Monitor detailhandel tweede kwartaal 2013: beeld detailhandel

In het tweede kwartaal van 2013 is de omzet van de detailhandel minder hard gekrompen dan in de twee voorgaande kwartalen. Bij de non-foodwinkels was er zelfs sprake van de kleinste omzetdaling in een jaar tijd. Desondanks waren de ontwikkelingen voor de detaillisten voornamelijk negatief. Zo werd er onder meer in het eerste halfjaar van 2013 een recordaantal faillissementen uitgesproken.

Omzet detailhandel opnieuw gedaald

De omzet van de detailhandel viel in het tweede kwartaal van 2013 ruim 1 procent lager uit dan een jaar geleden. Het volume liep met bijna 4 procent terug, terwijl de prijzen met ruim 2 procent stegen. De omzet- en volumekrimp waren hiermee kleiner dan in het kwartaal ervoor. Het eerste kwartaal telde wel een koopdag minder dan een jaar eerder. In het tweede kwartaal was er geen verschil in koopdagen. De detailhandel heeft nu in het eerste halfjaar van 2013 ruim 2 procent minder omzet behaald dan in de eerste helft van 2012.

Omzetontwikkeling detailhandel

Wederom krimp non-foodsector, afname wel iets kleiner

De omzet van de non-foodwinkels liep ook in het tweede kwartaal terug. Vergeleken met een jaar eerder werd er circa 3 procent minder omgezet. Het volume kromp met 5 procent, terwijl de producten in de schappen bijna 2 procent duurder werden. Dit is voor de non-foodwinkels het negende kwartaal op rij met een omzetdaling. Het is echter wel de kleinste krimp in een jaar tijd.

Ondanks een volumedaling behaalden de winkels in voedings- en genotmiddelen bijna 2 procent meer omzet. Dit was toe te schrijven aan een prijsstijging van 4 procent. In het eerste kwartaal was de omzetgroei nog iets groter. De paasaankopen vielen dit jaar vooral in maart en vorig jaar grotendeels in april.

Postorderbedrijven en internetwinkels noteerden in het tweede kwartaal een omzetstijging van 11 procent.

Omzetontwikkeling detailhandel

Aantal vacatures beduidend lager

Aan het einde van het tweede kwartaal van 2013 waren er 9,6 duizend openstaande vacatures in de detailhandel. Dit waren er 20 procent minder dan het jaar ervoor (12 duizend). Ook het aantal ontstane en vervulde vacatures daalde sterk: in het tweede kwartaal van 2013 ontstonden er 27 duizend vacatures in de detailhandel en werden er 26 duizend vervuld. Een jaar geleden waren dat er nog 33 duizend.

Aantal openstaande vacatures

Recordaantal faillissementen eerste helft 2013

Het aantal faillissementen bleef in het tweede kwartaal onverminderd hoog: in totaal gingen er 202 detaillisten failliet. Hiermee kwam de teller voor de eerste helft van 2013 te staan op 425. Sinds de start van de publicatie over het aantal faillissementen in de detailhandel in 1993 hebben in een half jaar tijd nog nooit zoveel detailhandelaren hun deuren moeten sluiten. Het vorige recordaantal, uit de eerste helft van 2012, was 411 faillissementen.

Uitgesproken faillissementen detailhandel

Detaillisten ontevreden over het tweede kwartaal

De ondernemers in de detailhandel zagen in het tweede kwartaal voornamelijk negatieve ontwikkelingen. Vergeleken met vorig kwartaal vond echter een kleiner gedeelte van de ondervraagden dat het economisch klimaat en de winstgevendheid verder waren verslechterd. Wel was men negatiever over de personeelssterkte. Het achterblijven van de vraag en de weersomstandigheden werden wederom als grootste belemmeringen voor de verkopen ervaren.

Ontwikkelingen en oordeel tweede kwartaal

Geen zicht op verbetering in het derde kwartaal

Over het derde kwartaal zijn de detailhandelaren ook somber gestemd. Zo verwacht de meerderheid dat het economisch klimaat verder gaat verslechteren, de prijzen zullen dalen en de personeelsomvang zal afnemen. Bovendien denken ze ook dat de omzet in het derde kwartaal lager zal zijn dan in het tweede kwartaal. Deze omzetverwachting past echter in het gebruikelijke seizoenpatroon.

Verwachtingen derde kwartaal

Voortdurende krimp consumptieve bestedingen

In het tweede kwartaal van 2013 besteedden de huishoudens 2,3 procent minder aan goederen en diensten dan in hetzelfde kwartaal van 2012. Hiermee zijn de binnenlandse consumptieve bestedingen al twee jaar onafgebroken lager dan een jaar eerder.

Vooral bij de uitgaven aan duurzame goederen trapten de huishoudens hard op de rem: deze kwamen 8 procent lager uit. Ze kochten vooral minder nieuwe auto’s, maar ook hun bestedingen aan kleding, schoenen, woninginrichting, huishoudelijke artikelen en apparaten waren veel lager dan een jaar eerder. De consumptiecijfers zijn gecorrigeerd voor prijsveranderingen.

Binnenlandse consumptie door huishoudens (volume)

Koopbereidheid consumenten nog altijd laag

De stemming van consumenten is nog altijd erg negatief. De indicator van het consumentenvertrouwen stond in augustus op -33. Dit betekent dat het percentage pessimisten het percentage optimisten ruimschoots overtreft. Het consumentenvertrouwen is gebaseerd op het oordeel van consumenten over de algemene economische situatie en op hun oordeel over de eigen financiële situatie (de koopbereidheid).

Consumenten zijn vooral somber over de toestand van de economie. Hun stemming hierover is in de loop van 2013 echter wel verbeterd. In maart stond deze deelindicator op -61. In juni was dit -53. Na een stap terug in juli volgde in augustus nog een verbetering, naar -42.

Tot nu toe is de koopbereidheid van consumenten in 2013 erg gering. Met -25 was de indicator in juni wel iets hoger dan in maart (-28). In juli en augustus volgde geen verdere verbetering.

Koopbereidheid consumenten (seizoengecorrigeerd)

Meer cijfers staan op de themapagina’s Handel en horeca en Inkomen en bestedingen.
Meer informatie over de huidige stand van de economie staat in het dossier conjunctuur.