Wat kopen de Chinezen bij ons en onze buurlanden?

7-3-2017 02:00

De Chinese economie is een van de trekkers van de wereldeconomie, zeker na het uitbreken van de kredietcrisis. De groei van China is de afgelopen jaren wat weggezakt, maar de verbondenheid met de Nederlandse economie is alleen maar geïntensiveerd. De invoer van Chinese producten neemt alleen maar toe. Maar omgekeerd voert China ook steeds meer producten in vanuit Nederland en onze buurlanden. Hoe belangrijk is de invoer in China voor de Nederlandse economie?

Ontwikkelingen in de Chinese economie

De Chinese economie raakte een jaar of tien geleden in een stroomversnelling die grosso modo nog altijd voortduurt. De invoer, uitvoer en het bbp liepen tot 2015 gelijk op.

Economische indicatoren China
	Bbp	Import	Export
2000	37	24	19
2001	40	26	21
2002	44	31	27
2003	48	43	35
2004	53	52	44
2005	59	58	55
2006	66	68	67
2007	76	77	80
2008	83	80	87
2009	90	82	78
2010	100	100	100
2011	110	109	109
2012	118	113	116
2013	127	124	125
2014	136	129	133
2015	146	126	132

Economische indicatoren China
	Bbp	Import	Export
2000	37	24	19
2001	40	26	21
2002	44	31	27
2003	48	43	35
2004	53	52	44
2005	59	58	55
2006	66	68	67
2007	76	77	80
2008	83	80	87
2009	90	82	78
2010	100	100	100
2011	110	109	109
2012	118	113	116
2013	127	124	125
2014	136	129	133
2015	146	126	132

De groei van de Chinese economie is wel vertraagd vanaf 2008, wat opvalt als de jaar-op-jaarontwikkelingen van invoer, uitvoer en bbp worden bekeken. In 2010 groeide de Chinese economie voor het laatst met dubbele cijfers. In 2015 was er een kleine krimp van invoer- en uitvoer, ondanks een doorgroeiende economie.

Economische indicatoren China
	Bbp	Import	Export
2001	8	8	10
2002	9	18	26
2003	10	38	32
2004	10	22	24
2005	11	12	25
2006	13	16	22
2007	14	14	20
2008	10	4	9
2009	9	3	-11
2010	11	22	28
2011	10	9	9
2012	8	4	6
2013	8	10	8
2014	7	4	7
2015	7	-2	-1

Economische indicatoren China
	Bbp	Import	Export
2001	8	8	10
2002	9	18	26
2003	10	38	32
2004	10	22	24
2005	11	12	25
2006	13	16	22
2007	14	14	20
2008	10	4	9
2009	9	3	-11
2010	11	22	28
2011	10	9	9
2012	8	4	6
2013	8	10	8
2014	7	4	7
2015	7	-2	-1

Voor 2008 was de jaarlijkse groei van de uitvoer duidelijk hoger dan de invoer. In de laatste jaren is dit verschil kleiner geworden, maar de invoer ontwikkelt zich nog niet sterker dan de uitvoer. Afgemeten aan de invoer van diensten lijkt de invoer de laatste jaren van karakter te veranderen.

Totale invoer China
	Diensten	Goederen
2008	121,6	770
2009	119,1	721
2010	155,2	1052
2011	178	1252
2012	219	1415
2013	249	1468
2014	341	1474
2015	423	1444

Totale invoer China
	Diensten	Goederen
2008	121,6	770
2009	119,1	721
2010	155,2	1052
2011	178	1252
2012	219	1415
2013	249	1468
2014	341	1474
2015	423	1444

Een deel van de Chinese invoer is bestemd voor de productie. Denk bijvoorbeeld aan ruwe materialen en minerale brandstoffen. Omdat productie in China voor een groot deel bestemd is voor het buitenland, zal de invoer van dergelijke goederen in gelijke tred lopen met de Chinese uitvoer.

Totale invoer goederen China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	10,9	81	120,5	115,1	142,2	300,4
2009	12	80,4	106,4	88,9	140,7	292,5
2010	18,1	112,9	165,5	142,2	198,4	414,6
2011	23,3	130,1	212,7	198,1	235,3	453
2012	30,9	139,5	219,6	243,6	273,4	508,2
2013	34,8	143,3	223,4	237,3	294,8	534,7
2014	38,7	145	209,5	238,5	297	545,2
2015	50,7	154	197,6	179,1	313,9	620,4

Totale invoer goederen China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	10,9	81	120,5	115,1	142,2	300,4
2009	12	80,4	106,4	88,9	140,7	292,5
2010	18,1	112,9	165,5	142,2	198,4	414,6
2011	23,3	130,1	212,7	198,1	235,3	453
2012	30,9	139,5	219,6	243,6	273,4	508,2
2013	34,8	143,3	223,4	237,3	294,8	534,7
2014	38,7	145	209,5	238,5	297	545,2
2015	50,7	154	197,6	179,1	313,9	620,4

Uitvoer vanuit de EU naar China

De Chinezen importeren ruim 200 miljard euro aan goederen en diensten uit de EU. Hiervan komt 45 procent uit Duitsland en 5 procent uit Nederland.

Uitvoer goederen en diensten naar China
	Nederland	Duitsland	EU
2010	7	57,7	133
2011	8,3	69,8	158,1
2012	9,3	72,7	169,4
2013	9,4	74,1	175,8
2014	9,8	83	193,7
2015	10,7	83	206,3

Uitvoer goederen en diensten naar China
	Nederland	Duitsland	EU
2010	7	57,7	133
2011	8,3	69,8	158,1
2012	9,3	72,7	169,4
2013	9,4	74,1	175,8
2014	9,8	83	193,7
2015	10,7	83	206,3

Machines en vervoermaterieel vormen de belangrijkste groep exportproducten die vanuit de EU naar China gaat. Een deel hiervan is bestemd voor de Chinese industrie, maar er zitten bijvoorbeeld ook personenwagens tussen.

Uitvoer goederen vanuit EU naar China
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	1	8	5	0	17	47
2009	2	10	6	0	17	48
2010	2,2	12,5	7,7	0,9	20,6	69,6
2011	3,3	14,8	10,1	1,3	24,5	82,3
2012	4,4	16,9	10	1,9	26,6	84,4
2013	4,9	17,4	10,1	2	28,3	85,5
2014	5,6	18,9	9,1	2,1	33,1	95,8
2015	8,1	21,1	9,8	2	40,1	89,3

Uitvoer goederen vanuit EU naar China
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	1	8	5	0	17	47
2009	2	10	6	0	17	48
2010	2,2	12,5	7,7	0,9	20,6	69,6
2011	3,3	14,8	10,1	1,3	24,5	82,3
2012	4,4	16,9	10	1,9	26,6	84,4
2013	4,9	17,4	10,1	2	28,3	85,5
2014	5,6	18,9	9,1	2,1	33,1	95,8
2015	8,1	21,1	9,8	2	40,1	89,3

Op de Chinese invoermarkt is Europa natuurlijk maar een van de vele spelers. Niet veel meer dan 16 procent van de producten die China importeert komt uit de EU. Van geen enkele goederengroep komt het aandeel van de EU boven de 20 procent uit. Het percentage van het totaal dat uit de EU komt, is het hoogst bij machines en vervoermaterieel. Dit is tevens de grootste categorie exportproducten van de EU aan China.

Aandeel EU-goederen in invoer China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabrikaten	Machines en vervoermaterieel
2008	12,2	10,3	4,4	0,2	11,6	15,5
2009	12,8	12,6	5,4	0,2	11,7	16,5
2010	12,4	11	4,6	0,6	10,4	16,8
2011	14,3	11,4	4,8	0,7	10,4	18,2
2012	14,1	12,1	4,6	0,8	9,7	16,6
2013	14,1	12,1	4,5	0,8	9,6	16
2014	14,5	13	4,3	0,9	11,1	17,6
2015	16	14	4,9	1,1	12,8	14,4

Aandeel EU-goederen in invoer China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabrikaten	Machines en vervoermaterieel
2008	12,2	10,3	4,4	0,2	11,6	15,5
2009	12,8	12,6	5,4	0,2	11,7	16,5
2010	12,4	11	4,6	0,6	10,4	16,8
2011	14,3	11,4	4,8	0,7	10,4	18,2
2012	14,1	12,1	4,6	0,8	9,7	16,6
2013	14,1	12,1	4,5	0,8	9,6	16
2014	14,5	13	4,3	0,9	11,1	17,6
2015	16	14	4,9	1,1	12,8	14,4

Uitvoer vanuit Duitsland naar China

De door China geïmporteerde machines en voertuigen uit de EU komen voor een groot deel uit Duitsland. Het gaat hierbij om 50 miljard van de 90 miljard aan goederen van deze categorie die vanuit de EU naar China gaat. Naast machines en vervoermaterieel is Duitsland ook op het terrein van de chemische producten en diverse gefabriceerde goederen een grote speler binnen de EU.

Uitvoer Duitse goederen naar China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	0	3	1	0	6	24
2009	0	4	1	0	6	27
2010	0,2	4,5	1,2	0,1	7,7	40,1
2011	0,3	5,2	1,4	0,1	9,7	48,2
2012	0,6	5,9	1,4	0,1	10,4	48,4
2013	0,7	6,1	1,4	0,1	11,1	47,5
2014	0,8	6,5	1,1	0,2	11,8	53,9
2015	1,2	7,5	1	0,1	12	49,5

Uitvoer Duitse goederen naar China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	0	3	1	0	6	24
2009	0	4	1	0	6	27
2010	0,2	4,5	1,2	0,1	7,7	40,1
2011	0,3	5,2	1,4	0,1	9,7	48,2
2012	0,6	5,9	1,4	0,1	10,4	48,4
2013	0,7	6,1	1,4	0,1	11,1	47,5
2014	0,8	6,5	1,1	0,2	11,8	53,9
2015	1,2	7,5	1	0,1	12	49,5

Onder de Duitse uitvoer van machines en vervoermaterieel vormen voertuigen voor wegvervoer als auto’s en vrachtwagens met een waarde van tegen de 20 miljard euro de belangrijkste groep. Daarnaast exporteert Duitsland veel elektrische apparaten en fabricaten die worden gebruikt door Chinese producenten.

Uitvoer Duitse machines en vervoermaterieel naar China, naar soort
	Kantoor- en automatische gegevensmachines	Toestellen voor telecommunicatie	Generatoren en motoren	Machines voor metaalbewerking	Ander vervoermaterieel	Overige elektrische apparaten	Machines	Voertuigen voor wegvervoer
2008	0,2	0,3	1,6	1,6	1,6	4,4	8,2	5,2
2009	0,2	0,4	1,6	1,8	2,3	4,3	8,7	6,4
2010	0,2	0,5	2,1	2,2	3	6,1	12	13,3
2011	0,2	0,6	2,6	3	2,6	6,8	14,6	17,1
2012	0,2	0,7	2,4	3,2	3	6,8	12,5	18,9
2013	0,2	0,7	2,3	2,8	3,1	7,7	12,6	17,5
2014	0,3	0,8	2,6	2,8	3,7	9	12,9	21
2015	0	1	2,3	2,7	3,9	9	12,1	17,9

Uitvoer Duitse machines en vervoermaterieel naar China, naar soort
	Kantoor- en automatische gegevensmachines	Toestellen voor telecommunicatie	Generatoren en motoren	Machines voor metaalbewerking	Ander vervoermaterieel	Overige elektrische apparaten	Machines	Voertuigen voor wegvervoer
2008	0,2	0,3	1,6	1,6	1,6	4,4	8,2	5,2
2009	0,2	0,4	1,6	1,8	2,3	4,3	8,7	6,4
2010	0,2	0,5	2,1	2,2	3	6,1	12	13,3
2011	0,2	0,6	2,6	3	2,6	6,8	14,6	17,1
2012	0,2	0,7	2,4	3,2	3	6,8	12,5	18,9
2013	0,2	0,7	2,3	2,8	3,1	7,7	12,6	17,5
2014	0,3	0,8	2,6	2,8	3,7	9	12,9	21
2015	0	1	2,3	2,7	3,9	9	12,1	17,9

Een zesde van de goederenexport vanuit Duitsland naar China betreft fabricaten. Hieronder vallen bijvoorbeeld instrumenten (voor beroepspersoneel), metaal- en rubberwaren, en garens.

Uitvoer Duitse fabricaten naar China, naar soort
	Overig	Garens en weefsels	Fabrikaten van niet-metaalhoudende mineralen	Rubberwaren	Non-ferrometalen	IJzer en staal	Diverse fabrikaten	Metaalwaren	Instrumenten en apparaten voor beroepsuitoefening
2008	0,2	0,2	0,2	0,2	0,7	1,2	0,5	0,9	1,5
2009	0,2	0,2	0,2	0,2	0,7	0,9	0,5	0,9	1,6
2010	0,3	0,2	0,3	0,4	0,7	0,8	0,6	1,3	2,5
2011	0,3	0,3	0,4	0,4	1,1	0,9	0,8	1,4	3,2
2012	0,3	0,3	0,4	0,5	1,1	0,8	0,8	1,6	3,7
2013	0,3	0,4	0,5	0,6	0,8	1	0,9	1,8	3,9
2014	0,3	0,4	0,5	0,6	0,8	1,1	1	2	4,2
2015	1	0,4	1	0,6	0,7	0,9	1,1	2	4,5

Uitvoer Duitse fabricaten naar China, naar soort
	Overig	Garens en weefsels	Fabrikaten van niet-metaalhoudende mineralen	Rubberwaren	Non-ferrometalen	IJzer en staal	Diverse fabrikaten	Metaalwaren	Instrumenten en apparaten voor beroepsuitoefening
2008	0,2	0,2	0,2	0,2	0,7	1,2	0,5	0,9	1,5
2009	0,2	0,2	0,2	0,2	0,7	0,9	0,5	0,9	1,6
2010	0,3	0,2	0,3	0,4	0,7	0,8	0,6	1,3	2,5
2011	0,3	0,3	0,4	0,4	1,1	0,9	0,8	1,4	3,2
2012	0,3	0,3	0,4	0,5	1,1	0,8	0,8	1,6	3,7
2013	0,3	0,4	0,5	0,6	0,8	1	0,9	1,8	3,9
2014	0,3	0,4	0,5	0,6	0,8	1,1	1	2	4,2
2015	1	0,4	1	0,6	0,7	0,9	1,1	2	4,5

Uitvoer vanuit Nederland naar China

Nederland zelf exporteerde in 2016 voor 12,1 miljard euro aan goederen en diensten naar China (diensten geraamd op basis van 2015). In 2008 was dit nog 5,2 miljard.

Uitvoer vanuit Nederland naar China
	Diensten	Goederen
2008	1,3	3,9
2009	1,2	4,6
2010	1,3	5,4
2011	1,6	6,7
2012	1,6	7,6
2013	1,7	7,7
2014	1,9	7,9
2015	2,2	8,5
2016*	2,2	9,9

Uitvoer vanuit Nederland naar China
	Diensten	Goederen
2008	1,3	3,9
2009	1,2	4,6
2010	1,3	5,4
2011	1,6	6,7
2012	1,6	7,6
2013	1,7	7,7
2014	1,9	7,9
2015	2,2	8,5
2016*	2,2	9,9

Machines en vervoermaterieel zijn ook voor Nederland het grootste goederenexportproduct naar China; bijna een derde van de Nederlandse goederenexport naar China. Nederland exporteert ook minerale brandstoffen en ruwe materialen naar China, die waarschijnlijk veelal voor de Chinese industrie zijn bestemd.

Uitvoer goederen vanuit Nederland naar China
	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Voeding, drank en tabak	Ruwe materialen	Chemische producten	Machines en vervoermaterieel
2008	0	0,4	0,2	0,9	0,8	1,5
2009	0	0,6	0,3	1,1	1	1,6
2010	0,3	0,6	0,4	1,2	1,1	1,9
2011	0,5	0,7	0,5	1,7	1,2	2,1
2012	1,2	1,1	0,6	1,5	1,5	1,8
2013	1,2	1,2	0,7	1,4	1,4	1,9
2014	0,7	1	0,8	1,2	1,4	2,8
2015	0,7	1	1,3	1,3	1,5	2,8

Uitvoer goederen vanuit Nederland naar China
	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Voeding, drank en tabak	Ruwe materialen	Chemische producten	Machines en vervoermaterieel
2008	0	0,4	0,2	0,9	0,8	1,5
2009	0	0,6	0,3	1,1	1	1,6
2010	0,3	0,6	0,4	1,2	1,1	1,9
2011	0,5	0,7	0,5	1,7	1,2	2,1
2012	1,2	1,1	0,6	1,5	1,5	1,8
2013	1,2	1,2	0,7	1,4	1,4	1,9
2014	0,7	1	0,8	1,2	1,4	2,8
2015	0,7	1	1,3	1,3	1,5	2,8

Nederland is ook goed voor meer dan 10 procent van de EU-uitvoer van materialen en voeding, drank en tabak naar China.

Aandeel Nederlandse goederen in EU-uitvoer naar China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	13,4	9,5	18	22,5	2,6	3,1
2009	19,2	9,8	19,2	19,1	3,4	3,3
2010	16,7	8,9	15,5	36,7	2,7	2,7
2011	13,7	8,2	16,5	37,9	2,9	2,6
2012	13,5	8,6	14,5	64,2	4	2,2
2013	13,8	7,9	13,6	59,7	4,1	2,3
2014	14,8	7,2	13,3	31,8	3,1	2,9
2015	8	5	13	66,4	3,8	3,1

Aandeel Nederlandse goederen in EU-uitvoer naar China, naar soort
	Voeding, drank en tabak	Chemische producten	Ruwe materialen	Minerale brandstoffen	Fabricaten	Machines en vervoermaterieel
2008	13,4	9,5	18	22,5	2,6	3,1
2009	19,2	9,8	19,2	19,1	3,4	3,3
2010	16,7	8,9	15,5	36,7	2,7	2,7
2011	13,7	8,2	16,5	37,9	2,9	2,6
2012	13,5	8,6	14,5	64,2	4	2,2
2013	13,8	7,9	13,6	59,7	4,1	2,3
2014	14,8	7,2	13,3	31,8	3,1	2,9
2015	8	5	13	66,4	3,8	3,1

Hoewel de Nederlandse uitvoer naar China van vervoermaterieel een kleine rol speelt in vergelijking tot de rest van de EU, is deze categorie belangrijk voor de Nederlandse economie. De categorie wordt niet als in Duitsland gedomineerd door wegvoertuigen. Gespecialiseerde machines en elektrische apparaten zijn belangrijker.

Uitvoer Nederlandse machines en vervoermaterieel naar China, 2015
	2015
Machines	1425.4
Overige elektrische apparaten	644.1
Voertuigen voor wegvervoer	255.2
Generatoren en motoren	167.9
Toestellen voor telecommunicatie	114
Kantoor- en automatische gegevens	98.6
Ander vervoermaterieel	40.6
Machines voor metaalbewerking	31.5

Uitvoer Nederlandse machines en vervoermaterieel naar China, 2015
	2015
Machines	1425.4
Overige elektrische apparaten	644.1
Voertuigen voor wegvervoer	255.2
Generatoren en motoren	167.9
Toestellen voor telecommunicatie	114
Kantoor- en automatische gegevens	98.6
Ander vervoermaterieel	40.6
Machines voor metaalbewerking	31.5

Op de lijst van voor Nederland belangrijkste exportlanden stond China in 2015 op de negende plek wat betreft goederen. Duitsland domineert de Nederlandse uitvoer en andere EU-landen volgen op afstand hierna. De uitvoer naar China is maar een tiende van die naar Duitsland.

Belangrijkste exportlanden Nederland, 2015
	Export goederen
Duitsland	99,2
België	44,6
VK	38,1
Frankrijk	34,4
VS	18,1
Italië	17,7
Spanje	12,4
Polen	10,2
China	8,5
Zweden	7,8

Belangrijkste exportlanden Nederland, 2015
	Export goederen
Duitsland	99,2
België	44,6
VK	38,1
Frankrijk	34,4
VS	18,1
Italië	17,7
Spanje	12,4
Polen	10,2
China	8,5
Zweden	7,8

Omdat Nederlandse producenten goederen en diensten invoeren om exportproducten te maken, is de uitvoerwaarde niet gelijk aan de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie. Bij wederuitvoer wordt maar een fractie aan waarde toegevoegd aan de Nederlandse economie. Ook Nederlandse producten bevatten een grote buitenlandse component. De 9,3 miljard euro aan goederen en diensten die Nederland in 2014 aan China exporteerde (later bijgesteld tot 9,8), leverde de Nederlandse economie 4,4 miljard euro op, wat 0,7 procent van het bbp is.

Omgekeerd levert Nederland ook ‘componenten’ (dit kunnen ook diensten zijn) voor producten die in andere landen worden geproduceerd en uiteindelijk aan China worden geleverd. Nederland levert bijvoorbeeld onderdelen aan de Duitse auto-industrie. Ook komt een deel van de export naar China uiteindelijk in een ander deel van de wereld terecht, omdat de Chinezen de geleverde goederen en diensten weer in hun exportproducten verwerken. Nederlandse producten die al dan niet als component terecht komen bij de Chinese eindconsument leverden onze economie in totaal 4 miljard euro op. Dit is een alternatieve manier om naar te export naar een land te kijken.

Opbouw exportwaarde naar China, 2014
	Toegevoegde waarde voor het buitenland	Toegevoegde waarde voor Nederland
Nederlands product	1,8	2,9
Wederuitvoer	2,1	0,3
Diensten	0,9	1,3

Opbouw exportwaarde naar China, 2014
	Toegevoegde waarde voor het buitenland	Toegevoegde waarde voor Nederland
Nederlands product	1,8	2,9
Wederuitvoer	2,1	0,3
Diensten	0,9	1,3

Chinese bedrijven in Nederland

De economische betrekkingen tussen Nederland en China beperken zich niet tot handel. Zo is bijvoorbeeld ook een stijgend aantal Chinese bedrijven in Nederland actief. Dit zijn bedrijven waarvan het moederbedrijf in China is gevestigd. Deze bedrijven waren in 2014 goed voor een omzet van 8,7 miljard euro. Het aantal bedrijven uit Hong Kong wordt apart geregistreerd en stijgt nauwelijks.

Buitenlandse bedrijven in Nederland
	China	Hong Kong
2011	215	50
2012	245	50
2013	315	60
2014	380	55

Buitenlandse bedrijven in Nederland
	China	Hong Kong
2011	215	50
2012	245	50
2013	315	60
2014	380	55

Bronnen

StatLine - Uitvoer goederen vanuit Nederland naar China
StatLine - Uitvoer Nederlandse machines en vervoermaterieel naar China
StatLine - Uitvoerwaarde per land
Nieuwsbericht - Export naar China goed voor 0,7 procent bbp
StatLine - Bedrijven uit China en Hong Kong in Nederland