Industriebeeld: producentenvertrouwen hard onderuit

De stemming onder ondernemers in de industrie is in oktober voor de tweede maand op rij ongekend verslechterd. Na een daling van 5,4 punten in september duikelde het producentenvertrouwen in oktober met 5,6 punten. Dit is de grootste maandelijkse afname sinds 1985, toen het producentenvertrouwen voor het eerst werd berekend. Het vertrouwen ligt in oktober op -6,1, het laagste niveau in meer dan vijf jaar tijd.

De industrie realiseerde in augustus 2008 ruim 3 procent meer omzet dan een jaar eerder. Dit is duidelijk lager dan in de voorgaande maanden. De gemiddelde dagproductie was in augustus, net als in juli, ruim 1 procent lager dan een jaar eerder.

In het tweede kwartaal van 2008 kwam de groei van het volume van de bruto toegevoegde waarde ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder uit op 1,9 procent.

Productiegroei en producentenvertrouwen

Ondernemers veel somberder

Het producentenvertrouwen is samengesteld uit drie deelindicatoren: de verwachte productie in de komende drie maanden, het oordeel van de ondernemers over de voorraden gereed product en het oordeel over de orderpositie.

De ondernemers waren in oktober veel pessimistischer over de verwachte productie dan in september. Ook over de voorraden gereed product waren zij veel somberder; een veel groter deel van de ondernemers beoordeelde de voorraden als groot. Het oordeel over de orderpositie verslechterde en is voor het eerst sinds augustus 2005 negatief.

Het aantal ondernemers dat aangaf dat de orderontvangsten zijn afgenomen was in oktober duidelijk groter dan het aantal dat een toename zag. De index orderpositie (de orderportefeuille uitgedrukt in maanden werk) nam iets af. Met 113,2 blijft de index echter hoog.

Volgens de ondernemers is de concurrentiepositie zowel op de binnenlandse als op de buitenlandse markt in het afgelopen kwartaal iets verslechterd. Zij verwachten in de komende drie maanden een iets lagere afzet op de buitenlandse markt. De bezettingsgraad van de beschikbare productie-installaties is ten opzichte van juli iets afgenomen; van 83,4 tot 83,0 procent. Het percentage van de ondernemers dat onvoldoende vraag als een productiebelemmering ziet nam toe van 8 procent in juli tot 16 procent in oktober.

Meer omzet door hogere afzetprijzen

De licht hogere omzet van augustus werd mede bepaald door doordat augustus dit jaar twee werkdagen minder telde dan in 2007. Het negatieve effect van het wisselende werk- en vakantiepatroon in augustus wordt geraamd op 5 procent. De omzet werd positief beïnvloed door bijna 11 procent hogere afzetprijzen.

Binnen de industrie is het beeld wisselend. Dit hangt nauw samen met de omvang van de prijsstijging in de onderscheiden branches. De aardolie-, chemische, rubber- en kunststofindustrie boekte in augustus de grootste omzettoename, met bijna 12 procent. De voedings- en genotmiddelenindustrie behaalde bijna 2 procent meer omzet dan in dezelfde maand van 2007. De overige branches van de industrie behaalden in augustus minder omzet dan een jaar geleden.

Op de binnenlandse markt behaalde de industrie bijna 7 procent meer omzet, terwijl de omzet op de exportmarkt slechts een fractie hoger was.

Productie lager

De productiedaling in de zomermaanden volgt op een groei in de eerste zes maanden van 2008. Toen nam de productie nog met gemiddeld 1 procent toe.

In de meeste branches werd minder geproduceerd dan in augustus 2007. De textielindustrie produceerde zelfs bijna 6 procent minder.

Groei bruto toegevoegde waarde industrie neemt toe

In het tweedekwartaal van 2008 was het volume van de bruto toegevoegde waarde (basisprijzen) van de industrie 1,9 procent groter dan dat van het overeenkomstige kwartaal van 2007. In het eerste kwartaal van 2008 groeide het volume van de bruto toegevoegde waarde van de Nederlandse industrie nog met 1,5 procent. Over heel 2007 kwam de groei van het volume van de bruto toegevoegde waarde in de industrie uit op 3,2 procent.