Gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw, 1995-2008
| Toepassingsgroepen | Sectoren en gewassen | Perioden | Bedrijven met gebruik (aantal) | Oppervlakte met gebruik (ha) | Gebruik per jaar (kg) | Gebruik per hectare (kg/ha) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Totaal gewassen/teeltsectoren | 2008 | . | 763.926 | 5.546.097 | 6,8 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector akkerbouw | 2008 | . | 677.608 | 3.812.580 | 5,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector groenten open grond | 2008 | . | 27.100 | 99.868 | 3,2 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector pit- en steenvruchten | 2008 | . | 16.689 | 470.625 | 28,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector boomkwekerijgewassen | 2008 | . | 14.004 | 102.102 | 6,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector bloembollen en -knollen | 2008 | . | 21.265 | 892.685 | 41,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector groenten onder glas | 2008 | . | 3.601 | 45.157 | 12,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector bloemen onder glas | 2008 | . | 3.643 | 122.753 | 32,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Teeltsector champignons | 2008 | 70 | 23 | 328 | 4,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Bruine bonen | 2008 | 205 | 901 | 1.912 | 2,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Cichorei | 2008 | 627 | 3.278 | 14.110 | 4,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Consumptieaardappelen | 2008 | 6.667 | 69.280 | 837.841 | 12,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Erwten groen te oogsten | 2008 | 771 | 5.969 | 11.453 | 1,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Graszaad | 2008 | 1.758 | 14.683 | 24.781 | 1,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Koolzaad | 2008 | 282 | 2.137 | 1.046 | 0,4 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Poot- en plantuien | 2008 | 695 | 4.951 | 95.482 | 18,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Poot- en plantuien excl. zwavel en b. pr | 2008 | 695 | 4.951 | 95.482 | 18,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Pootaardappelen | 2008 | 2.057 | 36.435 | 654.210 | 17,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Snijmaïs | 2008 | 24.669 | 206.364 | 221.574 | 0,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Suikerbieten | 2008 | 9.198 | 67.630 | 326.343 | 4,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Veldbonen | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Vlas | 2008 | 352 | 2.562 | 3.883 | 1,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Wintertarwe | 2008 | 9.396 | 137.559 | 409.017 | 2,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Zaaiuien | 2008 | 2.861 | 20.301 | 446.413 | 22,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Zetmeelaardappelen | 2008 | 1.741 | 46.034 | 675.961 | 14,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Zomertarwe | 2008 | 2.353 | 15.542 | 28.360 | 1,8 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Zomergerst | 2008 | 4.959 | 43.981 | 60.195 | 1,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Zomergerst excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 4.959 | 43.981 | 60.195 | 1,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Aardbeien open grond (productie) | 2008 | 334 | 1.200 | 7.278 | 5,8 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Aardbeien excl. zwavel en bact. prep | 2008 | 334 | 1.200 | 7.262 | 5,8 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Asperges | 2008 | 525 | 1.738 | 13.931 | 5,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Bloemkool | 2008 | 306 | 2.480 | 2.951 | 1,2 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Prei | 2008 | 473 | 2.510 | 7.047 | 2,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Schorseneren | 2008 | 179 | 959 | 5.488 | 5,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Schorseneren excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 179 | 959 | 1.973 | 2,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Sla | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Sluitkool | 2008 | 538 | 2.870 | 5.905 | 1,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Sluitkool excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 538 | 2.870 | 5.780 | 1,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Spruitkool | 2008 | 281 | 2.611 | 14.033 | 4,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Stamslabonen | 2008 | 478 | 3.288 | 8.233 | 2,4 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Waspeen en bospeen | 2008 | 472 | 2.517 | 7.150 | 2,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Was- en bospeen excl. zwavel en bact.pr. | 2008 | 472 | 2.517 | 7.150 | 2,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Winterpeen | 2008 | 813 | 4.024 | 16.565 | 3,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Winterpeen excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 813 | 4.024 | 16.565 | 3,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Witlofwortel | 2008 | 426 | 2.901 | 11.286 | 3,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Witlofwortel excl. zwavel en bact. prep | 2008 | 426 | 2.901 | 11.283 | 3,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Appels | 2008 | 1.514 | 9.213 | 261.114 | 28,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Appels excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 1.514 | 9.213 | 252.395 | 27,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Peren | 2008 | 1.713 | 7.476 | 209.511 | 28,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Peren excl. zwavel en bact.prep. | 2008 | 1.713 | 7.476 | 191.309 | 25,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Bloemkwekerijgewassen open grond | 2008 | 1.303 | 2.484 | 19.931 | 7,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Bloemkw. gew. og. excl. zwav. en bac.pr. | 2008 | 1.303 | 2.484 | 19.727 | 7,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Bos- en haagplantsoen | 2008 | 621 | 2.740 | 38.641 | 13,4 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Bos+haagplant. excl. zwav en bact. prep. | 2008 | 621 | 2.740 | 36.585 | 12,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Laan- en parkbomen | 2008 | 439 | 4.254 | 9.094 | 2,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Laan- en parkb. excl. zwav. en bact.prep | 2008 | 439 | 4.254 | 8.843 | 2,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Rozenstruiken open grond | 2008 | 152 | 530 | 5.450 | 10,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Rozenstruiken excl. zwavel en bact.prep. | 2008 | 152 | 530 | 4.462 | 8,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Sierconiferen | 2008 | 918 | 2.844 | 13.704 | 4,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Sierconiferen excl. zwavel en bact.prep. | 2008 | 918 | 2.844 | 13.573 | 4,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Vaste planten open grond | 2008 | 543 | 1.152 | 15.282 | 12,4 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Vaste planten excl. zwavel en bact.prep. | 2008 | 543 | 1.152 | 15.132 | 12,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Vruchtbomen | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Vruchtbomen excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Gladiolen | 2008 | 173 | 1.167 | 26.277 | 22,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Hyacinten (bollen) | 2008 | 212 | 1.383 | 29.041 | 21,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Irissen (bollen) | 2008 | 116 | 415 | 12.534 | 30,2 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Lelies (bollen) | 2008 | 415 | 4.970 | 491.268 | 98,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Narcissen (bollen) | 2008 | 458 | 1.940 | 45.442 | 23,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Tulpen (bollen) | 2008 | 1.127 | 11.390 | 288.123 | 25,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Aardbeien onder glas | 2008 | 347 | 269 | 3.837 | 14,2 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Aardbeien onder glas excl. zw en bact | 2008 | 347 | 269 | 2.051 | 7,6 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Komkommers | 2008 | 290 | 618 | 7.260 | 11,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Komkommers excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 290 | 618 | 6.863 | 11,0 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Paprika's | 2008 | 354 | 1.162 | 8.892 | 7,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Paprika's excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 354 | 1.162 | 4.125 | 3,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Radijs | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Tomaten | 2008 | 389 | 1.553 | 25.167 | 15,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Tomaten excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 389 | 1.553 | 11.552 | 7,2 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Alstroemeria | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Alstroemeria exl. zwavel en bact. prep | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Anjers | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Anjers excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | . | . | . | . |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Chrysanten | 2008 | 275 | 523 | 29.188 | 55,8 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Chrysanten excl. zwavel en bact.prep | 2008 | 275 | 523 | 26.223 | 50,2 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Fresia's | 2008 | 99 | 118 | 573 | 4,4 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Fresia's excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 99 | 118 | 573 | 4,4 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Gerbera's | 2008 | 101 | 208 | 7.545 | 36,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Gerbera's excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 101 | 208 | 4.893 | 23,5 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Lelies (snijbloemen) | 2008 | 181 | 198 | 2.481 | 11,2 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Lelies (snijbloem) excl.zwavel en bact.p | 2008 | 181 | 198 | 2.379 | 10,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Orchideeën (snijbloemen) | 2008 | 143 | 203 | 1.316 | 6,4 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Orchideeën excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 143 | 203 | 1.259 | 6,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Perkplanten | 2008 | 402 | 442 | 9.234 | 20,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Perkplanten excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 402 | 442 | 9.234 | 20,1 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Potplanten - blad | 2008 | 317 | 470 | 7.762 | 15,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Ptpl - blad excl. zwavel en bact. prep. | 2008 | 317 | 470 | 7.174 | 14,7 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Potplanten - bloei | 2008 | 621 | 905 | 13.504 | 14,3 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Potpl. - bloei excl. zwav. en bact.prep. | 2008 | 621 | 905 | 12.106 | 12,9 |
| Totaal gewasbeschermingsmiddelen | Rozen | 2008 | 300 | 578 | 51.149 | 87,7 |
| Bron: CBS. | ||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw. Meer specifiek gaat het om de bescherming van de plantaardige productie in de akkerbouw en tuinbouw. De cijfers zijn uitgesplitst naar gewas en soort toepassing.
Behalve de totale hoeveelheid gebruikte middelen, wordt ook het gebruik per hectare en het gebruik per teeltsector vermeld. Daarnaast zijn in de tabel gegevens opgenomen over het aantal bedrijven met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de oppervlakte waarop deze middelen worden gebruikt.
Het gebruik is inclusief het gebruik door loonbedrijven op het landbouwbedrijf (werk door derden).
Er zijn bij het CBS ook gegevens bekend over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen per werkzame stof en soort toepassing en over niet-chemische bestrijding zoals mechanische en biologische bestrijdingsmethoden. Deze cijfers vindt u in drie andere tabellen (zie paragraaf 3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen).
Gegevens beschikbaar voor de jaren 1995, 1998, 2000, 2004 en 2008.
Status van de cijfers: alle cijfers zijn definitief.
Wijzigingen per 11 december 2014
Geen. Deze tabel is stopgezet.
Wijzigingen per 4 december 2014
Bij een controle van de databestanden is een aantal fouten in de tabel gevonden. Deze zijn nu gecorrigeerd. De meeste fouten betreffen het jaar 2008.
De kwantitatief grootste wijzigingen komen voor in het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de teeltsector akkerbouw en daarbinnen in de gewassen suikerbieten en cichorei. Verder zijn er wijzigingen in de teeltsector groenten onder glas met de gewassen tomaten en komkommers en de teeltsector bloemen onder glas met de gewassen rozen en orchideeën.
Tenslotte zijn ook een aantal definities aangescherpt.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Deze tabel wordt niet meer aangevuld. Er is een nieuwe tabel verschenen met cijfers over 2012 (zie paragraaf 3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen).
Toelichting onderwerpen
- Bedrijven met gebruik
- Aantal land- en tuinbouwbedrijven waarop gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt.
In 2004 en 2008 is het aantal bedrijven met gebruik exclusief zwavel
en bacteriepreparaten gelijkgesteld aan het aantal bedrijven met gebruik
van bestrijdingsmiddelen, omdat gebruik van alleen zwavel en
bacteriepreparaten nauwelijks voorkomt. - Oppervlakte met gebruik
- Totale oppervlakte waarop gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt.
In 2004 en 2008 is de oppervlakte met gebruik exclusief zwavel
en bacteriepreparaten gelijkgesteld aan de oppervlakte met gebruik
van bestrijdingsmiddelen, omdat gebruik van alleen zwavel en
bacteriepreparaten nauwelijks voorkomt. - Gebruik per jaar
- Totale hoeveelheid gebruikte gewasbeschermingsmiddelen in een kalenderjaar, uitgedrukt in kilogram (kg).
Diverse gewassen (o.a. bloemisterijgewassen en champignons) hebben op dezelfde oppervlakte meerdere teelten per jaar. Om in die gevallen het gebruik per teelt te berekenen, dient het totaal gebruik per jaar te worden gedeeld door het aantal teelten. - Gebruik per hectare
- Hoeveelheid gebruikte gewasbeschermingsmiddelen per jaar per hectare waarop een gewas geteeld wordt.