Landbouw; bedrijven met verbredingsactiviteiten, hoofdbedrijfstype, regio

Landbouw; bedrijven met verbredingsactiviteiten, hoofdbedrijfstype, regio

Bedrijfstypen Regio's Perioden Totaal aantal landbouwbedrijven (aantal) Verbredingsactiviteit Verkoop aan huis Verkoop aan huis, totaal (aantal) Verbredingsactiviteit Verkoop aan huis Rechtstreekse verkoop aan de consument (aantal) Verbredingsactiviteit Verkoop aan huis Verkoop via 1 tussenschakel (aantal) Verbredingsactiviteit Stalling van goederen of dieren (aantal) Verbredingsactiviteit Agrotoerisme (aantal) Verbredingsactiviteit Verwerking landbouwproducten (aantal) Verbredingsactiviteit Zorglandbouw (aantal) Verbredingsactiviteit Aquacultuur (aantal) Verbredingsactiviteit Loonwerk voor derden (aantal)
Totaal alle bedrijfstypen Nederland 2023 50.634 7.857 5.592 4.101 3.410 2.200 1.445 706 10 6.125
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Nederland (LD) 2023 9.135 1.017 731 532 433 297 215 107 2 1.337
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Nederland (LD) 2023 16.566 2.262 1.603 1.168 983 708 430 190 1 1.793
Totaal alle bedrijfstypen West-Nederland (LD) 2023 12.563 2.395 1.606 1.329 1.132 783 480 243 5 1.851
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Nederland (LD) 2023 12.370 2.183 1.652 1.072 862 412 320 166 2 1.144
Totaal akkerbouwbedrijven Nederland 2023 11.431 1.014 707 528 799 372 221 36 1 2.245
Totaal akkerbouwbedrijven Noord-Nederland (LD) 2023 2.236 177 121 96 116 44 48 3 0 572
Totaal akkerbouwbedrijven Oost-Nederland (LD) 2023 3.128 212 139 115 212 81 58 6 0 592
Totaal akkerbouwbedrijven West-Nederland (LD) 2023 2.873 349 232 192 220 182 66 12 1 630
Totaal akkerbouwbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2023 3.194 276 215 125 251 65 49 15 0 451
Totaal tuinbouwbedrijven Nederland 2023 6.768 2.125 1.350 1.296 182 132 139 28 4 443
Totaal tuinbouwbedrijven Noord-Nederland (LD) 2023 272 120 97 69 3 7 13 3 0 37
Totaal tuinbouwbedrijven Oost-Nederland (LD) 2023 1.035 380 265 232 28 16 29 8 0 91
Totaal tuinbouwbedrijven West-Nederland (LD) 2023 3.166 812 438 515 68 62 53 8 3 165
Totaal tuinbouwbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2023 2.295 813 550 480 83 47 44 9 1 150
Totaal blijvendeteeltbedrijven Nederland 2023 1.468 718 552 419 55 101 100 19 2 151
Totaal blijvendeteeltbedrijven Noord-Nederland (LD) 2023 43 33 32 14 2 4 6 3 0 5
Totaal blijvendeteeltbedrijven Oost-Nederland (LD) 2023 564 250 181 154 8 36 36 6 0 63
Totaal blijvendeteeltbedrijven West-Nederland (LD) 2023 525 244 177 142 26 34 25 5 1 50
Totaal blijvendeteeltbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2023 336 191 162 109 19 27 33 5 1 33
Totaal graasdierbedrijven Nederland 2023 24.412 2.750 1.990 1.305 1.954 1.337 805 528 3 2.474
Totaal graasdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2023 5.908 539 358 278 287 225 126 93 2 598
Totaal graasdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2023 9.363 970 657 474 577 474 237 133 1 749
Totaal graasdierbedrijven West-Nederland (LD) 2023 5.165 750 580 359 716 431 296 197 0 838
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2023 3.976 491 395 194 374 207 146 105 0 289
Totaal hokdierbedrijven Nederland 2023 3.514 518 409 230 165 62 41 28 0 206
Totaal hokdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2023 356 75 57 42 11 4 4 2 0 38
Totaal hokdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2023 1.434 231 186 101 80 36 26 13 0 90
Totaal hokdierbedrijven West-Nederland (LD) 2023 198 44 36 18 25 3 2 3 0 16
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2023 1.526 168 130 69 49 19 9 10 0 62
Totaal gewascombinaties Nederland 2023 1.273 399 306 202 98 80 68 22 0 282
Totaal gewascombinaties Noord-Nederland (LD) 2023 89 37 34 14 4 7 9 1 0 32
Totaal gewascombinaties Oost-Nederland (LD) 2023 414 113 83 60 32 21 19 7 0 113
Totaal gewascombinaties West-Nederland (LD) 2023 377 127 89 75 33 38 25 11 0 86
Totaal gewascombinaties Zuid-Nederland (LD) 2023 393 122 100 53 29 14 15 3 0 51
Totaal veeteeltcombinaties Nederland 2023 349 75 62 32 13 20 23 11 0 44
Totaal veeteeltcombinaties Noord-Nederland (LD) 2023 21 9 9 5 1 2 2 0 0 4
Totaal veeteeltcombinaties Oost-Nederland (LD) 2023 220 43 34 16 7 11 11 8 0 23
Totaal veeteeltcombinaties West-Nederland (LD) 2023 41 7 7 5 4 2 5 1 0 10
Totaal veeteeltcombinaties Zuid-Nederland (LD) 2023 67 16 12 6 1 5 5 2 0 7
Totaal Gewas/veecombinaties Nederland 2023 1.419 258 216 89 144 96 48 34 0 280
Totaal Gewas/veecombinaties Noord-Nederland (LD) 2023 210 27 23 14 9 4 7 2 0 51
Totaal Gewas/veecombinaties Oost-Nederland (LD) 2023 408 63 58 16 39 33 14 9 0 72
Totaal Gewas/veecombinaties West-Nederland (LD) 2023 218 62 47 23 40 31 8 6 0 56
Totaal Gewas/veecombinaties Zuid-Nederland (LD) 2023 583 106 88 36 56 28 19 17 0 101
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over het aantal agrarische bedrijven met verbredingsactiviteiten en het aandeel van de verbreding in de totale bruto opbrengst van het bedrijf, uitgesplitst naar hoofdbedrijfstype en regio.

De gegevens voor deze tabel komen uit de landbouwtelling. De landbouwtelling maakt deel uit van de gecombineerde opgave, die onder meer gebruikt wordt voor de uitvoering van het landbouwbeleid en handhaving van de Meststoffenwet.
De gegevens over verbreding hebben betrekking op de periode april tot en met maart voorafgaand aan de landbouwtelling.

De verbredingscijfers op basis van de Landbouwtelling kunnen een onvolledig beeld geven, onder andere omdat steeds meer ondernemers hun bedrijven (als gevolg van bv. wetgeving, fiscale voordelen, of risicospreiding) splitsen in meerdere zelfstandige bedrijven met eigen rechtsvorm en boekhouding. Deze bedrijven komen mogelijk niet in beeld via de Landbouwtelling.

Met ingang van 2010 wordt een nieuwe norm voor de economische omvang van bedrijven en een nieuwe bedrijfstypering gehanteerd. Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte-Eenheid). Met ingang van 2010 is dit vervangen door SO (Standaard Opbrengst). Hierdoor wijzigt de ondergrens voor opname van bedrijven in de publicatie van de Landbouwtelling van 3 nge in 3000 euro SO. SO-normen worden om de drie jaar geactualiseerd. De meest recente actualisatie vond plaats in 2020.
Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en –indelingen; bij deze herberekening zijn de SO-normen uit 2010 gehanteerd.

Met ingang van 2016 wordt voor de afbakening van de Landbouwtelling gebruik gemaakt van informatie uit het Handelsregister. Inschrijving in het Handelsregister met een agrarische SBI (Standaard BedrijfsIndeling) is leidend bij de bepaling of er sprake is van een landbouwbedrijf. Met deze afbakening wordt zo nauw mogelijk aangesloten bij de statistische verordeningen van Eurostat en de (Nederlandse) implementatie van het begrip 'actieve landbouwer' uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

De afbakening van de Landbouwtelling op basis van informatie uit het Handelsregister heeft vooral invloed op het totale aantal bedrijven, hier treedt een duidelijke trendbreuk op. Gezien de omvang en het soort bedrijven dat bij de nieuwe afbakening wordt uitgesloten (zoals maneges, kinderboerderijen en natuurbeheer organisaties) is de invloed op de verbredingscijfers beperkt.

Gegevens beschikbaar vanaf:1998

Status van de cijfers: de cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 29 maart 2024: de cijfers van 2023 zijn geactualiseerd en zijn nu definitief

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Vragen over verbreding worden niet ieder jaar in de Landbouwtelling opgenomen. In de jaren dat naar verbreding wordt gevraagd verschijnen de voorlopige cijfers in december en in maart van het jaar daarna volgen de definitieve cijfers.

Toelichting onderwerpen

Totaal aantal landbouwbedrijven
Bedrijven die landbouwproducten voor de markt voortbrengen, met hoofdvestiging in Nederland, en een economische omvang >= 3000 euro SO (Standaard Opbrengst).
_
Bedrijven < 3000 euro SO zijn zeer klein, gedacht moet worden aan bijvoorbeeld slechts 1 melkkoe of 1 are paprika.
_
Voor meer uitleg over SO wordt verwezen naar de tabeltoelichting.
_
Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte Eenheid). Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en -indelingen. De oorspronkelijke ondergrens (3 NGE) is echter gehandhaafd, waardoor de populatie ongewijzigd is gebleven.
Verbredingsactiviteit
Verkoop aan huis
Directe verkoop van landbouwproducten (van eigen bedrijf en/of andere bedrijven) aan de consument of de detailhandel.
Voorbeelden: verkoop langs de weg, op de markt, via internet, via een eigen winkel, bezorging aan huis, directe leveringen aan (streek)winkels, horecagelegenheden en markten. Het gaat hier niet om het gezamenlijk afzetten aan groothandels of veilingen.

Let op: ‘rechtstreekse verkoop aan de consument’ en ‘verkoop via 1 tussenschakel’ tellen niet op tot ‘verkoop aan huis’ omdat een bedrijf één of beide activiteiten kan hebben, deze tellen slechts 1x mee als verkoop aan huis.
Verkoop aan huis, totaal
Let op: ‘rechtstreekse verkoop aan de consument’ en ‘verkoop via 1 tussenschakel’ tellen niet op tot ‘verkoop aan huis’ omdat een bedrijf één of beide activiteiten kan hebben, deze tellen slechts 1x mee als verkoop aan huis.
Rechtstreekse verkoop aan de consument
O.a. verkoop langs de weg, op de markt, via internet, via een eigen winkel, bezorging aan huis
Verkoop via 1 tussenschakel
O.a. directe leveringen aan (streek)winkels, horecagelegenheden en markten. Het gaat hier niet om het gezamenlijk afzetten aan groothandels of veilingen.
Stalling van goederen of dieren
Stalling van goederen zoals caravans of boten, of stalling van dieren (dierenpension).
Agrotoerisme
Toerisme, accommodatie of vrijetijdsbesteding.
Het gaat hier om verblijfsrecreatie (zoals camping, zomerhuisjes, groepsaccommodaties en Bed & breakfast), ontvangst van bezoekers op het bedrijf (zoals rondleidingen, museum, café en restaurant) of verhuur van recreatiegoederen, recreatiedieren of recreatieve voorzieningen.
_
Tot en met 2008 inclusief "Boerderij educatie".
Verwerking landbouwproducten
Verwerking van een ruw landbouwproduct tot een ander nieuw product.
Bijvoorbeeld melk tot kaas, aardbeien tot jam, sinaasappels tot sap, het maken van chutney of het drogen van bijvoorbeeld kapucijners. Het gaat alleen om producten die bedoeld zijn voor de markt. Het is niet van belang waar het ruwe materiaal vandaan komt (eigen bedrijf of elders). Het gaat hier niet om het schoonmaken, snijden, sorteren en verpakken van producten.
Zorglandbouw
Hulp aan personen met een zorgvraag. Dit kan bijvoorbeeld zijn voor mensen met verstandelijke of lichamelijke beperkingen, langdurig werklozen, personen met een psychische hulpvraag, (ex)gedetineerden, (ex)verslaafden, asielzoekers, maar ook de opvang van kinderen en ouderen.
_
Tot en met 2008 inclusief "Agrarische kinderopvang".
Aquacultuur
Het kweken van vissen of kreeften.
Loonwerk voor derden
Werkzaamheden buiten het bedrijf, maar waarvoor gebruik gemaakt wordt van eigen machines.