Vrije en eerlijke verkiezingen in de OVSE-regio? De ontwikkeling van een meetinstrument
In 1990 hebben de landen die behoren tot de Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (CVSE) in de Kopenhagen-bepalingen afgesproken dat ze elkaars verkiezingen kunnen waarnemen. In de praktijk houdt dit in dat elke lidstaat een verzoek aan de CVSE—vanaf 1994 de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE)—kan richten om de verkiezingen te observeren en hierover een oordeel uit te laten spreken. Om een dergelijk onafhankelijk oordeel te kunnen geven, vraagt de OVSE in voorkomende gevallen aan de inmiddels 55 lidstaten internationale waarnemers te sturen om het verkiezingsproces bij te wonen. De waarnemers, die dus opereren onder de paraplu van de OVSE, bezoeken de stemlokalen en noteren hun bevindingen op een vragenlijst. Vlak daarna, meestal binnen 24 tot 48 uur, geeft de OVSE een voorlopig oordeel over de verkiezingen. Het definitieve rapport verschijnt na enkele maanden.
In deze studie staan het waarnemen van verkiezingen en de interpretatie van de bevindingen van de waarnemers centraal. Door een standaardmethodologie in de vorm van een meetinstrument te ontwikkelen, wordt beoogd om de systematiek en objectivering van het beoordelen van verkiezingen te verbeteren. Deze doelstelling heeft geresulteerd in de volgende probleemstelling: Hoe kan een meetinstrument ontwikkeld worden voor verkiezingswaamemingsmissies in de OVSE-regio waardoor de transparantie en eenduidige interpretatie van de bevindingen van internationale waarnemers op de verkiezingsdag(en) toenemen? De probleemstelling is vertaald in drie onderzoeksvragen die betrekking hebben op (1) de operationalisatie van vrije en eerlijke verkiezingen op basis van de Kopenhagenbepalingen; (2) de ontwikkeling van een ‘free and fair’-index waarmee de verkiezingen beoordeeld kunnen worden; en (3) de wijze waarop men bevindingen van verkiezingswaamemingsmissies kan vergelijken en interpreteren.
Schmeets, J. J. G. (2002). Vrije en eerlijke verkiezingen in de OVSE-regio? De ontwikkeling van een meetinstrument. Proefschrift, Radboud University Nijmegen, handle:2066/62600.