Ondernemingen nog voorzichtig met investeren

Nederlandse ondernemingen, huishoudens en de overheid tezamen hebben in het derde kwartaal van 2010 ruim 24 miljard euro geïnvesteerd. Dit is ongeveer evenveel als in het overeenkomstige kwartaal van 2009. Hiermee lijkt het ingezette herstel van de investeringen na het uitbreken van de kredietcrisis zich te bestendigen. Gecorrigeerd voor inflatie namen de investeringen echter nog wel enigszins af.

Niet-financiële ondernemingen bepalend voor totale investeringen

Begin 2009 lagen de totale investeringen voor het eerst sinds het uitbreken van de kredietcrisis lager dan een jaar eerder. Hierna bleven de investeringen dalen, tot het tweede kwartaal van 2010. Het verloop van de totale investeringen wordt in belangrijke mate bepaald door de niet-financiële ondernemingen. Niet alleen hebben deze een groot aandeel in de totale investeringen (over de periode 2007-2010 gemiddeld 44 procent), ook zijn deze investeringen het hardst door de kredietcrisis geraakt. Niet-financiële ondernemingen investeren met name in gebouwen en machines.

In het derde kwartaal van 2010 werd er door niet-financiële ondernemingen bijna 6 procent meer geïnvesteerd dan een jaar eerder. Hoewel de investeringen in absolute bedragen hiermee twee kwartalen op rij zijn gestegen, is het nog te vroeg om van een definitief herstel te spreken. Gecorrigeerd voor prijsstijgingen waren de bedrijfsinvesteringen in het derde kwartaal van 2010 juist lager dan een jaar eerder. Bovendien werd in de kwartalen van vóór 2009 nog aanzienlijk meer door niet-financiële ondernemingen geïnvesteerd.

Ook de huishoudens, die vooral investeren door de aankoop van woningen, zijn in belangrijke mate verantwoordelijk voor de lagere investeringen in de voorbije jaren. De investeringen door huishoudens dalen al acht kwartalen achtereen. Het niveau lag daardoor in het derde kwartaal 2010 bijna een kwart lager dan in het derde kwartaal van 2008. Een ander beeld is te zien bij de investeringen door de overheid, die vooral bestaan uit infrastructurele werken. De overheidsinvesteringen blijven al sinds eind 2007 op een gemiddeld niveau van bijna 5,4 miljard euro per kwartaal. Doordat de investeringen van de overheid in tegenstelling tot die van ondernemingen en huishoudens min of meer constant bleven, liep het gemiddelde aandeel van de overheid in de totale investeringen op van ruim 16 procent in 2007 en 2008 naar bijna 21 procent in de periode daarna.

Investeringen in vaste activa