Toerisme in Caribisch Nederland 2014
Voor zowel Bonaire, Sint-Eustatius als Saba is het aantal toeristen, dat in 2014 per vliegtuig kwam, nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2013. De gemiddelde verblijfsduur van toeristen, die in 2014 per vliegtuig arriveerden, is voor Sint-Eustatius en Saba korter geworden. Daardoor is het aantal overnachtingen van toeristen op die eilanden in 2014 ten opzichte van 2013 gedaald. Hiermee lijkt het erop dat Bonaire, Sint-Eustatius en Saba in 2014 niet hebben geprofiteerd van de wereldwijde groei van het toerisme. Dit gold niet alleen voor de genoemde eilanden, maar ook voor het gehele Caribisch gebied (IMF, 2014).
Hoewel het marktaandeel per eiland verschilde, hadden de meeste toeristen, die per vliegtuig naar Bonaire, Sint-Eustatius en Saba kwamen, de Nederlandse of Amerikaanse (inclusief Puerto Rico) nationaliteit.
Naast het toeristisch vliegverkeer, is ook het toerisme over het water van belang voor Bonaire en Saba en in mindere mate voor Sint-Eustatius. Bij Bonaire speelt vooral de cruisevaart. Die bracht in 2014 meer toeristen mee dan het toeristisch vliegverkeer, namelijk respectievelijk 156 duizend cruisepassagiers om 130 duizend toeristen per vliegtuig. Gegevens over welk deel van die cruisepassagiers ook daadwerkelijk van boord is gegaan ontbreken. Bij Saba kwamen evenveel passagiers per schip als toeristen met het vliegtuig, respectievelijk 10,4 duizend en 10,3 duizend. Ruim 60 procent van die passagiers kwam met de twee ferry’s vanuit Sint-Maarten. Van die ferrypassagiers kan echter (nog) niet worden vastgesteld welk deel ingezetenen zijn en welk deel toeristen. Voor het toerisme van Sint-Eustatius speelt relatief gezien het aantal toeristen dat in 2014 met de boot kwam een minder grote rol.
De cijfers in dit artikel zijn voorlopig en geheel gebaseerd op registers waarover het CBS kan beschikken (zie ook de methodologische toelichting).
1. Bonaire
Maandelijks gemiddeld 11 duizend toeristen per vliegtuig
In 2014 kwamen er maandelijks gemiddeld 11 duizend toeristen per vliegtuig naar Bonaire, voor heel 2014 ging het om een kleine 130 duizend toeristen. Dit is nagenoeg gelijk aan het aantal toeristen, dat in 2013 met het vliegtuig naar Bonaire kwam. In de maanden juni en juli zijn er, in vergelijking met eerdere jaren, minder toeristen naar Bonaire gekomen. Dit wordt echter gecompenseerd door meer toeristen in andere maanden.
In 2014 hadden de meeste toeristen, die per vliegtuig arriveerden, de Nederlandse of Amerikaanse (inclusief Puerto Rico) nationaliteit. Wat opvalt is dat het marktaandeel van toeristen met een Nederlandse nationaliteit iets lijkt terug te lopen.
Helft van de toeristen die per vliegtuig komen verblijft maximaal een week op Bonaire
Van de ongeveer 130 duizend toeristen die in 2014 per vliegtuig naar Bonaire kwamen, bleven err 13,4 duizend één dagje op Bonaire. Van de andere toeristen die in 2014 per vliegtuig naar Bonaire kwamen en daar ook overnachtten, verbleef meer dan de helft maximaal 7 nachten op het eiland, met de grootste piek bij 7 nachten. Het gemiddeld aantal overnachtingen van deze groep toeristen was 9,1 nachten. Dat is vergelijkbaar met 2013, namelijk gemiddeld 9,2 nachten. Berekend over alle inkomende toeristen, inclusief dagjesmensen, is het gemiddeld aantal overnachtingen 8,2 in zowel 2013 als 2014.
Meer cruisepassagiers dan toeristen per vliegtuig
Evenals in de voorgaande jaren kwamen in Bonaire in 2014 meer toeristen per schip dan per vliegtuig. Het grootste deel daarvan waren cruisepassagiers. In 2014 waren dat er 156 duizend. In 2012 en 2013 waren dat respectievelijk 158 duizend en 142 duizend cruisepassagiers. In 2014 ging het om een gemiddelde van 1 200 passagiers per cruiseschip. Door een iets andere samenstelling van de cruiseschepen, die in 2014 naar Bonaire voeren, is dit gemiddelde niet goed vergelijkbaar met het cijfer van 2013, namelijk gemiddeld 1 500 passagiers per schip. Wordt vergeleken met dezelfde cruiseschepen als in 2013 dan was het gemiddeld aantal passagiers per cruiseschip in 2014 vergelijkbaar met dat van 2013. Opvallend is dat er in november meer en in december juist minder cruisepassagiers arriveerden vergeleken met dezelfde periode van 2013. Van de cruisepassagiers is onbekend welk deel daadwerkelijk van boord is gegaan. In de grafiek hieronder is goed te zien dat de cruisevaart sterk seizoengebonden is. In de zomermaanden komen bijna geen cruiseschepen naar Bonaire in verband met het orkaanseizoen. De economische betekenis van de cruisevaart voor Bonaire is aanzienlijk kleiner dan die van het verblijfstoerisme. Zo blijven de meeste cruiseschepen maar één dag bij Bonaire liggen. Bovendien maken de cruisepassagiers geen gebruik van een accommodatie op het eiland.
Het aantal niet-cruiseschepen dat Bonaire in 2014 aandeed was relatief klein. Het ging om 850 schepen, inclusief (motor)jachten, met een gemiddelde van 3,1 passagiers per schip. Deze schepen bleven in 2014 gemiddeld 12,7 nachten. Deze relatief lange ligduur komt voor een deel doordat Bonaire twee goed beschermde jachthavens heeft (Harbour Village Marina en de kleinere haven bij Plaza Resort). Meer dan 50 procent van deze kleinere schepen bleef niet langer dan 10 dagen bij Bonaire liggen.
2. Sint-Eustatius
Maandelijks gemiddeld ongeveer 900 toeristen per vliegtuig
In 2014 kwamen er gemiddeld ruim 900 toeristen per maand per vliegtuig naar Sint-Eustatius, in totaal bijna 11 duizend. Dit aantal is vrijwel hetzelfde als in 2013.
Evenals bij Bonaire en Saba, hadden de meeste toeristen, die naar Sint-Eustatius vlogen, een Nederlandse of Amerikaanse (inclusief Puerto Rico) nationaliteit. Het marktaandeel van toeristen met een Amerikaanse nationaliteit is bij Sint-Eustatius kleiner dan bij Bonaire en Saba.
De meeste vliegtuigen kwamen uit Sint-Maarten, dat als belangrijke internationale hub functioneert voor toeristen die naar Sint-Eustatius en Saba willen. Zij worden vanaf Sint-Maarten vervoerd met kleine vliegtuigen met een beperkte capaciteit van zo’n 19 passagiers.
Iets meer dan de helft van de toeristen per vliegtuig blijft maximaal 7 nachten
Van de 11 duizend toeristen die per vliegtuig kwamen, bleven 2 200 toeristen één dagje op Sint-Eustatius. Van de andere toeristen, die per vliegtuig kwamen en op Sint-Eustatius overnachtten, lag de grootste piek bij 1 tot en met 3 nachten. Iets meer dan de helft van de toeristen die per vliegtuig kwamen, verbleef maximaal 7 nachten op Sint-Eustatius. Van de toeristen, die minimaal één overnachting hadden, daalde het gemiddeld aantal overnachtingen met één nacht, van gemiddeld 10,7 in 2013 naar gemiddeld 9,7 nachten in 2014. Dit betekent dat het totaal aantal overnachtingen van toeristen die per vliegtuig naar Sint-Eustatius kwamen tussen 2013 en 2014 gedaald is. Wordt het gemiddeld aantal overnachtingen berekend over alle toeristen, die per vliegtuig kwamen, dan was in 2014 het gemiddelde 7,8 nachten en in 2013 8,7 nachten.
3,7 duizend toeristen per boot
Sint-Eustatius is moeilijk bereikbaar voor de grote cruiseschepen. Ook heeft het geen beschermde (jacht)haven. Wel zijn er ankerplaatsen voor kleine schepen. Deze kleine schepen, waaronder (motor)jachten en een klein cruiseschip, brachten 3,7 duizend passagiers mee in 2014. Het betrof 650 schepen met gemiddeld 5,7 passagiers. De schepen bleven gemiddeld 2,6 nachten bij Sint-Eustatius liggen. Dit zijn hogere aantallen dan in 2013. De meest voorkomende nationaliteiten van de boten waren Amerikaans, Frans en Nederlands.
3. Saba
Maandelijks gemiddeld ongeveer 900 toeristen per vliegtuig
In 2014 kwamen er gemiddeld iets minder dan 900 toeristen per maand met het vliegtuig naar Saba. In totaal waren dit in 2014 circa 10,3 duizend toeristen, evenveel als in 2013 en vergelijkbaar met het aantal toeristen dat in 2014 met het vliegtuig naar Sint-Eustatius vloog. Ook bij Saba gingen de meeste vliegtuigen van en naar de internationale hub Sint-Maarten. Ook op Saba wordt gevlogen met kleine vliegtuigjes met een beperkte capaciteit van zo’n 19 passagiers.
Toeristen die per vliegtuig komen hebben vooral de Nederlandse of Amerikaanse nationaliteit
Ook in Saba hadden in 2014 de meeste toeristen, die per vliegtuig kwamen, de Nederlandse of Amerikaanse (inclusief Puerto Rico) nationaliteit. Het aandeel toeristen met een Amerikaanse nationaliteit is over de jaren heen in Saba hoger dan in Bonaire en Sint-Eustatius. Ook hier valt het op dat het marktaandeel van toeristen met een Nederlandse nationaliteit over de laatste drie jaar lijkt af te nemen.
Van de 10,3 duizend toeristen, die met het vliegtuig naar Saba kwamen, kwam iets meer dan een vijfde voor één dagje naar Saba, een totaal van 2,4 duizend dagtoeristen per vliegtuig. Van de overige toeristen die met het vliegtuig kwamen en op Saba overnachtten, lag in 2014 de grootste piek bij 1 tot en met 3 nachten. Het gemiddeld aantal overnachtingen in 2014 was 6,9 nachten. In 2013 was dat nog 7,6 nachten. Dat betekent dat het totaal aantal overnachtingen op Saba door toeristen die per vliegtuig kwamen het afgelopen jaar is gedaald. Wordt het gemiddeld aantal overnachtingen berekend over alle toeristen die per vliegtuig naar Saba zijn gekomen, dan is dat in 2013 en 2014 respectievelijk gemiddeld 6,1 en 5,3 nachten. De toeristen verbleven gemiddeld korter op Saba dan op Bonaire of Sint-Eustatius.
Aantal passagiers per boot even groot als aantal toeristen per vliegtuig
Evenals Sint-Eustatius is Saba moeilijk bereikbaar voor de grote cruiseschepen en heeft het geen beschermde (jacht)haven. Wel varen er twee ferry’s van en naar Sint-Maarten en zijn er ankerplaatsen voor kleine (cruise)schepen en (motor)jachten. In totaal voeren in 2014 circa 500 kleine schepen naar Saba. Deze brachten 3,7 duizend toeristen met zich mee, met een gemiddelde van 7,4 passagiers per schip. De gemiddelde ligduur was 2,1 dagen. De meest voorkomende nationaliteiten van de boten waren Amerikaans, Frans en Brits. In 2014 brachten de ferry’s 6,7 duizend passagiers met zich mee. Van de passagiers van de ferry’s kan niet worden vastgesteld welk deel ingezetenen en welk deel niet-ingezetenen en dus toeristen waren. Ook is van de toeristen op de ferry’s niet bekend hoelang zij op het eiland verbleven (de verwachting is dat hierover op afzienbare termijn meer informatie beschikbaar komt). In totaal kwamen in Saba dus circa 10,4 duizend passagiers per boot, waarvan een aanzienlijk deel toeristen. Dat is evenveel als het aantal toeristen dat per vliegtuig kwam.
Bronnen: