Verkiezingen; historische uitslagen Europees Parlement, 1979 - 2009
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over de historische uitslagen van de Europese Parlementsverkiezingen.
In deze tabel zijn de gegevens uit te splitsen naar de volgende kenmerken:
- kiesgerechtigden, opkomst en uitgebrachte stemmen;
- geldige stemmen per politieke groepering;
- zetelverdeling per politieke groepering.
Gegevens beschikbaar van 1979 tot en met 2009
Status van de cijfers:
Alle in de tabel opgenomen cijfers zijn definitief.
Wijzigingen per 27 februari 2015:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Er worden door het CBS geen statistieken over deze verkiezingen meer gemaakt.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.
Toelichting onderwerpen
- Kiesgerechtigden, opkomst en stemmen
- Kiesgerechtigden
- Volgens de grondwet mag iedere Nederlander kiezen en gekozen worden. Het
begrip 'Nederlander' wordt uitgelegd als 'Nederlands staatsburger'.
Kiesrecht is dus gebonden aan staatsburgerschap, in tegenstelling tot
veel andere grondrechten. Toch mogen niet alle Nederlandse staatsburgers
stemmen. Want bij wet zijn uitgezonderd de Nederlanders:
- die op de dag van stemming jonger dan 18 jaar zijn;
- die van het kiesrecht zijn ontzet bij een rechterlijke uitspraak;
- die op grond van een rechterlijke uitspraak wegens een geestelijke
stoornis onbekwaam zijn rechtshandelingen te verrichten.
Nederlanders die niet in Nederland wonen hebben wel stemrecht voor de
Europese en Tweede Kamerverkiezingen.
- Opkomst
- Uitgebrachte stemmen per honderd kiesgerechtigden.
- Totaal stemmen
- Totaal geldige en ongeldige stemmen.
Geldige stemmen: stemmen uitgebracht door kiesgerechtigde personen.
Ongeldige stemmen
Een stem(biljet) is ongeldig wanneer:
a. er andere stembiljetten zijn gebruikt dan de stembiljetten die zijn
toegestaan door de Kieswet;
b. onduidelijk is op welke kandidaat een kiezer zijn stem heeft
uitgebracht;
c. er bijvoegingen zijn geplaatst op een stembiljet waardoor de kiezer
kan worden geïdentificeerd.
- Ongeldige stemmen
- Blanco en ongeldige stemmen.
Ongeldige stemmen
Een stem(biljet) is ongeldig wanneer:
a. er andere stembiljetten zijn gebruikt dan de stembiljetten die zijn
toegestaan door de Kieswet;
b. onduidelijk is op welke kandidaat een kiezer zijn stem heeft
uitgebracht;
c. er bijvoegingen zijn geplaatst op een stembiljet waardoor de kiezer kan
worden geïdentificeerd.
Blanco stemmen
In het stemlokaal bestaat de mogelijkheid blanco te stemmen. In het geval
een blanco stem wordt uitgebracht wordt deze als een ongeldige stem
gezien.
Een blanco stem wordt wel meegenomen bij het bepalen van de opkomst (het
aantal mensen dat naar het stembureau is gekomen om te stemmen), maar niet
bij de berekening van de uitslag en de kiesdeler/kiesdrempel. Daarvoor
worden uitsluitend de geldige (alle stemmen minus de ongeldige en de
blanco stemmen) stemmen geteld.
Het uitbrengen van een blanco stem heeft evenals het niet-stemmen, geen
enkele invloed op de zetelverdeling. Dat een niet-uitgebrachte stem naar
de grootste partij gaat, is dus een misvatting.
(bron: Kiesraad)
- Geldige stemmen
- Geldige stemmen: stemmen uitgebracht door kiesgerechtigde personen.
- Geldige stemmen per politieke groepering
- CDA
- Christen Democratisch Appèl.
Partij die in in 1980 is ontstaan uit Anti-Revolutionaire Partij (ARP),
Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP). In
1973 hadden deze partijen al een federatie opgericht onder dezelfde naam.
.
Op Europees niveau:
2004 - Fractie van de Europese Volkspartij (Christen-democraten) en
Europese Democraten.
- D66
- Democraten 66 (tot 1986 afgekort als D'66).
Partij die is opgericht in 1966.
.
Op Europees niveau:
2004 - Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa fractie.
- GPV
- Gereformeerd Politiek Verbond.
Partij die werd opgericht in 1948. In 2000 is de partij samengegaan met
de Reformatorisch Politieke Federatie (RPF) onder de naam ChristenUnie.
In 2003 is de partij ook officieel opgeheven.
- SGP
- Staatkundig Gereformeerde Partij.
Partij die werd opgericht in 1918.
- ChristenUnie / SGP
- ChristenUnie / SGP.
Voor 1984-1999: GPV / RPF / SGP (samenwerkingsverband van Gereformeerd
Politiek Verbond, Reformatorisch Politieke Federatie en Staatkundig
Gereformeerde partij).
ChristenUnie: partij die in 2000 ontstond als samenwerkingsverband tussen
de GPV en de RPF. In 2004 is de partij officieel opgericht, maar sinds
2001 werd de naam ChristenUnie al gebruikt.
.
Op Europees niveau:
2004 - Fractie Onafhankelijkheid / Democratie.
- CPN
- Communistische Partij van Nederland.
Partij die in 1909 opgericht is onder de naam Sociaal-Democratische
Partij (SDP). In 1918 veranderde de naam in Communistische Partij Holland
(CPH) en vervolgens (1935) in CPN. In 1989 vormde de partij onder de naam
GROENLINKS een gezamenlijke lijst met Pacifistisch-Socialistische Partij
(PSP), Politieke Partij Radicalen (PPR) en Evangelische Volkspartij
(EVP). In 1991 werd de CPN opgeheven.
- PPR
- Politieke Partij Radicalen.
Partij die in 1968 is opgericht door oud-leden van de Katholieke
Volkspartij (KVP) en de Anti-Revolutionaire Partij (ARP). In 1989 nam de
PPR samen met de Communistische Partij van Nederland (CPN), de
Evangelische Volkspartij (EVP) en de Pacifistisch-Socialistische Partij
(PSP) deel aan de verkiezingen onder de naam GROENLINKS. In 1990 werd dit
samenwerkingsverband omgezet in een nieuwe partij, waarna in 1991 de oude
partijen werden opgeheven.
- PSP
- Pacifistisch-Socialistische Partij
Partij die is opgericht in 1957. In 1966 traden oud-leden van de
Communistische Partij van Nederland (CPN), die zich hadden georganiseerd
in de Socialistische Werkers Partij, toe tot de PSP. Na een intern
conflict werd in 1974 door oud-leden van de PSP de Internationale
Kommunistenbond (IKB) opgericht. In 1989 nam PSP samen met CPN, de
Politieke Partij Radicalen (PPR) en de Evangelische Volkspartij (EVP)
deel aan de verkiezingen onder de naam GROENLINKS. In 1990 werd dit
samenwerkingsverband omgezet in een nieuwe partij, waarna in 1991 de oude
partijen werden opgeheven.
- GroenLinks
- Partij die in 1990 is ontstaan door samenvoeging van de Pacifistisch-
Socialistische Partij (PSP), de Politieke Partij Radicalen (PPR), de
Evangelische Volkspartij (EVP) en de Communistische Partij van Nederland
(CPN).
.
Op Europees niveau:
1984 - CPN / GPN / PPR / PSP
Samenwerkingsverband van de Communistische Partij van Nederland, de
Groene Partij Nederland, de Politieke Partij Radikalen en de Pacifistisch
Socialistische Partij.
1989 - Regenboog (PPR / PSP / CPN / EVP / GPN / onafhankelijken).
Combinatie waarmee de partijen deelnamen aan de verkiezingen voor het
Europees Parlement van 1989. Later dat jaar zouden PPR, PSP, CPN en EVP
aan Tweede-Kamerverkiezingen deelnemen onder de naam GROENLINKS.
2004 - Fractie De Groenen / Vrije Europese Alliantie.
- PvdA
- Partij van de Arbeid.
De partij is in 1946 ontstaan uit de vooroorlogse Sociaal Democratische
Arbeiderspartij (SDAP), Vrijzinnig Democratische Bond (VDB) en
Christelijk Democratische Unie (CDU). In 1948 verlieten een aantal leden
de partij om samen met de Partij van de Vrijheid (PvdV) de Volkspartij
voor Vrede en Democratie (VVD) op te richten. In 1970 verlieten wederom
een aantal leden de partij, hieruit ontstond Democratisch-Socialisten '70
(DS'70).
.
Op Europees niveau:
Tot en met 1989 - Europese Socialisten.
2004 - Sociaal-democratische Fractie in het Europees Parlement.
- VVD
- Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Partij die in 1948 is opgericht door de Partij van de Vrijheid (PvdV) en
oud-leden van de Vrijzinnige Democratische Bond (VDB). De VDB was daaraan
voorafgaand opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA). Enkele leden van
de VDB waren het hier niet mee eens. Het grootste deel van de partij werd
gevormd door de organisatie van de PvdV. De PvdV is in 1946 opgericht als
naoorlogse voortzetting van de Liberale Staatspartij (LSP).
.
Op Europees niveau:
2004 - Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa fractie.
- CD (Centrumdemocraten)
- Centrumdemocraten.
Partij die door Hans Janmaat in 1984 is opgericht als afsplitsing van de
Centrumpartij (CP86).
In 1989 Lijst Janmaat / Centrumdemocraten.
In 1999 Conservatieve Democraten.
De partij deed niet mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2002 en is
inmiddels opgeheven.
CP86
Centrumpartij (later CP '86 genoemd). Partij die in 1980 voortkwam uit de
Nederlandse Volks-Unie (NVU).
- SP
- Socialistische Partij.
Partij die in 1971 ontstond uit de Kommunistiese Partij Nederland /
Marxisties Leninisties (KPN/ML). Dit was een afsplitsing van de
Kommunistiese Eenheidsbeweging Nederland / marxistisch-leninistisch (KEN
of KEN(ml)). De KEN(ml) was op haar beurt ontstaan als een afsplitsing van
de Communistische Partij van Nederland (CPN). KPN / ML heeft in 1972 haar
naam veranderd in Socialistiese Partij (SP, sinds maart 1993 geschreven
als Socialistische Partij).
.
Op Europees niveau:
2004 - Confederale Fractie Europees Unitair Links / Noords Groen Links.
- Europese Groenen
- De Groenen
- Europa Transparant
- Partij van Paul van Buitenen.
.
Op Europees niveau:
2004 - Fractie De Groenen / Vrije Europese Alliantie.
- LPF
- Lijst Pim Fortuyn.
(officieel heet de partij: Politieke Vereniging Lijst Pim Fortuyn)
Deze partij is in 2002 opgericht na de breuk tussen Pim Fortuyn en
Leefbaar Nederland.
- PvdD
- Partij voor de Dieren.
Partij die in 2002 is opgericht.
- PVV
- Partij voor de Vrijheid.
In 2004 ontstaan door een afsplitsing van de VVD.
- Overige partijen
- Zetelverdeling per politieke groepering
- Totaal aantal zetels
- CDA
- Christen Democratisch Appèl.
Partij die in in 1980 is ontstaan uit Anti-Revolutionaire Partij (ARP),
Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP). In
1973 hadden deze partijen al een federatie opgericht onder dezelfde naam.
.
Op Europees niveau:
2004 - Fractie van de Europese Volkspartij (Christen-democraten) en
Europese Democraten.
- D66
- Democraten 66 (tot 1986 afgekort als D'66).
Partij die is opgericht in 1966.
.
Op Europees niveau:
2004 - Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa fractie.
- GPV
- Gereformeerd Politiek Verbond.
Partij die werd opgericht in 1948. In 2000 is de partij samengegaan met
de Reformatorisch Politieke Federatie (RPF) onder de naam ChristenUnie.
In 2003 is de partij ook officieel opgeheven.
- SGP
- Staatkundig Gereformeerde Partij.
Partij die werd opgericht in 1918.
- ChristenUnie / SGP
- ChristenUnie / SGP.
Voor 1984-1999: GPV / RPF / SGP (samenwerkingsverband van Gereformeerd
Politiek Verbond, Reformatorisch Politieke Federatie en Staatkundig
Gereformeerde partij).
ChristenUnie: partij die in 2000 ontstond als samenwerkingsverband tussen
de GPV en de RPF. In 2004 is de partij officieel opgericht, maar sinds
2001 werd de naam ChristenUnie al gebruikt.
.
Op Europees niveau:
2004 - Fractie Onafhankelijkheid / Democratie.
- CPN
- Communistische Partij van Nederland.
Partij die in 1909 opgericht is onder de naam Sociaal-Democratische
Partij (SDP). In 1918 veranderde de naam in Communistische Partij Holland
(CPH) en vervolgens (1935) in CPN. In 1989 vormde de partij onder de naam
GROENLINKS een gezamenlijke lijst met Pacifistisch-Socialistische Partij
(PSP), Politieke Partij Radicalen (PPR) en Evangelische Volkspartij
(EVP). In 1991 werd de CPN opgeheven.
- PPR
- Politieke Partij Radicalen.
Partij die in 1968 is opgericht door oud-leden van de Katholieke
Volkspartij (KVP) en de Anti-Revolutionaire Partij (ARP). In 1989 nam de
PPR samen met de Communistische Partij van Nederland (CPN), de
Evangelische Volkspartij (EVP) en de Pacifistisch-Socialistische Partij
(PSP) deel aan de verkiezingen onder de naam GROENLINKS. In 1990 werd dit
samenwerkingsverband omgezet in een nieuwe partij, waarna in 1991 de oude
partijen werden opgeheven.
- PSP
- Pacifistisch-Socialistische Partij
Partij die is opgericht in 1957. In 1966 traden oud-leden van de
Communistische Partij van Nederland (CPN), die zich hadden georganiseerd
in de Socialistische Werkers Partij, toe tot de PSP. Na een intern
conflict werd in 1974 door oud-leden van de PSP de Internationale
Kommunistenbond (IKB) opgericht. In 1989 nam PSP samen met CPN, de
Politieke Partij Radicalen (PPR) en de Evangelische Volkspartij (EVP)
deel aan de verkiezingen onder de naam GROENLINKS. In 1990 werd dit
samenwerkingsverband omgezet in een nieuwe partij, waarna in 1991 de oude
partijen werden opgeheven.
- GroenLinks
- GROENLINKS
Partij die in 1990 is ontstaan door samenvoeging van de Pacifistisch-
Socialistische Partij (PSP), de Politieke Partij Radicalen (PPR), de
Evangelische Volkspartij (EVP) en de Communistische Partij van Nederland
(CPN).
.
Op Europees niveau:
1984 - CPN / GPN / PPR / PSP
Samenwerkingsverband van de Communistische Partij van Nederland, de
Groene Partij Nederland, de Politieke Partij Radikalen en de Pacifistisch
Socialistische Partij.
1989 - Regenboog (PPR / PSP / CPN / EVP / GPN / onafhankelijken).
Combinatie waarmee de partijen deelnamen aan de verkiezingen voor het
Europees Parlement van 1989. Later dat jaar zouden PPR, PSP, CPN en EVP
aan Tweede-Kamerverkiezingen deelnemen onder de naam GROENLINKS.
2004 - Fractie De Groenen / Vrije Europese Alliantie.
- PvdA
- Partij van de Arbeid.
De partij is in 1946 ontstaan uit de vooroorlogse Sociaal Democratische
Arbeiderspartij (SDAP), Vrijzinnig Democratische Bond (VDB) en
Christelijk Democratische Unie (CDU). In 1948 verlieten een aantal leden
de partij om samen met de Partij van de Vrijheid (PvdV) de Volkspartij
voor Vrede en Democratie (VVD) op te richten. In 1970 verlieten wederom
een aantal leden de partij, hieruit ontstond Democratisch-Socialisten '70
(DS'70).
.
Op Europees niveau:
Tot en met 1989 - Europese Socialisten.
2004 - Sociaal-democratische Fractie in het Europees Parlement.
- VVD
- Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Partij die in 1948 is opgericht door de Partij van de Vrijheid (PvdV) en
oud-leden van de Vrijzinnige Democratische Bond (VDB). De VDB was daaraan
voorafgaand opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA). Enkele leden van
de VDB waren het hier niet mee eens. Het grootste deel van de partij werd
gevormd door de organisatie van de PvdV. De PvdV is in 1946 opgericht als
naoorlogse voortzetting van de Liberale Staatspartij (LSP).
.
Op Europees niveau:
2004 - Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa fractie.
- CD (Centrumdemocraten)
- Centrumdemocraten.
Partij die door Hans Janmaat in 1984 is opgericht als afsplitsing van de
Centrumpartij (CP86).
In 1989 Lijst Janmaat / Centrumdemocraten.
In 1999 Conservatieve Democraten.
De partij deed niet mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2002 en is
inmiddels opgeheven.
CP86
Centrumpartij (later CP '86 genoemd). Partij die in 1980 voortkwam uit de
Nederlandse Volks-Unie (NVU).
- SP
- Socialistische Partij.
Partij die in 1971 ontstond uit de Kommunistiese Partij Nederland /
Marxisties Leninisties (KPN/ML). Dit was een afsplitsing van de
Kommunistiese Eenheidsbeweging Nederland / marxistisch-leninistisch (KEN
of KEN(ml)). De KEN(ml) was op haar beurt ontstaan als een afsplitsing van
de Communistische Partij van Nederland (CPN). KPN / ML heeft in 1972 haar
naam veranderd in Socialistiese Partij (SP, sinds maart 1993 geschreven
als Socialistische Partij).
.
Op Europees niveau:
2004 - Confederale Fractie Europees Unitair Links / Noords Groen Links.
- Europese Groenen
- De Groenen
- Europa Transparant
- Partij van Paul van Buitenen.
Op Europees niveau:
2004 - Fractie De Groenen / Vrije Europese Alliantie.
- LPF
- Lijst Pim Fortuyn.
(officieel heet de partij: Politieke Vereniging Lijst Pim Fortuyn)
Deze partij is in 2002 opgericht na de breuk tussen Pim Fortuyn en
Leefbaar Nederland.
- PvdD
- Partij voor de Dieren.
Partij die in 2002 is opgericht.
- PVV
- Partij voor de Vrijheid.
In 2004 ontstaan door een afsplitsing van de VVD.
- Overige partijen