Ziekenhuizen; exploitatie, personeel en productie, 1972 - 2006
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat informatie over de exploitatie, het personeel en de
productie van algemene ziekenhuizen, academische ziekenhuizen en
categorale ziekenhuizen inclusief revalidatieinstellingen.
De tabel is een samenvoeging van de vervallen tabellen Ziekenhuizen;
personeel, Ziekenhuizen; capaciteit en Ziekenhuizen; exploitatie.
Gegevens beschikbaar 1972-2006
Frequentie: stopgezet
Status van de cijfers
Het betreft definitieve cijfers.
Wijzigingen t.o.v. de vorige versie:
Historische uitkomsten vanaf 1972 tot en met 1997 zijn aan de tabel
toegevoegd.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Aan de tabel worden geen cijfers van actuele jaren meer toegevoegd.
Toelichting onderwerpen
- Aantal instellingen
- Elk in de maatschappij als zelfstandige eenheid optredend organisatorisch
verband waarin zorg wordt verleend als omschreven bij of krachtens de
Zorgverzekeringswet of AWBZ. Dit betreft delen van bedrijfseenheden in het
Algemeen BedrijfsRegister die uitsluitend ziekenhuiszorg en/of
revalidatiezorg leveren. - Verlies-en winstrekening
- Bedrijfsopbrengsten
- De opbrengsten uit de normale bedrijfsuitoefening, in dit geval de
verkopen van goederen en diensten, alsmede de waarde van voorraadmutaties,
geactiveerde productie voor het eigen bedrijf, subsidies en
schadeuitkeringen.- Totaal bedrijfsopbrengsten
- Netto omzet
- Totaal netto omzet
- Opbrengsten ter dekking wettelijk budget
- Overige netto omzet
- Opbrengsten uit niet-gebudgetteerde zorgverlening, opbrengsten uit
dienstverlening en opbrengsten uit zorg in opdracht van andere
instellingen.
- Overige bedrijfsopbrengsten
- Bedrijfsopbrengsten die niet behoren tot de netto omzet. Het gaat hier
met name om:
- de waarde van voorraadmutaties, inclusief onderhanden werk;
- vergoedingen voor uitgeleend personeel;
- geactiveerde productie voor het eigen bedrijf;
- subsidies en exportrestituties;
- schadeuitkeringen.- Totaal overige bedrijfsopbrengsten
- Subsidies en bijdragen
- Loonkostensubsidies, subsidies van Rijk, provincie en gemeenten en
overige subsidies.
- Niet eerder genoemde bedrijfsopbrengsten
- Overige bedrijfsopbrengsten zoals vergoedingen voor uitgeleend personeel,
verhuur onroerend goed en dergelijke.
- Bedrijfslasten
- De kosten die zijn gemaakt om de bedrijfsopbrengsten te realiseren, te
weten de inkoopwaarde van de omzet, de arbeidskosten, de afschrijvingen
op vaste activa en de overige bedrijfslasten.- Totaal bedrijfslasten
- Personeelskosten
- Totaal personeelskosten
- Arbeidskosten
- Totaal van de bruto lonen en salarissen van werknemers en de ten laste
van de werkgevers komende sociale premies.- Totaal arbeidskosten
- Lonen en salarissen
- Pensioenlasten
- Sociale lasten
- Werkgeversaandeel sociale voorzieningen en overige sociale lasten.
- Andere personeelskosten
- Totaal andere personeelskosten
- Kosten uitzendkrachten en overige inleen
- Betalingen voor stagiaires, uitzendkrachten en overig ingehuurd
personeel.
- Overige personeelskosten
- Kosten werving en selectie, opleiding, kleding, kinderopvang en
dergelijke voor personeel.
- Afschrijvingen op vaste activa
- De waardevermindering van duurzame productiemiddelen, zoals machines,
gebouwen, vervoermiddelen en software, als gevolg van normale slijtage
en voorzienbare economische veroudering.
- Overige bedrijfslasten
- Som van andere personeelskosten, kosten van voeding, andere
hotelmatige kosten, algemene kosten, cliënt-/bewonergebonden
kosten, terrein- en gebouwgebonden kosten en overige bedrijfslasten
niet eerder genoemd. Exclusief financiële en buitengewone lasten.- Totaal overige bedrijfslasten
- Voeding en hotelmatige kosten
- Behalve de kosten van maaltijdverstrekkingen (voeding) zijn er andere
hotelmatige kosten zoals kosten van huishouding, linnenvoorziening en
vervoer van cliënten.
- Algemene kosten
- Kosten van administratie, communicatie, algemeen beheer, verzekeringen
en belastingen en dergelijke.
- Cliënt-/bewonergebonden kosten
- Kosten van onderzoek, behandeling (inclusief medicijnen), verpleging,
verzorging, instrumentarium en apparatuur.
- Onderhoud- en energiekosten
- Energiekosten en onderhoudskosten van terreinen, gebouwen, installaties.
Inclusief dotaties aan onderhoudsvoorzieningen.
- Huur/operationele leasing kap.goederen
- Huur en operationele leasing kapitaalgoederen.
- Andere bedrijfslasten
- Alle, niet eerder genoemde bedrijfslasten.
- Bedrijfsresultaat
- Verschil tussen bedrijfsopbrengsten en bedrijfslasten van normale
bedrijfsvoering. Exclusief saldo financiële en buitengewone baten en
lasten.
- Financieel resultaat
- De financiële baten minus de financiële lasten. De baten bestaan uit
rente-baten, baten uit deelnemingen, ontvangen dividenden, winst op
beleggingen en overige financiële baten. De lasten omvatten de
rentelasten, de kosten van leningen, het verlies op deelnemingen en
het verlies op beleggingen.- Financiële baten
- Rente-baten, baten uit deelnemingen, ontvangen dividenden, winst op
beleggingen en overige financiële baten.
- Financiële lasten
- Rentelasten, de kosten van leningen, het verlies op deelnemingen en het
verlies op beleggingen.
- Financieel resultaat
- Buitengewoon resultaat
- Het resultaat van de buitengewone baten minus de buitengewone lasten.
Buitengewone baten omvatten winsten die niet uit de eigenlijke
bedrijfsvoering voortvloeien, zoals koersverschillen, positieve
resultaten uit deelnemingen, buitenlandse vestigingen, beleggingen en
termijnhandel. Hieronder vallen ook de vrijgevallen bedragen van de
egalisatierekening voor de WIR-premies, de boekwinsten bij verkoop of
tenietgaan (brand e.d.) van vaste activa en ontvangsten voor goodwill en
dergelijke. Buitengewone lasten omvatten verliezen die niet uit de
eigenlijke bedrijfsvoering voortvloeien, zoals verliezen op vorderingen,
koersverschillen, negatieve resultaten uit deelnemingen, buitenlandse
vestigingen, beleggingen en termijnhandel. Daarnaast ook de boekverliezen
bij verkoop of tenietgaan (brand e.d.) van vaste activa,
reorganisatiekosten en dergelijke.
- Resultaat voor belastingen
- De som van het bedrijfsresultaat, het financieel resultaat en het saldo
buitengewone baten/lasten.
- Wettelijk budget
- Wettelijk budget aanvaardbare kosten
- Te besteden budget jaarlijks vastgesteld door de Nederlandse
Zorgautoriteit (NZa), via de Wet Marktordening Gezondheidszorg (WMG) op
basis van een raming van het productievolume.
- Opbrengsten ter dekking wettelijk budget
- Opbrengsten ter dekking van het wettelijk budget. Ontvangen voorschotten
en in rekening gebrachte vergoedingen voor diensten ter dekking van het
budget. Bij de introductie van de DiagnoseBehandelCombinaties (DBC's)
zijn in 2005 verkeerd ingeschatte tarieven gehanteerd, waardoor de
algemene en academische ziekenhuizen te veel respectievelijk te weinig
opbrengsten hebben binnengehaald. De overfinanciering in 2005 ter grootte
van 734 miljoen bij algemene ziekenhuizen is terugbetaald in 2006,
terwijl de onderfinanciering in 2005 ter grootte van 165 miljoen bij
academische ziekenhuizen alsnog is ontvangen in 2006. Deze bedragen zijn
in de statistieken verrekend met de opbrengsten ter dekking van het
wettelijk budget in 2006.
- Financieringsverschil boekjaar
- Verschil tussen wettelijk budget voor aanvaardbare kosten en
vergoedingen ter dekking van het budget.
- Personeel
- Werknemers in dienst van een instelling en overige personen werkzaam in
deze instelling.- Aantal werkzame personen
- Een persoon die een baan heeft bij een in Nederland gevestigd bedrijf of
instelling, of bij een particulier huishouden in Nederland.- Totaal exclusief vrijgevestigde medici
- Totaal aantal werkzame personen exclusief vrijgevestigde medici.
- Werknemers
- Persoon die bij een bedrijf of instelling op de loonlijst staat. Hiertoe
kunnen ook de directeuren-grootaandeelhouders en hun familieleden
behoren. Meewerkende eigenaren en gezinsleden die niet op de loonlijst
staan, tellen niet mee.- Totaal werknemers
- Overhead en facilitaire functies
- Personeel in algemene en administratieve functies, hotelfuncties, en
terrein- en gebouwgebonden functies.- Totaal overhead en facilitaire functies
- Algemene en administratieve functies
- Algemeen personeel houdt zich niet daadwerkelijk bezig met de gezondheid
van de patiënten maar met bijvoorbeeld administratie, automatisering,
techniek, opleiding en organisatie.
Tot 1990 zijn Hotelfuncties en Terrein- en gebouwgebonden functies
ingedeeld bij de Algemene en administratieve functies.
- Hotelfuncties
- Interieurverzorgers, keukenpersoneel en dergelijke.
Tot 1990 zijn de Hotelfuncties ingedeeld bij de Algemene en
administratieve functies.
- Terrein- en gebouwgebonden functies
- Personeel technische dienst en personeel plantsoenendienst en dergelijke.
Tot 1990 zijn de Terrein- en gebouwgebonden functies ingedeeld bij de
Algemene en administratieve functies.
- Patiënt- en bewonergebonden functies
- Iemand die bevoegd is verpleegkundige, verzorgende of opvoedkundige hulp
te geven.
- Leerlingverpl., verz., opv. personeel
- Leerlingverpleegkundig, -verzorgend en -opvoedkundig personeel. Iemand
die, binnen een instelling een opleiding volgt voor het verlenen van
verpleegkundige, verzorgende en opvoedkundige hulp.
- Stagiaires
- Iemand die praktijkervaring moet opdoen voor een schoolopleiding. Dit
betreft alleen stagiaires in loondienst.
- Overige werkzame personen
- Naast consulenten, freelancers en uitzendkrachten worden hiertoe de
personeelsleden gerekend die zijn aangetrokken met behulp van
werkloosheidsbestrijdende maatregelen. Niet inbegrepen zijn: medisch
specialisten die in vrij beroep werkzaam zijn voor het ziekenhuis.
- Arbeidsjaren werkzame personen
- Arbeidsjaren is een maat voor het arbeidsvolume die wordt berekend door
alle banen (voltijd en deeltijd) in een jaar om te rekenen naar
voltijdequivalenten (vte).- Totaal inclusief vrijgevestigde medici
- Vrijgevestigde medici
- Specialisten voor laboratorium en apothekers; tandartsen en overige
medici direct betrokken bij diagnose en therapie zoals agio's, agnio's,
(assistent geneeskunde (niet) in opleiding) klinisch fysiologen of
klinisch psychologen die in vrij beroep werkzaam zijn. Voor de jaren 1998
t/m 2000 is het aantal medisch specialisten en overige medici in vrij
beroep in algemene ziekenhuizen geschat aan de hand van de ontwikkeling
van het totaal aantal medisch specialisten en overige medici werkzaam in
algemene ziekenhuizen en het aantal medici in loondienst. Sinds 2000 zijn
alle specialisten en overige medici in academische ziekenhuizen in
loondienst.
- Totaal exclusief vrijgevestigde medici
- Werknemers
- Persoon die bij een bedrijf of instelling op de loonlijst staat. Hiertoe
kunnen ook de directeuren-grootaandeelhouders en hun familieleden
behoren. Meewerkende eigenaren en gezinsleden die niet op de loonlijst
staan, tellen niet mee.- Totaal werknemers
- Overhead en facilitaire functies
- Personeel in algemene en administratieve functies, hotelfuncties, en
terrein- en gebouwgebonden functies.- Totaal overhead en facilitaire functies
- Algemene en administratieve functies
- Algemeen personeel houdt zich niet daadwerkelijk bezig met de gezondheid
van de patiënten maar met bijvoorbeeld administratie, automatisering,
techniek, opleiding en organisatie.
- Hotelfuncties
- Interieurverzorgers, keukenpersoneel en dergelijke.
- Terrein- en gebouwgebonden functies
- Personeel technische dienst en personeel plantsoenendienst en dergelijke.
- Patiënt- en bewonergebonden functies
- Iemand die bevoegd is verpleegkundige, verzorgende of opvoedkundige hulp
te geven.
- Leerlingverpl., verz., opv. personeel
- Leerlingverpleegkundig, -verzorgend en -opvoedkundig personeel. Iemand
die, binnen een instelling een opleiding volgt voor het verlenen van
verpleegkundige, verzorgende en opvoedkundige hulp.
- Stagiaires
- Iemand die praktijkervaring moet opdoen voor een schoolopleiding. Dit
betreft alleen stagiaires in loondienst.
- Overige werkzame personen
- Naast consulenten, freelancers en uitzendkrachten worden hiertoe de
personeelsleden gerekend die zijn aangetrokken met behulp van
werkloosheidsbestrijdende maatregelen. Niet inbegrepen zijn: medisch
specialisten die in vrij beroep werkzaam zijn voor het ziekenhuis.
- Capaciteit, patiënten en productie
- Hieronder zijn opgenomen het aantal toegelaten en feitelijke bedden of
plaatsen, de productie (aantal verpleegdagen en
dag-/deeltijdbehandelingen), het patiëntenbestand en -verloop.- Aantal bedden
- Feitelijke bedden (klinische en dagbehandeling). Dit is het gemiddeld
aantal bedden waarvan wordt uitgegaan bij de dagelijkse planning van de
te verlenen zorg. Het aantal feitelijke bedden is inclusief de
PAAZ/PUK-bedden (ziekenhuis-psychiatrie bedden).
Van 1972 tot 1994 is het aantal toegelaten bedden weergegeven.
- Patiëntenverloop en productie
- Het patiëntenbestand en -verloop wordt gemeten door het aantal patiënten
per 31 december en het aantal opgenomen, ontslagen en overleden
patiënten. De productie wordt gemeten door het aantal verpleegdagen.- Klinische behandeling
- Aantal opnamen
- Het aantal malen, dat een verblijf in een toegelaten instelling waarvoor
één of meer verpleegdagen in rekening zijn te brengen, is aangevangen.
Geboorte binnen het ziekenhuis wordt als opname beschouwd, tenzij deze
geboorte poliklinisch plaatsvindt. Interne overplaatsing, d.w.z. binnen
eenzelfde toegelaten instelling, wordt niet als nieuwe opname beschouwd.
Gezonde zuigelingen die in het ziekenhuis verblijven gedurende de opname
van de moeder worden als opname beschouwd. Het aantal opnamen is
inclusief opnamen in ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ-opnamen).
- Aantal ontslagen
- Het aantal malen dat het verblijf in een toegelaten instelling dat met
een opname is aangevangen werd beëindigd. Tot 2002 zijn in de tabel de
aantallen overleden patiënten of pupillen niet bij de ontslagen
opgenomen, maar afzonderlijk vermeld. Met ingang van 2002 is de
onderverdeling "Ontslagen patiënten" en "Overleden patiënten c.q.
pupillen" niet meer beschikbaar voor de algemene en categorale
ziekenhuizen. Het aantal ontslagen ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ)
patiënten wordt meegerekend.
- Aantal overleden
- Het aantal patiënten dat na opname in een toegelaten instelling in die
instelling is overleden. Tot 2002 zijn in de tabel de aantallen overleden
patiënten of pupillen niet bij de ontslagen opgenomen, maar afzonderlijk
vermeld. Met ingang van 2002 is de onderverdeling "Ontslagen patiënten" en
"Overleden patiënten c.q. pupillen" niet meer beschikbaar voor de
algemene en categorale ziekenhuizen. Het aantal overleden
ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ) patiënten wordt meegerekend.
- Totaal ontslagen en overleden patiënten
- Met ingang van 2002 is de onderverdeling "Ontslagen patiënten" en
"Overleden patiënten" niet meer beschikbaar voor de algemene en
categorale ziekenhuizen. Het aantal ontslagen en overleden
ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ) patiënten wordt meegerekend.
- Patiënten/pupillen per 31 december
- Iemand die een zodanig lichamelijk of geestelijk lijden te verduren
heeft, dat hij daarvoor opgenomen is op de peildatum 31 december. Het
aantal patiënten is inclusief patiënten van ziekenhuis-psychiatrie.
- Aantal verpleegdagen
- Een in rekening te brengen kalenderdag, die deel uitmaakt van de periode
vanaf opname in tot en met ontslag uit een ziekenhuis. Daarbij worden de
dag van opname, mits de opname vóór 20.00 uur heeft plaatsgevonden, en de
dag van ontslag beide als een in rekening te brengen verpleegdag
aangemerkt. Tot de verpleegdagen in ziekenhuizen behoren ook PAAZ-dagen
(psychiatrie) en afwezigheidsdagen. Een afwezigheidsdag bij een
ziekenhuis is de dag, niet zijnde de ontslagdag, voorafgaand aan de nacht
waarop de patiënt niet in het ziekenhuis verblijft. Het betreft een
-meestal geplande- afwezigheid van ten hoogste drie dagen.
Afwezigheidsdagen kunnen niet tegen het geldende verpleegtarief worden
gedeclareerd. Afwezigheidsdagen volgend op een pre-operatieve screening
wordt niet als afwezigheidsdag (of verpleegdag) aangemerkt en kunnen op
generlei wijze worden gedeclareerd. Verpleegdagen van patiënten in
speciale units, zoals die voor intensive-care en dergelijke worden
meegerekend.
- bij opname op of na 20.00 uur, wordt de dag van de opname niet als
eerste verpleegdag meegeteld.
- als de patiënt dezelfde kalenderdag overlijdt of vertrekt tegen advies
van de arts wordt deze dag als verpleegdag meegeteld.
- ook een opname die korter dan 24 uur duurt wordt als normale
verpleegdag beschouwd.
- Aantal revalidatiebehandeluren (RBU)
- RBU: Revalidatiebehandeluur. Het betreft de directe tijd die de
behandelaars besteden aan patiënten. Dit wordt vanuit de behandelaar
gezien.
- Aantal dagbehandelingen
- Er is sprake van dagverpleging/dagbehandeling als een aantal uren
(minimaal 2 uur en maximaal 24 uur) durende vorm van verpleging of
behandeling in een instelling nodig is, voorzienbaar en noodzakelijk in
verband met het op dezelfde dag plaatsvinden van een onderzoek of
behandeling. Dagverplegingen in een PAAZ-afdeling
(ziekenhuis-psychiatrie) oftewel psychiatrische deeltijdbehandelingsdagen
worden meegeteld.
- Poliklinische behandeling
- Aantal revalidatiebehandeluren (RBU)
- RBU: Revalidatiebehandeluur. Het betreft de directe tijd die de
behandelaars besteden aan patiënten. Dit wordt vanuit de behandelaar
gezien.
- Aantal eerste polikliniekbezoeken
- Onder een eerste polikliniekbezoek wordt verstaan het eerste bezoek van
een patiënt aan een ziekenhuispolikliniek voor een bepaald ziektegeval.
Er mag voor deze patiënt wederom een eerste polikliniekbezoek worden
geregistreerd indien in de 12 maanden voorafgaande aan het bezoek geen
eerste polikliniekbezoek bij hetzelfde poortspecialisme is geregistreerd.
Bij een eerste polikliniekbezoek moet sprake zijn van een face-to-face
contact tussen patiënt en poortspecialist (specialist of arts-assistent)
of van 'hulp door of vanwege het ziekenhuis' ('buiten'polikliniek (een
polikliniek behorend bij een instelling, maar niet gevestigd op de
hoofdlokatie van de instelling) of een verpleeghuis). Uitgesloten zijn:
medische keuringen, intercollegiale consulten, medebehandeling of
overname van klinische patiënten. Polikliniekbezoeken in
ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ) worden meegerekend.
De definitie van de eerste polikliniekbezoek is halverwege 1992
inhoudelijk iets gewijzigd.