Historie arbeid

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Werkgelegenheid

Voor de werkgelegenheid gebruikt het CBS één begrip: alle
betaalde arbeid. Men kan de werkgelegenheid uitdrukken in
banen, mensen en arbeidsjaren.(zie publicatie:Arbeidsrekeningen
1993-1995).

Werknemers

Uitsplitsing naar aantal banen, arbeidsjaren, arbeidsduur voltijders en
arbeidsvolumen.

Arbeidsduur voltijders in uren

Overeengekomen uren per jaar.

Per week overeengekomen arbeidsduur

De overeengekomen arbeidsduur in deze reeks heeft tot en met 1918
betrekking op de maximaal vastgestelde arbeidsduur voor de werken die
bij aanbesteding werden uitgevoerd ten behoeve van het Rijk. Het aantal
personen op deze rijkswerken bedroeg ca. 150 duizend. Vanaf 1920 is de
reeks gebaseerd op de collectieve arbeidsovereenkomsten. Het aantal
werknemers dat onder een CAO viel fluctueerde tussen 1920 en 1940 tussen
200 en 400 duizend. Het percentage van deze werknemers dat in de
nijverheid werkzaam was daalde in de loop van die periode. Deze
wijzigingen zijn waarschijnlijk van invloed geweest op de berekende
arbeidsduur. Overigens wordt daardoor het beeld van de ontwikkeling van
de arbeidsduur over langere periode niet verstoord. In 1919 trad een
belangrijke daling op in de arbeidsduur door een wijziging in de
Arbeidswet. Deze wijziging betrof het maximale aantal door mannen te
werken uren (voor vrouwen en jongeren waren eerder regelingen
getroffen). Het verschil tussen de arbeidsduur 1918 en 1920 hangt
hiermee samen. Bij de rijkswerken werd deze arbeidsduurverkorting (in
1920 46 uur) overigens sneller doorgevoerd dan bij de collectieve
regelingen (in 1920 46 uur). In 1923 werd de wijziging in de Arbeidswet
voor een deel gecorrigeerd in de vorm van een stijging van de
arbeidsduur. Voor de jaren in de tweede wereldoorlog en de eerste daarop
volgende jaren ontbreken betrouwbare gegevens. De jaren vanaf 1980 zijn
inclusief de in regelingen vastgelegde arbeidsduur bij de overheid.
Verlofdagen in het kader van de arbeidsduurverkorting (ADV-dagen) zijn
in de jaren tachtig verwerkt in de arbeidsduur.