Monitor horeca vierde kwartaal 2008

De omzet van de horeca is in het vierde kwartaal 3 procent lager uitgekomen dan in dezelfde periode een jaar eerder. Dit is het tweede opeenvolgende kwartaal dat de omzet afnam, maar de daling was nu beduidend groter dan voorgaand kwartaal. De stemming onder de ondernemers is in het vierde kwartaal verder verslechterd. Zo is het oordeel over het economische klimaat flink negatiever dan het vorige kwartaal. De ondernemers blijven ook pessimistisch in hun verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2009.

Meeste horecabranches in de min

Nagenoeg alle horecabranches hebben het vierde kwartaal afgesloten met een omzetdaling. Alleen de cafetaria’s en de kampeerbedrijven en bungalowparken behaalden een omzetgroei. Cafés en restaurants kampten met forse dalingen van het omzetvolume. Over heel 2008 bleef de omzet van de horeca ongewijzigd in vergelijking met 2007.

Omzetontwikkeling horeca

Minder nieuwe vacatures

In het vierde kwartaal ontstonden 13 duizend nieuwe vacatures in de horeca. Dit zijn er duizend minder dan in hetzelfde kwartaal van 2007. Tegelijkertijd werden er 15 duizend vacatures vervuld. Ondanks de dalende omzetten vanaf het derde kwartaal van 2008 bleven de horecaondernemers op zoek naar nieuw personeel. Over heel 2008 ontstonden 74 duizend nieuwe vacatures, slechts 2 duizend minder dan in 2007. Aan het eind van het jaar waren er 9 500 openstaande vacatures tegen 11 600 eind 2007.

Aantal openstaande en ontstane vacatures

Negatief oordeel over economisch klimaat

Uit de conjunctuurtest van januari 2009 blijkt dat de stemming onder de ondernemers in de horeca verder verslechterd is. De stemming onder de ondernemers is in het laatste kwartaal van 2008 omgeslagen naar negatief. De ondernemers zagen gedurende het vierde kwartaal 2008 de omzet behoorlijk afnemen. In dat kwartaal is de personeelssterkte ook zeer fors afgenomen. Het oordeel over het huidige economische klimaat is sterk verslechterd en is voor de vierde maand op rij negatief.

Oordeel over economisch klimaat

Ondernemers pessimistisch in hun verwachtingen

De ondernemers zijn pessimistisch in hun verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2009. Per saldo verwacht 30 procent van de ondernemers een afname in de omzet. De afzetprijzen zullen naar verwachting in het eerste kwartaal gaan dalen. Verder verwachten de ondernemers een flinke afname van de personeelssterkte in het eerste kwartaal van 2009.

Verwachting voor het vierde kwartaal 2008

Prijzen bijna 4 procent gestegen

De prijzen in de traditionele horeca stegen in het vierde kwartaal met 3,8 procent in vergelijking met hetzelfde kwartaal in 2007. De gemiddelde prijsstijging over heel 2008 lag op hetzelfde niveau. Tussen de verschillende horecabranches zijn er geen grote verschillen in prijsontwikkeling.
De verkopen in de traditionele horeca daalden in het vierde kwartaal met 6,5 procent. De laatste keer dat het omzetvolume zo fors afnam was in het vierde kwartaal van 2002.

Prijsontwikkeling

Omzetdaling hotels

Hotels, inclusief pensions en conferentieoorden, ondervonden in het vierde kwartaal de gevolgen van de economische recessie. Minder toeristen bezochten ons land en ook de zakelijke bestedingen liepen terug. De omzet daalde hierdoor met bijna 4 procent, de eerste daling sinds het derde kwartaal van 2004. Over heel 2008 behaalden de hotels een bescheiden omzetgroei van 2,2 procent. In 2007 bedroeg de omzetgroei nog 7 procent.

Omzetontwikkeling hotels

Omzet restaurants verder gedaald

De omzet van de restaurants is in het vierde kwartaal opnieuw afgenomen. In vergelijking met een jaar eerder daalde de omzet met bijna 3 procent. De prijzen stegen met 4,6 procent. Vooral vlees en vis werden afgelopen kwartaal duurder. Het omzetvolume kwam in het vierde kwartaal voor het vijfde opeenvolgende kwartaal lager uit. In vergelijking met een jaar eerder daalde het omzetvolume met 7 procent. Over heel 2008 daalde het omzetvolume ruim 5 procent. Omdat de prijzen met 4 procent stegen bleef de omzetdaling in 2008 beperkt tot 1,4 procent.

Omzetontwikkeling restaurants

Omzetgroei cafetaria’s

Na twee kwartalen met dalende omzetten realiseerden de cafetaria’s, inclusief snackbars, lunchrooms en fastfoodbedrijven, in het vierde kwartaal een omzetgroei van 1,8 procent. Het omzetvolume daalde echter met ruim 1 procent en de prijzen kwamen 3,2 procent hoger uit. Ondanks de omzetdalingen in het tweede en derde kwartaal realiseerden de cafetaria’s over het hele jaar toch een bescheiden omzetgroei van 0,3 procent. Het omzetvolume kwam wel lager uit in 2008, ten opzichte van een jaar eerder daalde het omzetvolume met 3 procent.

Omzetontwikkeling cafetaria’s

Forse omzetdaling cafés

De cafés hebben een slecht vierde kwartaal achter de rug, de omzet daalde met 6,3 procent in vergelijking met het vierde kwartaal van 2007. De laatste 15 jaar was de omzetdaling nooit zo groot. De prijzen stegen in het vierde kwartaal met 4,3 procent. Het omzetvolume daalde naar een absoluut dieptepunt en kwam 10 procent lager uit dan in hetzelfde kwartaal in 2007. Over heel 2008 daalde het omzetvolume met 5 procent. De prijzen stegen in 2008 met bijna 4 procent en de omzet was 1,4 procent lager dan een jaar eerder.

Omzetontwikkeling cafés

Meer cijfers staan op de themapagina Handel en horeca