Een derde internationaal transport is doorvoer

Van de goederen die Nederland binnenkomen wordt een derde deel meteen doorgevoerd naar andere landen. Deze doorvoer bestaat uit laagwaardiger producten dan de export. Ongeveer de helft van de doorvoer is afkomstig uit andere Europese landen, terwijl ongeveer 90 procent ook bestemd is voor Europa.

Uitvoer hoogwaardiger dan doorvoer

In 2010 werd meer dan 550 miljoen ton aan goederen Nederland binnengebracht. De waarde hiervan wordt geschat op een kleine 490 miljard euro. Van dit totale inkomende transport werd 180 miljoen ton, met een waarde van meer dan 150 miljard euro, meteen doorgevoerd. De doorvoer bedroeg hiermee zowel in gewicht als in waarde bijna een derde van het inkomende transport van goederen. Het overige twee derde deel betrof invoer voor binnenlandse consumptie, voor verwerking door in Nederland gevestigde bedrijven, of voor wederuitvoer. De gemiddelde waarde per kilogram bedroeg 87 eurocent voor de doorvoer en 88 eurocent voor de invoer.

Bijna 500 miljoen ton aan goederen verliet Nederland in 2010. De waarde hiervan bedroeg bijna 530 miljard euro. De doorvoer had een aandeel van 36 procent in het brutogewicht van het totale uitgaande transport en een aandeel van 30 procent in de waarde. De gemiddelde waarde per kilogram van de uitvoer bedroeg 117 eurocent en is daarmee duidelijk hoger dan de 87 eurocent per kilogram van de doorvoer. De uitvoer bevatte dus meer hoogwaardige producten dan de doorvoer.

Bovenstaande sluit aan bij het beeld dat Nederland enerzijds relatief veel grondstoffen en halffabricaten invoert, er waarde aan toevoegt en hoogwaardiger producten weer uitvoert. Anderzijds worden ook veel grondstoffen en halffabricaten onbewerkt doorgevoerd.

Er werd 60 miljoen ton aan goederen meer het land binnengebracht dan het land verliet. Dit verschil komt doordat het inkomende transport voor een belangrijk deel uit producten bestaat die worden ingevoerd en vervolgens worden opgebruikt of verwerkt in Nederland. Dit geldt bijvoorbeeld voor kolen, aardolieproducten, en grondstoffen voor de bouw en de industrie.

Inkomend en uitgaand transport en doorvoer, 2010

Stukgoed vormt helft waarde doorvoer

Het grootste deel van het brutogewicht van de doorvoer bestaat uit grondstoffen: aardolie(producten) en aardgas vormen 31 procent van het gewicht, ertsen en metaalafval 21 procent, kolen 15 procent en andere grondstoffen 8 procent. De waarde van de doorvoer wordt met een aandeel van 47 procent gedomineerd door voertuigen, machines en stukgoederen. Onder deze categorie vallen ook kleding en schoeisel, papier en karton, glas- en aardewerk, en metaalfabricaten. Verder hebben ook aardolie en chemische producten een belangrijk aandeel in de waarde van de doorvoer: beide 15 procent.

Brutogewicht en waarde doorvoer naar soort goederen, 2010

Doorvoer dominant bij kolen, ertsen en metaalafval

Het aandeel van de doorvoer in het gewicht van het inkomende internationale transport is het grootst voor grondstoffen als ertsen en metaalafval (75 procent), kolen (53 procent), en ijzer en staal (38 procent). De bijdrage aan het inkomende transport van stukgoederen is echter ook groot (30 procent). Voor dezelfde goederengroepen heeft de doorvoer ook het grootste aandeel in het gewicht van het uitgaande transport. Dit geldt ook voor het aandeel van de doorvoer in de waarde van het inkomende en uitgaande transport van goederen. De doorvoer speelt een relatief geringe rol in het transport van landbouwproducten en levende dieren, voedingsproducten, en meststoffen.

Aandeel doorvoer in inkomend en uitgaand transport, 2010

Veel relatief waardevolle producten uit Azië

De meeste doorvoer is afkomstig uit Europa. Ongeveer de helft van zowel het gewicht als de waarde van de totale doorvoer komt uit Europa. Van de ertsen en het metaalafval werd driekwart deel vanuit Amerika doorgevoerd. Ook kolen kwamen vooral uit Amerika. De doorvoer uit Azië bestond vooral uit aardolie(producten) en stukgoederen. De stukgoederen in de doorvoer kwamen met name uit Europa en Azië. Afrika leverde zulke goederen nauwelijks voor doorvoer. Europa was ook de belangrijkste bestemming van de doorvoer. Bijna 95 procent van het gewicht en een kleine 90 procent van de waarde van de uitgaande doorvoer was bestemd voor Europa.

Brutogewicht van de inkomende doorvoer naar goederenhoofdstuk en werelddeel van herkomst, 2010

Chris de Blois, Anne-Peter Alberda en Harm Jan Boonstra 

Bron: StatLine

Technische toelichting

Doorvoer geschat door integratie van handels- en transportstatistieken

Sinds 1997 is de doorvoer niet meer opgenomen in de reguliere statistieken van het CBS. Door het integreren van de statistiek van de internationale handel met de transportstatistieken is een schatting gemaakt van de doorvoer van Nederland in 2007-2010. De integratie is uitgevoerd met behulp van een Bayesiaanse modelaanpak die gebruik maakt van informatie uit de basisstatistieken, ingeschatte onzekerheidsmarges rondom die basisinformatie, en logische restricties. Het onderzoek heeft ook geresulteerd in de raming van de onzekerheid in de geschatte doorvoer. Dit artikel presenteert de belangrijkste onderzoeksresultaten over de doorvoer. De Blois, Alberda, Boonstra en Lankhuizen (2013) geven een gedetailleerde beschrijving van de gehanteerde methoden en een uitgebreide presentatie van resultaten.

Begrippen

Inkomend transport

Het totaal aan goederen dat binnen het grondgebied van Nederland is gebracht. Buitengesloten is de doorvoer zonder overlading op Nederlands grondgebied. Het totale inkomende transport is gelijk aan de som van invoer en doorvoer.

Uitgaand transport

Het totaal aan goederen dat vanuit het grondgebied van Nederland naar het buitenland is gebracht. Buitengesloten is de doorvoer zonder overlading op Nederlands grondgebied. Het totale uitgaande transport is gelijk aan de som van uitvoer en doorvoer.

Doorvoer

De goederen die op weg van het ene naar het andere land over Nederlands grondgebied worden vervoerd en daar worden overgeladen van het ene op het andere transportmiddel of tijdelijk worden opgeslagen. De goederen kunnen door de Nederlandse douane worden in- of uitgeklaard, maar ze blijven in buitenlands bezit. Een Nederlands ingezetene wordt op geen enkel moment eigenaar van de goederen. Buitengesloten is de doorvoer zonder overlading op Nederlands grondgebied.

Invoer

De invoer van goederen betreft de voor ingezetenen bestemde goederen, die vanuit het buitenland in het economisch gebied van Nederland zijn gebracht. Hiertoe behoren ook voor verwerking in het productieproces benodigde grondstoffen, halffabricaten, brandstoffen en voor investeringen bestemde vaste activa. Onder de invoer vallen ook de goederen die via Nederland vervoerd worden en daarbij (tijdelijk) eigendom worden van een ingezetene, zonder dat significant industriële bewerking plaatsvindt (wederuitvoer).

Uitvoer

Het leveren van goederen door ingezetenen vanuit het economisch gebied van Nederland aan het buitenland. Het betreft goederen die in Nederland zijn voortgebracht of vervaardigd. Onder de uitvoer vallen ook de goederen die via Nederland vervoerd worden en daarbij (tijdelijk) eigendom worden van een ingezetene, zonder dat significant industriële bewerking plaatsvindt (wederuitvoer).

Wederuitvoer

De goederen die via Nederland vervoerd worden en daarbij (tijdelijk) eigendom worden van een ingezetene, zonder dat significant industriële bewerking plaatsvindt. De wederuitvoer maakt onderdeel uit van de invoer en de uitvoer.
 

Referenties

CBS (2008, 2009, 2010, 2011, 2012). Internationalisation monitor. Internet: www.cbs.nl, CBS: Heerlen/Den Haag.

De Blois, C.J., Alberda, A.P., Boonstra, H.J., en Lankhuizen, M.B.M. (2013, in voorbereiding). Integratie van internationale handels- en transportstromen; een nieuwe statistiek over internationale goederenstromen. Internet: www.cbs.nl, CBS: Heerlen/Den Haag.

Roos, J. (2006). Internationale handelsstromen en de statistiek. Internet: www.cbs.nl, CBS: Heerlen/Den Haag.