Waterschapsbelastingen, opbrengsten, 1995 - 2008

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Aantal waterschappen

Waterschappen zijn, evenals het Rijk, de provincies en gemeenten
publiekrechtelijke lichamen. De eerste waterschappen zijn al in de 12e
eeuw gevormd. Ze komen voort uit samenwerkingsverbanden die lokale
gemeenschappen moesten beschermen tegen wateroverlast van de zee en de
rivieren. Om nederzettingen te beschermen tegen overstromingen werden
dammen en dijkjes gebouwd en moest overtollig water worden afgevoerd door
sluizen en kanaaltjes. De activiteiten die hiervoor nodig zijn, moesten
worden verricht door de leden van de plaatselijke bevolking. Door de
instelling van afzonderlijke overheidslichamen met publiekrechtelijke
bevoegdheden kon de medewerking van betrokkenen worden afgedwongen. Door
het sterk lokale karakter was het aantal waterschappen lange tijd zeer
groot. In een voortdurend proces van reorganisaties is het aantal
waterschappen door fusies teruggebracht tot 26.
De zorg voor waterstaat behoort nog steeds tot de kerntaken van de
waterschappen. Traditioneel zijn de waterkeringszorg (veilige dijken),
waterkwantiteitsbeheer (juist waterpeil), Wegenbeheer (nog in drie
provincies)en de vaarwegenbeheer (ongeveer 1% van alle taken). Eind
zestiger jaren is de zorg voor schoon oppervlaktewater toegevoegd, de
waterkwaliteitszorg. Dit werden waterschappen met gemengde taken genoemd.
Na fusies (Vanaf 2006) hebben alle waterschappen gemengde taken n.l.
traditionele- en zuiveringstaken.
Waterschappen komen vooral in het nieuws in perioden van wateroverlast.
Buiten deze piekperioden werken waterschappen voor veel burgers in de
anonimiteit.
Voor hen worden de waterschappen zichtbaar bij toezending van jaarlijkse
belastingaanslagen.

Totaal aantal waterschappen

Totaal van de waterschappen zijn enkel de uitkomsten van geheel Nederland
beschikbaar.

Opbrengst omslagheffing naar taak

Met de uitvoering van de traditionele waterschapstaken (waterkeringszorg,
waterkwantiteitsbeheer, wegen- en vaarwegenbeheer) zijn hoge kosten
gemoeid.
Na aftrek van rijks- en provinciale bijdragen voor genoemde taken, worden
deze kosten doormiddel van heffingen in rekening gebracht bij huishoudens
en bedrijven die gevestigd zijn in het gebied van het waterschap. De
heffingen hebben het karakter van een omslagheffing. Als maat voor het
belang gelden de waarde van het onroerend goed (omslag gebouwd), het
aantal woonruimten (ingezetenenomslag en het aantal ha (omslag ongebouwd,
pachtersomslag). Het bestuur stelt uiteindelijk de hoogte van de heffingen
en de verdeling over de categorieën belanghebbenden formeel vast. Bij de
berekening van de heffing worden eerst voor elke taak alle kosten per jaar
berekend. Vervolgens worden de totale lasten per taak omgeslagen over de
belanghebbenden (eigenaren van gebouwde onroerende zaken, ingezetenen,
grondbezitters pachters)naar mate waarin ze belang hebben bij de
activiteiten van het waterschap.

Totaal opbrengst omslagheffing

Met de uitvoering van de traditionele waterschapstaken (waterkeringszorg,
waterkwantiteitsbeheer, wegen- en vaarwegenbeheer) zijn hoge kosten
gemoeid.
Na aftrek van rijks- en provinciale bijdragen voor genoemde taken, worden
deze kosten doormiddel van heffingen in rekening gebracht bij huishoudens
en bedrijven die gevestigd zijn in het gebied van het waterschap. De
heffingen hebben het karakter van een omslagheffing. Als maat voor het
belang gelden de waarde van het onroerend goed (omslag gebouwd), het
aantal woonruimten (ingezetenenomslag en het aantal ha (omslag ongebouwd,
pachtersomslag). Het bestuur stelt uiteindelijk de hoogte van de
heffingen en de verdeling over de categorieën belanghebbenden formeel
vast. Bij de berekening van de heffing worden eerst voor elke taak alle
kosten per jaar berekend. Vervolgens worden de totale lasten per taak
omgeslagen over de belanghebbenden (eigenaren van gebouwde onroerende
zaken, ingezetenen, grondbezitters pachters)naar mate waarin ze belang
hebben bij de activiteiten van het waterschap.

Waterkeringszorg

De waterkeringszorg omvat de aanleg en het onderhoud van dammen,
dijken en sluizen.

Waterkeringszorg totaal

Totaal van de waterkeringszorg.

Waterbeheersing

De zorg voor de waterbeheersing omvat de regeling van de waterstand en
van de af- en aanvoer van het water.

Waterbeheersing totaal

Totaal van de zorg voor de waterbeheersing.

Beheer wegen

De zorg voor het onderhoud van de wegen die in beheer zijn bij
waterschappen. Door de invoering van de Wet herverdeling Wegenbeheer
m.i.v. 1 januari 1993 is het aantal kilometers weg in beheer bij
waterschappen drastisch gereduceerd.

Beheer wegen totaal

Totaal van de zorg voor het onderhoud van de wegen.

Beheer vaarwegen

De zorg voor het onderhoud van vaarwegen die onder het beheer van
waterschappen vallen. Van het totaal aantal kilometers
(binnen)scheepvaartwegen is minder dan 1% in beheer bij de waterschappen.

Beheer vaarwegen totaal

Totaal van de zorg voor het onderhoud van vaarwegen.

Omslagheffing naar soort

- Heffing op ongebouwde eigendommen. Deze heffing wordt uitsluitend
opgelegd aan grondbezitters. Grondslag voor de heffing is het aantal
ha in bezit.
- Heffing op gepachte grond. Deze heffing wordt uitsluitend opgelegd aan
de pachters van grond. Grondslag voor de heffing is het aantal ha dat
wordt gepacht. Totale waarde van de heffing opgelegd aan de pachters van
grond.Sinds 2002 wordt deze heffing niet meer opgelegd.
- Heffing op gebouwde onroerende zaken. Deze heffing wordt uitsluitend
opgelegd aan huiseigenaren en bezitters van bedrijfspanden. Grondslag
voor de heffing is de waarde van het gebouwde eigendom volgens de
onroerendzaakbelasting (OZB).
- Heffing op woonruimten. Belastingplichtig voor de ingezetenenomslag is
de (hoofd)bewoner van een woonruimte, die blijkens de gemeentelijke
basisadministratie persoonsgegevens bij het begin van het belastingjaar
woonplaats heeft in het gebied van het waterschap en die aldaar het
gebruik heeft van een woonruimte. Gebruikers van bedrijfsruimten worden
niet in de ingezetenenomslag betrokken. Grondslag voor de heffing is het
aantal woonruimten.

Totaal opbrengst omslag ongebouwd

Heffing op ongebouwde eigendommen. Deze heffing wordt uitsluitend
opgelegd aan grondbezitters. Grondslag voor de heffing is het aantal
ha in bezit.

Opbrengst waterverontreinigingsheffing

Van waterverontreinigingsheffing zijn enkel de uitkomsten van geheel
Nederland beschikbaar.

Totaal opbrengst verontreinigingsheffing

Totaal van waterverontreinigingsheffing zijn enkel de uitkomsten van
geheel Nederland beschikbaar.