Bibliotheekvoorziening gemiddeld binnen 2 kilometer

Man leest voor aan kinderen in een bibliotheek
© Hollandse Hoogte
In de meeste gemeenten was in 2018 op minder dan 3 kilometer rijden met de auto een bibliotheekvoorziening. Het landelijke gemiddelde was minder dan 2 kilometer. Dat geldt ook voor de grotere bibliotheeklocaties met brede dienstverlening. Dit blijkt uit aanvullend statistisch onderzoek dat het CBS heeft uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

In 2018 was de gemiddelde afstand met de auto over de weg tot een bibliotheekvoorziening 1,8 kilometer. Het grootst was de afstand in Friesland met 3,1 kilometer en het kleinst in Zuid-Holland (1,4 kilometer). In de meeste gemeenten was gemiddeld op minder dan 3 kilometer een bibliotheekvoorziening. Het verst moesten inwoners van de gemeenten Ferwerderadiel in Friesland en Waterland (Noord-Holland) reizen naar een bibliotheekvoorziening: respectievelijk 8,6 en 7,8 kilometer. Inwoners van de Zeeuwse gemeenten Noord-Beveland en Veere woonden met 0,6 en 0,5 kilometer gemiddeld juist het dichtst bij een bibliotheekvoorziening.

Vooral in Zeeland langer rijden naar een vaste bibliotheek

In dit onderzoek is ook specifiek gekeken naar de nabijheid van bibliotheeklocaties met brede dienstverlening. Dit zijn bemande bibliotheekvoorzieningen die minimaal 4 uur per week geopend zijn. Als we kijken naar de nabijheid van alleen deze typen bibliotheken verandert het beeld duidelijk, vooral in regio’s als Zeeland waar weinig ‘vaste’ biblio- theken zijn en vooral bibliotheekbussen. Zo woonden inwoners van Noord-Beveland in 2018 gemiddeld op 0,6 kilometer rijden van de dichtstbijzijnde bibliotheekvoorziening, maar op 14,6 kilometer van de dichtstbijzijnde bibliotheeklocatie met brede dienst- verlening. Ook inwoners van Veere moesten een stuk verder rijden naar een vaste bibliotheek: de dichtstbijzijnde bibliotheeklocatie met brede dienstverlening lag bijna 9 kilometer verder dan de halte van de bibliobus.

Voor heel Nederland bekeken is er weinig verschil in de nabijheid van de verschillende typen bibliotheekvoorzieningen: in 2018 was de gemiddelde afstand tot de dichtst- bijzijnde bibliotheekvoorziening (alle typen) 1,8 kilometer, tegen 1,9 kilometer voor alleen de bibliotheeklocaties met brede dienstverlening.

Alleen in Zuid-Holland nam de afstand af

In dit onderzoek is ook gekeken naar de mate waarin de nabijheid van bibliotheeklocatie met brede dienstverlening is veranderd tussen 2014 en 2018. Om de uitkomsten van beide jaren zo goed mogelijk met elkaar te kunnen vergelijken, zijn de afstanden tot deze typen bibliotheekvoorzieningen van beide jaren berekend over het autowegennetwerk van 2018 en zijn de uitkomsten ook weergegeven volgens de gemeentelijke indeling van 2018. Uit deze berekening blijkt dat de afstand tot bibliotheekvestigingen –en servicepunten tussen 2014 en 2018 voor heel Nederland gemiddeld met 0,1 kilometer is toegenomen.

Per provincie valt op dat de afstanden in vergelijking met 2014 vooral zijn toegenomen in Zeeland (+0,4 kilometer) en Noord-Brabant (+0,3 kilometer), terwijl in Zuid-Holland de gemiddelde afstand juist met 0,1 kilometer is gedaald. De grootste stijgingen per gemeente vonden plaats in Montfoort (+5,6 km), Bergeijk (+5,3 km) en Lopik (+4,5 km). In de gemeente Hollands Kroon in Noord-Holland daalde de gemiddelde afstand tot een bibliotheekvestiging of -servicepunt tussen 2018 en 2014 juist met 4,1 kilometer en in het Brabantse Waalre met 3,5 kilometer.

Bronnen