan het tijdvak waarin de onderliggende vordering of schuld ontstaat. Werkelijke rentebetalingen worden gecorrigeerd voor toegerekende bankdiensten. Er treedt een verschuiving op van de werkelijke rentebetalingen naar de productie of het verbruik van bankdiensten. Voor producenten van toegerekende bankdiensten leidt dit tot een daling van de ontvangen rente en een stijging van de betaalde stijging ten opzichte van de werkelijke rentestromen. Bij de verbruikers van toegerekende bankdiensten die dit tot een stijging van ontvangen rente en een daling van de betaalde rente, in vergelijking met de werkelijke rentestromen.
- Inkomen uit grond en minerale reserves
- Betalingen voor het gebruik van grond (pacht) en betalingen die voortvloeien uit het verlenen van vergunningen om minerale reserves te mogen exploreren of exploiteren (concessies).
- Uitkeringen
- Uitkeringen in geld of in natura, toegekend aan huishoudens om de financiële lasten te verlichten die voor die huishoudens voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, nabestaanden en werkloosheid).
Uitkeringen worden verdeeld in sociale uitkeringen in geld en sociale uitkeringen in natura.- Totaal uitkeringen
- Uitkeringen in geld of in natura, toegekend aan huishoudens om de financiële lasten te verlichten die voor die huishoudens voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, nabestaanden en werkloosheid).
Uitkeringen worden verdeeld in sociale uitkeringen in geld en sociale uitkeringen in natura.
- Sociale uitkeringen in geld
- Sociale uitkeringen in geld worden aan huishoudens toegekend om de financiële lasten te verlichten die voor die huishoudens voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, nabestaanden en werkloosheid).
Bij de overheid bestaan de sociale uitkeringen in geld uit twee componenten:
- Uitkeringen wettelijke sociale verzekering in geld;
- Uitkeringen sociale voorziening in geld.- Totaal sociale uitkeringen in geld
- Sociale uitkeringen in geld worden aan huishoudens toegekend om de financiële lasten te verlichten die voor die huishoudens voortvloeien uit een aantal risico's en behoeften (zoals ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, ouderdom, nabestaanden en werkloosheid).
Bij de overheid bestaan de sociale uitkeringen in geld uit twee componenten:
- Uitkeringen wettelijke sociale verzekering in geld;
- Uitkeringen sociale voorziening in geld.
- Sociale uitkeringen in natura
- Afzonderlijke goederen en diensten die door de overheid in natura aan individuele huishoudens worden verstrekt.
- Totaal sociale uitkeringen in natura
- Afzonderlijke goederen en diensten die door overheidsinstellingen of instellingen zonder winstoogmerk in natura aan individuele huishoudens worden verstrekt.
- Subsidies
- Betalingen van de overheid en de Europese Unie (EU) aan producenten met het doel de prijzen van producten te verlagen, de werkgelegenheid in stand te houden of de productiefactoren redelijk te belonen.
Subsidies worden onderscheiden in productgebonden subsidies en niet-productgebonden subsidies.- Totaal subsidies
- Betalingen van de overheid en de Europese Unie (EU) aan producenten met het doel de prijzen van producten te verlagen, de werkgelegenheid in stand te houden of de productiefactoren redelijk te belonen.
Subsidies worden onderscheiden in productgebonden subsidies en niet-productgebonden subsidies.
- Inkomensoverdrachten
- Alle betalingen waar geen directe tegenprestatie tegenover staat en die niet drukken op het vermogen van de betaler en niet dienen om langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
- Totaal inkomensoverdrachten
- Alle betalingen waar geen directe tegenprestatie tegenover staat en die niet drukken op het vermogen van de betaler en niet dienen om langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
- Kapitaaloverdrachten
- Betaling waarvoor geen tegenprestatie verwacht wordt en die drukt op het vermogen van de betaler of dient om investeringen in vaste activa of andere langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
Er worden twee deeltransacties onderscheiden: investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten.- Totaal kapitaaloverdrachten
- Betaling waarvoor geen tegenprestatie verwacht wordt en die drukt op het vermogen van de betaler of dient om investeringen in vaste activa of andere langetermijnuitgaven van de ontvanger te financieren.
Er worden twee deeltransacties onderscheiden: investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten.
- Overige uitgaven
- Tot de overige uitgaven worden gerekend:
- Betaalde belastingen op productie en invoer;
- Uitkeringen sociale verzekering rechtstreeks door werkgevers.- Totaal overige uitgaven
- Tot de overige uitgaven worden gerekend:
- Betaalde belastingen op productie en invoer;
- Uitkeringen sociale verzekering rechtstreeks door werkgevers.
- Vorderingensaldo
- Het saldo van de uitgaven en inkomsten. Bedrag dat aangeeft hoeveel een sector of land per saldo kan uitlenen dan wel moet lenen gegeven de lopende en de kapitaaltransacties.
- Totaal vorderingensaldo
- Het saldo van de uitgaven en inkomsten. Bedrag dat aangeeft hoeveel een sector of land per saldo kan uitlenen dan wel moet lenen gegeven de lopende en de kapitaaltransacties.
- Exploitatiesaldo
- Saldo van inkomsten en uitgaven, gecorrigeerd voor netto-investeringen en het saldo van aan- en verkopen van niet-geproduceerde niet-financiële activa.
- Totaal exploitatiesaldo
- Saldo van inkomsten en uitgaven, gecorrigeerd voor netto-investeringen en het saldo van aan- en verkopen van niet-geproduceerde niet-financiële activa.
- Memorandumposten
- Hieronder worden een aantal uitgaven- en ontvangstentransacties nader gespecificeerd. Omdat de indeling van memorandumposten afwijkt van de gebruikte indeling van inkomsten- en uitgaventransacties, worden deze hier afzonderlijk weergegeven.
- Aardgasbaten
- Aardgasbaten zijn inkomsten van het Rijk uit de aardgasvelden. Deze inkomsten bestaan uit verschillende componenten:
- concessierechten en dergelijke voor de exploitatie van de aardgasvelden;
- dividenduitkeringen van overheidsbedrijven die de aardgasvelden exploiteren;
- vennootschapsbelasting betaald door bedrijven die de aardgasvelden exploiteren.- Totaal aardgasbaten
- Aardgasbaten zijn inkomsten van het Rijk uit de aardgasvelden. Deze inkomsten bestaan uit verschillende componenten:
- concessierechten en dergelijke voor de exploitatie van de aardgasvelden;
- dividenduitkeringen van overheidsbedrijven die de aardgasvelden exploiteren;
- vennootschapsbelasting betaald door bedrijven die de aardgasvelden exploiteren.
- Werkelijke rente-inkomsten
- Inkomsten uit rente, toegerekend aan het tijdvak waarin de onderliggende vordering is ontstaan. Dit wijkt af van het begrip rente in de nationale rekeningen. In het begrip rente van de nationale rekeningen worden deze werkelijke rente-inkomsten gecorrigeerd voor toegerekende bankdiensten.
- Werkelijke rente-uitgaven
- Uitgaven aan rente, toegerekend aan het tijdvak waarin de onderliggende schuld is ontstaan. Dit wijkt af van het begrip rente in de nationale rekeningen. In het begrip rente van de nationale rekeningen worden deze werkelijke rente-uitgaven gecorrigeerd voor toegerekende bankdiensten.
- BNI-afdrachten
- Afdracht aan de Europese Unie berekend op basis van het Bruto Nationaal Inkomen.