Monitor detailhandel tweede kwartaal 2011

Huishoudens maakten in het tweede kwartaal een pas op de plaats met hun bestedingen aan goederen en diensten. De detailhandel behaalde dan ook nauwelijks meer omzet dan een jaar eerder. Het verkoopvolume kromp iets. De omstandigheden voor de consumptie zijn momenteel ongunstig. De laatste maanden is de koopbereidheid van consumenten dan ook laag. Het aantal vacatures in de detailhandel nam in het tweede kwartaal wel licht toe, terwijl het aantal faillissementen afnam.

Lichte omzetgroei, minder verkopen detailhandel

In het tweede kwartaal van 2011 heeft de detailhandel een omzetgroei behaald van 1,4 procent. De groei kwam geheel door hogere prijzen. Vooral voor brandstoffen en voor voedingsmiddelen moest meer betaald worden dan een jaar eerder. Het volume van de verkopen nam in het tweede kwartaal af met 1,1 procent. In de drie voorgaande kwartalen was het volume nog vrijwel even groot als een jaar eerder.

Omzetontwikkeling detailhandel

Consumptiegroei komt tot stilstand

Huishoudens besteedden zowel in het eerste als in het tweede kwartaal van 2011 nauwelijks meer aan goederen en diensten dan in dezelfde perioden een jaar eerder. De consumptiegroei bleef in beide kwartalen beperkt tot 0,1 procent.
In het tweede kwartaal werd 1,4 procent meer besteed aan diensten dan een jaar eerder. Aan goederen werd echter 1,4 procent minder uitgegeven. Door het zachte weer werd fors minder gas verbruikt. Ook de bestedingen aan motorbrandstoffen en aan voedings- en genotmiddelen waren lager dan in het tweede kwartaal van 2010. Aan duurzame goederen werd nog wel meer uitgegeven, maar de toename was gering. De bestedingen aan woninginrichting, huishoudelijke apparaten en huishoudelijke artikelen namen af. Aan kleding werd bijna evenveel uitgegeven. Schoenen en lederwaren waren juist meer in trek dan een jaar eerder. Ook hogere autoverkopen droegen bij aan de lichte toename van de bestedingen aan duurzame goederen.
De cijfers over de consumptieve bestedingen zijn gecorrigeerd voor prijsveranderingen.

Binnenlandse consumptie door huishoudens (volume) 

Vertrouwen in economie duikt omlaag, maar koopbereidheid verandert weinig

Het vertrouwen van consumenten in de economie ging in augustus onderuit. Ten opzichte van juli daalde deze deelindicator van het consumentenvertrouwen met 22 punten. De andere hoofdcomponent van het vertrouwen, de koopbereidheid, verminderde daarentegen nauwelijks. Per saldo daalde het consumentenvertrouwen van juli op augustus met 9 punten, naar -21.

De koopbereidheid hangt samen met het oordeel van consumenten over hun eigen financiën en de vraag of zij de tijd gunstig vinden voor het doen van grote aankopen. Op deze punten zijn er momenteel aanzienlijk meer pessimisten dan optimisten. In juni lag de koopbereidheid (-8) vrijwel op hetzelfde niveau als in maart dit jaar. Daarna zakte de koopbereidheid via -9 in juli naar -10 in augustus. Dit is laag. De consument gaf de economie in de eerst helft van 2011 dan ook nauwelijks een impuls. Huishoudens gaven ongeveer evenveel uit aan goederen en diensten als in de eerste helft van 2010.

Koopbereidheid consumenten (seizoengecorrigeerd)

Aantal vacatures neemt iets toe

Het aantal openstaande vacatures in de detailhandel kwam in het tweede kwartaal uit op ruim 14 duizend. Dat is een toename van ruim duizend ten opzichte van het kwartaal ervoor. In vergelijking met het tweede kwartaal van 2010 nam het aantal vacatures toe met 2 duizend. Het aantal vacatures in de detailhandel ligt nog wel altijd duidelijk lager dan voor de uitbraak van de economische crisis.

Aantal openstaande vacatures

Minder faillissementen

In het tweede kwartaal werden 133 faillissementen uitgesproken in de detailhandel. Dit aantal ligt redelijk in lijn met het aantal in de laatste drie kwartalen van 2010. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2011 nam het aantal faillissementen wel duidelijk af. In dat kwartaal was er sprake van een piekje in het aantal bedrijven dat faillissement moest aanvragen. Het aantal faillissementen lag in het tweede kwartaal duidelijk lager dan in het crisisjaar 2009, maar nog wel duidelijk hoger dan vlak voor de crisis.

Uitgesproken faillissementen detailhandel

Foodsector

Meer omzet en hogere prijzen foodwinkels

De omzet van winkels in voedings- en genotmiddelen was in het tweede kwartaal ruim 2 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Deze groei kwam geheel voor rekening van hogere prijzen. De hoeveelheid verkochte artikelen bleef nagenoeg gelijk. Binnen de foodsector haalden supermarkten meer omzet in vergelijking met een jaar eerder. De omzet van gespecialiseerde winkels in voedingsmiddelen nam juist iets af.

Omzetontwikkeling foodsector 

Non-foodsector

Lichte omzetkrimp non-foodsector

Bij non-foodwinkels was sprake van een lichte omzetkrimp in het tweede kwartaal. De prijzen stegen ten opzichte van dezelfde periode van 2010 met bijna 1 procent, het volume nam juist met ruim 1 procent af. Hierdoor kwam de omzet ongeveer een half procent lager uit dan in dezelfde periode een jaar eerder. Textielsupermarkten, winkels in woninginrichtingartikelen en winkels in consumentenelektronica kampten met omzetverlies. De omzet van de drogisterijen en winkels in huishoudelijke artikelen was echter hoger dan verleden jaar.

Omzetontwikkeling non-foodsector 

Omzetgroei detailhandel via postorder en internet duidelijk lager

De omzetgroei van de detailhandel via postorder en internet was in het tweede kwartaal duidelijk lager dan in voorgaande kwartalen. De omzetgroei kwam uit op 4 procent. In het eerste kwartaal was deze groei nog bijna 8 procent en in 2010 kwam de groei ieder kwartaal nog in de dubbele cijfers uit.

De omzetontwikkeling van de detailhandel via postorder- en internet kent een nogal grillig patroon. Groeispurten worden afgewisseld door perioden met meer bescheiden groei. In tegenstelling tot de non-foodsector blijft de omzet echter wel ieder kwartaal toenemen.

Omzetontwikkeling detailhandel via postorder en internet

Meer cijfers staan op de themapagina’s Handel en horeca, Inkomen en bestedingen.