Economische zelfstandigheid

5-1-2005 09:00

Een van de doelstellingen van het emancipatiebeleid is het bevorderen van de economische zelfstandigheid van individuen. Iemand is economisch zelfstandig wanneer hij of zij 70% van het netto minimum loon verdient. Dit is het bijstandsniveau van een alleenstaande. Het gaat hierbij om inkomsten uit arbeid en winst uit onderneming. Uitkeringen dragen dus niet bij aan economische zelfstandigheid. De doelstelling van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is dat in 2010 minstens 60% van de vrouwen van 15-64 jaar economisch zelfstandig is.

In 2002 was 41% van de vrouwen van 15-64 jaar economisch zelfstandig. Het aandeel vrouwen dat economisch zelfstandig is, is daarmee verder toegenomen. In 2000 was 38% van de vrouwen economisch zelfstandig. In 2001 is het nieuwe belastingstelsel van kracht geworden. Voor werknemers met inkomen rond het minimum betekende dit een aanzienlijke verlaging van hun premie- en belastingverplichting. Dit had tot gevolg dat om 70% van het netto minimum loon te verdienen in 2001 werknemers gemiddeld zo’n 4% minder bruto hoefden te verdienen dan in 2000. De belastingherziening heeft er dus toe bijgedragen dat het aandeel economisch zelfstandigen is gestegen.

Figuur 6.5 Aandeel economisch zelfstandigen van 15-64 jaar, 1990-2002

Het hoogste aandeel economisch zelfstandigen is te vinden in de leeftijdsgroep 25-35-jarigen. Bijna twee derde van de vrouwen in deze leeftijd was in 2002 economisch zelfstandig. Het aandeel economisch zelfstandige vrouwen van 25-34 jaar is in de periode 1990-2002 met 23 procentpunten toegenomen. In de oudere leeftijdsklassen in het aandeel economisch zelfstandige vrouwen zelfs ruim verdubbeld in dezelfde periode.

Voor alle leeftijdsgroepen geldt dat mannen vaker economisch zelfstandig zijn dan vrouwen. Ook bij de mannen is het aandeel economisch zelfstandigen toegenomen, maar in mindere mate dan bij de vrouwen. Zeven van de tien mannen hadden in 2002 minimaal evenveel inkomsten uit arbeid als het bijstandsniveau.

Tabel 6.13 Percentage economisch zelfstandigen van 15-64 jaar naar leeftijd, 1990-2002


	voor revisie			na revisie
	1990	1995	2000	2000	2001	2002¹⁾

	%

	vrouwen

15-24 jaar	22	19	21	21	23	22
25-34 jaar	40	50	59	59	62	62
35-44 jaar	26	36	45	45	49	50
45-54 jaar	20	30	39	38	43	45
55-64 jaar	7	9	15	15	17	19
totaal	25	31	38	38	41	41

	mannen

15-24 jaar	25	22	27	27	29	27
25-34 jaar	81	80	84	85	85	85
35-44 jaar	85	85	86	88	87	87
45-54 jaar	79	80	82	84	84	84
55-64 jaar	44	43	49	51	54	55
totaal	64	65	69	70	71	70

1) Voorlopige cijfers

Niet-westerse allochtonen zijn minder vaak economisch zelfstandig dan autochtonen. Van de niet-westers allochtone vrouwen was bijna 30% economisch zelfstandig in 2002. Met name het aandeel economisch zelfstandigen onder de Turkse en Marokkaanse vrouwen is laag. Het aandeel economisch zelfstandige Surinaamse en Antilliaanse vrouwen is vergelijkbaar met het aandeel onder autochtone vrouwen.

Tabel 6.14 Percentage economisch zelfstandigen van 15-64 jaar naar herkomstgroepering, 2001 en 2002


	vrouwen		mannen
	2001	2002¹⁾	2001	20021)

	%

Autochtonen	42	43	74	73

Westerse allochtonen	39	40	65	64
Niet-westerse allochtonen	29	28	49	49
w.o.
Suriname	47	47	59	58
Antillen/Aruba	36	37	49	51
Turkije	20	20	50	50
Marroko	19	19	44	45

Totaal	41	41	71	70

¹⁾ Voorlopige cijfers

Ruim de helft van de alleenstaande vrouwen was in 2002 economisch zelfstandig. Bij samenwonende of gehuwde vrouwen met drie of meer kinderen is het percentage economisch zelfstandigen het laagst. In de loop van de jaren negentig zijn met name vrouwen met minderjarige kinderen in toenemende mate economisch zelfstandig geworden. Van de alleenstaande moeders was 41% economisch zelfstandig in 2002.

Tabel 6.15 Percentage economisch zelfstandigen van 15-64 jaar naar type huishouden


	voor revisie			na revisie
	1990	1995	2000	2000	2001	2002¹⁾

	%
	vrouwen

alleenstaande	41	42	50	50	51	50
eenoudergezin	18	25	37	37	40	41
paar met minderjarige kinderen
met 1 kind	20	32	43	43	49	50
met 2 kinderen	15	25	36	35	41	43
met 3 of meer kinderen	10	19	28	27	32	33
paar zonder minderjarige kinderen	31	38	42	45	42	43
overig huishouden	20	28	39	32	35	37
totaal kernlid huishouden	26	34	41	41	42	43

totaal	25	31	38	38	41	41

	mannen

alleenstaande	54	56	65	65	65	64
eenoudergezin	.	.	.	.	.	.
paar met minderjarige kinderen
met 1 kind	86	86	86	89	90	90
met 2 kinderen	90	89	90	92	92	92
met 3 of meer kinderen	87	86	86	88	88	87
paar zonder minderjarige kinderen	71	71	74	74	73	72
overig huishouden	.	.		.	.	.
totaal kernlid huishouden	74	74	77	79	78	78

totaal	64	65	69	71	71	70

¹⁾ Voorlopige cijfers