Hernieuwbare energie; eindverbr. en vermeden verbr. foss. energie,1990-2013

Hernieuwbare energie; eindverbr. en vermeden verbr. foss. energie,1990-2013

Bron/techniek Energietoepassing Perioden Bruto eindverbruik hernieuwbare energie Eindverbruik in terajoule (TJ) Bruto eindverbruik hernieuwbare energie In % totaal eindverbruik energie (% van totaal eindverbruik energie) Vermeden verbruik fossiele energie Vermeden primaire energie in terajoule (TJ) Vermeden verbruik fossiele energie In % totaal binnenlands energieverbruik (% van totaal energieverbruik) Vermeden emissie kooldioxide (CO2) Vermeden emissie CO2 in kton (kton) Vermeden emissie kooldioxide (CO2) In % van totale CO2 emissie (% van totale CO2 emissie)
Totaal energiebronnen Totaal energietoepassingen 2012 97.800 4,48 143.622 4,41 . .
Totaal energiebronnen Totaal energietoepassingen 2013 98.792 4,52 140.549 4,33 . .
Totaal energiebronnen Elektriciteit 2012 45.114 2,06 99.062 3,04 7.648 4,62
Totaal energiebronnen Elektriciteit 2013 43.191 1,98 92.904 2,86 7.158 4,30
Totaal energiebronnen Warmte 2012 39.332 1,80 31.207 0,96 1.717 1,04
Totaal energiebronnen Warmte 2013 42.677 1,95 34.720 1,07 1.878 1,13
Totaal energiebronnen Vervoer 2012 13.353 0,61 13.353 0,41 . .
Totaal energiebronnen Vervoer 2013 12.924 0,59 12.924 0,40 . .
Waterkracht Totaal energietoepassingen 2012 361 0,02 825 0,03 59 0,04
Waterkracht Totaal energietoepassingen 2013 362 0,02 817 0,03 60 0,04
Waterkracht Elektriciteit 2012 361 0,02 825 0,03 59 0,04
Waterkracht Elektriciteit 2013 362 0,02 817 0,03 60 0,04
Waterkracht Warmte 2012
Waterkracht Warmte 2013
Waterkracht Vervoer 2012
Waterkracht Vervoer 2013
Totaal windenergie Totaal energietoepassingen 2012 17.780 0,81 40.539 1,24 2.886 1,74
Totaal windenergie Totaal energietoepassingen 2013 19.324 0,88 43.355 1,34 3.195 1,92
Totaal windenergie Elektriciteit 2012 17.780 0,81 40.539 1,24 2.886 1,74
Totaal windenergie Elektriciteit 2013 19.324 0,88 43.355 1,34 3.195 1,92
Totaal windenergie Warmte 2012
Totaal windenergie Warmte 2013
Totaal windenergie Vervoer 2012
Totaal windenergie Vervoer 2013
Totaal zonne-energie Totaal energietoepassingen 2012 1.982 0,09 3.207 0,10 213 0,13
Totaal zonne-energie Totaal energietoepassingen 2013 2.946 0,13 5.418 0,17 380 0,23
Totaal zonne-energie Elektriciteit 2012 914 0,04 2.170 0,07 154 0,09
Totaal zonne-energie Elektriciteit 2013 1.857 0,09 4.360 0,13 321 0,19
Totaal zonne-energie Warmte 2012 1.069 0,05 1.038 0,03 58 0,04
Totaal zonne-energie Warmte 2013 1.089 0,05 1.059 0,03 59 0,04
Totaal zonne-energie Vervoer 2012
Totaal zonne-energie Vervoer 2013
Totaal bodemenergie Totaal energietoepassingen 2012 3.346 0,15 3.265 0,10 157 0,10
Totaal bodemenergie Totaal energietoepassingen 2013 4.150 0,19 4.071 0,13 192 0,12
Totaal bodemenergie Elektriciteit 2012
Totaal bodemenergie Elektriciteit 2013
Totaal bodemenergie Warmte 2012 3.346 0,15 3.265 0,10 157 0,10
Totaal bodemenergie Warmte 2013 4.150 0,19 4.071 0,13 192 0,12
Totaal bodemenergie Vervoer 2012
Totaal bodemenergie Vervoer 2013
Totaal buitenluchtwarmte Totaal energietoepassingen 2012 2.654 0,12 1.183 0,04 21 0,01
Totaal buitenluchtwarmte Totaal energietoepassingen 2013 2.991 0,14 1.371 0,04 18 0,01
Totaal buitenluchtwarmte Elektriciteit 2012
Totaal buitenluchtwarmte Elektriciteit 2013
Totaal buitenluchtwarmte Warmte 2012 2.654 0,12 1.183 0,04 21 0,01
Totaal buitenluchtwarmte Warmte 2013 2.991 0,14 1.371 0,04 18 0,01
Totaal buitenluchtwarmte Vervoer 2012
Totaal buitenluchtwarmte Vervoer 2013
Warmte uit net gemolken melk Totaal energietoepassingen 2012 403 0,01 19 0,01
Warmte uit net gemolken melk Totaal energietoepassingen 2013 453 0,01 21 0,01
Warmte uit net gemolken melk Elektriciteit 2012
Warmte uit net gemolken melk Elektriciteit 2013
Warmte uit net gemolken melk Warmte 2012 403 0,01 19 0,01
Warmte uit net gemolken melk Warmte 2013 453 0,01 21 0,01
Warmte uit net gemolken melk Vervoer 2012
Warmte uit net gemolken melk Vervoer 2013
Totaal biomassa Totaal energietoepassingen 2012 71.676 3,28 94.198 2,89 . .
Totaal biomassa Totaal energietoepassingen 2013 69.019 3,16 85.064 2,62 . .
Totaal biomassa Elektriciteit 2012 26.059 1,19 55.528 1,70 4.549 2,75
Totaal biomassa Elektriciteit 2013 21.648 0,99 44.372 1,37 3.581 2,15
Totaal biomassa Warmte 2012 32.264 1,48 25.318 0,78 1.461 0,88
Totaal biomassa Warmte 2013 34.447 1,58 27.767 0,86 1.588 0,95
Totaal biomassa Vervoer 2012 13.353 0,61 13.353 0,41 . .
Totaal biomassa Vervoer 2013 12.924 0,59 12.924 0,40 . .
Afvalverbrandingsinstallaties Totaal energietoepassingen 2012 15.685 0,72 23.280 0,71 1.533 0,93
Afvalverbrandingsinstallaties Totaal energietoepassingen 2013 16.437 0,75 23.505 0,72 1.561 0,94
Afvalverbrandingsinstallaties Elektriciteit 2012 8.045 0,37 14.791 0,45 1.053 0,64
Afvalverbrandingsinstallaties Elektriciteit 2013 7.473 0,34 13.546 0,42 998 0,60
Afvalverbrandingsinstallaties Warmte 2012 7.640 0,35 8.489 0,26 480 0,29
Afvalverbrandingsinstallaties Warmte 2013 8.964 0,41 9.960 0,31 563 0,34
Afvalverbrandingsinstallaties Vervoer 2012
Afvalverbrandingsinstallaties Vervoer 2013
Bij- en meestoken biomassa in centrales Totaal energietoepassingen 2012 11.290 0,52 26.295 0,81 2.490 1,50
Bij- en meestoken biomassa in centrales Totaal energietoepassingen 2013 6.948 0,32 15.691 0,48 1.486 0,89
Bij- en meestoken biomassa in centrales Elektriciteit 2012 10.632 0,49 25.486 0,78 2.414 1,46
Bij- en meestoken biomassa in centrales Elektriciteit 2013 6.531 0,30 15.182 0,47 1.438 0,86
Bij- en meestoken biomassa in centrales Warmte 2012 658 0,03 809 0,02 77 0,05
Bij- en meestoken biomassa in centrales Warmte 2013 417 0,02 509 0,02 48 0,03
Bij- en meestoken biomassa in centrales Vervoer 2012
Bij- en meestoken biomassa in centrales Vervoer 2013
Houtketels voor warmte bij bedrijven Totaal energietoepassingen 2012 2.912 0,13 2.750 0,08 155 0,09
Houtketels voor warmte bij bedrijven Totaal energietoepassingen 2013 3.074 0,14 2.903 0,09 164 0,10
Houtketels voor warmte bij bedrijven Elektriciteit 2012
Houtketels voor warmte bij bedrijven Elektriciteit 2013
Houtketels voor warmte bij bedrijven Warmte 2012 2.912 0,13 2.750 0,08 155 0,09
Houtketels voor warmte bij bedrijven Warmte 2013 3.074 0,14 2.903 0,09 164 0,10
Houtketels voor warmte bij bedrijven Vervoer 2012
Houtketels voor warmte bij bedrijven Vervoer 2013
Totaal houtkachels huishoudens Totaal energietoepassingen 2012 12.663 0,58 7.889 0,24 446 0,27
Totaal houtkachels huishoudens Totaal energietoepassingen 2013 12.823 0,59 8.136 0,25 460 0,28
Totaal houtkachels huishoudens Elektriciteit 2012
Totaal houtkachels huishoudens Elektriciteit 2013
Totaal houtkachels huishoudens Warmte 2012 12.663 0,58 7.889 0,24 446 0,27
Totaal houtkachels huishoudens Warmte 2013 12.823 0,59 8.136 0,25 460 0,28
Totaal houtkachels huishoudens Vervoer 2012
Totaal houtkachels huishoudens Vervoer 2013
Houtskool verbruik huishoudens Totaal energietoepassingen 2012 270 0,01 - - - -
Houtskool verbruik huishoudens Totaal energietoepassingen 2013 270 0,01 - - - -
Houtskool verbruik huishoudens Elektriciteit 2012 - - - - - -
Houtskool verbruik huishoudens Elektriciteit 2013 - - - - - -
Houtskool verbruik huishoudens Warmte 2012 270 0,01 - - - -
Houtskool verbruik huishoudens Warmte 2013 270 0,01 - - - -
Houtskool verbruik huishoudens Vervoer 2012
Houtskool verbruik huishoudens Vervoer 2013
Totaal overige biomassaverbranding Totaal energietoepassingen 2012 6.326 0,29 9.967 0,31 670 0,40
Totaal overige biomassaverbranding Totaal energietoepassingen 2013 6.580 0,30 10.579 0,33 732 0,44
Totaal overige biomassaverbranding Elektriciteit 2012 3.625 0,17 7.274 0,22 518 0,31
Totaal overige biomassaverbranding Elektriciteit 2013 3.904 0,18 7.811 0,24 576 0,35
Totaal overige biomassaverbranding Warmte 2012 2.701 0,12 2.693 0,08 152 0,09
Totaal overige biomassaverbranding Warmte 2013 2.676 0,12 2.768 0,09 156 0,09
Totaal overige biomassaverbranding Vervoer 2012
Totaal overige biomassaverbranding Vervoer 2013
Totaal biogas Totaal energietoepassingen 2012 9.177 0,42 10.664 0,33 716 0,43
Totaal biogas Totaal energietoepassingen 2013 9.963 0,46 11.326 0,35 767 0,46
Totaal biogas Elektriciteit 2012 3.756 0,17 7.977 0,24 564 0,34
Totaal biogas Elektriciteit 2013 3.739 0,17 7.834 0,24 570 0,34
Totaal biogas Warmte 2012 5.420 0,25 2.687 0,08 152 0,09
Totaal biogas Warmte 2013 6.224 0,28 3.492 0,11 197 0,12
Totaal biogas Vervoer 2012
Totaal biogas Vervoer 2013
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Totaal energietoepassingen 2012 13.353 0,61 13.353 0,41 . .
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Totaal energietoepassingen 2013 12.924 0,59 12.924 0,40 . .
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Elektriciteit 2012
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Elektriciteit 2013
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Warmte 2012
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Warmte 2013
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Vervoer 2012 13.353 0,61 13.353 0,41 . .
Totaal biobrandstoffen voor wegverkeer Vervoer 2013 12.924 0,59 12.924 0,40 . .
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Hernieuwbare energie is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte, warmte uit net gemolken melk en biomassa. In deze tabel wordt het verbruik van hernieuwbare energie op twee manieren uitgedrukt:
1. Bruto eindverbruik
2. Vermeden verbruik van fossiele primaire energie
Daarnaast wordt aangegeven hoeveel emissies van CO2 worden vermeden door het verbruik van hernieuwbare energie. De cijfers worden uitgesplitst naar energiebron/techniek en naar toepassing (elektriciteit, warmte en vervoer).

Gegevens beschikbaar van 1990 tot en met 2013.

Status van de cijfers:
Deze tabel geeft definitieve cijfers tot en met 2013, berekend volgens het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (2010, AgentschapNL).

Wijzigingen per 29 juni 2015:
Geen, deze tabel is stopgezet omdat de methode is veranderd. Deze tabel wordt opgevolgd door "Hernieuwbare energie; eindverbruik en vermeden verbruik fossiele energie". Zie paragraaf 3.

Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Niet meer van toepassing.

Toelichting onderwerpen

Bruto eindverbruik hernieuwbare energie
Het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie volgt de definitie uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het wordt berekend als de som van 3 componenten:
1. Bruto productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen
2. Bruto productie van verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen
3. Eindverbruik van energie uit bodem, buitenlucht, zon en biomassa
Niet verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen (bijvoorbeeld houtkachels bij huishoudens) telt als eindverbruik van hernieuwbare energie. De import en export van groene stroom telt niet mee.
Eindverbruik in terajoule
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
In % totaal eindverbruik energie
Bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totaal bruto energetisch eindverbruik, berekend volgens definities uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het totaal bruto energetisch eindverbruik is de som van drie componenten:
1. het energetisch eindverbruik van de eindgebruikssectoren: industrie (exclusief raffinaderijen), huishoudens, diensten, landbouw, visserij en vervoer;
2. transportverliezen van elektriciteit en warmte;
3. eigen verbruik de producenten van elektriciteit en warmte bij de productie van elektriciteit en verkochte warmte.
Vermeden verbruik fossiele energie
Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie is de hoeveelheid fossiele energie (en kernenergie) die nodig geweest zou zijn als de hernieuwbare energie niet gebruikt zou zijn.
Bij de berekening van vermeden verbruik van fossiele primaire energie gaat het om de som van:
1. Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie door de binnenlandse productie van elektriciteit, warmte en gas uit hernieuwbare bronnen.
2. Het vermeden verbruik van fossiele primaire energie door de op de binnenlandse markt verkochte biobrandstoffen voor het wegverkeer.
De import en export van groene stroom telt niet mee.
Vermeden primaire energie in terajoule
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
In % totaal binnenlands energieverbruik
Vermeden primaire energie als percentage van het totaal binnenlands energieverbruik. Het totaal binnenlands verbruik is gedefinieerd als de hoeveelheid die in het land beschikbaar komt (invoer plus winning) minus de hoeveelheid die het land verlaat (uitvoer en brandstofbunkering voor internationaal transport) plus of min de voorraadmutatie.
Vermeden emissie kooldioxide (CO2)
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron. De hoeveelheid kooldioxide die uitgestoten zou zijn, wanneer er geen gebruik zou zijn gemaakt van de betreffende hernieuwbare energiebron. Gerekend is met referentietechnologieën die gedefinieerd zijn in het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (AgentschapNL, 2010). Het gaat hierbij om de binnenlandse productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. De import van groene stroom telt niet mee.
Bij de berekening van de vermeden emissies kooldioxide wordt alleen gekeken naar de vermeden emissies bij de productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. Er wordt niet gekeken naar de verschillen tussen hernieuwbare en fossiele energie bij de winning en omzetting van brandstoffen en bij het maken van installaties voor de productie van elektriciteit, warmte en gas.
Vermeden emissie CO2 in kton
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide. 1 kton = 1 000 ton = 1 miljoen kg.
In % van totale CO2 emissie
Vermeden emissie van kooldioxide als percentage van de totale Nederlandse CO2 emissie volgens de IPCC richtlijnen (Kyoto Protocol).
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide.