Industriebeeld: ondernemers minder somber

Ondernemers in de industrie waren in februari minder somber gestemd dan in januari. Het producentenvertrouwen steeg van -8,3 naar -6,9. Dit komt voornamelijk door een verbetering in het oordeel over de orderpositie. Het producentenvertrouwen verbeterde in de loop van 2009 sterk, maar het herstel haperde in de afgelopen maanden.

De ondernemers in de industrie behaalden in december vorig jaar 3 procent meer omzet dan een jaar eerder. In november was de omzet nog 4 procent lager dan in november 2008. Hierbij moet in ogenschouw worden genomen dat in november 2008 de grote terugval in de omzet begon. De industriële omzet was vervolgens in de eerste negen maanden van 2009 zo’n 20 à 30 procent lager dan een jaar eerder. Sindsdien is de afname steeds kleiner geworden. In december was er voor het eerst weer een hogere omzet.

Volgens de eerste, voorlopige raming van het CBS is de Nederlandse economie in het vierde kwartaal van 2009 met 2,2 procent gekrompen ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Deze krimp is aanzienlijk kleiner dan in de voorgaande drie kwartalen.

Productiegroei en producentenvertrouwen

Ondernemers iets minder pessimistisch over de verwachte productie

Het producentenvertrouwen is samengesteld uit drie deelindicatoren: de verwachte productie in de komende drie maanden, het oordeel over de orderpositie en het oordeel over de voorraden gereed product.

Over de verwachte productie in de komende drie maanden waren de ondernemers minder pessimistisch dan in de voorgaande maand. Het oordeel over de orderpositie verbeterde. Over de voorraden gereed product waren de ondernemers daarentegen een fractie minder positief dan in januari.

In februari rapporteerden de ondernemers voor de vijfde maand op rij een lichte toename van de waarde van de orderontvangst. De indexorderpositie (orders uitgedrukt in maanden werk) steeg van 96,2 naar 98,6. Het aantal ondernemers dat hogere afzetprijzen verwacht was groter dan in januari.

Over de toekomstige ontwikkeling van de werkgelegenheid in hun branche waren zij net zo pessimistisch als de voorgaande maand. Het aantal ondernemers dat verwacht dat de personeelssterkte in de komende drie maanden zal afnemen was veel groter dan het aantal dat een toename voorziet.

Afname voorraden blijft groot

De ondernemers in de industrie hielden in december bijna 12 procent minder voorraad gereed product aan dan een jaar eerder. De afname in december lag in dezelfde orde van grootte als die in de vier voorgaande maanden. De index van de voorraden gereed product (2005=100) kwam uit op 97,7.

Fors meer omzet in aardolie en chemie

December had in 2009 een ander werkdag- en vakantiepatroon dan in 2008. Het positieve effect hiervan op de omzetontwikkeling wordt geraamd op ongeveer 2 procent. De door de industrie verkochte producten waren 1 procent duurder dan in december 2008.

Binnen de industrie was het beeld wisselend. De aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie realiseerde 26 procent meer omzet. De voedings- en genotmiddelenindustrie zette nagenoeg evenveel om als een jaar eerder. De overige branches hadden minder omzet.

Over heel 2009 zagen de ondernemers hun omzet met 20 procent afnemen. Op de exportmarkt was de omzet 23 procent lager, op de binnenlandse markt 17 procent.

Productie fractie hoger

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in december 1 procent hoger dan in december 2008. In november was de productie nog 2 procent lager dan een jaar eerder. Hierbij moet in ogenschouw worden genomen dat in november 2008 de grote terugval in de productie begon. De industriële productie lag in december 2008 en vervolgens in het eerste half jaar van 2009 circa 13 procent lager dan een jaar eerder. Sindsdien is de afname steeds kleiner geworden. In december was er voor het eerst weer een hogere productie.

In de aardolie-, chemische en rubber- en kunststofproductenindustrie was de productie 19 procent hoger dan een jaar eerder. Ook de elektrotechnische en machine-industrie produceerde meer. In de overige branches was de productie lager dan in december 2008.

Over heel 2009 is de industriële productie met 9 procent afgenomen. In 2008 werd er bijna 1 procent minder geproduceerd dan een jaar eerder.

Krimp bruto toegevoegde waarde industrie kleiner

De Nederlandse economie is in het vierde kwartaal van 2009 met 2,2 procent gekrompen in vergelijking met een jaar eerder. Het jaar 2009 als geheel laat een krimp van de economie met 4 procent zien. Een dergelijke krimp heeft het CBS niet eerder gemeten.

Ten opzichte van een kwartaal eerder groeide de Nederlandse economie in het vierde kwartaal van 2009 met 0,3 procent. Hierbij is rekening gehouden met werkdag- en seizoeneffecten. Het vierde kwartaal van 2009 telde één werkdag meer dan het vierde kwartaal van 2008. Dit is het tweede kwartaal op rij met een positieve kwartaal-op-kwartaalgroei na vier kwartalen met een negatieve groei. De kwartaal-op-kwartaalgroei is wel minder dan in het derde kwartaal, toen Nederland volgens de gangbare definitie uit de recessie raakte.

De goederenproductie lag in het vierde kwartaal 2,1 procent lager dan een jaar eerder. In het derde kwartaal bedroeg de krimp nog 5,0 procent. De industriële productie lag in het vierde kwartaal van 2009 1,3 procent lager dan een jaar eerder.