Dierlijke mest en mineralen; productie, transport en gebruik 1994-2015
| Regio's | Perioden | Gebruik van mest en mineralen Gebruik mineralen Stikstofgebruik op landbouwbedrijven (1 000 kg) | Gebruik van mest en mineralen Gebruik mineralen Fosfaatgebruik op landbouwbedrijven (1 000 kg) | Gebruik van mest en mineralen Gebruik mineralen Kaligebruik op landbouwbedrijven (1 000 kg) |
|---|---|---|---|---|
| Nederland | 2015 | 352.400 | 129.000 | 494.400 |
| Nissewaard | 2015 | 390 | 150 | 640 |
| Krimpenerwaard | 2015 | 2.580 | 960 | 3.990 |
| Súdwest Fryslân | 2015 | 9.170 | 3.340 | 14.520 |
| Bodegraven-Reeuwijk | 2015 | 1.250 | 460 | 1.970 |
| Eijsden-Margraten | 2015 | 760 | 280 | 1.120 |
| Stichtse Vecht | 2015 | 1.400 | 500 | 2.200 |
| Menameradiel | 2015 | 1.120 | 410 | 1.760 |
| Noord-Nederland (LD) | 2015 | 102.570 | 38.000 | 154.340 |
| Oost-Nederland (LD) | 2015 | 107.690 | 39.560 | 145.700 |
| West-Nederland (LD) | 2015 | 68.740 | 26.300 | 101.300 |
| Zuid-Nederland (LD) | 2015 | 73.380 | 25.160 | 93.090 |
| Groningen (PV) | 2015 | 25.480 | 9.640 | 37.290 |
| Friesland (PV) | 2015 | 51.970 | 18.980 | 81.790 |
| Drenthe (PV) | 2015 | 25.120 | 9.390 | 35.270 |
| Overijssel (PV) | 2015 | 45.830 | 16.600 | 63.800 |
| Flevoland (PV) | 2015 | 11.060 | 4.610 | 13.820 |
| Gelderland (PV) | 2015 | 50.790 | 18.350 | 68.090 |
| Utrecht (PV) | 2015 | 16.280 | 5.960 | 24.650 |
| Noord-Holland (PV) | 2015 | 18.940 | 7.200 | 28.930 |
| Zuid-Holland (PV) | 2015 | 21.900 | 8.310 | 32.880 |
| Zeeland (PV) | 2015 | 11.630 | 4.830 | 14.840 |
| Noord-Brabant (PV) | 2015 | 56.660 | 19.820 | 72.200 |
| Limburg (PV) | 2015 | 16.720 | 5.340 | 20.880 |
| Oost-Groningen (CR) | 2015 | 8.020 | 3.080 | 11.030 |
| Delfzijl en omgeving (CR) | 2015 | 3.320 | 1.280 | 4.810 |
| Overig Groningen (CR) | 2015 | 14.130 | 5.270 | 21.440 |
| Noord-Friesland (CR) | 2015 | 20.400 | 7.400 | 32.420 |
| Zuidwest-Friesland (CR) | 2015 | 15.550 | 5.680 | 24.480 |
| Zuidoost-Friesland (CR) | 2015 | 16.020 | 5.890 | 24.890 |
| Noord-Drenthe (CR) | 2015 | 9.400 | 3.490 | 13.470 |
| Zuidoost-Drenthe (CR) | 2015 | 8.260 | 3.160 | 11.070 |
| Zuidwest-Drenthe (CR) | 2015 | 7.460 | 2.740 | 10.720 |
| Noord-Overijssel (CR) | 2015 | 19.770 | 7.170 | 28.010 |
| Zuidwest-Overijssel (CR) | 2015 | 6.650 | 2.410 | 9.110 |
| Twente (CR) | 2015 | 19.410 | 7.020 | 26.680 |
| Veluwe (CR) | 2015 | 13.740 | 4.700 | 17.080 |
| Achterhoek (CR) | 2015 | 22.080 | 8.000 | 30.460 |
| Arnhem/Nijmegen (CR) | 2015 | 6.730 | 2.510 | 9.400 |
| Zuidwest-Gelderland (CR) | 2015 | 8.240 | 3.140 | 11.150 |
| Utrecht (CR) | 2015 | 16.280 | 5.960 | 24.650 |
| Kop van Noord-Holland (CR) | 2015 | 9.380 | 3.590 | 14.320 |
| Alkmaar en omgeving (CR) | 2015 | 2.030 | 760 | 3.270 |
| IJmond (CR) | 2015 | 690 | 250 | 1.110 |
| Agglomeratie Haarlem (CR) | 2015 | 250 | 90 | 380 |
| Zaanstreek (CR) | 2015 | 1.060 | 400 | 1.640 |
| Groot-Amsterdam (CR) | 2015 | 4.580 | 1.750 | 6.810 |
| Het Gooi en Vechtstreek (CR) | 2015 | 940 | 360 | 1.400 |
| Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) | 2015 | 2.260 | 830 | 3.610 |
| Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) | 2015 | 740 | 270 | 1.170 |
| Delft en Westland (CR) | 2015 | 820 | 300 | 1.320 |
| Oost-Zuid-Holland (CR) | 2015 | 6.400 | 2.370 | 9.980 |
| Groot-Rijnmond (CR) | 2015 | 5.250 | 2.150 | 6.850 |
| Zuidoost-Zuid-Holland (CR) | 2015 | 6.420 | 2.390 | 9.960 |
| Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) | 2015 | 4.870 | 2.020 | 6.430 |
| Overig Zeeland (CR) | 2015 | 6.760 | 2.810 | 8.410 |
| West-Noord-Brabant (CR) | 2015 | 9.180 | 3.480 | 11.670 |
| Midden-Noord-Brabant (CR) | 2015 | 9.290 | 3.210 | 12.590 |
| Noordoost-Noord-Brabant (CR) | 2015 | 20.370 | 7.020 | 25.870 |
| Zuidoost-Noord-Brabant (CR) | 2015 | 17.820 | 6.120 | 22.080 |
| Noord-Limburg (CR) | 2015 | 7.070 | 2.160 | 7.860 |
| Midden-Limburg (CR) | 2015 | 5.510 | 1.590 | 7.160 |
| Zuid-Limburg (CR) | 2015 | 4.140 | 1.590 | 5.860 |
| Flevoland (CR) | 2015 | 11.060 | 4.610 | 13.820 |
| De Marne (LB) | 2015 | 1.300 | 510 | 1.830 |
| Centraal Weidegebied in Groningen (LB) | 2015 | 6.290 | 2.330 | 9.830 |
| Oostelijke Bouwstreek in Groningen (LB) | 2015 | 7.760 | 3.030 | 10.760 |
| Westerwolde en Gron. Veenkoloniën (LB) | 2015 | 3.930 | 1.460 | 5.560 |
| Groninger zuidelijk Westerkwartier (LB) | 2015 | 3.220 | 1.180 | 5.080 |
| Oostelijk Hogeland (LB) | 2015 | 2.980 | 1.140 | 4.220 |
| Noordelijk Friesland (LB) | 2015 | 9.990 | 3.670 | 15.500 |
| Weidestreek in Friesland (LB) | 2015 | 20.720 | 7.560 | 32.670 |
| De Wouden (LB) | 2015 | 20.690 | 7.530 | 32.690 |
| Eilanden (LB) | 2015 | 580 | 220 | 930 |
| Weidegebied van het Noorderveld (LB) | 2015 | 1.560 | 590 | 2.300 |
| Smilde en Centr. Zandgebied in Dr. (LB) | 2015 | 5.640 | 2.070 | 8.180 |
| Zuidw. Weidegebied in Drenthe (LB) | 2015 | 6.090 | 2.240 | 8.870 |
| Zuidelijk Zandgebied in Drenthe (LB) | 2015 | 4.780 | 1.780 | 6.610 |
| Drentse Veenkoloniën en Hondsrug (LB) | 2015 | 7.040 | 2.710 | 9.310 |
| Weidegebied in Overijssel (LB) | 2015 | 12.800 | 4.640 | 18.610 |
| Noordoost-Overijssel (LB) | 2015 | 6.970 | 2.530 | 9.400 |
| Twente (LB) | 2015 | 18.210 | 6.570 | 25.060 |
| Salland (LB) | 2015 | 7.850 | 2.860 | 10.730 |
| Noordoostelijke Polder (LB) | 2015 | 3.260 | 1.330 | 4.130 |
| Zuidelijke IJsselmeerpolders (LB) | 2015 | 7.810 | 3.280 | 9.690 |
| Oostelijke Veluwe (LB) | 2015 | 4.350 | 1.510 | 6.060 |
| IJsselstreek (LB) | 2015 | 3.210 | 1.180 | 4.510 |
| Zuidelijk Gelderland (LB) | 2015 | 5.310 | 1.990 | 7.330 |
| Oostelijke Betuwe en Nijmegen (LB) | 2015 | 440 | 160 | 600 |
| Veluwezoom en Betuwe (LB) | 2015 | 7.220 | 2.750 | 9.760 |
| Bommelerwaard (LB) | 2015 | 1.670 | 630 | 2.380 |
| Westelijke Veluwe (LB) | 2015 | 7.360 | 2.440 | 8.180 |
| Achterhoek (LB) | 2015 | 21.220 | 7.690 | 29.250 |
| Kromme Rijn-streek en Heuvelrug (LB) | 2015 | 2.910 | 1.050 | 4.410 |
| Westelijk Weidegebied in Utrecht (LB) | 2015 | 9.270 | 3.390 | 14.280 |
| Centraal Tuinbouwgebied in Utrecht (LB) | 2015 | 260 | 100 | 410 |
| Eemland (LB) | 2015 | 1.610 | 590 | 2.470 |
| Zandgebied in Utrecht (LB) | 2015 | 2.220 | 830 | 3.090 |
| Wieringen en Wieringermeer (LB) | 2015 | 2.980 | 1.170 | 4.320 |
| Haarlemmermeer (LB) | 2015 | 810 | 340 | 950 |
| Bron: CBS. | ||||
Tabeltoelichting
De tabel bevat cijfers over de productie, het transport en het gebruik van dierlijke mest en de daarin aanwezige mineralen stikstof, fosfaat en kalium door landbouwbedrijven. Het gebruik van dierlijke mest in de vorm van stikstof en fosfaat wordt vergeleken met de plaatsingsruimte voor beide mineralen (zie 4. Bronnen en methoden).
In de tabel kunnen de gegevens worden bekeken voor verschillende regionale niveaus waaronder gemeenten, landsdelen, provincies en concentratiegebieden. Bij het gebruik van zowel regionaal als inhoudelijk gedetailleerde uitkomsten moet rekening worden gehouden met aanzienlijke onzekerheidsmarges. Bij meer geaggregeerde gebruikscijfers zoals het mineralengebruik per hectare per landsdeel of het absolute mineralengebruik per provincie of landsdeel zijn de foutenmarges beperkt. Een eventuele onderschatting voor de ene mestsoort wordt dan gecompenseerd door een overschatting voor andere mestsoorten.
Gegevens beschikbaar van 1994 t/m 2015
Status van de cijfers:
- Definitieve cijfers.
Nieuwe inzichten in berekeningsmethoden kunnen aanleiding geven tot herberekening van de tijdreeks.
Wijzigingen per 24 mei 2018:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing, deze tabel wordt opgevolgd door Dierlijke mest en mineralen; productie, transport en gebruik , zie paragraaf 3.
Toelichting onderwerpen
- Gebruik van mest en mineralen
- Het gebruik van dierlijke mest en daarin opgenomen mineralen op landbouwbedrijven. Dit gebruik is berekend als de mest- en mineralenproductie op landbouwbedrijven plus de op landbouwbedrijven aangevoerde mest en mineralen minus de van landbouwbedrijven afgevoerde mest en mineralen.
- Gebruik mineralen
- Stikstofgebruik op landbouwbedrijven
- De stikstofuitscheiding, verminderd met gasvormige stikstofverliezen in stal en opslag, plus de stikstof in aangevoerde mest minus de stikstof in afgevoerde mest.
- Fosfaatgebruik op landbouwbedrijven
- De fosfaatuitscheiding plus het fosfaat in aangevoerde mest minus het fosfaat in afgevoerde mest.
- Kaligebruik op landbouwbedrijven
- De kali-uitscheiding plus de kali in aangevoerde mest minus de kali in afgevoerde mest.