Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel toont de grote variëteit aan langlopende reeksen op het gebied van gezondheid, leefstijl en gezondheidszorg. Cijfers over geboorte en sterfte, enkele doodsoorzaken en het optreden van bepaalde infectieziekten zijn beschikbaar vanaf 1900. Andere reeksen starten op een later tijdstip.
Naast de ervaren gezondheid bevat de tabel onder meer cijfers over infectieziekten, ziekenhuisopnamen naar diagnose, levensverwachting, leefstijlfactoren als roken, alcohol en overgewicht, en doodsoorzaken. Ook diverse aspecten van de gezondheidszorg zoals het aantal beroepsbeoefenaren, het aantal beschikbare ziekenhuisbedden, de gemiddelde verpleegduur en de uitgaven aan zorg staan in de tabel.
Veel onderwerpen staan ook, in meer detail, in andere StatLine-tabellen, maar soms met een kortere looptijd. Gegevens over meldingsplichtige infectieziekten en Aids/hiv zijn niet in andere tabellen opgenomen.
Gegevens beschikbaar vanaf: 1900
Status van de cijfers:
2024:
De beschikbare cijfers zijn definitief.
2023:
De meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- meldingsplichtige infectieziekten, hiv, aids;
- ziekteverzuim.
2022:
De meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- meldingsplichtige infectieziekten, hiv, aids;
- diagnoses bij ziekenhuisopname;
- ziekenhuisopnamen, verpleegdagen, verpleegduur;
- beroepen in de gezondheidszorg;
- volume-index uitgaven zorg.
Cijfers zijn nader voorlopig voor:
- uitgaven aan zorg.
2021:
De meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- meldingsplichtige infectieziekten, hiv, aids;
- aantal ziekenhuisbedden.
Cijfers zijn nader voorlopig voor:
- uitgaven aan zorg;
- volume-index uitgaven zorg.
2020 en eerder:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Vanwege het dynamische karakter van de registratie zijn cijfers over alle jaren voorlopig voor meldingsplichtige infectieziekten, hiv, aids.
Wijzigingen per 5 juni 2024:
Aanvulling met de beschikbare meest recente cijfers:
- bevolking op 1 januari;
- ervaren gezondheid;
- meldingsplichtige infectieziekten, hiv, aids;
- diagnoses bij ziekenhuisopname;
- gebruik van medicijnen;
- ziekteverzuim;
- leefstijl;
- zorggebruik, contact met zorgverleners;
- ziekenhuisopnamen, verpleegdagen, verpleegduur;
- beroepen in de gezondheidszorg;
- uitgaven aan zorg;
- volume-index uitgaven zorg.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In december 2024 verschijnen de op dat moment beschikbare meest recente cijfers.
Toelichting onderwerpen
- Demografische kerncijfers
- Inwoneraantal op 1 januari, aantal levendgeborenen en overledenen.
- Overledenen
- Persoon die is overleden waarbij een bevoegde arts een overlijdensakte
heeft ondertekend. In CBS-statistieken hebben overledenen betrekking op
personen die bij overlijden in het bevolkingsregister van een Nederlandse
gemeente zijn opgenomen, ongeacht het land waar het overlijden heeft
plaatsgevonden. Personen die niet in Nederland wonen maar wel hier
overlijden worden niet meegeteld.
- Zorggebruik
- Contacten met diverse zorgverleners en aantal opnames in het ziekenhuis.
- Klin. ziekenhuisopnamen, enkele diagn.
- Klinische ziekenhuisopnamen naar enkele diagnosen.
Klinische opnamen in algemene, academische en categorale ziekenhuizen.
Van de categorale ziekenhuizen betreft het vanaf 2013: kankerkliniek(en) (één kliniek tot 2018, twee klinieken vanaf 2018) en een oogziekenhuis.
In de periode 1981-2012 waren gegevens ook afkomstig van een orthopedische/revalidatie kliniek en een militair hospitaal.
De overige categorale ziekenhuizen (revalidatie-, epilepsie- en astmacentra en andere instellingen voor medisch specialistische zorg) zijn niet opgenomen in deze statistieken.
Opnamen worden meegeteld indien de ontslagdatum in het betreffende kalenderjaar valt. Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd. Vanaf 2013 mogen eendaagse klinische opnamen alleen nog geregistreerd worden bij overlijden van patient of transfer naar ander ziekenhuis.
De diagnosen zijn tot 2013 geregistreerd volgens de 'International Classification of Diseases' versie 9 (ICD9-CM). Vanaf 2013 wordt de ICD-10 gebruikt.
De indeling van de diagnosen volgt de afbakening zoals gedefinieerd in de ISHMT (International Shortlist for Hospital Morbidity Tabulation), Er zijn kleine verschillen in de afbakening volgens ICD-9 (tot 2013) en ICD-10 (vanaf 2013).
De cijfers gaan over de hoofddiagnose die geregistreerd is bij de ziekenhuisopname. De hoofddiagnose is de diagnose die bij ontslag wordt beschouwd als de voornaamste reden van opname in het ziekenhuis.
De aantallen opgenomen personen worden gepresenteerd per 10 000 personen in de bevolking in het betreffende kalenderjaar.- Zktn bloed, bloedbereidende organen en..
- Ziekten van bloed en bloedbereidende organen en bepaalde
immuniteitsstoornissen.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 135, 279.0-279.3, 279.8-279.9, 280-289
ICD-10: D50-D89.- Totaal zktn bloed, bloedbereidende org..
- Totaal ziekten van bloed en bloedbereidende organen en bepaalde
immuniteitsstoornissen.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 135, 279.0-279.3, 279.8-279.9, 280-289
ICD-10: D50-D89.
- Anemie
- Bloedarmoede.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 280-285
ICD-10: D50-D64.
- Ziekten van ademhalingsstelsel
- Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 034.0, 460-519
ICD-10: J00-J99.- Chron. aandoeningen tonsillen en adenoïd
- Chronische aandoeningen van tonsillen en adenoïd (keel- en neusamandelen).
Bijbehorende officiële ICD-code:
ICD-9: 474
ICD-10: J35.
- Zorgaanbod
- Kwantitatieve gegevens van ziekenhuizen, beroepen in de gezondheidszorg en uitgaven aan gezondheidszorg.
- Kwantitatieve gegevens van ziekenhuizen
- Totaal aantal bedden, opnames, verpleegdagen en verpleegduur voor alle ziekenhuizen samen (algemene ziekenhuizen, academische ziekenhuizen en categorale ziekenhuizen inclusief revalidatieinstellingen). In de jaren 1932-1964 exclusief sanatoria voor tbc-patiënten en neurosenklinieken; tot 1972 exclusief militaire ziekenhuizen. Bron: 1925-1964: Geneeskundige Hoofdinspectie van de Volksgezondheid.
- Bedden
- Tot 2006: feitelijke bedden (klinische en dagbehandeling). Dit is het gemiddeld aantal bedden waarvan wordt uitgegaan bij de dagelijkse planning van de te verlenen zorg. Het aantal feitelijke bedden is inclusief die in de ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ/PUK bedden). Bron: tot verslagjaar 2002 een jaarlijkse CBS-enquête onder ziekenhuizen en revalidatie-instellingen. Daarna: gebruik van jaarenquête door onderzoeksinstituut Prismant (in opdracht van de betrokken branche-organisaties) onder ziekenhuizen en revalidatie-instellingen.
Vanaf 2006: feitelijk aantal bedden/plaatsen dat beschikbaar is voor klinische capaciteit en dag/deeltijdbehandeling. Het feitelijke aantal bedden is exclusief PAAZ/PUK-capaciteit, inclusief wiegen voor gezonde zuigelingen en bedden in revalidatiecentra . De populatie is afgebakend op universitaire ziekenhuizen, algemene ziekenhuizen, categorale ziekenhuizen en revalidatiecentra. De informatie is afkomstig van DigiMV (webenquête) en maakt onderdeel uit van het jaardocument Maatschappelijke Verantwoording. Zelfstandige Behandelcentra (ZBC’s) vallen hierbuiten, tenzij ze onderdeel zijn van een ziekenhuisconcern. In dat laatste geval worden de bedden van de ZBC’s wel meegeteld.
PAAZ: Psychiatrische Afdeling van een Algemeen Ziekenhuis
PUK: Psychiatrische afdeling van een universitair medisch centrum (UniversiteitsKliniek)
- Doodsoorzaken
- Overledenen naar enkele doodsoorzaken, per 100 duizend van de gemiddelde bevolking.
Doodsoorzaken zijn gecodeerd aan de hand van ICD-codes afkomstig uit de internationaal toegepaste International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) van de World Health Organisation (WHO).
Voor de hier gepresenteerde cijfers zijn de volgende revisies van de ICD van toepassing geweest:
- Voor 1969-1978 ICD 8e revisie (1965)
- Voor 1979-1995 ICD 9e revisie (1975)
- Vanaf 1996 ICD 10e revisie (1992-1994).
De gemiddelde bevolking van jaar t is berekend als de helft van de startpopulatie plus de helft van de eindpopulatie van jaar t.- Uitwendige doodsoorzaken
- Overledenen aan uitwendige oorzaken van letsel en vergiftiging en geweld per 100 000 van de gemiddelde bevolking.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: E800-E999.
ICD-10: V01-Y98.- Accidentele val
- Overledenen door accidentele val per 100 000 van de gemiddelde
bevolking.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: E880-E888.
ICD-10: W00-W19, X59.
- Accidentele verdrinking
- Overledenen door accidentele verdrinking per 100 000 van de
gemiddelde bevolking.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: E910.
ICD-10: W65-W74.