Bodemgebruik; uitgebreide gebruiksvorm, per gemeente

Bodemgebruik; uitgebreide gebruiksvorm, per gemeente

Regio's Perioden Verkeersterrein Totaal verkeersterrein (ha) Verkeersterrein Spoorterrein (ha) Verkeersterrein Wegverkeersterrein (ha) Verkeersterrein Vliegveld (ha) Bebouwd terrein Totaal bebouwd terrein (ha) Bebouwd terrein Woonterrein (ha) Bebouwd terrein Terrein voor detailhandel en horeca (ha) Bebouwd terrein Terrein voor openbare voorzieningen (ha) Bebouwd terrein Terrein voor sociaal-culturele voorz. (ha) Bebouwd terrein Bedrijventerrein (ha) Semi-bebouwd terrein Totaal semi-bebouwd terrein (ha)
Nederland 2017 115.108 8.845 103.836 2.426 370.140 241.408 12.028 12.057 16.463 88.184 39.221
Noord-Nederland (LD) 2017 21.809 1.102 20.440 268 50.836 34.558 1.484 1.788 2.163 10.844 6.993
Oost-Nederland (LD) 2017 29.886 2.271 27.181 433 84.515 55.387 2.662 2.825 4.263 19.379 9.292
West-Nederland (LD) 2017 37.900 3.758 33.055 1.087 140.605 90.409 5.311 4.153 6.013 34.719 14.933
Zuid-Nederland (LD) 2017 25.514 1.715 23.160 639 94.183 61.054 2.571 3.291 4.024 23.242 8.002
Groningen (PV) 2017 6.406 485 5.878 44 16.700 11.269 454 733 717 3.527 3.161
Fryslân (PV) 2017 8.411 359 7.907 145 18.423 12.434 592 432 713 4.252 2.139
Drenthe (PV) 2017 6.991 258 6.655 78 15.713 10.855 438 622 734 3.065 1.693
Overijssel (PV) 2017 10.443 791 9.511 140 26.699 17.562 893 538 1.146 6.560 2.798
Flevoland (PV) 2017 3.421 212 3.110 99 9.067 5.687 283 413 470 2.214 2.357
Gelderland (PV) 2017 16.022 1.268 14.560 194 48.750 32.137 1.486 1.874 2.647 10.605 4.137
Utrecht (PV) 2017 5.696 681 4.996 19 23.465 15.731 840 985 1.498 4.410 1.465
Noord-Holland (PV) 2017 12.021 1.214 9.879 928 46.322 30.894 1.953 1.523 1.894 10.058 4.691
Zuid-Holland (PV) 2017 13.198 1.541 11.576 81 58.654 36.447 2.123 1.290 2.335 16.458 5.819
Zeeland (PV) 2017 6.984 321 6.604 59 12.165 7.338 395 355 286 3.792 2.958
Noord-Brabant (PV) 2017 17.493 1.007 16.004 482 63.628 40.787 1.763 2.287 2.654 16.136 4.774
Limburg (PV) 2017 8.021 708 7.156 157 30.555 20.267 808 1.004 1.370 7.106 3.228
Oost-Groningen (CR) 2017 2.324 161 2.119 44 5.432 3.897 116 140 183 1.096 848
Delfzijl en omgeving (CR) 2017 738 58 680 0 1.803 1.115 49 61 64 514 500
Overig Groningen (CR) 2017 3.344 266 3.078 0 9.465 6.256 289 532 470 1.917 1.814
Noord-Friesland (CR) 2017 3.867 200 3.527 140 9.095 6.207 251 307 365 1.966 1.044
Zuidwest-Friesland (CR) 2017 2.101 75 2.026 0 3.854 2.578 146 54 113 963 542
Zuidoost-Friesland (CR) 2017 2.443 84 2.355 5 5.474 3.649 196 72 235 1.323 553
Noord-Drenthe (CR) 2017 2.581 105 2.425 51 6.079 4.260 139 333 418 929 701
Zuidoost-Drenthe (CR) 2017 2.598 63 2.534 0 6.038 4.253 167 181 147 1.290 694
Zuidwest-Drenthe (CR) 2017 1.813 90 1.695 28 3.596 2.342 132 108 168 846 298
Noord-Overijssel (CR) 2017 4.296 313 3.963 20 8.721 5.407 279 243 392 2.401 1.242
Zuidwest-Overijssel (CR) 2017 1.257 141 1.116 0 3.219 2.152 94 74 193 706 274
Twente (CR) 2017 4.889 337 4.432 120 14.758 10.003 519 221 561 3.453 1.282
Veluwe (CR) 2017 4.866 339 4.429 98 16.206 10.341 529 1.047 1.072 3.217 1.299
Achterhoek (CR) 2017 4.269 254 4.015 0 10.172 6.838 329 222 460 2.322 897
Arnhem/Nijmegen (CR) 2017 3.833 389 3.349 95 15.857 10.962 459 489 922 3.023 1.170
Zuidwest-Gelderland (CR) 2017 3.053 286 2.767 0 6.515 3.995 168 116 193 2.043 771
Utrecht (CR) 2017 5.696 681 4.996 19 23.465 15.731 840 985 1.498 4.410 1.465
Kop van Noord-Holland (CR) 2017 3.282 180 2.988 114 8.789 5.978 339 558 261 1.654 1.175
Alkmaar en omgeving (CR) 2017 1.051 62 989 0 4.971 3.638 212 92 217 812 546
IJmond (CR) 2017 741 144 588 9 4.045 2.305 170 203 113 1.254 210
Agglomeratie Haarlem (CR) 2017 535 95 441 0 3.270 2.557 123 73 204 313 193
Zaanstreek (CR) 2017 532 55 477 0 2.660 1.741 129 43 81 667 207
Groot-Amsterdam (CR) 2017 4.914 562 3.602 750 17.572 10.756 832 395 758 4.831 2.020
Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2017 966 117 795 54 5.015 3.919 148 159 259 529 339
Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2017 1.217 146 1.044 27 6.500 4.479 245 102 438 1.236 435
Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2017 1.351 141 1.210 0 9.768 7.203 511 248 485 1.320 445
Delft en Westland (CR) 2017 799 13 786 0 3.436 2.052 143 93 190 957 305
Oost-Zuid-Holland (CR) 2017 1.423 147 1.276 0 5.634 3.768 155 107 201 1.403 476
Groot-Rijnmond (CR) 2017 6.382 773 5.555 54 25.896 14.201 877 600 774 9.444 3.492
Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2017 2.027 322 1.705 0 7.420 4.744 192 140 247 2.098 666
Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2017 2.302 98 2.184 20 4.001 2.367 136 115 83 1.301 895
Overig Zeeland (CR) 2017 4.682 223 4.420 39 8.164 4.971 259 240 203 2.491 2.063
West-Noord-Brabant (CR) 2017 5.168 456 4.586 126 16.448 9.582 474 639 561 5.192 1.514
Midden-Noord-Brabant (CR) 2017 2.695 82 2.526 88 11.188 7.114 310 439 467 2.858 859
Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2017 5.083 278 4.704 101 16.563 10.929 436 596 835 3.767 1.218
Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2017 4.548 191 4.189 167 19.429 13.163 543 613 792 4.318 1.183
Noord-Limburg (CR) 2017 2.753 161 2.533 59 8.232 4.928 177 377 418 2.332 989
Midden-Limburg (CR) 2017 2.283 173 2.109 0 7.296 4.811 197 329 311 1.649 666
Zuid-Limburg (CR) 2017 2.985 373 2.514 98 15.027 10.528 433 299 641 3.125 1.574
Flevoland (CR) 2017 3.421 212 3.110 99 9.067 5.687 283 413 470 2.214 2.357
Geen stadsgewest (SG) 2017
Groningen (SG) 2017
Leeuwarden (SG) 2017
Zwolle (SG) 2017
Enschede (SG) 2017
Apeldoorn (SG) 2017
Arnhem (SG) 2017
Nijmegen (SG) 2017
Amersfoort (SG) 2017
Utrecht (SG) 2017
Amsterdam (SG) 2017
Haarlem (SG) 2017
Leiden (SG) 2017
's-Gravenhage (SG) 2017
Rotterdam (SG) 2017
Dordrecht (SG) 2017
Breda (SG) 2017
Tilburg (SG) 2017
's-Hertogenbosch (SG) 2017
Eindhoven (SG) 2017
Geleen/Sittard (SG) 2017
Heerlen (SG) 2017
Maastricht (SG) 2017
Geen grootstedelijke agglomeratie (GA) 2017
Groningen (GA) 2017
Leeuwarden (GA) 2017
Zwolle (GA) 2017
Enschede (GA) 2017
Apeldoorn (GA) 2017
Arnhem (GA) 2017
Nijmegen (GA) 2017
Amersfoort (GA) 2017
Utrecht (GA) 2017
Amsterdam (GA) 2017
Haarlem (GA) 2017
Leiden (GA) 2017
's-Gravenhage (GA) 2017
Rotterdam (GA) 2017
Dordrecht (GA) 2017
Breda (GA) 2017
Tilburg (GA) 2017
's-Hertogenbosch (GA) 2017
Eindhoven (GA) 2017
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel heeft als doel inzicht te verschaffen in het gebruik van de beschikbare ruimte van Nederland en in de veranderingen die zich daarin voordoen.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1996

Status van de cijfers:
De gegevens zijn definitief

Wijzigingen per 26 april 2023:
Cijfers van het bodemgebruik 2017 zijn toegevoegd.

Reeds eerder gepubliceerde peiljaren in deze tabel worden nooit herzien op basis van correcties die bij de productie van een nieuw Bestand Bodemgebruik worden vastgesteld. Bij dergelijke correcties gaat het om herstelde fouten en verbeterde interpretaties op basis van nieuwe bronnen. Dit gecorrigeerde bodemgebruik wordt wel vastgelegd in het BBG-mutatiebestand, een digitale kaart die deel uitmaakt van elke publicatie van het Bestand Bodemgebruik. Zie de webpagina Bestand Bodemgebruik (paragraaf 3) voor een nadere toelichting op gecorrigeerd bodemgebruik en beschikbare publicaties.

Met ingang van verslagjaar 2016 worden er door CBS geen gegevens meer gepubliceerd over grootstedelijke agglomeraties en stadsgewesten. Door diverse maatschappelijke ontwikkelingen zijn de filosofie en methode die ten grondslag liggen aan de afbakening niet langer actueel. Daarnaast blijkt dat andere instanties, afhankelijk van het toepassingsgebied, een afwijkende indeling van grootstedelijke agglomeraties en stadsgewesten hanteren, waardoor er niet meer gesproken kan worden van één standaard.
De grootstedelijke agglomeraties en stadsgewesten worden vanaf verslagjaar 2015 niet meer gepubliceerd als standaard regionale indeling.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Deze tabel wordt na toevoeging van de gegevens voor peiljaar 2017 stopgezet.

De methodiek van het Bestand Bodemgebruik wordt vernieuwd. Zie voor meer informatie over de vernieuwing van het Bestand Bodemgebruik en de beschikbaarheid van gegevens volgens deze vernieuwde methodiek de webpagina Bestand Bodemgebruik.

Toelichting onderwerpen

Verkeersterrein
Terrein in gebruik voor spoor-, weg- en luchtverkeer.
Totaal verkeersterrein
Totale oppervlakte van de hoofdgroep 'Verkeersterrein'.
Spoorterrein
Terrein in gebruik voor vervoer en transport per rail.

Tot spoorterrein wordt gerekend:
- spoorweg, tot de voet van de spoordijk, bij een ingesneden baan inclusief de taluds;
- doodlopend zijspoor naar bedrijfsterrein;
- rangeerterrein;
- spoorwegemplacement inclusief stationsgebouwen en bijbehorende parkeerterreinen.

Niet tot spoorterrein wordt gerekend:
- smalspoor, dit wordt gerekend tot de aangrenzende vorm van grondgebruik
Wegverkeersterrein
Terrein in gebruik voor vervoer en transport over het hoofdwegennetwerk.

Tot wegverkeersterrein wordt gerekend:
- wegen die volgens de TOP10vector specificatie de functie van vervoersader hebben (aaneensluitingen van de TOP10Vectorcodes: 200, 208, 210, 220, 230, 234, 240, 244, 250, 280, 287, 290, 300, 310, 314, 320,324, 330, 334);
- groen in aansluitingen van wegen en binnen klaverbladen;
- parkeerplaats;
- busstation;
- benzinestation;
- opslagplaats van onder andere Rijks- en Provinciale Waterstaat voor onderhoud.

Niet tot wegverkeersterrein wordt gerekend:
- ingesloten groen groter dan 1 ha in gebruik als landbouwgrond of bos;
- ingesloten water groter dan 1 ha;
- hoofdweg in aanbouw.

Ondergrens: Geen, moet echter wel deel uitmaken van het wegennetwerk.
Vliegveld
Terrein in gebruik voor vervoer en transport door de lucht.

Tot vliegveld wordt gerekend:
- Verharde en onverharde start- en rolbanen;
- bijbehorende gebouwen en parkeerterreinen.

Niet tot vliegveld wordt gerekend:
- onverharde grond binnen de omheining van het vliegveld (geen start- of rolbaan);
- bij het vliegveld gelegen terrein(en) met dienstverlenende bedrijven.

Tot en met 2015 zijn onverharde delen van vliegvelden zonder directe functie voor het vliegverkeer (zoals gras- en heidebegroeiing in de nabijheid van start- en landingsbanen) hierbij niet inbegrepen. Met ingang van 2017 worden dergelijke onverharde delen echter wel tot de categorie vliegveld gerekend indien ze actief gebruikt worden als start- of landingsterrein (of bijbehorende opstelplaats), zoals bijvoorbeeld bij zweefvliegterreinen het geval is.
Bebouwd terrein
Terrein in gebruik voor wonen, werken, winkelen, uitgaan, cultuur en openbare voorzieningen.
Totaal bebouwd terrein
Totale oppervlakte van de hoofdgroep 'Bebouwd terrein'.
Woonterrein
Terrein dat voornamelijk voor het wonen bestemd is, inclusief primaire woonvoorzieningen.

Tot woonterrein worden gerekend:
- terrein met bestemming wonen;
- primaire voorzieningen als (buurt)winkels, scholen voor kleuter- en basisonderwijs;
- bijkantoren van onder andere banken;
- groenvoorziening kleiner dan 1 hectare;
- straten en parkeerplaatsen;
- erven, tuinen;
- trapveldjes en speelplaatsen;
- woonwagenkamp (exclusief wrakkenopslagplaatsen > 0,1 hectare).

Wanneer woonwijken in bos zijn gelegen, wordt het gehele terrein als woongebied aangemerkt indien er van een stratenpatroon sprake is.
Terrein voor detailhandel en horeca
Terrein in gebruik voor geconcentreerde detailhandel en horeca-activiteiten.

Tot terrein voor detailhandel en horeca wordt gerekend:
- winkelcentrum, veelal gelegen in en/of aan voetgangersgebied (ook al wordt daarboven gewoond);
- goederenmarkt;
- terrein met bedrijven in de horecasector;
- bijbehorende parkeerterreinen
Terrein voor openbare voorzieningen
Terrein in gebruik voor het algemeen nut, zoals gemeentehuizen, politiebureaus en nutsbedrijven.
Tot terrein voor openbare voorziening wordt gerekend:
- ministerie;
- gemeentehuis (stadskantoor), kantoor openbare werken enzovoort;
- grenskantoor (douane enzovoort);
- provinciehuis;
- politiebureau, brandweerkazerne, rechtbank, gevangenis;
- nutsbedrijf (gas, water, elektriciteit, stadsverwarming en centrale antenne-inrichtingen) inclusief het daarbij behorende terrein;
- waterzuiveringsinstallatie en vuilverbrandingsinstallatie, evenals de opslagplaatsen;
- opslagterrein ten behoeve van Rijk, Provincie en Gemeente, met uitzondering van opslagterrein voor het onderhoud van wegen;
- militair object, zoals munitiedepot, kazerne, mobilisatiecomplex, radarpost en schietbaan;
- fort (voormalig)
- bijbehorende parkeerterreinen en bos- of heesterstroken.

Openbare voorzieningen worden in de topografische kaart in de regel met een afrastering afgebakend. Als begrenzing van een object wordt dan de afrastering aangehouden.
Terrein voor sociaal-culturele voorz.
Terrein in gebruik voor sociale en culturele voorzieningen zoals ziekenhuizen, universiteiten en musea.

Tot terrein voor sociaal-culturele voorziening wordt gerekend:
- onderwijsinstelling voor het voortgezet en hoger onderwijs;
- internaat;
- conferentieoord;
- ziekenhuis, sanatorium, verpleeghuis, psychiatrisch ziekenhuis, inrichting voor zwakzinnigen en dergelijke;
- kerk, klooster, museum (ook voor het publiek toegankelijke kastelen), exclusief openluchtmuseum;
- schouwburg, bioscoop, concert- en congresgebouw;
- cultureel centrum;
- wijkgebouw, verenigingsgebouw, jeugdsociëteit;
- sociale werkplaats;
- bijbehorende parkeerplaatsen, tuinen en bos- of heesterstroken.

Sociaal-culturele voorzieningen worden in de topografische kaart soms met een afrastering afgebakend.
Als begrenzing van een object wordt dan de afrastering aangehouden.
Bedrijventerrein
Terrein in gebruik voor nijverheid, handel en zakelijke dienstverlening.
\
Tot bedrijfsterrein wordt gerekend:
- fabrieksterrein;
- haventerrein;
- veilingterrein;
- tentoonstellingsterrein;
- veemarkt (al dan niet overdekt);
- groothandelscomplex;
- terrein met banken en verzekeringsmaatschappijen en dergelijke;
- bijbehorend opslagterrein en parkeergelegenheid;
- garage (inclusief parkeergarage);
- garage van busmaatschappij;
- kantoorgebouw;
- bijbehorende parkeerterreinen;

Niet tot deze categorie behoren ingesloten braak-, en/of niet bouwrijpe bedrijfsterreinen, deze worden tot bouwterrein gerekend.
Semi-bebouwd terrein
Terrein met een zekere mate van verharding dat niet in gebruik is als verkeersterrein of bebouwd terrein.
Totaal semi-bebouwd terrein
Totale oppervlakte van de hoofdgroep 'Semi-bebouwd terrein'.