Hernieuwbare energie; eindverbr. en vermeden verbr. foss. energie,1990-2013
Bron/techniek | Energietoepassing | Perioden | Bruto eindverbruik hernieuwbare energie Eindverbruik in terajoule (TJ) | Bruto eindverbruik hernieuwbare energie In % totaal eindverbruik energie (% van totaal eindverbruik energie) | Vermeden verbruik fossiele energie Vermeden primaire energie in terajoule (TJ) | Vermeden verbruik fossiele energie In % totaal binnenlands energieverbruik (% van totaal energieverbruik) | Vermeden emissie kooldioxide (CO2) Vermeden emissie CO2 in kton (kton) | Vermeden emissie kooldioxide (CO2) In % van totale CO2 emissie (% van totale CO2 emissie) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Totaal energiebronnen | Totaal energietoepassingen | 2012 | 97.800 | 4,48 | 143.622 | 4,41 | . | . |
Totaal energiebronnen | Totaal energietoepassingen | 2013 | 98.792 | 4,52 | 140.549 | 4,33 | . | . |
Totaal energiebronnen | Elektriciteit | 2012 | 45.114 | 2,06 | 99.062 | 3,04 | 7.648 | 4,62 |
Totaal energiebronnen | Elektriciteit | 2013 | 43.191 | 1,98 | 92.904 | 2,86 | 7.158 | 4,30 |
Totaal energiebronnen | Warmte | 2012 | 39.332 | 1,80 | 31.207 | 0,96 | 1.717 | 1,04 |
Totaal energiebronnen | Warmte | 2013 | 42.677 | 1,95 | 34.720 | 1,07 | 1.878 | 1,13 |
Totaal energiebronnen | Vervoer | 2012 | 13.353 | 0,61 | 13.353 | 0,41 | . | . |
Totaal energiebronnen | Vervoer | 2013 | 12.924 | 0,59 | 12.924 | 0,40 | . | . |
Waterkracht | Totaal energietoepassingen | 2012 | 361 | 0,02 | 825 | 0,03 | 59 | 0,04 |
Waterkracht | Totaal energietoepassingen | 2013 | 362 | 0,02 | 817 | 0,03 | 60 | 0,04 |
Waterkracht | Elektriciteit | 2012 | 361 | 0,02 | 825 | 0,03 | 59 | 0,04 |
Waterkracht | Elektriciteit | 2013 | 362 | 0,02 | 817 | 0,03 | 60 | 0,04 |
Waterkracht | Warmte | 2012 | ||||||
Waterkracht | Warmte | 2013 | ||||||
Waterkracht | Vervoer | 2012 | ||||||
Waterkracht | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal windenergie | Totaal energietoepassingen | 2012 | 17.780 | 0,81 | 40.539 | 1,24 | 2.886 | 1,74 |
Totaal windenergie | Totaal energietoepassingen | 2013 | 19.324 | 0,88 | 43.355 | 1,34 | 3.195 | 1,92 |
Totaal windenergie | Elektriciteit | 2012 | 17.780 | 0,81 | 40.539 | 1,24 | 2.886 | 1,74 |
Totaal windenergie | Elektriciteit | 2013 | 19.324 | 0,88 | 43.355 | 1,34 | 3.195 | 1,92 |
Totaal windenergie | Warmte | 2012 | ||||||
Totaal windenergie | Warmte | 2013 | ||||||
Totaal windenergie | Vervoer | 2012 | ||||||
Totaal windenergie | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal zonne-energie | Totaal energietoepassingen | 2012 | 1.982 | 0,09 | 3.207 | 0,10 | 213 | 0,13 |
Totaal zonne-energie | Totaal energietoepassingen | 2013 | 2.946 | 0,13 | 5.418 | 0,17 | 380 | 0,23 |
Totaal zonne-energie | Elektriciteit | 2012 | 914 | 0,04 | 2.170 | 0,07 | 154 | 0,09 |
Totaal zonne-energie | Elektriciteit | 2013 | 1.857 | 0,09 | 4.360 | 0,13 | 321 | 0,19 |
Totaal zonne-energie | Warmte | 2012 | 1.069 | 0,05 | 1.038 | 0,03 | 58 | 0,04 |
Totaal zonne-energie | Warmte | 2013 | 1.089 | 0,05 | 1.059 | 0,03 | 59 | 0,04 |
Totaal zonne-energie | Vervoer | 2012 | ||||||
Totaal zonne-energie | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal bodemenergie | Totaal energietoepassingen | 2012 | 3.346 | 0,15 | 3.265 | 0,10 | 157 | 0,10 |
Totaal bodemenergie | Totaal energietoepassingen | 2013 | 4.150 | 0,19 | 4.071 | 0,13 | 192 | 0,12 |
Totaal bodemenergie | Elektriciteit | 2012 | ||||||
Totaal bodemenergie | Elektriciteit | 2013 | ||||||
Totaal bodemenergie | Warmte | 2012 | 3.346 | 0,15 | 3.265 | 0,10 | 157 | 0,10 |
Totaal bodemenergie | Warmte | 2013 | 4.150 | 0,19 | 4.071 | 0,13 | 192 | 0,12 |
Totaal bodemenergie | Vervoer | 2012 | ||||||
Totaal bodemenergie | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal buitenluchtwarmte | Totaal energietoepassingen | 2012 | 2.654 | 0,12 | 1.183 | 0,04 | 21 | 0,01 |
Totaal buitenluchtwarmte | Totaal energietoepassingen | 2013 | 2.991 | 0,14 | 1.371 | 0,04 | 18 | 0,01 |
Totaal buitenluchtwarmte | Elektriciteit | 2012 | ||||||
Totaal buitenluchtwarmte | Elektriciteit | 2013 | ||||||
Totaal buitenluchtwarmte | Warmte | 2012 | 2.654 | 0,12 | 1.183 | 0,04 | 21 | 0,01 |
Totaal buitenluchtwarmte | Warmte | 2013 | 2.991 | 0,14 | 1.371 | 0,04 | 18 | 0,01 |
Totaal buitenluchtwarmte | Vervoer | 2012 | ||||||
Totaal buitenluchtwarmte | Vervoer | 2013 | ||||||
Warmte uit net gemolken melk | Totaal energietoepassingen | 2012 | 403 | 0,01 | 19 | 0,01 | ||
Warmte uit net gemolken melk | Totaal energietoepassingen | 2013 | 453 | 0,01 | 21 | 0,01 | ||
Warmte uit net gemolken melk | Elektriciteit | 2012 | ||||||
Warmte uit net gemolken melk | Elektriciteit | 2013 | ||||||
Warmte uit net gemolken melk | Warmte | 2012 | 403 | 0,01 | 19 | 0,01 | ||
Warmte uit net gemolken melk | Warmte | 2013 | 453 | 0,01 | 21 | 0,01 | ||
Warmte uit net gemolken melk | Vervoer | 2012 | ||||||
Warmte uit net gemolken melk | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal biomassa | Totaal energietoepassingen | 2012 | 71.676 | 3,28 | 94.198 | 2,89 | . | . |
Totaal biomassa | Totaal energietoepassingen | 2013 | 69.019 | 3,16 | 85.064 | 2,62 | . | . |
Totaal biomassa | Elektriciteit | 2012 | 26.059 | 1,19 | 55.528 | 1,70 | 4.549 | 2,75 |
Totaal biomassa | Elektriciteit | 2013 | 21.648 | 0,99 | 44.372 | 1,37 | 3.581 | 2,15 |
Totaal biomassa | Warmte | 2012 | 32.264 | 1,48 | 25.318 | 0,78 | 1.461 | 0,88 |
Totaal biomassa | Warmte | 2013 | 34.447 | 1,58 | 27.767 | 0,86 | 1.588 | 0,95 |
Totaal biomassa | Vervoer | 2012 | 13.353 | 0,61 | 13.353 | 0,41 | . | . |
Totaal biomassa | Vervoer | 2013 | 12.924 | 0,59 | 12.924 | 0,40 | . | . |
Afvalverbrandingsinstallaties | Totaal energietoepassingen | 2012 | 15.685 | 0,72 | 23.280 | 0,71 | 1.533 | 0,93 |
Afvalverbrandingsinstallaties | Totaal energietoepassingen | 2013 | 16.437 | 0,75 | 23.505 | 0,72 | 1.561 | 0,94 |
Afvalverbrandingsinstallaties | Elektriciteit | 2012 | 8.045 | 0,37 | 14.791 | 0,45 | 1.053 | 0,64 |
Afvalverbrandingsinstallaties | Elektriciteit | 2013 | 7.473 | 0,34 | 13.546 | 0,42 | 998 | 0,60 |
Afvalverbrandingsinstallaties | Warmte | 2012 | 7.640 | 0,35 | 8.489 | 0,26 | 480 | 0,29 |
Afvalverbrandingsinstallaties | Warmte | 2013 | 8.964 | 0,41 | 9.960 | 0,31 | 563 | 0,34 |
Afvalverbrandingsinstallaties | Vervoer | 2012 | ||||||
Afvalverbrandingsinstallaties | Vervoer | 2013 | ||||||
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Totaal energietoepassingen | 2012 | 11.290 | 0,52 | 26.295 | 0,81 | 2.490 | 1,50 |
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Totaal energietoepassingen | 2013 | 6.948 | 0,32 | 15.691 | 0,48 | 1.486 | 0,89 |
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Elektriciteit | 2012 | 10.632 | 0,49 | 25.486 | 0,78 | 2.414 | 1,46 |
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Elektriciteit | 2013 | 6.531 | 0,30 | 15.182 | 0,47 | 1.438 | 0,86 |
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Warmte | 2012 | 658 | 0,03 | 809 | 0,02 | 77 | 0,05 |
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Warmte | 2013 | 417 | 0,02 | 509 | 0,02 | 48 | 0,03 |
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Vervoer | 2012 | ||||||
Bij- en meestoken biomassa in centrales | Vervoer | 2013 | ||||||
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Totaal energietoepassingen | 2012 | 2.912 | 0,13 | 2.750 | 0,08 | 155 | 0,09 |
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Totaal energietoepassingen | 2013 | 3.074 | 0,14 | 2.903 | 0,09 | 164 | 0,10 |
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Elektriciteit | 2012 | ||||||
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Elektriciteit | 2013 | ||||||
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Warmte | 2012 | 2.912 | 0,13 | 2.750 | 0,08 | 155 | 0,09 |
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Warmte | 2013 | 3.074 | 0,14 | 2.903 | 0,09 | 164 | 0,10 |
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Vervoer | 2012 | ||||||
Houtketels voor warmte bij bedrijven | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal houtkachels huishoudens | Totaal energietoepassingen | 2012 | 12.663 | 0,58 | 7.889 | 0,24 | 446 | 0,27 |
Totaal houtkachels huishoudens | Totaal energietoepassingen | 2013 | 12.823 | 0,59 | 8.136 | 0,25 | 460 | 0,28 |
Totaal houtkachels huishoudens | Elektriciteit | 2012 | ||||||
Totaal houtkachels huishoudens | Elektriciteit | 2013 | ||||||
Totaal houtkachels huishoudens | Warmte | 2012 | 12.663 | 0,58 | 7.889 | 0,24 | 446 | 0,27 |
Totaal houtkachels huishoudens | Warmte | 2013 | 12.823 | 0,59 | 8.136 | 0,25 | 460 | 0,28 |
Totaal houtkachels huishoudens | Vervoer | 2012 | ||||||
Totaal houtkachels huishoudens | Vervoer | 2013 | ||||||
Houtskool verbruik huishoudens | Totaal energietoepassingen | 2012 | 270 | 0,01 | - | - | - | - |
Houtskool verbruik huishoudens | Totaal energietoepassingen | 2013 | 270 | 0,01 | - | - | - | - |
Houtskool verbruik huishoudens | Elektriciteit | 2012 | - | - | - | - | - | - |
Houtskool verbruik huishoudens | Elektriciteit | 2013 | - | - | - | - | - | - |
Houtskool verbruik huishoudens | Warmte | 2012 | 270 | 0,01 | - | - | - | - |
Houtskool verbruik huishoudens | Warmte | 2013 | 270 | 0,01 | - | - | - | - |
Houtskool verbruik huishoudens | Vervoer | 2012 | ||||||
Houtskool verbruik huishoudens | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal overige biomassaverbranding | Totaal energietoepassingen | 2012 | 6.326 | 0,29 | 9.967 | 0,31 | 670 | 0,40 |
Totaal overige biomassaverbranding | Totaal energietoepassingen | 2013 | 6.580 | 0,30 | 10.579 | 0,33 | 732 | 0,44 |
Totaal overige biomassaverbranding | Elektriciteit | 2012 | 3.625 | 0,17 | 7.274 | 0,22 | 518 | 0,31 |
Totaal overige biomassaverbranding | Elektriciteit | 2013 | 3.904 | 0,18 | 7.811 | 0,24 | 576 | 0,35 |
Totaal overige biomassaverbranding | Warmte | 2012 | 2.701 | 0,12 | 2.693 | 0,08 | 152 | 0,09 |
Totaal overige biomassaverbranding | Warmte | 2013 | 2.676 | 0,12 | 2.768 | 0,09 | 156 | 0,09 |
Totaal overige biomassaverbranding | Vervoer | 2012 | ||||||
Totaal overige biomassaverbranding | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal biogas | Totaal energietoepassingen | 2012 | 9.177 | 0,42 | 10.664 | 0,33 | 716 | 0,43 |
Totaal biogas | Totaal energietoepassingen | 2013 | 9.963 | 0,46 | 11.326 | 0,35 | 767 | 0,46 |
Totaal biogas | Elektriciteit | 2012 | 3.756 | 0,17 | 7.977 | 0,24 | 564 | 0,34 |
Totaal biogas | Elektriciteit | 2013 | 3.739 | 0,17 | 7.834 | 0,24 | 570 | 0,34 |
Totaal biogas | Warmte | 2012 | 5.420 | 0,25 | 2.687 | 0,08 | 152 | 0,09 |
Totaal biogas | Warmte | 2013 | 6.224 | 0,28 | 3.492 | 0,11 | 197 | 0,12 |
Totaal biogas | Vervoer | 2012 | ||||||
Totaal biogas | Vervoer | 2013 | ||||||
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Totaal energietoepassingen | 2012 | 13.353 | 0,61 | 13.353 | 0,41 | . | . |
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Totaal energietoepassingen | 2013 | 12.924 | 0,59 | 12.924 | 0,40 | . | . |
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Elektriciteit | 2012 | ||||||
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Elektriciteit | 2013 | ||||||
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Warmte | 2012 | ||||||
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Warmte | 2013 | ||||||
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Vervoer | 2012 | 13.353 | 0,61 | 13.353 | 0,41 | . | . |
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer | Vervoer | 2013 | 12.924 | 0,59 | 12.924 | 0,40 | . | . |
Bron: CBS. |
Tabeltoelichting
Hernieuwbare energie is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte, warmte uit net gemolken melk en biomassa. In deze tabel wordt het verbruik van hernieuwbare energie op twee manieren uitgedrukt:
1. Bruto eindverbruik
2. Vermeden verbruik van fossiele primaire energie
Daarnaast wordt aangegeven hoeveel emissies van CO2 worden vermeden door het verbruik van hernieuwbare energie. De cijfers worden uitgesplitst naar energiebron/techniek en naar toepassing (elektriciteit, warmte en vervoer).
Gegevens beschikbaar van 1990 tot en met 2013.
Status van de cijfers:
Deze tabel geeft definitieve cijfers tot en met 2013, berekend volgens het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (2010, AgentschapNL).
Wijzigingen per 29 juni 2015:
Geen, deze tabel is stopgezet omdat de methode is veranderd. Deze tabel wordt opgevolgd door "Hernieuwbare energie; eindverbruik en vermeden verbruik fossiele energie". Zie paragraaf 3.
Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Niet meer van toepassing.
Toelichting onderwerpen
- Bruto eindverbruik hernieuwbare energie
- Het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie volgt de definitie uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het wordt berekend als de som van 3 componenten:
1. Bruto productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen
2. Bruto productie van verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen
3. Eindverbruik van energie uit bodem, buitenlucht, zon en biomassa
Niet verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen (bijvoorbeeld houtkachels bij huishoudens) telt als eindverbruik van hernieuwbare energie. De import en export van groene stroom telt niet mee.- Eindverbruik in terajoule
- In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
- In % totaal eindverbruik energie
- Bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totaal bruto energetisch eindverbruik, berekend volgens definities uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het totaal bruto energetisch eindverbruik is de som van drie componenten:
1. het energetisch eindverbruik van de eindgebruikssectoren: industrie (exclusief raffinaderijen), huishoudens, diensten, landbouw, visserij en vervoer;
2. transportverliezen van elektriciteit en warmte;
3. eigen verbruik de producenten van elektriciteit en warmte bij de productie van elektriciteit en verkochte warmte.
- Vermeden verbruik fossiele energie
- Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie is de hoeveelheid fossiele energie (en kernenergie) die nodig geweest zou zijn als de hernieuwbare energie niet gebruikt zou zijn.
Bij de berekening van vermeden verbruik van fossiele primaire energie gaat het om de som van:
1. Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie door de binnenlandse productie van elektriciteit, warmte en gas uit hernieuwbare bronnen.
2. Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie door de op de binnenlandse markt verkochte biobrandstoffen voor het wegverkeer.
De import en export van groene stroom telt niet mee.- Vermeden primaire energie in terajoule
- In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
- In % totaal binnenlands energieverbruik
- Vermeden primaire energie als percentage van het totaal binnenlands energieverbruik. Het totaal binnenlands verbruik is gedefinieerd als de hoeveelheid die in het land beschikbaar komt (invoer plus winning) minus de hoeveelheid die het land verlaat (uitvoer en brandstofbunkering voor internationaal transport) plus of min de voorraadmutatie.
- Vermeden emissie kooldioxide (CO2)
- Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron. De hoeveelheid kooldioxide die uitgestoten zou zijn, wanneer er geen gebruik zou zijn gemaakt van de betreffende hernieuwbare energiebron. Gerekend is met referentietechnologieën die gedefinieerd zijn in het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (AgentschapNL, 2010). Het gaat hierbij om de binnenlandse productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. De import van groene stroom telt niet mee.
Bij de berekening van de vermeden emissies kooldioxide wordt alleen gekeken naar de vermeden emissies bij de productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. Er wordt niet gekeken naar de verschillen tussen hernieuwbare en fossiele energie bij de winning en omzetting van brandstoffen en bij het maken van installaties voor de productie van elektriciteit, warmte en gas.- Vermeden emissie CO2 in kton
- Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide. 1 kton = 1 000 ton = 1 miljoen kg.
- In % van totale CO2 emissie
- Vermeden emissie van kooldioxide als percentage van de totale Nederlandse CO2 emissie volgens de IPCC richtlijnen (Kyoto Protocol).
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide.