Industriebeeld: producenten ongekend somber geworden

De stemming onder ondernemers in de industrie is in december zeer sterk verslechterd. Het producentenvertrouwen nam ten opzichte van november af met 11 punten. Dit is de grootste maandelijkse afname sinds 1985, toen het producentenvertrouwen voor het eerst maandelijks werd berekend. Het vertrouwen kwam uit op -20,1, verreweg de laagste stand ooit gemeten. In januari 2008 stond de indicator nog op 9,5, de hoogste waarde ooit.

De industrie realiseerde in oktober 1 procent meer omzet dan in dezelfde maand van 2007. De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in oktober bijna 2 procent lager dan een jaar eerder. Het is de vierde maand op rij dat de productie lager was dan dezelfde maand van 2007.

In het derde kwartaal van 2008 kwam de groei van het volume van de bruto toegevoegde waarde ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder uit op 1,0 procent.

Productiegroei en producentenvertrouwen

Ondernemers uiterst pessimistisch

Het producentenvertrouwen is samengesteld uit drie deelindicatoren: de verwachte productie in de komende drie maanden, het oordeel van de ondernemers over de orderpositie en het oordeel over de voorraden gereed product.

De ondernemers waren in december pessimistischer dan ooit over de productie in de komende drie maanden. Het aantal ondernemers dat een afname voorzag was veel groter dan het aantal dat een toename verwachtte. Per saldo verwachtte 38 procent van de ondernemers in de komende drie maanden een lagere productie te realiseren, tegen 12 procent in november.

Ook over de orderpositie waren de ondernemers somberder dan ooit tevoren. In december beoordeelde per saldo 32 procent van de ondernemers de orderpositie als “slecht”, tegen 18 procent een maand eerder. Zowel over de binnenlandse als over de buitenlandse orderpositie waren zij pessimistischer.

Het oordeel over de voorraden gereed product verslechterde ten opzichte van november enigszins; een iets groter deel van de ondernemers beoordeelde de voorraden als groot.

De ondernemers gaven aan dat de orderontvangsten waren afgenomen. Zij waren veel somberder over de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de industrie dan een maand eerder. De index orderpositie (de orderportefeuille in aantal maanden werk) nam af van 111,6 tot 106,8, de laagste waarde in twee jaar tijd.

Nauwelijks omzetgroei industrie

De industrie realiseerde in oktober 1 procent meer omzet dan in dezelfde maand van 2007. Deze omzetgroei is geheel toe te schrijven aan hogere afzetprijzen. De ondernemers in de industrie rekenden namelijk ruim 4 procent meer voor hun producten.

In september van dit jaar was de omzet bijna 13 procent hoger dan een jaar eerder. Deze omzetgroei werd echter gerealiseerd met twee werkdagen meer. Het positieve effect van dit andere werkdagenpatroon werd geraamd op zo’n 5 procent. Voor de rest was de omzettoename toe te schijven aan de hogere afzetprijzen. Deze waren 9 procent hoger dan in september 2007.

Binnen de industrie is het beeld in oktober wisselend. De aardolie-, chemische, rubber- en kunststofindustrie realiseerde met 3 procent de grootste omzettoename. De voedings- en genotmiddelenindustrie boekte 2 procent meer omzet. De overige branches behaalden minder omzet dan in oktober 2007.

Op de binnenlandse markt behaalde de industrie 3 procent meer omzet, op de exportmarkt was de omzet 1 procent lager.

Productie wederom lager

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in oktober 2,5 procent lager dan een jaar eerder. Dit is al de vierde maand op rij dat de productie is gekrompen. Het is ook de sterkste krimp in meer dan vijf jaar. In alle branches van de industrie werd minder geproduceerd dan in oktober 2007. Dit is voor het laatst voorgekomen in augustus 1991.

Groei bruto toegevoegde waarde industrie vertraagt

In het derdekwartaal van 2008 was het volume van de bruto toegevoegde waarde (basisprijzen) van de Nederlandse industrie 1,0 procent groter dan dat van het overeenkomstige kwartaal van 2007. Het volume van de bruto toegevoegde waarde van de industrie groeide in het eerste kwartaal nog met 1,5 procent en in het tweede kwartaal met 1,9 procent.