Bevolking vier grote steden groeit tot 2040 met 333 duizend inwoners

De bevolking in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht zal tot 2040 toenemen met 333 duizend inwoners. Dit blijkt uit de regionale bevolkingsprognose uit 2011 van het CBS en het Planbureau voor de Leefomgeving. Als gevolg van de vergrijzing neemt ook het aantal personen van 65 jaar of ouder fors toe.

Utrecht trekt de meeste extra inwoners

Van de vier grote steden wordt de grootste groei verwacht voor de gemeente Utrecht, met een toename van 124 duizend inwoners. Daarna volgt Amsterdam met 112 duizend extra inwoners. Naar verwachting zal de hoofdstad in 2040 de grens van 900 duizend inwoners hebben overschreden. Den Haag zal naar verwachting groeien met 67 duizend inwoners. Voor Rotterdam wordt eerst een toename van de bevolking verwacht, maar na 2032 zal deze naar verwachting licht krimpen.

Totaal aantal inwoners per gemeente

De bevolkingstoename in de vier grote steden heeft verschillende oorzaken. Zo is het aantal sterfgevallen in de grote steden relatief klein doordat er relatief weinig ouderen wonen. Daarbij is het aantal geboortes juist relatief groot door de bouw van grote nieuwbouwwijken aan de randen van de grote steden, waar vooral jonge gezinnen zijn gaan wonen. Voorbeelden hiervan zijn IJburg en IJburg 2 bij Amsterdam en Leidsche Rijn bij Utrecht. Het lage aantal sterfgevallen in combinatie met het hoge aantal geboortes leidt tot een geboorteoverschot in de grote steden. De verwachte bevolkingsgroei voor de periode 2012-2040 in Amsterdam en Utrecht wordt met name door deze component bepaald.

Een tweede belangrijke verklaring is de aantrekkingskracht van de vier grote steden op migranten uit het buitenland. Immigranten hebben een duidelijke voorkeur voor de Randstad, omdat zij hier meer mogelijkheden hebben voor werk en omdat er al veel landgenoten wonen. De verwachte bevolkingsgroei in Den Haag komt vooral door het positieve buitenlandse migratiesaldo: er komen hier meer mensen vanuit het buitenland wonen dan dat er mensen naar het buitenland vertrekken.

Ook vanuit andere plaatsen binnen Nederland verhuizen er veel mensen naar de grote steden, zoals jongeren voor een studie of een eerste baan. Per saldo vertrekken er echter meer mensen uit grote steden dan dat er komen wonen. De verwachte groei in Den Haag wordt hierdoor beperkt, terwijl in Utrecht het verwachte binnenlands migratiesaldo over de periode 2012-2040 op ongeveer 0 uitkomt.

Toename 65-plussers

Als gevolg van de vergrijzing, die in alle delen van Nederland plaatsvindt, neemt ook in de vier grote steden het aantal ouderen fors toe. Met name in Amsterdam is die toename naar verwachting groot: het aantal personen van 65 jaar of ouder groeit daar van 90 duizend in 2012 tot 159 duizend in 2040, een verschil van 69 duizend. In Utrecht verdubbelt het aantal 65-plussers naar 64 duizend in 2040. In Den Haag neemt het toe van 67 duizend naar 109 duizend en in Rotterdam van 89 duizend naar 134 duizend Van de extra 65-plussers in de vier grote steden in 2040 zal ongeveer een kwart 80 jaar of ouder zijn.

In 2040 zijn er ook verhoudingsgewijs meer ouderen dan nu in de vier grote steden. Door een stijgende levensverwachting, die naar verwachting in de toekomst nog verder zal toenemen, worden mensen steeds ouder. Doordat het aantal ouderen sterker toeneemt dan de rest van de bevolking, stijgt ook het aandeel personen van 65 jaar of ouder.

In 2012 was 11 procent van de inwoners van Amsterdam 65-plusser, tegen naar verwachting 18 procent in 2040. In Rotterdam, momenteel het meest vergrijsd van de vier grote steden, neemt het aandeel 65-plussers toe van 14 procent nu naar 21 procent in 2040. In Den Haag stijgt het aandeel van 13 naar 19 procent. In Utrecht is momenteel 10 procent van de bevolking 65 jaar of ouder. Doordat Utrecht in 2040 vooral meer 20- tot 65-jarigen telt vergeleken met nu, blijft het aandeel 65-plussers in deze gemeente relatief klein met ongeveer 15 procent in 2040.

Bevolking van 65 jaar of ouder in de vier grote steden in 2012 en 2040

Lenny Stoeldraijer