Milieukosten van bedrijven met 10 of meer werknemers, SBI'93, 1997 - 2008

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Milieu-investeringen

Milieu-investeringen (of milieuvoorzieningen) zijn extra investeringen
(in duurzame kapitaalgoederen) die het gevolg zijn van maatregelen
waarmee bescherming, herstel of verbetering van het milieu wordt beoogd.
Het CBS vraagt naar de uitgaven voor milieuvoorzieningen die in de
verslagperiode gebruiksklaar ter beschikking zijn gekomen.
Het investeringsbedrag wordt uitgesplitst in een "bouwkundig" deel en in
een deel "machines en apparaten".
Behalve naar de uitgaven vraagt het CBS ook naar een omschrijving van
elke milieuvoorziening zodat deze naar milieucompartiment kunnen worden
verdeeld.
Tot en met 1998 werden alleen de niet-rendabele milieuvoorzieningen
waargenomen. Vanaf 1999 wordt ook een deel van de rendabele
milieuvoorzieningen meegenomen in de cijfers. Uitgesloten blijven echter
de zeer rendabele milieuvoorzieningen: dat zijn die milieu-investeringen
die zichzelf binnen drie jaar terugverdienen.
Er worden twee soorten milieuvoorzieningen onderscheiden: toegevoegde
en procesgeïntegreerde milieuvoorzieningen.
Bij toegevoegde milieuvoorzieningen wordt de gehele investering
meegerekend. Milieuvoorzieningen worden beschouwd als toegevoegde
milieuvoorzieningen indien zij productieprocessen of installaties niet of
nauwelijks beïnvloeden. Over het algemeen behandelen zij de
milieubelastende emissies (uitstoot of uitworp) of afvalstoffen die in
het bedrijf zijn ontstaan. De milieu-investeringen bestaan uit de
totale aanschafwaarde van de toegevoegde voorzieningen.
Bij procesgeïntegreerde milieuvoorzieningen wordt uitsluitend het
verschil in aanschafwaarde ten opzichte van het beschikbare goedkopere
alternatief aan het milieu toegerekend (alleen de meerkosten dus). Het
beschikbare alternatief is de investering waarvoor het bedrijf zou kiezen
als milieuoverwegingen geen rol spelen. Er is sprake van een
procesgeïntegreerde milieuvoorziening indien een productieproces of een
installatie zodanig is aangepast of gewijzigd dat er minder
milieubelastende emissies of afvalstoffen ontstaan dan zonder deze
aanpassing of wijziging. In het algemeen gaat het hierbij om preventieve
maatregelen.

Totaal milieu-investeringen

Het totaal van alle milieu-investeringen (voor alle milieucompartimenten).

Compartiment water

Milieu-investeringen om waterverontreiniging te voorkomen of te beperken.
(Voorbeelden: afvalwaterzuiveringen; gescheiden rioleringsstelsels;
apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen; etc.).

Compartiment lucht

Milieu-investeringen om luchtverontreiniging te voorkomen of te beperken.
(Voorbeelden: installaties e.d. om afvalgassen te zuiveren, te beperken
of te voorkomen; voorzieningen die zorgen voor een betere verspreiding
van luchtverontreinigende stoffen in de atmosfeer (bijv. verhoging van
bestaande schoorstenen); fakkelsystemen; apparatuur voor emissie-,
stank- en concentratiemetingen buiten gebouwen; isolatie van gebouwen
en installaties; installaties voor warmteterugwinning; warmtekrachtinstal-
laties; brandstofcellen; warmtepompen; elektromotoren met hoog
rendement en/of regelbare toerenregeling; wit schilderen van tanks
(alleen meerkosten); etc.).

Compartiment bodem

Milieu-investeringen om bodemverontreiniging te voorkomen of te beperken.
(Voorbeelden: vloeistofdichte isolatie van bodem met opstaande randen of
dijken, met bijbehorende drainagesystemen, pompen, leidingen en verza-
melbekkens; voorzieningen voor opvang van mors- en lekverliezen;
voorzieningen aan ondergrondse opslagvaten en leidingen; apparatuur
voor emissie- en concentratiemetingen etc.).

Compartiment afval

Milieu-investeringen ter voorkoming of beperking van het ontstaan van
afvalstoffen.
(Voorbeelden: voorzieningen voor opslag, transport en behandeling van
afval in eigen beheer, bijv. eigen containers en voertuigen; voorzieningen
die afval sorteren, scheiden, comprimeren, composteren, vergisten; toe-
passing van duurdere (productie)processen, etc.).

Compartiment geluid

Milieu-investeringen om geluidshinder te voorkomen of te beperken.
(Voorbeelden: omkasting of akoestische isolatie van machines en
leidingen; dempers; geluidsschermen of -wallen; apparatuur voor geluids-
metingen; trillingdempende funderingen; geluidsarme branders op
fakkels, etc.)

Compartiment landschap

Milieu-investeringen ter voorkoming of beperking van aantasting van
natuur en landschap.
(Voorbeelden: groengordels en aarden wallen, vereist rond fabrieks-
of industrieterrein; herinrichting van het landschap (bijvoorbeeld bij
afgravingen); zichtbaar maken van hoogspanningslijnen ter voorkoming
van vogelaanvaring; apparatuur voor lozings- en concentratiemetingen;
het bij boren maken van een omweg naar een locatie door middel van
schuinboren; maatregelen ter beperking van grondwatergebruik, etc.).

Kosten eigen milieuactiviteiten

Het totaal van de milieukosten van de eigen milieuactiviteiten (activitei-
ten in eigen beheer). Deze kosten worden gevormd door de (berekende)
kapitaallasten (rente en afschrijvingen), de lopende kosten en overige
kosten.

Totaal kosten eigen milieuactiviteiten

Het totaal van de kosten van de eigen milieuactiviteiten voor alle milieu-
compartimenten.

Totaal kosten

Het totaal van de kosten van de eigen milieuactiviteiten voor alle milieu-
compartimenten.

Lopende kosten

De lopende kosten van de milieu-investeringen over alle milieu-
compartimenten.
Deze bestaan uit personeelskosten voor bediening, onderhoud en toezicht,
energiekosten, kosten van grond- en hulpstoffen en diensten door derden,
met aftrekking van eventuele opbrengsten en besparingen.
Apart bijgeteld worden de (berekende) meerkosten voor zwavelarme
brandstoffen.
Vanaf 2001 worden de lopende kosten niet meer via de enquête (inlegvel)
waargenomen, maar berekend. Inhoudelijk zijn er echter geen wijzigingen
ten opzichte van de methode die tot en met 2000 werd gehanteerd.
Er werd toen in de enquête op een apart inlegvel gevraagd naar de
lopende kosten van voorzieningen die een jaar eerder in gebruik genomen
waren. Dit hield in dat per voorziening éénmaal naar de lopende kosten
werd gevraagd en wel in het eerste jaar dat de voorziening een geheel
jaar in bedrijf was geweest. De lopende kosten gedurende de rest van de
levensduur van de voorzieningen werden berekend. Bij deze berekening
werd er van uitgegaan dat de verhouding tussen de lopende kosten en de
(berekende) afschrijvingen, die bekend was voor het jaar waarin de
lopende kosten gevraagd werden, gedurende de gehele levensduur
constant bleef. In de berekening werd gecorrigeerd voor prijsverande-
ringen. Daarnaast vond correctie plaats voor de veroudering van de
voorzieningen. Dit was nodig omdat gedurende de levensduur van
milieuvoorzieningen de lopende kosten over het algemeen toenemen,
met name door stijgende onderhoudskosten.

Overige kosten

Tot de overige kosten van eigen milieuactiviteiten worden gerekend de
kosten van bodemsanering, de kosten voor de afvoer van waterzuiverings-
slib en afval van luchtzuiveringsinstallaties, eigen milieuonderzoek, de
kosten van het coördineren van milieuactiviteiten, het opzetten en in
stand houden van milieuzorgsystemen en het voorbereiden van milieu-
vergunningen.

Compartiment algemeen

De totale kosten van de eigen milieuactiviteiten van compartiment
'algemeen'. Hiertoe zijn gerekend eigen milieuonderzoek en eigen milieu-
coördinatie.

Eigen milieuonderzoek

De kosten van onderzoek met eigen personeel om milieuverontreiniging, die
ontstaan is bij de eigen bedrijfsactiviteiten van bedrijven, te voorkomen
of te verminderen.
Voor de bepaling van de kosten van eigen milieuonderzoek zijn naast de
gegevens die uit de enquête zijn verkregen, ook gegevens gebruikt uit de
CBS-enquête Research & Development.

Eigen milieucoördinatie

De kosten van eigen milieucoördinatie betreffen de kosten van de volgen-
de activiteiten (uitgevoerd door het eigen personeel dat hiervoor een
speciale (deel)taak heeft):
- het coördineren van milieuactiviteiten;
- het opzetten en in stand houden van milieuzorgsystemen met inbegrip
van de ontwikkeling van milieubeleid;
- de registratie van de milieubelasting van het eigen bedrijf;
- interne voorlichting en opleiding inzake milieuzorg, externe milieu-
rapportage, overleg met de overheid en uitvoering van milieu-audits;
- het voorbereiden van milieuvergunningen.
Eigen milieucoördinatie wordt waargenomen in:
- de hiervoor verrichte arbeid in mensweken door het eigen personeel;
- de hiermee gemoeide personeelskosten.

Personeelskosten eigen milieucoördinatie

De personeelskosten eigen milieucoördinatie bestaan uit de kosten voor
betaalde lonen en de uitgaven voor sociale voorzieningen voor het eigen
personeel dat (al of niet in deeltaak) belast is met milieucoördinatie.

Arbeid eigen personeel milieucoördinatie

De hoeveelheid arbeid die door eigen personeel besteed is aan milieu-
coördinatie.

Betaalde overdrachten

Betaalde overdrachten zijn heffingen en betalingen voor uitbestede milieu-
activiteiten. Hieronder vallen milieuheffingen en -leges, betalingen
aan derden voor de afvoer van afvalstoffen en overige betalingen voor
aan derden uitbestede milieuactiviteiten.

Milieuheffingen en -leges

Betaalde milieuheffingen en -leges bestaan uit de betalingen voor:
de WVO-heffing, rioolrecht, de heffing grondwateronttrekking en leges
voor milieuvergunningen.
Niet inbegrepen zijn de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht. Deze
zijn meegenomen bij de betalingen aan derden voor de afvoer van
afvalstoffen.

Totaal milieuheffingen en -leges

Het totaal aan betalingen voor: de WVO-heffing, rioolrecht, de heffing
grondwateronttrekking en leges voor milieuvergunningen.
Niet inbegrepen in deze kostenpost zijn de afvalstoffenheffing en
reinigingsrechten. Deze zijn meegenomen bij de betalingen aan derden
voor de afvoer van afvalstoffen.

WVO-heffing

De betaalde waterverontreinigingsheffing in het kader van de WVO (Wet
verontreiniging oppervlaktewateren) aan waterschap of zuiveringsschap
(het betreft geen waterschapslasten), aan Bureau Verontreinigingsheffing
Rijkswateren of aan de provincie. Het jaar 1999 was het laatste jaar dat
een provincie (Groningen) de heffende instantie was voor de WVO-heffing.

Rioolrecht

De betaalde heffing voor rioolrecht aan de gemeente.

Heffing grondwateronttrekking

De betaalde heffing voor grondwateronttrekking aan de provincie (niet de
milieubelasting op grondwater die door het Rijk wordt geheven).

Leges milieuvergunningen

Betaalde leges voor het verkrijgen of wijzigen van milieuvergunningen.

Uitbestede milieuactiviteiten

Overige betalingen voor aan derden uitbestede milieuactiviteiten.
Hieronder vallen betalingen voor waterzuivering door particulieren,
schadebetalingen en milieuboeten, milieuonderzoek door derden en
milieucoördinatie door derden.

Totaal uitbestede milieuactiviteiten

Het totaal aan overige betalingen voor aan derden uitbestede
milieuactiviteiten. Hieronder vallen betalingen voor waterzuivering door
particulieren, schadebetalingen en milieuboeten, milieuonderzoek door
derden en milieucoördinatie door derden.

Waterzuivering door particulieren

Betalingen voor de afvoer van afvalwater aan particuliere bedrijven die
beschikken over een zuiveringsinstallatie (het betreft niet industriële
reiniging).

Schadebetalingen en milieuboeten

Betaalde milieuboeten of schade-uitkeringen en betalingen aan derden in
verband met het herstel van veroorzaakte milieuschade.
Bij de bedrijfstak Delfstoffenwinning (SBI 10-14) bestaan deze betalingen
vrijwel geheel uit ontgrondingsheffingen en leges betaald aan provincies.
Vanaf 2002 worden niet meer als milieukosten meegeteld de jaarlijkse
vergoedingen die waterwinningsbedrijven (SBI 41) betalen aan de
landbouw voor veroorzaakte droogteschade en voor het uitvoeren van
bepaalde milieumaatregelen.

Milieuonderzoek door derden

Betalingen aan derden voor het verrichten van milieuonderzoek om milieu-
verontreiniging, die ontstaan is bij de eigen bedrijfsactiviteiten van
bedrijven, te voorkomen of te verminderen.
Buiten beschouwing blijft het onderzoek naar en de ontwikkeling en pro-
ductie van milieuvriendelijke producten. Het gebruik van deze producten
in productieprocessen is wel meegenomen.

Milieucoördinatie door derden

Betalingen aan derden voor het verrichten van activiteiten op het gebied
van milieucoördinatie (uitgevoerd door bijvoorbeeld bedrijfsmilieudiensten
of brancheorganisaties). Het gaat hierbij om de volgende activiteiten:
- het coördineren van milieuactiviteiten;
- het opzetten en in stand houden van milieuzorgsystemen met inbegrip
van de ontwikkeling van milieubeleid;
- de registratie van de milieubelasting van het eigen bedrijf;
- interne voorlichting en opleiding inzake milieuzorg, externe milieu-
rapportage, overleg met de overheid en uitvoering van milieu-audits;
- het voorbereiden van milieuvergunningen.

Netto milieulasten

De netto milieulasten geven de totale financiële lasten weer die het
bedrijfsleven als gevolg van de zorg voor het milieu ondervindt.
De netto milieulasten worden berekend als het totaal van: de kosten van
eigen milieuactiviteiten, plus de betaalde overdrachten (betaalde milieu-
heffingen en betalingen voor uitbestede milieuactiviteiten), minus de ont-
vangen overdrachten (milieusubsidies).

Totaal netto milieulasten

Het totaal van de netto milieulasten voor alle milieucompartimenten.

Compartiment water

De netto milieulasten om waterverontreiniging te voorkomen of te
beperken.

Compartiment lucht

De netto milieulasten om luchtverontreiniging te voorkomen of te
beperken.

Compartiment bodem

De netto milieulasten om bodemverontreiniging te voorkomen of te
beperken.

Compartiment afval

De netto milieulasten ter voorkoming of beperking van het ontstaan van
afvalstoffen.

Compartiment geluid

De netto milieulasten om geluidshinder te voorkomen of te beperken.

Compartiment landschap

De netto milieulasten ter voorkoming of beperking van aantasting van
natuur en landschap.

Compartiment algemeen

De netto milieulasten van compartiment 'algemeen'.
Hieronder zijn opgenomen de netto milieulasten die betrekking hebben op
meer dan een compartiment of die niet aan een compartiment kunnen
worden toegerekend. Hiertoe zijn gerekend kosten voor milieuonderzoek,
milieucoördinatie, leges voor milieuvergunningen en schadebetalingen en
milieuboeten.