Immigratie remt bevolkingsdaling in krimpregio's
Door de komst van mensen uit het buitenland is de bevolkingsdaling in krimpregio’s in ons land in 2013 opnieuw minder sterk uitgevallen. Deze gebieden verloren in het afgelopen jaar 3 duizend mensen door verhuizingen binnen Nederland. Dit verlies werd deels gecompenseerd door vestiging van ruim 2 duizend nieuwe inwoners uit het buitenland. Dat waren vooral mensen uit België, Duitsland en uit Midden- en Oost-Europa.
Bewoners van krimpgebieden vertrekken, buitenlanders nemen hun plaats in
In ons land zijn vijf gebieden waar het bevolkingsaantal al minimaal vijf jaar ieder jaar daalt. Het zijn Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving, de Achterhoek, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg, alle gelegen aan de randen van ons land. In alle vijf krimpregio’s vertrekken inwoners naar andere regio’s en overlijden bovendien meer mensen dan er worden geboren. De bevolkingsverliezen worden deels opgevangen door de komst van mensen uit het buitenland. In Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg was het effect van de buitenlandse migratie aanzienlijk sterker dan gemiddeld in Nederland.
In Zeeuws-Vlaanderen compenseert de buitenlandse migratie het verlies van inwoners door vertrek naar andere delen van het land meer dan volledig. De meeste buitenlandse nieuwkomers komen uit België. Zij komen af op de goedkopere woningen in ons land. Uit Zuid-Limburg vertrokken in 2013 900 mensen maar er kwamen per saldo 1 100 mensen uit het buitenland naar de regio toe. Net als in Zeeuws-Vlaanderen kwamen veel nieuwkomers uit de buurlanden: België en Duitsland. Jarenlang trokken meer mensen vanuit Limburg naar België en Duitsland dan andersom, maar de stromen zijn inmiddels van richting veranderd. Voor Zuid-Limburg is de komst van mensen uit de MOE-landen (400), maar ook uit Zuid-Europa, omvangrijker. Onder andere buitenlandse studenten en werkenden aan de Universiteit van Maastricht dragen bij aan een hoger migratiesaldo.
Oost-Groningen kreeg er in 2013 bijna 400 mensen uit het buitenland bij, de Achterhoek bijna 300 en Delfzijl en omgeving 150, maar dat compenseerde het binnenlandse vertrek niet. In Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving en de Achterhoek is de toestroom van Duitsers en MOE-landers gering. In Oost-Groningen en Delfzijl en omgeving maar ook in de Achterhoek is er een flink vestigingsoverschot van mensen uit Syrië, Somalië, Afghanistan en Irak. Dit wijst op de vestiging van asielzoekers. In Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving en de Achterhoek zijn diverse asielzoekerscentra gevestigd.
Natuurlijke aanwas, binnenlands migratiesaldo en buitenlands migratiesaldo in krimpregio’s, 2013.
Toestroom uit buitenland remt bevolkingskrimp al sinds 2008
De komst van relatief veel nieuwe inwoners vanuit het buitenland naar de krimpregio’s is bijzonder, want in de periode 2003–2007 gingen de bevolkingstromen nog de andere kant op. Deze omslag valt min of meer samen met de toetreding van Polen en andere MOE-landen tot de Europese Unie in 2007, en met de omslag, in 2008, van Nederland van een emigratieland naar een immigratieland. Uit Zuid-Limburg bijvoorbeeld vertrokken in de periode 2003–2007 per saldo bijna 10 duizend inwoners naar het buitenland. Tussen 2008 en 2013 deed zich echter het tegenovergestelde voor: er kwamen per saldo ruim 8 duizend buitenlanders naar Zuid-Limburg. In de andere vier genoemde krimpregio’s vond een vergelijkbare omslag plaats rond 2008. In Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg is het buitenlands migratieoverschot in verhouding tot het aantal inwoners in de regio aanzienlijk groter dan voor Nederland als geheel.
Natuurlijke aanwas en migratiesaldo van Zuid-Limburg, 2003–2013.
Niels Kooiman, Jan Latten, Han Nicolaas